بیماری چشم مرتبط با دیابت ؛ انواع، نشانه ها، روش های تشخیص و روش های درمان

بیماری چشم مرتبط با دیابت یا بیماری چشم دیابتی یک گروه از مشکلات چشم است که می تواند بر افراد مبتلا به دیابت تاثیر بگذارد. این بیماری ها عبارتند از:

• رتینوپاتی دیابتی
• ادم ماکولا دیابتی
• آب مروارید
• گلوکوم

با گذشت زمان، دیابت می تواند به چشم شما آسیب برساند و منجر به ضعف بینایی و حتی کوری شود. اما با مراقبت از خود در برابر دیابت می توانید اقدامات لازم را برای جلوگیری از بیماری چشم مرتبط با دیابت انجام دهید یا از بدتر شدن آن ها جلوگیری کنید.

بهترین راه برای مدیریت دیابت و حفظ سلامت چشمان خود رعایت نکات زیر است:

• گلوکز خون، فشار خون و کلسترول خود را مدیریت کنید. این ۳ عامل گاهی اوقات الفبای دیابت نیز نامیده می شوند.
• اگر سیگار می کشید آن را ترک کنید
• آزمایشات چشم را یک بار در سال انجام دهید.

می توانید برای آشنایی با انواع، نشانه ها و روش های تشخیص و درمان بیماری چشم مرتبط با دیابت با ما تا انتهای این مطلب مجله پیام سلامت همراه شوید.

بیماری چشم مرتبط با دیابت

چگونه دیابت چشمانم را تحت تاثیر قرار می دهد؟

دیابت وقتی که قند خون در محدوده بسیار زیاد قرار می گیرد، چشم ها را تحت تاثیر قرار می دهد.

در کوتاه مدت، به احتمال زیاد بر اثر قند خون بالا دچار از دست دادن قدرت بینایی خواهید شد. افرادی که چند روز رژیم غذاییشان را مراعات نمی کنند و داروهایشان را فراموش می کنند گاهی اوقات دچار تاری دید به مدت چند روز یا چند هفته می شوند. گلوکز بالا می تواند سطح مایعات را در بدن تغییر دهد یا باعث ایجاد تورم در بافت چشم شود. این تغییرات باعث می شود چشم نتواند به درست تمرکز کرده و دچار تاری می شود. این نوع تاری دید موقت است و هنگامی که سطح قند خون به حد طبیعی نزدیک می شود، از بین می رود.

اگر گلوکز خون به مدت طولانی بالا بماند، می تواند به عروق خونی کوچک در پشت چشم آسیب برساند. این آسیب ممکن است در دوران پیش دیابت شروع شود. پیش دیابت زمانی رخ می دهد که قند خون بالاتر از حد طبیعی است، اما برای تشخیص دیابت به اندازه کافی بالا نیست. آسیب عروق خونی باعث نشت مایعات و تورم می شود. رگ های خونی جدید نیز ممکن است شروع به رشد کنند. این رگ های خونی می توانند به قسمت وسط چشم را پیدا کرده و منجر به زخم شدن یا ایجاد فشار شدیدی در داخل چشم شوند.

انواع بیماری های چشم مرتبط با دیابت

اغلب موارد بیماری چشم مرتبط با دیابت با مشکلات رگ های خون شروع می شود. چهار بیماری چشم که می توانند بینایی شما را تهدید کنند عبارتند از:

رتینوپاتی دیابتی

شبکیه همان پوشش داخلی پشت چشم است. شبکیه نور را حس می کند و آن را به سیگنال هایی تبدیل می کند که مغز شما آن ها را رمزگشایی می کند. به این ترتیب می توانید جهان اطراف خود را ببینید. رگ های خونی آسیب دیده می توانند به شبکیه آسیب برسانند و باعث بیماری به نام رتینوپاتی دیابتی شوند.

در رتینوپاتی اولیه دیابتی، رگ های خونی شبکیه تضعیف می شود. این مرحله به نام رتینوپاتی دیابتی غیر پرولیفراتیک نیز نامیده می شود.

اگر بیماری بدتر شود، برخی از رگ های خونی از بین می روند و باعث رشد و ایجاد عروق خونی جدید در سطح شبکیه می شوند. این مرحله به نام رتینوپاتی دیابتی پرولیفراتیو نامیده می شود. این عروق خونی غیر طبیعی منجر به مشکلات جدی بینایی خواهند شد.

