بی اختیاری استرسی ادرار در زنان ناشی از انتشار غیر ارادی ادرار در طول فعالیت های جسمی که باعث افزایش فشار بر روی مثانه می شوند می باشد. این عارضه همان بی اختیاری متداول ادرار نیست. بی اختیاری استرسی ادرار در زنان فقط زمانی اتفاق می افتد که مثانه تحت فشار فیزیکی قرار گرفته باشد. فعالیت هایی که می توانند بر مثانه شما تأثیر بگذارند عبارتند از:
- سرفه کردن
- عطسه کردن
- خندیدن
- بلند کردن اشیاء سنگین و یا زور زدن
- خم شدن بیش از
ادامه این مقاله مجله پیام سلامت را به معرفی علل، روش های تشخیص و روش های درمان بی اختیاری استرسی ادرار در زنان اختصاص داده ایم.
چه چیزی باعث بی اختیاری استرسی ادرار در زنان می شود؟
بی اختیاری استرسی ادرار در زنان هنگامی که عضلات لگن ضعیف می شوند رخ می دهد. این ماهیچه ها به یکدیگر متصل شده و یک کاسه را تشکیل می دهند که لگن را در خود جای می دهد. این ماهیچه ها از مثانه حمایت کرده و ادرار را کنترل می کنند. با افزایش سن این عضلات کم کم شروع به ضعیف شدن می کنند. زایمان، جراحی انجام شده بر روی لگن و آسیب های وارده به لگن همگی می توانند عضلات کف لگن را ضعیف کند. افزایش سن و سابقه بارداری های مکرر نیز از دیگر عوامل خطر عمده برای ابتلا به بی اختیاری استرسی ادرار در زنان هستند.
چه کسانی بیشتر به این عارضه مبتلا می شوند؟
بی اختیاری استرسی ادرار در زنان بیشتر از مردان رایج است. این اختلال می تواند در هر سنی رخ دهد. اما شانس ایجاد آن با افزایش تعداد بارداری ها و سن افزایش پیدا می کند.
طبق نظر کارشناسان آکادمی پزشکان آمریکایی (AAP)، حدود ۵۰ درصد زنان بین ۴۰ تا ۶۰ ساله و نزدیک به ۷۵ درصد از زنان بالای ۷۵ سال، دارای نوعی بی اختیاری ادرار (UI) هستند. با توجه به گزارش AAP، ارقام واقعی ممکن است حتی بیشتر از این اعداد باشند. زیرا افراد تمایلی به پیگیری این اختلالات ندارند و کمتر آن ها را گزارش می دهند. برآوردها نشان می دهد که حدود نیمی از زنان مبتلا به UI، بیماری خود را به پزشک گزارش نمی دهند.
برخی از عوامل می توانند خطر بی اختیاری استرسی ادرار را در زنان افزایش دهند یا در صورت ابتلا به آن علائم را تشدید کنند. این عوامل به شرح زیر می باشند:
غذاها و نوشیدنی ها
موارد زیر ممکن است سبب افزایش بی اختیاری استرسی در شما شوند. این غذاها و نوشیدنی ها به دلیل تحریک مثانه چنین حالتی را ایجاد می کنند:
- الکل
- کافئین
- نوشابه
- شکلات
- شیرین کننده های مصنوعی
- تنباکو یا سیگار
سلامت عمومی
عوامل زیر ممکن است سبب افزایش بی اختیاری استرسی شوند:
- عفونت های دستگاه ادراری
- چاقی
- سرفه های مکرر
- داروهایی که باعث تولید ادرار می شوند
- آسیب های عصبی یا افزایش ادرار بر اثر ابتلا به دیابت
عدم درمان
بی اختیاری استرسی ادرار در زنان معمولا قابل درمان است. اما بسیاری از زنان به ندرت به دنبال درمان آن هستند. اجازه ندهید که خجالت کشیدن شما را از درمان این اختلال باز دارد. بی اختیاری استرسی ادرار در بین زنان شایع است. بنابراین به محض مشاهده علائم آن به فکر درمان مناسب باشید.
بی اختیاری استرسی ادرار چگونه تشخیص داده می شود؟
برای تشخیص، پزشک به احتمال زیاد ابتدا معاینه لگنی را انجام داده و علاوه بر آن یک یا چند آزمایش زیر را نیز انجام خواهد داد:
تست استرس ادرار: دکتر از شما می خواهد تا در حالت ایستاده سرفه کنید تا ببیند آیا به طور غیر ارادی نشت ادرار دارید یا خیر.
تست پد: در این آزمایش از شما خواسته می شود در طول ورزش پد بهداشتی استفاده کنید تا میزان ادراری که از بدن خارج می شود را اندازه گیری کنید.
بررسی ادرار: این آزمایش، پزشک را قادر می سازد تا وجود موادی مانند خون، پروتئین، قند یا علائم عفونت و اختلالات خاص را در ادرار پیدا کند.
آزمایش ادرار باقی مانده (PVR): در این آزمایش پزشک پس از تخلیه ادرار، میزان ادراری که در مثانه باقی مانده است را اندازه گیری می کند.
تست سیستومتری: این تست فشار مثانه و جریان ادرار را اندازه می گیرد.
اشعه ایکس با رنگ کنتراست: این آزمایش پزشک شما را قادر به تشخیص اختلالات دستگاه ادراری خواهد ساخت.
