شکر در بسیاری از غذایی که استفاده می کنیم به صورتی طبیعی و صنعتی وجود دارد. سلول های بدن ما از قند برای تولید انرژی استفاده می کنند. بنابراین واکنش نامطلوب به قند می تواند عوارض جدی در بدن ایجاد کند. در کنار این موارد، به دلیل این که قند در اکثر غذاهای یافت می شود، افرادی که حساسیت به شکر دارند، کنترل بیماری برایشان دشوار خواهد بود. ما در ادامه این مطلب سعی کرده ایم که شما را با نشانه ها و عوامل خطر ابتلا به حساسیت به شکر آشنا کنیم.
ضمن این که گام هایی نیز وجود دارد که می توانید به کمک آن از مصرف قند و عوارض ناخواسته مصرف آن اجتناب کنید. البته توصیه اصلی این است که اگر علائم این نوع حساسیت را دارید حتما به متخصص آلرژی مراجعه کنید.
مطالب این مقاله پیام سلامت در مورد موضوعات زیر است:
- علائم آلرژی غذایی
- آلرژی یا عدم تحمل شکر؟
- عوامل خطر ابتلا به حساسیت به شکر
- مدیریت عدم تحمل شکر
- جایگزین های شکر
- چه وقت باید برای حساسیت به شکر به پزشک مراجعه کرد؟
علائم حساسیت به شکر
آلرژی را می توان با عدم تحمل اشتباه گرفت. اما علائم و نشانه های مشخصی برای حساسیت وجود دارد. علائم آلرژی غذایی از فردی به فرد دیگر متفاوت است و حتی می تواند بسته به نوع ماده غذایی که به آن حساسیت دارید نیز تغییر کند.
افرادی که به مواد مغذی خاصی حساس هستند، پس از مصرف آن علائم خاصی دارند.
این علائم عبارتند از:
- مسدود شدن سینوس ها
- سردرد
- گرفتگی یا آبریزش بینی
- گرفتگی عضلات معده
- قرمزی پوست
- بثورات یا کهیر
- حالت تهوع یا استفراغ
آلرژی شدید، می تواند باعث واکنش جدی به نام آنافیلاکسی شود. این واکنش ها می تواند به سرعت رخ دهد و اگر درمان نشود، ممکن است کشنده باشد. علائم واکنش شدید آنافیلاکتیک به آلرژن معمولا شامل موارد زیر است:
- تورم لب، دهان، زبان یا گلو
- تنگی نفس یا ناتوانی در نفس کشیدن
- سرفه خفیف
- کاهش ناگهانی فشار خون
- تند تند زدن قلب
- سرگیجه یا کاهش هوشیاری
افراد مبتلا به آلرژی شدید باید داروهای آنتی هیستامین یا تزریقی اپی نفرین را همیشه همراه خود داشته باشند.
هر کسی که نشانه های جدیدی از واکنش های آلرژیک را تجربه می کند باید با پزشک یا متخصص آلرژی تماس بگیرد. علائم آنافیلاکسی، حتی اگر فرد قبلا داروهای آنتی هیستامین مصرف کرده یا از اپی نفرین استفاده می کند، باید سریعا به اورژانس اطلاع داده شود.
افرادی که علائم آلرژی یا عدم تحمل را برای اولین بار تجربه می کنند نیز باید از یک دکتر برای یافتن علت و بهترین روش درمان استفاده کنند.
آلرژی یا عدم تحمل شکر؟
حساسیت واقعی نسبت به شکر معمولا زیاد شایع نیست. در حالی که عدم تحمل شکر کاملا رایج است. دو مورد مشابه هستند اما تفاوت های کلیدی دارند. این تفاوت ها عبارتند از:
حساسیت به شکر
آلرژی زمانی شروع می شود که بدن به یک ماده از چیزی که با شکر مخلوط می شود، به عنوان یک نفوذ کننده مضر به جای غذا، پاسخ می دهد.