ادم ماکولا دیابتی

بخشی از شبکیه که برای خواندن، رانندگی و دیدن به آن نیاز دارید، ماکولا نامیده می شود. دیابت می تواند به تورم در ماکولا منجر شده و بیماری به نام ادم ماکولا دیابتی ایجاد کند. با گذشت زمان، این بیماری می تواند قدرت بینایی را در این قسمت از چشم نابود کرده و منجر به از دست دادن این قدرت شود. ادم ماکولا معمولا در افراد مبتلا به رتینوپاتی دیابتی وجود دارد.

گلوکوم

گلوکوم یک گروه از بیماری های چشم هستند که می توانند به عصب بینایی که اعصاب چشم را به مغز متصل می کنند، آسیب برسانند. دیابت، احتمال ابتلا به گلوکوم را دو برابر می کند و اگر این بیماری به زودی درمان نشود، می تواند منجر به از دست دادن قدرت بینایی و کوری شود.

آب مروارید

لنزهای موجود در چشمان ما ساختارهای شفافی هستند که به ارائه بینایی قوی کمک می کنند. اما با بالا رفتن سن این لنزها کدر می شوند. افرادی که مبتلا به دیابت هستند بیشتر احتمال دارد که لنز چشم هایشان کدر شده و به آب مروارید مبتلا شوند. افراد مبتلا به دیابت می توانند آب مروارید را نسبت به افراد غیر دیابت در سن پایین تر تجربه کنند. محققان بر این باورند که سطح بالای گلوکز باعث ایجاد رسوب در لنزهای چشم  می شود.

بیماری چشم مرتبط با دیابت چقدر شایع هستند؟

رتینوپاتی دیابتی

از هر سه نفر مبتلا به دیابت که بیش از ۴۰ سال سن داشته اند ۱ نفر در حال حاضر علائمی از رتینوپاتی دیابتی دارند. رتینوپاتی دیابتی شایع ترین علت از دست دادن بینایی در افراد مبتلا به دیابت است. با این حال، چشم انداز افراد مبتلا به بیماری چشم مرتبط با دیابت در آینده بستگی زیادی به مراقبت منظم دارد. تشخیص و درمان زودهنگام رتینوپاتی دیابتی می تواند خطر نابینایی را ۹۵ درصد کاهش دهد.

گلوکوم و آب مروارید

شانس افراد دیابتی برای ابتلا به گلوکوم یا آب مروارید حدود دو برابر بیشتر از افراد غیر دیابتی است.

چه کسی بیشتر احتمال دارد به بیماری چشم مرتبط با دیابت مبتلا شود؟

افراد مبتلا به دیابت می توانند بیماری چشم مرتبط با دیابت را تجربه کنند. خطر این بیماری ها با وجود شرایط زیر بیشتر می شود:

• قند خون بالا که درمان نشده است
• فشار خون بالا که درمان نشده است
• کلسترول خون بالا و سیگار کشیدن نیز ممکن است خطر ابتلا به بیماری دیابت را افزایش دهند.

بعضی گروه ها بیشتر از دیگران تحت تاثیر قرار می گیرند. آفریقایی-آمریکایی ها، سرخپوستان آمریکایی و بومیان آلاسکا، اسپانیایی ها، ساکنان جزیره اقیانوس آرام و افراد مسن بیشتر در معرض خطر از دست دادن بینایی و یا نابینایی ناشی از دیابت هستند.

اگر دچار دیابت هستید و باردار شده اید، می توانید مشکلات چشم را به سرعت در طول حاملگی تجربه کنید. اگر در حال حاضر رتینوپاتی دیابتی دارید، این بیماری می تواند در حین بارداری بدتر شود. تغییراتی که به بدن شما کمک می کنند که کودکتان رشد کند ممکن است بر رگ های خونی در چشمان شما تأثیر بگذارند.

دیابت که فقط در دوران بارداری رخ می دهد و به نام دیابت حاملگی شناخته می شود، معمولا باعث بیماری چشم مرتبط با دیابت نمی شود.

