تجربه خارش و سوزش واژن یک تجربه نسبتا رایج است. گاهی اوقات علت آن خیلی جدی نیست و به خودی خود درمان می شود. اما در برخی از مواقع این حالت می تواند نشان دهنده یک عفونت و یا چیزی جدی تر در بدن باشد که قطعا نیاز به درمان دارد.

در صورتی که در حال حاضر سوزش و ناراحتی واژن را تجربه می کنید، با ما تا انتهای این مطلب مجله پیام سلامت همراه شوید. زیرا در ادامه علاوه بر مطرح کردن علل خارش و سوزش واژن در مورد روش های درمان پزشکی و طبیعی آن نیز بحث خواهیم کرد.

سوزش واژن می تواند نشانه ای از STD باشد، واکنش به ماده ای مانند صابون یا مواد شوینده باشد که مصرف می کنید و یا اولین عللامت قابل توجه واژینیت باشد. واژینیت یک واژه پزشکی است که به اختلالات مختلفی که باعث التهاب و یا عفونت واژن می شوند، اشاره می کند.

سوزش واژن چیست؟ سوزش واژن یک سوزش غیر طبیعی یا خفیف است که اغلب در طی ادرار کردن اتفاق می افتد. همچنین ممکن است همراه با خارش و سوزش زخم را نیز تجربه کنید. ناحیه تناسلی زنان شامل لب بزرگ، لب کوچک، غده بارتولین و دهانه واژن است.

تولید ترشحات برای واژن کاملا طبیعی است. این ترشحات طبیعی اغلب شفاف هستند و یا فقط کمی کدر بوده، بوی بسیار کمی دارند و تحریک کننده نیستند. وقتی ترشح واژن بو بدی دارد یا با سوزش، خارش یا دیگر علائم همراه است، معمولا این ترشح غیر طبیعی محسوب می شود. سوزش همچنین می تواند بدون ترشح نیز رخ دهد و اغلب با مقاربت بدتر می شود.

علل و عوامل خطر خارش و سوزش واژن

علل احتمالی سوزش در ناحیه واژن عبارتند از:

  • واژینوز باکتریایی (BV) (علائم آن اغلب شامل ترشح رقیق و آبکی است)
  • عفونت مخمر (ترشح ناشی از عفونت مخمر سفید، غلیظ، چرکی و بی بو است)
  • کرم های واژن که برای درمان عفونت های مخمر استفاده می شوند (کرم واژینال (مینازول نیترات) که معمولا برای درمان عفونت های مخمر واژینال تجویز می شود ممکن است
  • عوارض جانبی مانند سوزش واژن، قرمزی و خارش را به همراه داشته باشد.)
  • عفونت دستگاه ادراری (UTI)
  • STD هایی مانند:
  1. کلامیدیا
  2. زگیل ناحیه تناسلی
  3. تب خال ناحیه تناسلی
  4. تریکوموناسیس
  5. سوزاک
  • استفاده از مواد شیمیایی، از جمله کرم ها، کاندوم، فوم ضد بارداری، مواد شوینده، صابون، دستمال توالت های معطر و نرم کننده های پارچه و لباس
  • یائسگی
  • واکنش آلرژیک به اسپرم (وقوع این عارضه نادر است)
  • اصطکاک ناشی از تماس دستمال توالت با واژن

سوزش واژن می تواند یک حس دائمی باشد و یا می تواند به طور متناوب تجربه شود. وقوع متناوب آن زمانی رخ می دهد که عامل تحریک کننده ای با واژن در تماس باشد. مانند تماس آلت تناسلی مردان با واژن در زمان مقاربت. گاهی اوقات سوزش واژن به صورت خود به خود از بین می رود، اما هنگامی که سوزش ناشی از STD یا عفونت باشد، برای تسکین آن انجام درمان ضروری است.

آیا خارش و سوزش واژن می تواند علائم سرطان مهبل باشد؟

علائم و نشانه های این نوع سرطان عبارتند از:

  • خارش
  • سوزش
  • التهاب یا درد در ناحیه ولوو

سایر علائم سرطان شامل وجود یک توده یا درد در ناحیه تناسلی، تغییر رنگ پوست یا برآمدگی در کشاله ران می باشد.