سیستوسکوپی: این آزمایش با استفاده از یک دوربین و برای بررسی علایم التهاب، سنگ و یا سایر اختلالات موجود در داخل مثانه انجام می شود.
چه روش های درمانی برای این اختلال در دسترس است؟
انواع درمان های در دسترس برای بی اختیاری استرسی ادرار در زنان عبارتند از:
- تغییر در سبک زندگی
- داروها
- درمان های غیر جراحی
- عمل جراحی
تغییر در سبک زندگی
به طور منظم ادرار خود را تخلیه کنید تا احتمال نشت ادرار کم شود. پزشک همچنین می تواند به شما پیشنهاد کند که کمتر کافئین استفاده کرده و بیشتر فعالیت بدنی داشته باشید. تغییرات در رژیم غذایی نیز از دیگر مواردی است که معمولا توصیه می شود. اگر سیگار می کشید به احتمال زیاد توصیه می شود که آن را ترک کنید. کاهش وزن نیز می توانید فشار روی معده، مثانه و اندام های لگنی را کاهش دهد. اگر اضافه وزن دارید حتما از پزشک بخواهید که یک برنامه کاهش وزن برایتان تجویز کند.
داروها
داروهای زیر می توانند انقباضات مثانه را کاهش دهند. این داروها عبارتند از:
- ایمپرمین
- دوولتسستین
گاهی نیز داروهای زیر که عموما برای بیش فعالی مثانه تجویز می شوند، به کار برده می شود:
- سولیفناسین
- داریفناسین
- دتروم
- دیتراپن
درمان های غیر جراحی
ورزش های کگل و تمرینات عضله کف لگن
تمرینات کگل به تقویت عضلات لگن کمک می کنند. برای انجام این تمرینات، روزی چند بار، دقیقا مانند زمان نگه داشتن ادرار، عضلات خود را منقبض کنید. روش صحیح انجام این تمرینات و مقدار تمرینی که باید در طول روز انجام دهید را از پزشک سوال کنید. برخی از تحقیقات نشان داده اند که انجام تمرینات کگل در طول و بعد از حاملگی ممکن است احتمال ابتلا به بی اختیاری استرسی ادرار را کاهش دهد.
درمان عضلات کف لگن نیز یکی دیگر از روش های موثر برای کاهش بی اختیاری استرسی است. این درمان را می توان با کمک درمانگر فیزیکی یا فیزیوتراپ انجام داد. در تحقیقات مختلف مشخص شده است که افزایش فعالیت بدنی باعث تقویت عضلات کف لگن می شود. یوگا و پیلاتس شناخته شده ترین ورزش هایی هستند که برای درمان بی اختیاری استرسی ادرار در زنان مفید می باشند.
بیوفیدبک
بیوفیدبک یک نوع درمان است که برای افزایش آگاهی از وضعیت عضلات کف لگن استفاده می شود. این درمان با استفاده از سنسورهای کوچکی که در داخل و اطراف واژن و شکم وصل می شوند، انجام می شود. به این ترتیب پزشک حرکات خاص عضلانی را تست می کند. سنسورها فعالیت عضلانی را ثبت کرده و در تعیین کارکرد عضلات کف لگن به شما کمک می کنند. این روش می تواند برای شناسایی ورزش هایی که برای تقویت کف لگن و بهبود عملکرد مثانه مفید هستند موثر باشد.
ابزارهای واژینال
این روش نیاز به یک حلقه کوچک دارد که در داخل مهبل (واژن) جای می گیرد. این ابزار از مثانه پشتیبانی کرده و مجرای ادراری را بسته نگه می دارد. پزشک با توجه به اندازه واژن ابزار مناسب را تجویز کرده و نحوه تمیز کردن آن را نیز به شما یاد می دهد.
عمل جراحی
اگر سایر درمان ها به موفقیت منتهی نشوند، پزشک ممکن است جراحی را توصیه کند. انواع جراحی که برای این بیماری تجویز می شوند عبارتند از:
درمان تزریقی
در این روش پزشک مقدار زیادی عامل حجم دهنده را به مجرای ادرار تزریق می کند تا منطقه به منظور کاهش بی اختیاری ضخیم تر شود.
نوار ترانس واژینال (TVT)
در این روش پزشکان در اطراف مجرای ادرار، برای حمایت از آن، مکش قرار می دهند.
زنجیر واژن
در این روش پزشکان یک زنجیر در اطراف مجرای ادرار قرار می دهند تا حمایت بیشتری از آن انجام شود.
ترمیم قدامی واژن (سیستوکل)
این جراحی در صورتی که مثانه به داخل کانال واژینال نفوذ کرده باشد، آن را ترمیم می کند.
رتروپوبیک
در این عمل جراحی مثانه و مجاری مثانه به موقعیت نرمال خود باز گردانده می شوند.
آیا می توانم بی اختیاری استرسی ادرار را درمان کنم؟
بی اختیاری استرسی در زنان بالای ۴۰ ساله بسیار رایج است. درمان های موجود برای این بیماری شامل تغییر در شیوه زندگی، داروها، درمان های غیر جراحی و جراحی است. این درمان ها همیشه بی اختیاری استرسی ادرار را درمان نمی کنند. اما می توانند علائم را کاهش دهند و کیفیت زندگی را بهبود ببخشند.