توت آرونیا و هر آنچه که نیاز است در مورد این میوه بدانید

توت آرونیا (Aronia melanocarpa) که در زبان فارسی به آن انگورک گلوگیر نیز گفته می شود میوه ای ریز و تیره است که خواص زیادی برای بدن دارد. این میوه یکی از غنی ترین منابع گیاهی آنتی اکسیدانی به شمار می رود. در این مقاله مجله پیام سلامت می خواهیم در مورد خواص، ارزش غذایی و فرآورده های جانبی این میوه بیشتر با شما صحبت کنیم.

توت آرونیا چیست؟

این نوع توت، میوه ای کوچک و تیره است که محصول درختچه ای از خانواده Rosaceae می باشد. این گیاه بومی آمریکای شمالی است اما در سایر نقاط جهان از جمله در سراسر اروپا رشد می کند.

بومیان آمریکایی از این میوه در طب سنتی خود به عنوان دارویی برای درمان سرماخوردگی استفاده می کردند. در این منطقه از جهان از این میوه به دلیل خواص فراوانی که دارد در تهیه انواع آب میوه، پوره، مربا، ژله، شربت، چای و شراب استفاده می شود. شما می توانید توت آرونیا را به صورت تازه، منجمد، خشک و پودری از فروشگاه های معتبر مواد غذایی تهیه کنید.

ارزش غذایی توت آرونیا

این میوه به طور کلی کم کالری است اما نیروگاهی از مواد مغذی مختلف از جمله فیبر، ویتامین C و منگنز محسوب می شود. تنها ۱ اونس (۲۸ گرم) از این توت مواد مغذی زیر را وارد بدن می کند:

کالری: ۱۳
پروتئین: ۲ گرم
چربی: ۰ گرم
کربوهیدرات: ۱۲ گرم
فیبر: ۲ گرم
ویتامین C: حدود ۱۰٪ از نیاز روزانه بدن
منگنز: حدود ۹٪ از نیاز روزانه بدن
ویتامین K: حدود ۵٪ از نیاز روزانه بدن

توت ها به طور کلی غنی از فولات، آهن و ویتامین های A و E نیز هستند. به علاوه آنها به عنوان منبع عالی برای تامین آنتی اکسیدان های بدن محسوب می شود.

این ترکیبات به محافظت از سلول ها بدن در برابر مولکول های مضری که به نام رادیکال های آزاد شناخته می شوند، کمک می کنند. آنتوسیانین این میوه بسیار زیاد است. همین ترکیب هم به برخی از توت ها رنگ آبی مایل به مشکی می دهد.

خواص مختلف این میوه

توت آرونیا دارای خاصیت ضد التهابی و آنتی اکسیدانی قوی است. این میوه ممکن است از سلول های بدن در برابر آسیب محافظت کند و از بسیاری جهات برای سلامتی مفید باشد.

حاوی آنتی اکسیدان های قدرتمندی است

این میوه با مقدار زیادی آنتی اکسیدان غنی شده است. آنتی اکسیدان ها ترکیباتی هستند که از سلول های بدن در برابر صدمات ناشی از تماس با رادیکال های آزاد دفاع می کنند. ایجاد رادیکال های آزاد می تواند باعث استرس اکسیداتیو شود. همین استرس است که منجر به ایجاد بیماری های مزمن مانند بیماری های قلبی و سرطان می شود.

توت آرونیا منبع بسیار خوبی از پلی فنول ها است. پلی فنول ها گروهی از آنتی اکسیدان ها هستند که شامل اسیدهای فنولیک، آنتوسیانین ها و فلاوانول ها می شوند.

مطالعات آزمایشگاهی نشان داده اند که آنتی اکسیدان های موجود در توت آرونیا می توانند فعالیت رادیکال آزاد را در بدن مهار کنند. این مطالعه نشان داد که مصرف این نوع توت در مقایسه با مصرف دیگر انواع توت، فعالیت آنتی اکسیدانی بیشتری دارد.

از این گذشته یک مطالعه که بر روی ۳۰ نفر سالم انجام شد نشان داد که مصرف عصاره این گیاه باعث کاهش چشمگیر استرس اکسیداتیو ناشی از مصرف یک نوع داروی اعصاب در طی ۲۴ ساعت می شود.

علاوه بر این مطالعات آزمایشگاهی توانسته اند ارتباط بین مصرف آنتی اکسیدان های موجود در این میوه ها را با سایر خواص چشمگیرش مانند کاهش التهاب و همچنین کاهش رشد سلول های باکتریایی و سرطانی ثابت کنند.

ممکن است اثرات ضد سرطانی بر روی بدن داشته باشد

توت آرونیا ممکن است در برابر سرطان از بدن محافظت کنند. تست های آزمایشگاهی و حیوانی نشان داده اند که آنتوسیانین ها موجود در این میوه ممکن است رشد سلول های سرطانی روده را متوقف کنند.

یک مطالعه آزمایشگاهی دیگر نیز نشان داد که مصرف ۵۰ میلی گرم عصاره آرونیا در روز رشد سلول های سرطانی روده بزرگ را پس از ۲۴ ساعت ۶۰٪ کاهش می دهد. تصور می شود که فعالیت آنتی اکسیدانی قوی آنتوسیانین ها عامل مهار کننده سرطان باشد.

به همین ترتیب عصاره این نوع توت می تواند استرس اکسیداتیو مربوط به سرطان پستان را کاهش دهد. در یک مطالعه مشخص شد که مصرف عصاره این میوه تعداد رادیکال های آزاد مضر را در نمونه خون گرفته شده از زنان مبتلا به سرطان پستان کاهش می دهد.