بدن با فعال کردن سیستم ایمنی و برای از بین بردن مهاجم به آلرژی پاسخ می دهد. در طی یک واکنش آلرژیک، سیستم ایمنی بدن، هیستامین را آزاد می کند، که باعث می شود بسیاری از علائم در طول واکنش آلرژیک تجربه شوند. بنابراین علائم تجربه شده در طی واکنش آلرژیک مربوط به سیستم ایمنی بدن و ماده ای به نام هیستامین است.
عدم تحمل شکر
عدم تحمل شکر شامل پاسخ سیستم ایمنی بدن به آلرژی نیست. در واقع عدم تحمل واکنشی مانند حساسیت ایجاد نمی کند. در عوض، کسی که در تحمل قند خاصی ناتوانی داشته باشد، هضم یا پردازش آن برای دستگاه گوارشش مشکل است.
عدم تحمل شکر نسبتا شایع است. این بیماری باعث می شود طیف وسیعی از مسائل مربوط به گوارش، که در شدت از فردی به فرد دیگر متفاوت است، رخ دهد. در این حالت بدن تلاش می کند تا شکر را هضم کند. بنابراین ممکن است علائم از چند دقیقه تا چند ساعت پس از خوردن شکر تجربه شود.
نشانه های عدم تحمل شکر اغلب عبارتند از:
- خستگی
- درد شکمی
- نفخ دردناک
- گاز
- حالت تهوع یا استفراغ
- اسهال
علائم عدم تحمل قند اغلب الگوی دیگری است که به موجب آن فرد ابتدا ممکن است تهوع و یا گرفتگی عضلانی را احساس کند. سپس بعد از عبور قند از سیستم گوارشی، گاز و نفخ ایجاد شود.
گاهی اوقات فرد مبتلا به اسهال می شود. چون شکر در حال خارج شدن از بدن است. بنابراین این احتمال وجود دارد که پس از خارج شدن شکم تمام علائم از بین برود. کسانی که تحمل هضم و پردازش قند و شکر را ندارند ممکن است نشانه هایی مانند خارش و بی قرار را نیز تجربه کنند.
یک نمونه معمول از عدم تحمل شکر، عدم تحمل لاکتوز است. طبق گفته متخصصان National Institutes of Health، تا ۶۵ درصد از افراد در سراسر جهان، سطح معینی از عدم تحمل لاکتوز را تجربه می کنند.
کسی که لاکتوز را تحمل نمی کند، یعنی مشکلی در هضم لاکتوز که شکر شیر است، دارد. این عدم تحمل باعث ایجاد یک یا چند مشکل گوارشی می شود.
عوامل خطر ابتلا به حساسیت به شکر
افرادی که دارای قومیت های خاصی هستند احتمال بیشتری دارد که به عدم تحمل لاکتوز مبتلا شوند. این قومیت ها عبارتند از:
- غرب آفریقا
- عرب
- یهودی
- یونانی
- ایتالیایی
- آسیای شرقی
برخی از افراد که مبتلا به یک مشکل گوارشی، مانند سندرم روده تحریک پذیر (IBS)، بیماری سلیاک و اختلالات عملکردی دستگاه گوارش (FGD) هستند نیز ممکن است مشکلاتی در تحمل قندهای خاص مانند فروکتوز و لاکتوز داشته باشند.
عدم تحمل قندهای خاص ممکن است باعث مشکلات دیگری نیز شود. فرد مبتلا به عدم تحمل گلوکز ممکن است مبتلا به دیابت یا دیابت نوع ۲ نیز باشد. افرادی که فروکتوز را تحمل نمی کنند، ممکن است در معرض خطر نارسایی کلیه باشند.
آلرژی غذایی یا عدم تحمل غذایی، می تواند عواقب مرگباری را ایجاد کند. به همین دلیل افرادی که آلرژی غذایی جدی دارند، باید همیشه از دارو استفاده کنند. از آنجایی که قند منبع اولیه انرژی برای سلول ها است، افرادی که آلرژی غذایی و یا عدم تحمل به نوع خاصی از قند دارند، نیاز خواهند داشت که از راه های دیگری برای تامین سوختن بدن خود استفاده کنند.
