تا انتهای این مطلب مجله پیام سلامت ما را همراهی کنید تا با تاثیر انتقال دهنده دوپامین بر رفتار بیشتر آشنا شوید.
تاثیر انتقال دهنده دوپامین بر رفتار
نوروترانسمیترها (پیام رسان های عصبی) و نورون ها
مغز از یک گروه بزرگ از سلول های عصبی به نام نورون تشکیل شده است. نورون ها واحد عملکردی مغز هستند و همه فرآیند های نورولوژیکی از جمله افکار و رفتار را کنترل می کنند. سیستم عصبی اساسا یک گروه از نورون های درون اتصالی است. نورون ها از طریق اتصالات کوچک به نام سیناپس با یکدیگر ارتباط برقرار می کنند. نورون ها از پیام رسان های شیمیایی خاصی به نام انتقال دهنده های عصبی، برای برقراری ارتباط از طریق سیناپس ها استفاده می کنند.
انتقال دهنده های عصبی توسط یک نورون به درون سیناپس آزاد می شوند و سپس به دیگر نورون ها متصل می شوند. این انتقال دهنده های عصبی می توانند دیگر انتقال دهنده های عصبی را فعال کنند یا باعث شوند که آنها کمتر فعال شوند. دوپامین یک انتقال دهنده عصبی است که می تواند نورون ها را در بسیاری از نقاط مختلف مغز فعال کند.
دوپامین و اسکیزوفرنی
یکی از عملکردهای دوپامین، کنترل افکار و تصمیم گیری است. دوپامین به عنوان نوعی دروازه بان عمل می کند که برای تکانش ها و افکار، آگاهانه شده و می توان بر روی آن ها عمل کرد. سیگنال های نورون که باعث بالا رفتن سطح دوپامین می شوند می توانند ادامه یابند. مقاله ای که در سال ۲۰۰۵ در مجله رایانه ای محاسباتی نورولوژی منتشر شد توضیح می دهد که دوپامین نیروی محرک تولید ایده ها و خلاقیت است.
دکتر چودلر در دانشگاه واشنگتن نیز توضیح می دهد که چگونه دوپامین می تواند به برخی از بیماری های روانی مانند اسکیزوفرنی مربوط باشد. سطح بالای دوپامین، به طور نظری، امکان جاری شدن افکار و تکانش ها را در سراسر مغز فراهم می کند، و منجر به توهم ها و تصوراتی می شود که نشانه ای از اسکیزوفرنی هستند. بسیاری از داروهای مورد استفاده برای درمان اسکیزوفرنی (که به عنوان آنتی سایکوتیک ها نیز شناخته می شوند) با کاهش سطح دوپامین در مغز یا مسدود کردن اثرات دوپامین عمل می کنند.
اعتیاد
جدای از نقش دوپامین در نظارت بر افکار، اعمال و رفتار، دوپامین نقش بسیار مهمی در انگیزه دارد. در ماه ژوئن سال ۲۰۰۹، مجله نیچر مقاله ای منتشر کرد که به دریافت جزییات این ویژگی و درک تاثیر انتقال دهنده دوپامین بر رفتار کمک می کند. نورون های حساس به دوپامین در بخشی از مغز به نام توده سیاه بسیار متمرکز هستند. این قسمت مغز احساس لذت و انگیزه را کنترل می کند.
احساسات لذت بخش باعث می شوند دوپامین در مغز آزاد شود و باعث شود این نورون ها فعال شوند. این مکانیسم موجب ناامیدی ناشی از اعتیاد به محرک ها (مانند آمفتامین)، مواد مخدر و الکل می شود. استفاده از این مواد منجر به آزاد سازی ناگهانی مقدار زیادی دوپامین به درون توده سیاه می شود، سپس دوپامین با مغز ارتباط برقرار می کند و این پیام را منتقل می کند که اتفاقی بسیار لذت بخش در حال رخ دادن است. این افزایش ناگهانی دوپامین نیز باعث ایجاد انگیزه بالا برای تهیه و مصرف مواد مخدر یا الکل بیشتر می شود.