اگر تاکی کاردی چند کانونی دهلیزی (MAT) دارید، یعنی قلب شما خیلی سریع تر از حد معمول ضربان دارد. این اتفاق زمانی می افتد که محفظه های بالایی قلب شما سیگنال های الکتریکی زیادی را به محفظه های پایینی ارسال می کنند. کلمه چند کانونی در تاکی کاردی چند کانونی دهلیزی به این معنی است که سیگنال های قلب، به جای این که از گره سینوسی-دهلیزی ناشی شوند، از چند بافت در اطراف محفظه های بالایی قلب به محفظه های پایینی ارسال می شوند.
برای یک بزرگسال سالم ضربان قلب بین ۶۰ تا ۱۰۰ ضربه در هر دقیقه طبیعی است. اما اگر تاکی کاردی چند کانونی دهلیزی داشته باشید، ضربان قلب می تواند بین ۱۰۰ تا ۲۵۰ ضربه در دقیقه باشد.
MAT در نوزادان و کودکان نادر است. اکثر بزرگسالان مبتلا به آن در هر دقیقه بین ۱۰۰ تا ۱۳۰ ضربان دارند. هنگامی که نوزاد یا کودک به این اختلال مبتلا می شود، ضربان قلب او بین ۱۱۱ تا ۲۵۳ ضربه در دقیقه است.
قلب شما شامل چهار محفظه است. دو محفظه ای که در بالای قلب قرار دارند، دهلیز راست و دهلیز سمت چپ نامیده می شوند. دو محفظه پایین قلب نبر بطن راست و بطن چپ نام دارند. ضربان قلب توسط امواج الکتریکی ایجاد می شود که در ناحیه دهلیز سمت راست و در نقطه ای به نام گره سینوسی-دهلیزی (گره سینوسی یا گره SA) تولید می شود. بنابراین شما می توانید از گره SA به عنوان ضربان ساز قلب و تنظیم کننده ریتم قلب یاد کنید.
وقتی سیگنال الکتریکی از طریق دیواره های محفظه بالایی در قلب پخش می شود، این دیواره های منقبض می شوند. قبل از اینکه سیگنال از این ناحیه عبور کند تا به بطن ها برسد، انقباض محفظه های بالایی کند می شود.
با توجه به گزارش مجله Emergency Medicine، تاکی کاردی چند کانونی دهلیزی (MAT) شایع نیست و اغلب در افراد مبتلا به بیماری های قلبی و ریوی شدید دیده می شود. در ادامه این مطلب مجله پیام سلامت بیشتر در مورد این بیماری صحبت می کنیم.
علل ایجاد تاکی کاردی چند کانونی دهلیزی
MAT باعث می شود که چندین قسمت از قلب شما به طور همزمان، سیگنال های الکتریکی را در قلب پخش کنند. این موضوع باعث می شود ضربان قلب سریع تر شده و به ۱۰۰ تا ۲۵۰ ضربه در دقیقه برسد.
MAT بیشتر افراد بالای ۵۰ سال را تحت تاثیر قرار می دهد. همچنین در افرادی که دچار شرایطی هستند که میزان اکسیژن خونشان را کاهش می دهد، بیشتر مشاهده می شود. این شرایط عبارتند از:
- COPD. ناشی از التهاب ریه
- پنومونی باکتریایی. یک بیماری تنفسی است که در آن ریه ها آلوده می شوند.
- نارسایی احتقانی قلب. بیماری است که در آن قلب قادر به پمپ کردن خون کافی نیست.
- آمبولی ریه. به معنی انسداد شریان اصلی ریه به کمک لخته خون است.
- سرطان ریه
- نارسایی ریه
شما همچنین ممکن است در معرض خطر MAT قرار داشته باشید، اگر یکی از شرایط زیر در بدنتان وجود داشته باشد:
- دیابت
- بیماری قلبی عروقی
- سپسیس. واکنش شدید التهابی به باکتری ها یا سایر میکروب ها
- انجام جراحی در شش هفته گذشته
- داروهای تئوفیلین تجویز شده. داروهایی هستند که برای درمان اختلالات تنفسی مانند آمفیزم یا آسم استفاده می شوند.
