جلوگیری از بروز علائم بیماری سلیاک و مقابله با شعله ور شدن این علائم

بیماری سلیاک یک اختلال گوارشی است که در آن سیستم ایمنی به گلوتن (پروتئین موجود در گندم، جو و چاودار) واکنش نشان می دهد. با گذشت زمان، این واکنش باعث آسیب رساندن به روده کوچک شده و از جذب بعضی مواد مغذی جلوگیری می شود. این بیماری معمولا بین ۶ ماهگی تا ۲ سالگی شروع می شود. با این حال، ممکن است در هر سنی بروز کند. طبق گفته محققان National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases، از هر ۱۴۱ آمریکایی حدود ۱ نفر به بیماری سلیاک مبتلا می شود. در ادامه این مطلب مجله پیام سلامت در مورد نحوه جلوگیری از بروز علائم بیماری سلیاک با شما صحبت خواهیم کرد.

برخی از نشانه های کلاسیک یا شاخص های بیماری عبارتند از:

  • التهاب
  • کاهش وزن
  • کاهش اشتها
  • اسهال مزمن

علاوه بر مشکلات گوارشی، بعضی افراد نشانه های دیگری از جمله موارد زیر را دارند:

  • کم خونی
  • کاهش تراکم استخوان
  • خارش پوست
  • سردرد
  • خستگی
  • درد مفاصل
  • ریفلاکس اسید
  • نامظم شدن دوره های قاعدگی
  • تغییر رنگ دندان
  • ناباروری

این علائم می توانند با توجه به فاکتورهایی از قبیل مدت زمانی که نوزاد از شیر مادر تغذیه کرده است، سنی که در آن اولین بار گلوتن مصرف شده است، میزان گلوتن مصرفی و شدت آسیب روده ای، از فردی به فرد دیگر متفاوت باشند.

استعداد ژنتیکی یک عامل خطر شایع برای این بیماری است. بیماری های دیگری که می توانند خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهند عبارتند از:

  • لوپوس
  • آرتریت روماتوئید
  • دیابت نوع ۱
  • بیماری تیروئید
  • بیماری کبدی خودایمنی
  • سندرم سوزنر
  • سندرم داون
  • سندرم ترنر
  • عدم تحمل لاکتوز
  • سرطان روده
  • لنفوم روده

هیچ درمانی برای بیماری سلیاک وجود ندارد، اما این بدان معنا نیست که ابتلا به بیماری سلیاک پایان جهان است. با وجود این بیماری فقط باید کمی بیشتر به آن چه که می خورید دقت کنید.

روش های جلوگیری از بروز علائم بیماری سلیاک

حذف گلوتن از رژیم غذایی

جلوگیری از بروز علائم بیماری سلیاکیک رژیم غذایی سخت و ماندگار بدون گلوتن، یکی از مهمترین چیزهایی است که باید برای جلوگیری از بروز علائم بیماری سلیاک انجام دهید. هنگامی که گلوتن را از رژیم غذایی خود حذف می کنید، التهاب روده کوچک به تدریج کاهش می یابد. این روند به نوبه خود میزان شدت علائم را کاهش می دهد و شما شروع به احساس بهبودی می کنید.

مهم است بدانید که گندم و تمام محصولات تهیه شده با آن حاوی گلوتن هستند.

دانه های زیادی وجود دارند که دارای گلوتن هستند. این دانه ها عبارتند از:

  • جو
  • بلغور
  • گندم دوروم
  • فارینا
  • آرد گراهام
  • مالت
  • چاودار
  • سمولینا
  • تریتیکاله

انتخاب دانه های بدون گلوتن

با حذف گلوتن از رژیم غذایی این سوال مطرح می شود که چه موادی را باید جایگزین آن بکنیم؟ برخی از دانه های بدون گلوتن عبارتند از:

  • دانه گل تاج خروس
  • گندم سیاه
  • ارزن
  • ذرت، کوینوآ
  • برنج قهوه ای
  • سورگوم
  • سویا
  • تاپیوکا

همچنین می توانید نان، ماکارونی، کراکر و غلات بدون گلوتن را در قفسه بسیاری از فروشگاه ها پیدا کنید. روی برچسب این محصولات کلمه فاقد گلوتن نوشته شده است. به یاد داشته باشید که تمام مواد مغذی ضروری در رژیم غذاییتان باید از مواد زیر تامین شود:

  • میوه ها
  • سبزیجات
  • حبوبات
  • دانه ها
  • آجیل
  • سیب زمینی
  • تخم مرغ
  • محصولات لبنی
  • ماهی
  • گوشت