مدیریت عدم تحمل قند
تهیه گزارش از هر چیزی که در طول روز می خورید می تواند به شما کمک کند تا نوع شکر و قندی که به آن حساسیت دارید یا قادر به تحمل آن نیستید را پیدا کنید. بعد از پیدا کردن این ماده باید آن را به طور کل از برنامه غذایی خود حذف کنید.
کسی که با حساسیت غذایی به چیزی که با قند مخلوط شده است مبتلا است، باید برای جلوگیری از واکنش ها، تمام اشکال این غذا را از برنامه غذایی خود حذف کند. علاوه بر این، اگر عدم تحمل به شکر اتفاق بیفتد، باید غذاهای حاوی آن شکر خاص نیز حذف شود.
افراد ممکن است دچار عدم تحمل به هر دو شکل طبیعی و پردازش شده شکر باشند. این شکرها در مواد زیر پیدا می شود:
- میوه ها و آب میوه
- شیر
- نوشابه، قهوه یا چای شیرین
- طعم دهنده هایی مانند کچاپ، شربت و ژله
- دسرها و محصولات پخته شده مانند کیک، کوکی ها، کلوچه ها، بستنی و آب نبات
- غلات صبحانه
- کره گرفته شده از دانه ها و شیر گندم
قندهای مخفی
برخی از میان وعده ها و مواد غذایی نیز به صورت پنهان حاوی قند هستند. این غذاها عبارتند از:
- سس پاستا
- چیپس
- سس سالاد
مهم است که افراد مبتلا به عدم تحمل یا حساسیت به شکر قبل از مصرف هر نوع ماده غذایی، برچسب آن ها را بخوانند تا از واکنش های بالقوه جلوگیری کنند. این افراد باید برچسب غذاها را به دقت بخوانند. چون شکر و شیرین کننده های دیگر، نام های مختلفی دارند.
اسامی برخی از این شیرینی کننده ها عبارتند از:
- قند، شکر قهوه ای، شربت نیشکر گلوکز، آب نیشکر یا چغندر قند
- شربت ذرت، شربت ذرت با فروکتوز بالا یا فروکتوز
- آگوا
- ملاس
- عسل
- شربت یخ
- جایگزین های شکر
بسیاری از افرادی که به عدم تحمل نوع خاصی از قند مبتلا هستند، ممکن است به برخی از جایگزین های شکر واکنشی نشان ندهند. این جایگزین ها می توانند شامل موارد زیر باشند:
- زایلیتول
- استویا
- ساخارین
- آسپارتام
با این حال، جایگزین های شکر ممکن است عوارضی داشته باشند که افراد باید از آن آگاهی داشته باشند. تحقیقات انجام شده نشان می دهد که شیرین کننده های مصنوعی می توانند در ایجاد عدم تحمل گلوکز نقش داشته باشند. بنابراین ممکن است در بسیاری از موارد انتخاب خوبی نباشند.
چه زمانی باید برای حساسیت به شکر به پزشک مراجعه کرد؟
حساسیت واقعی به قند وجود ندارد، اما عدم تحمل قند چرا. هر کسی که علائم جدیدی را بعد از مصرف غذاهای خاص تجربه می کند باید با پزشک یا متخصص آلرژی برای بررسی علت واکنش بدنش، مشورت کند. پزشکان می توانند از آزمایش های خون و تست نفس برای شناسایی بسیاری از موارد عدم تحمل قند استفاده کنند.
پزشک ممکن است بعد از شناسایی آلرژن از بیمار بخواهد که از آن ماده غذایی خاص استفاده نکند. مشورت با پزشک بهترین روش برای یافتن درمان، برای اغلب موارد عدم تحمل قند یا سایر آلرژی های غذایی است.