عوامل خطر ایجاد کننده خارش و سوزش واژن نیز عبارتند از:

  • مقاربت محافظت نشده
  • داشتن شرکای جنسی متعدد
  • استفاده از IUD برای پیشگیری از بارداری
  • استفاده از آنتی بیوتیک
  • دوش واژینال
  • استفاده از محصولات دارای مواد شیمیایی تحریک کننده
  • سیگار کشیدن
  • سیستم ایمنی سرکوب شده
  • بارداری
  • روش های پیشگیری از بارداری خوراکی
  • دیابت

روش های تشخیص علت خارش و سوزش واژن

برای تشخیص علت ریشه ای سوزش واژن، پزشک به احتمال زیاد در مورد علائم از شما سوال می کند و معاینه لگنی انجام می دهد. در طی این معاینه، نمونه ای از ترشح واژن به احتمال زیاد برای آزمایش برداشته می شود. در مواردی که به برخی از بیماری ها مشکوک باشد، ممکن است نمونه برداری نیز برای تأیید تشخیص صورت گیرد.

درمان های متعارف خارش و سوزش واژن

هر کدام از علل سوزش واژن علائم و درمان خاص و منحصر به فرد خود را دارد. سوزش ناشی از تحریک واژن می تواند به خودی خود بهتر شود. اگر سوزش و خارش واژن شما پایدار و شدید است و یا پس از مدتی به خودی خود از بین نمی رود، باید به پزشک مراجعه کنید.

شیوه هایی که به کمک آن ها سوزش واژن و ناراحتی واژینال به طور معمول تحت درمان قرار می گیرند بستگی به علت دارد. این شیوه ها عبارتند از:

  • واژینوز و STD ها معمولا با آنتی بیوتیک ها درمان می شوند.
  • عفونت های مخمری با داروهای ضد قارچی درمان می شوند.
  • خارش و سوزش مرتبط با یائسگی ممکن است با کرم، قرص یا حلقه واژینال حاوی استروژن درمان شود.
  • برای علل دیگر، کرم یا لوسیون استروئید برای کاهش التهاب تجویز می شود.

اگر به طور مداوم از یک روش خاص برای درمان خارش و سوزش واژن خود استفاده می کنید، به شدت توصیه می شود که از عوارض جانبی درمان خود مطلع شوید. به عنوان مثال، عوارض جانبی رایج کرم های استروئیدی مانند هیدروکورتیزون شامل موارد زیر هستند:

  • قرمزی، سوزش و خارش پوست
  • نازک شدن پوست
  • تاول پوستی
  • علائم کشش
  • حالت تهوع

۸ روش طبیعی برای درمان خارش و سوزش واژن

مصرف مکمل ها و غذاهای غنی پروبیوتیک

داشتن توازن سالم بین باکتری مضر و مفید در بدن، مطمئنا برای سلامت کلی بدن شما و به خصوص برای سلامتی واژن واجب است. یکی از علل شایع سوزش واژن، ابتلا به عفونت مخمر است. این عفونت وقتی ایجاد می شود که باکتری های کاندیدا در بدن تولید می شوند. مصرف غذاهای غنی از پروبیوتیک به صورت روزانه (مواد غذایی که دارای باکتری های خوب مانند اسیدوفیلوس و لاکتوباسیل هستند) می تواند به مبارزه با انواع مختلف عفونت ها به بدن کمک کند و برای درمان عفونت های کاندیدی مفید باشد.

اگر  در حال تلاش برای غلبه بر روی علائم کلامیدیا یا گونوره ای هستید، مصرف پروبیوتیک ها برای بدن مفید می باشد. اگر به دللی ابتلا به STD آنتی بیوتیک استفاده می کنید، باید از این مواد غذایی بیشتر استفاده کنید. زیرا آنتی بیوتیک ها هم باکتری های خوب و هم باکتری های بد را در بدن شما می کشند.