آگاهی از گلوتن مخفی موجود در برخی از مواد غذایی

بعد از این که دانه های غنی از گلوتن را با غلات بدون گلوتن جایگزین کردید، وقت آن است که بدانید محصولات دارای گلوتن پنهان کدامند. در واقع، گلوتن می تواند در مواد غذایی، داروها و مواد غیر غذایی نیز وجود داشته باشد. چنین محصولاتی عبارتند از:

  • نشاسته اصلاح شده، مواد نگهدارنده و تثبیت کننده های غذایی
  • سوپ مرغ
  • سرکه مالت
  • سس سالاد
  • ادویه جات و ادویه های مخلوط
  • داروهای تجویزی و خارج از نسخه
  • مکمل ویتامین و مواد معدنی
  • مکمل های غذایی
  • رژ لب
  • محصولات بهداشتی دهان و دندان مانند خمیر دندان و دهانشویه
  • پاکت و تمبر

بنابراین قبل از خرید هر محصولی برچسب روی آن را بررسی کنید.

نوشیدن آب آلوئه ورا

آلوئه ورا برای افراد مبتلا به بیماری سلیاک مفید است. این ماده کمک می کند تا التهاب روده کوچک بهبود یابد، بافت های از بین رفته جایگزین شوند و هضم غذا بهتر انجام شود.

هنگامی که آب آلوئه ورا را روزانه مصرف می کنید، یک عامل ضد التهابی طبیعی در آن وجود دارد که باعث تحریک سیستم گوارش و ترمیم تعادل در روده می شود. این ویژگی ها باعث تنظیم تعادل PH در سیستم گوارشی می شود.

با این حال، نوشیدن یک لیوان آب آلوئه ورا قطعا درمان جادویی نیست. پس از نوشیدن یک لیوان از این نوشیدنی، هیچ اتفاق خاصی در بدن نخواهد افتاد. شما باید هر روز و به مدت چند هفته از این نوشیدنی برای جلوگیری از بروز علائم بیماری سلیاک استفاده کنید.

برای تهیه این نوشیدنی، ۲ قاشق غذاخوری ژل آلوئه ورا تازه و یک لیوان آب مرکبات را مخلوط کنید. بیش از ۲ قاشق غذاخوری  ژل آلوئه ورا را در یک روز مصرف نکنید. زیرا ممکن است باعث ناراحتی های گوارشی شود.

نور خورشید

کمبود ویتامین D در افراد مبتلا به بیماری سلیاک شایع است. این به این دلیل است که ویتامین D برای عملکرد مناسب آنزیم های پانکراس مورد نیاز است. این بخش بخشی است که بیشتر در اثر این بیماری آسیب می بیند.

یک مطالعه که در سال ۲۰۱۳ در Clinical Gastroenterology منتشر شده، وضعیت ویتامین D را در بدن بیماران مبتلا به بیماری سلیاک مورد بررسی قرار داد. محققان دریافتند که کمبود ویتامین D در بیماری سلیاک شایع است. همچنین خطر ابتلا به پسوریازیس در بیماران مبتلا به سلیاک دارای کمبود ویتامین D افزایش می یابد.

از طرفی محققان متوجه شدند که کمبود ویتامین D مسئول بیشتر اختلالات استخوانی در افراد مبتلا به بیماری سلیاک است.

برای مبارزه با این کمبود ویتامین، هر روز صبح بین ۱۰ تا ۱۵ دقیقه پوست را بدون استفاده از کرم ضد آفتاب در معرض نور خورشید قرار دهید. می توانید پس از مشورت با پزشک از مکمل ویتامین دی نیز استفاده کنید.

مصرف مواد غذایی پروبیوتیک

جلوگیری از بروز علائم بیماری سلیاک
جلوگیری از بروز علائم بیماری سلیاک

پروبیوتیک ها از باکتری های خوب تشکیل شده اند و به تعادل محیط باکتریایی سودمند در روده کمک کرده و هضم را بهبود می دهند. از این رو، افراد مبتلا به بیماری سلیاک باید مواد غذایی پروبیوتیک ها را در رژیم غذایی خود جای دهند.

مطالعه انجام شده در سال ۲۰۰۸ که نتایج آن در Clinical & Experimental Immunology منتشر شده نشان داد که گونه هایی خاصی از پروبیوتیک ها (Lactobacillus fermentum و Bifidobacterium lactis) می توانند از بدن در برابر آسیب های روده ای ناشی از بیماری سلیاک محافظت کنند.