علائم و نشانه های بیماری چشم مرتبط با دیابت چه هستند؟

اغلب هیچ علائم اولیه برای بیماری چشم مرتبط با دیابت وجود ندارد. شما ممکن است دچار درد و دگرگونی در بینایی خود نباشید چون آسیب در چشم ها رشد می کند، به خصوص در رتینوپاتی دیابتی.

وقتی علائم رخ می دهد، ممکن است شامل موارد زیر باشند:

• تاری دید و موجی دیدن اشیاء
• تغییر بینایی که روز به روز بدتر می شود
• ایجاد مناطق تیره در بینایی
• دید رنگی ضعیف
• نقاط یا رشته های تیره
• چشمک زدن نورها

در صورت وجود هر یک از این علائم، با چشم پزشک صحبت کنید.

پزشکان چگونه بیماری چشم مرتبط با دیابت را درمان می کنند؟

پزشک ممکن است توصیه های خود را با آزمایش چشم، بیشتر از یک بار در سال توصیه کند و همچنین مدیریت دیابت را در نظر بگیرید. این به معنی مدیریت الفبای دیابت است که شامل A1c، فشار خون، کلسترول و ترک سیگار می باشند. از پزشک خود سوال بپرسید که چه کاری می توانید انجام دهید تا اهداف خود را به دست آورید.

پزشکان ممکن است مشکلات پیشرفته چشم را با دارو، درمان لیزر، جراحی، یا ترکیبی از این گزینه ها درمان کنند.

دارو

پزشک داروهای ضد VEGF مثل aflibercept، bevacizumab یا ranibizumab را برای درمان بیماری چشم مرتبط با دیابت تجویز می کنند. این داروها رشد غیرطبیعی عروق خونی چشم را متوقف می کنند. داروهای ضد VEGF همچنین می توانند نشت مایعات را متوقف کنند و به درمان ادم ماکولا دیابتی کمک کنند.

پزشک ممکن است یک دارو ضد VEGF را در چشم تزریق کند. در طی چند ماه اول درمان های متعددی خواهید داشت و پس از اولین دور درمان، درمان های کمتری انجام می شود. سوزن مورد استفاده برای تزریق به اندازه ضخامت موی انسان است.

درمان های ضد VEGF می توانند از کاهش قدرت بینایی جلوگیری کنند و ممکن است بینایی را در برخی افراد بهبود بخشد.

درمان با لیزر

لیزر درمانی، که به نام فتوکوآگولاسیون نیز شناخته می شود، سوختگی های کوچکی را در داخل چشم با یک پرتو نور ایجاد می کند. این روش ها رگ های خونی و مایعات اضافی یا همان ادم را درمان می کند. لیزر درمانی می تواند از بدتر شدن بیماری ها محافظت کرده و برای جلوگیری از از دست دادن بینایی یا نابینایی مهم است. اما درمان لیزری نسبت به داروهای ضد VEGF شانس کمتری برای بازگرداندن بینایی دارند.

دو نوع درمان لیزری وجود دارد:

• درمان با لیزر شبکه کانونی برای یک منطقه کوچک از شبکیه برای درمان ادم ماکولا دیابتی استفاده می شود.
• درمان لیزر پراکنده که به نام فتوکوآگولاسیون پان رتینال (PRP) شناخته می شود، یک منطقه بزرگتر شبکیه را پوشش می دهد. این روش رشد عروق خونی غیرطبیعی را که به نام رتینوپاتی دیابتی پرولیفراتیو نامیده می شود، درمان می کند.

ویتکرتومی

یک نوع عمل جراحی به نام ویترکتومی وجود دارد که به حذف ژل روشن که در مرکز چشم وجود دارد و به نام زجاجیه شناخته می شود، می پردازد. این روش درمان مشکلات خونریزی شدید یا بافت اسکار ناشی از رتینوپاتی دیابتی پرولیفراتیو را درمان می کند. بافت اسکار می تواند شبکیه را مجبور کند تا از بافت زیر خود دور شود. اگر شبکیه ای به طور کامل از بین برود و یا جدا شود، می تواند نابینایی را به وجود آورد.

در طی ویتروکتومی، یک محلول نمکی شفاف به چشم تزریق می شود تا فشار چشم در طول عمل جراحی ثابت نگه داشته شده و زجاجیه حذف و جایگزین شود.