به گفته این پژوهشگران تحقیقات فعلی در این زمینه محدود است و برای ارزیابی ارتباط بین انواع توت و محافظت از بدن در برابر سرطان باید مطالعات بیشتری انجام شود.

ممکن است از سلامت قلب محافظت کند

این میوه به دلیل خاصیت آنتی اکسیدانی که دارد ممکن است سلامت قلب را ارتقاء دهد. این میوه به ویژه می تواند به افرادی که مبتلا به سندرم متابولیک هستند کمک کنند. سندرم متابولیک به خوشه ای از عواملی مانند کلسترول و تری گلیسیرید بالا اشاره دارد که احتمال ابتلا به بیماری قلبی و دیابت را افزایش می دهند.

یک مطالعه ۲ ماهه که بر روی ۳۸ بیمار مبتلا به سندرم متابولیک انجام شد نشان داد که مصرف ۳۰۰ میلی گرم مکمل عصاره آرونیا به طور معنی داری باعث کاهش تری گلیسیرید، کلسترول LDL (کلسترول بد) و کلسترول تام می شود.

یک مطالعه مشابه دیگر که به مدت ۲ ماه و بر روی ۲۵ فرد مبتلا به سندرم متابولیک انجام شد نیز نشان داد که مصرف ۳۰۰ میلی گرم عصاره آرونیا به طور قابل توجهی همان عوامل تحقیق اول به همراه فشار خون را کاهش می دهد.

برای مشخص کردن نقش توت آرونیا بر روی سلامت قلب باید تحقیقات بیشتری بر روی انسان ها انجام شود.

پشتیبان سیستم ایمنی است

توت آرونیا ممکن است سیستم ایمنی بدن را تقویت کند. به عنوان مثال یک مطالعه آزمایشگاهی نشان داد که عصاره توت آرونیا فعالیت ضد باکتریایی قوی را در برابر باکتری های بالقوه مضری مانند Escherichia coli و Bacillus Cereus به نمایش گذاشته است. این عصاره با کاهش تولید سپر محافظتی باکتری ها که به نام بیوفیلم شناخته می شود؛ توانست آن ها را از بین ببرد.

علاوه بر این یک مطالعه ۳ ماهه که بر روی ساکنان ۶ خانه سالمندان انجام شد نشان داد افرادی که روزانه ۳ تا ۳٫۵ اونس (۱۵۶ یا ۸۹ میلی لیتر) آب توت آرونیا می نوشند، به ترتیب ۵۵ درصد و ۳۸ درصد کمتر عفونت ادراری را تجربه می کنند.

از طرفی توت آرونیا با مهار آزاد شدن مواد ضد التهابی مانند فاکتور نکروز تومور آلفا (TNF-ɑ) و اینترلوکین ۶ (IL-6) ممکن است التهاب را کاهش دهد و سیستم ایمنی را قوی تر کند.

این در حالی است که توت ها می توانند اثر ضد ویروسی بر روی بدن داشته باشند. یک مطالعه که بر روی موش های آزمایگشاهی انجام شد نشان داد که اسید الاجیک و میریستین موجود در عصاره توت آرونیا ممکن است در برابر ویروس آنفولانزا از بدن محافظت کنند.

عوارض جانبی احتمالی

مطالعات نشان داده اند که مصرف خوراکی توت آرونیا بی خطر بوده و عوارض جانبی جدی ندارد. با این حال برای تأیید این ادعا به تحقیقات طولانی مدت نیاز است.

به خاطر داشته باشید که این میوه بسیار قابض است و می تواند موجب ایجاد خشکی در بدن شود. بنابراین سعی کنید به تنهایی این میوه را میل نکنید و از آن در تهیه غذاها و نوشیدنی ها، مانند ماست میوه ای، اسموتی و آب میوه استفاده کنید.

چگونه این میوه را به رژیم غذایی خود اضافه کنیم؟

ممکن است در ایران نتوانید این میوه را به صورت تازه در بازار پیدا کنید اما مربا، پوره، شربت و چای آن در فروشگاه معتبر مواد غذایی یافت می شود. در ادامه به چند روش استفاده از این میوه اشاره می کنیم.

خام: برخی از افراد از این میوه به عنوان میان وعده تازه یا خشک استفاده می کنند. اما خشکی دهانی که بعد از خوردن این میوه ایجاد می شود برای همه دلچسب نیست.
آب میوه و اسموتی: شما می توانید این میوه را با میوه های دیگری مانند آناناس، سیب یا توت فرنگی ترکیب کرد تا یک نوشیدنی خوشمزه تهیه کنید.
پخت و پز: آرونیا تازه را به کلوچه و کیک های خانگی اضافه کنید یا از آن مربا و دسر درست کنید.
چای: آرونیا خشک را دم کرده و به صورت چای استفاده کنید.

مکمل پودری یا کپسولی این میوه نیز در داروخانه ها موجود است. اگر پودر آن را تهیه کرده اید می توانید یک قاشق چایخوری از آن را به آب میوه، ماست یا اسموتی خود اضافه کرده و میل کنید. مکمل کپسولی آن را نیز باید در دوزهای ۳۰۰ میلی گرمی مصرف کنید.

نکته آخر

توت آرونیا سرشار از فیبر، ویتامین C و آنتی اکسیدان های قدرتمندی است که همگی می توانند برای قلب، سلامت عمومی بدن و سیستم ایمنی مفید بوده و خواص ضد سرطان داشته باشند.

این میوه را می توانید هم به صورت خام و هم به روش های دیگری استفاده کرده و از خواص آن بهره مند شوید.