بعدها، یک مطالعه دیگر که در سال ۲۰۱۴ در Clinical Microbiology Reviews منتشر شده گزارش داد که پروبیوتیک های خاص برای تخریب و یا تغییر پلاکت های گلوتن مفید هستند. برخی از پروبیوتیک ها اثر محافظتی بر روی سلول های اپیتلیال در برابر آسیب ناشی از گلوتن دارند.

غذاهای تخمیر شده زیر را برای جلوگیری از بروز علائم بیماری سلیاک استفاده کنید:

  • ماست پروبیوتیک
  • کفیر
  • میسو
  • تمپوه
  • کلم ترشی

پس از مشاوره با پزشک، می توانید از مکمل های پروبیوتیک نیز مصرف کنید.

مصرف روغن ماهی

جلوگیری از بروز علائم بیماری سلیاک
جلوگیری از بروز علائم بیماری سلیاک

روغن ماهی دارای اسید چرب امگا ۳ به خصوص EPA و DHA است که دارای اثر ضد التهابی روی بدن می باشد. از این رو، در کاهش التهاب پوشش روده بسیار مفید می باشند. این مواد پوشش روده را کاور کرده و از التهاب جلوگیری می کنند. در نتیجه باعث کاهش احتمال شعله ور شدن علائم سلیاک می شود.

  • دو بار در روز هر بار ۲٫۶ گرم روغن ماهی (حاوی حداقل ۳۰ درصد EPA یا DHA) مصرف کنید. قبل از مصرف مکمل روغن ماهی همیشه با پزشک مشورت کنید.
  • در رژیم غذایی تان از ماهی های آب سرد مانند ماهی تن و ماهی آزاد استفاده کنید.

مصرف پاپریکا (فلفل قرمز)

پاپریکا عامل ضد التهابی است که می تواند باعث کاهش التهاب در روده و کاهش شدت علائم سلیاک شود. این ماده هضم غذا را با نرمال کردن اسید معده بهبود می دهد. بنابراین از این ادویه در غذاهای مختلف استفاده کنید. حتی می توانید پس از مشورت با پزشک از مکمل این ماده نیز استفاده کنید.

گنجاندن زنجبیل در رژیم غذایی

زنجبیل یکی دیگر از گیاهان تعجب برانگیز است که می تواند به شما کمک کند با علائم سلیاک مقابله کنید. این گیاه دارای خواص آنتی اکسیدانی قوی و ضد التهابی است که به کاهش تورم در روده کوچک کمک می کند و هضم را بهبود می بخشد.

  • این ادویه را به غذاهای مختلفی که می پزید اضافه کنید.
  • روزانه ۲ تا ۳ فنجان چای زنجبیل بنوشید.
  • روش دیگر این است که مکمل زنجبیل مصرف کنید. برای دریافت دوز مناسب و مناسب بودن مصرف این ماده برای شما، با دکتر مشورت کنید.

مصرف ملاس

جلوگیری از بروز علائم بیماری سلیاک
جلوگیری از بروز علائم بیماری سلیاک

بیشتر افرادی که به بیماری سلیاک مبتلا هستند، از کمبودهای تغذیه ای به علت عدم جذب مواد مغذی رنج می برند. ملاس غنی از چندین ویتامین و ماده معدنی است که برای بازسازی بدن با مواد مغذی مفید است. ملاس یک منبع عالی از مواد زیر است:

  • کلسیم
  • آهن
  • منیزیم
  • منگنز
  • پتاسیم
  • مس
  • سلنیوم
  • فولات
  • ویتامین B

به علاوه، این ماده بدون گلوتن است و به طور طبیعی برای افراد مبتلا به بیماری سلیاک ایمن می باشد.

  • ۱ قاشق غذاخوری ملاس را در ۱ لیوان شیر حل کنید.
  • این نوشیدنی را یک یا دو بار در روز بنوشید.

نکات اضافی در مورد جلوگیری از بروز علائم بیماری سلیاک

  • یک لیوان شیر را با کمی زردچوبه حل کنید و روزانه آن را مصرف کنید. این ماده کمک خواهد کرد که التهاب و درد معده تسکین پیدا کند.
  • می توانید از مکمل پاپائین برای تحریک آنزیم ها در روده کوچک و کاهش پاسخ سیستم ایمنی بدن استفاده کنید.
  • می توانید از عصاره برگ زیتون برای تنظیم و محافظت از سیستم ایمنی کمک بگیرید.
  • سعی کنید کمبودهای مواد مغذی را در بدن تصحیح کنید. کمبود مواد مغذی یک مشکل رایج در افراد مبتلا به بیماری سلیاک است.
  • استرس را در زندگی خود مدیریت کنید، زیرا استرس علائم این بیماری را تشدید می کند.