نشانه ها و علائم تاکی کاردی چند کانونی دهلیزی
بسیاری از افراد هیچ نشانه ای بر اثر ابتلا به MAT در بدن ندارند. اما اگر علائمی در بدن وجود داشته باشد، به صورت مقطعی است. شایعترین علائم تاکی کاردی چند کانونی دهلیزی عبارتند از:
- سرگیجه
- خستگی مفرط
از دیگر علائم این بیماری می توان به موارد زیر اشاره کرد:
سریع شدن نبض
افزایش ضربان قلب ممکن است حتی در زمان فعالیت و در زمان استراحت نیز وجود داشته باشد. این علامت معمولا با علائم زیر همراه است:
- احساس تنگی قفسه سینه
- تنگی نفس
- احساس سرگیجه
- سبکی سر
غش کردن
با وجود این بیماری در بدن و وجود تنگی نفسی که در پی آن ایجاد می شود، غش کردن و احساس ضعف عمومی طبیعی است. شدت این علائم، بسته به سن و سلامت عمومی بیمار، متفاوت خواهد بود. این علامت در بدن افرادی که نبضشان سریع می زند شدیدتر است.
علائم تاکی کاردی چند کانونی دهلیزی در نوزادان
هنگامی که MAT در نوزادان اتفاق می افتد، ممکن است باعث خس خس سینه و کاهش وزن شود.
تاکی کاردی چند کانونی دهلیزی چگونه تشخیص داده می شود؟
اگر ضربان قلب شما بین ۱۰۰ تا ۲۵۰ ضربه در دقیقه باشد، فشار خون شما در محدوده پایین و در حد نرمال است و نشانه هایی از گردش خون ضعیف را دارید، پزشک ممکن است متقاعد شود که شما تاکی کاردی چند کانونی دهلیزی دارید. اگر این موارد در بدن حاکم باشد، پزشک ممکن است تست های زیر را تجویز کند:
- ECG. این تست مخفف الکتروکاردیوگرام است که فعالیت ضربان قلب را کنترل و ثبت می کند.
- مطالعه الکتروفیزیولوژیک (EPS). روشی با حداقل تهاجم است که برای نظارت بر فعالیت الکتریکی قلب انجام می شود.
پزشک شما همچنین می تواند قلب را کنترل کند تا میزان ضربان آن ثبت شود. این نظارت می تواند به چندین روش انجام شود:
- مانیتور هولتر. در این روش مانیتوری معمولا در طول فعالیت طبیعی ۲۴ الی ۴۸ ساعته ضربان قلب را اندازه گیری می کند.
- مانیتور حلقه ای قابل حمل. این یک مانیتور قابل حمل است که به شما امکان می دهد تا فعالیت های قلبی خود را در زمان ایجاد علائم نیز ثبت کنید.
- نظارت در بیمارستان. اگر در بیمارستان بستری هستید، فعالیت قلب شما ۲۴ ساعته در روز بررسی می شود.
تاکی کاردی چند کانونی دهلیزی چگونه درمان می شود؟
دکتر در ابتدا علت اصلی MAT را درمان خواهد کرد. همان طور که گفتیم این بیماری می تواند شامل هیپوکسی (اکسیژن ناکافی)، نارسایی احتقانی قلب و مسمومیت با تئوفیلین باشد. پزشک ممکن است درمان هایی را برای بهبود سطح اکسیژن خون انجام دهد. اگر مشکل ناشی از مسمومیت با تئوفیلین باشد، پزشک مصرف این دارو را متوقف خواهد کرد. ممکن است منیزیم و پتاسیم داخل وریدی نیز تزریق شود. پزشک گاهی از داروهایی مانند بتا بلوکرهای خاص یا مسدودکننده های کانال کلسیم برای درمان تاکی کاردی چند کانونی دهلیزی استفاده می کند.
افراد مبتلا به MAT غیر قابل کنترل می توانند از جراحی فرسایش دهلیزی بطنی (حذف جراحی) برای برداشتن بافتی که سیگنال های غلط می فرستند و کار گذاشتن دائمی یک ضربان ساز بهره ببرند.
چشم بلند مدت افراد مبتلا به تاکی کاردی چند کانونی دهلیزی
علائم این بیماری زمانی که بیماری زمینه ای ایجاد کننده افزایش ضربان قلب تحت کنترل باشد، کنترل می شود.
برخی از عوارض طولانی مدت با MAT ارتباط دارند. این عوارض ممکن است در طول زمان و در شرایطی که بیماری کنترل نشود ایجاد شوند. عوارض ممکن عبارتند از:
- کاهش فعالیت پمپاژ قلب
- نارسایی قلبی که در آن قلب قادر به پمپ کردن خون به تمام بدن نیست
- کاردیومیوپاتی که به معنی تضعیف یا تغییر شکل عضله قلب است