ماست پروبیوتیک یکی از گزینه های بسیار خوبی است که به راحتی می تواند آن را روزانه مصرف کنید. می توانید از پودرهای مکمل پروبیوتیک با کیفیت نیز به این منظور استفاده کنید.

مصرف محصولات طبیعی

به گفته متخصصان کلینیک کلیولند، “یک زن می تواند به طور ناگهانی  خارش، سوزش و حتی ترشح واژن را بدون داشتن عفونت تجربه کند. شایع ترین علت این عارضه، واکنش آلرژیک یا تحریک شدن واژن با اسپری واژینال یا محصولات ضد اسپرمی است. “

سموم شیمیایی در محصولاتی مانند کرم ها، کاندوم ها، فوم های ضد بارداری، مواد شوینده، صابون، دستمال های معطر توالت و نرم کننده های پارچه می توانند موجب تحریک مهبل و دهانه واژن شوند. در این شرایط احتمالا هیچ ترشح با احساس سوزشی ندارید. اگر این چنین است باید سعی کنید از این محصولات شیمیایی کمتر استفاده کنید.

مهم است که محصولات مناسبی را انتخاب کنید تا واژن را تحریک نکنید. امن ترین روش انتخاب محصولاتی است که از مواد آرایشی طبیعی استفاده می کنند و فاقد عطرهای مصنوعی و کاملا بدون عطر هستند. برای شروع، کافی است که از دستمال توالت فاقد عطر و رنگ استفاده کنید. اگر پوست حساسی دارید، لباس زیر خود را با مواد شوینده ضد حساسیت بشویید.

رعایت بهداشت

علاوه بر اجتناب از محصولاتی که می توانند باعث سوزش واژن شوند و استفاده از محصولات طبیعی تر، رعایت برخی از عادت ها نیز می توانند به بهبود و جلوگیری از خارش و سوزش واژن کمک کنند.

یک نکته ساده اما مهم این است که وقتی اجابت مزاج دارید، همیشه خودتان را از جلو به عقب بشویید. زیرا این امر مانع از ورود مواد مدفوع به مهبل (واژن) می شود. همچنین سعی کنید از تامپون ها یا پد های معطر استفاده نمی کنید. در حالت ایده آل، نسخه های آلی و غیر شیمیایی این محصولات را انتخاب کنید. البته پدها و نوار بهداشتی نسبت به تامپون کمتر احتمال دارد که سوزش واژن ایجاد کنند. استفاده از لباس زیر پنبه ای و اجتناب از پوشیدن شلوار تنگ هم می تواند مفید باشد.

مصرف گیاهان ضد ویروسی

اگر در معرض سوزش واژن به علت HPV یا یک عفونت منتقله از راه رابطه جنسی هستید،  مصرف خود را از سبزیجات تقویت کننده سیستم ایمنی و گیاهان دارویی افزایش دهید. برخی از گزینه های قدرتمند موجود در قالب چای، کپسول، تنتور و یا فرم اسانس عبارتند از:

  • ریشه گون
  • گل همیشه بهار
  • پنجه گربه
  • اکیناسه
  • اقطی
  • سیر
  • زنجبیل
  • ریشه شیرین بیان
  • برگ زیتون
  • پونه کوهی و روغن پونه کوهی

سرکه سیب

خارش و سوزش واژن
خارش و سوزش واژن

سرکه سرکه ماده ای است که به سادگی قابل دسترس است. در حقیقت، این ماده به تعادل pH واژن کمک کرده و می تواند به کاهش سوزش واژن منجر شود. یکی از توصیه های استفاده از این ماده این است که سعی کنید دو قاشق غذا خوری سرکه سیب را در یک فنجان آب حل کرده و دو بار در روز بخورید تا علائمتان بهبود یابد. البته اگر این کار مشکل شما را حل نکرد و باعث شد علائمتان بدتر شود، مصرف خود را متوقف کنید.

روغن نارگیل

روغن نارگیل یکی دیگر از داروهای طبیعی برای درمان خارش و سوزش واژن است، به ویژه اگر  در حال تلاش برای مبارزه با کاندیدا هستید. زیرا روغن نارگیل دارای خواص ضد میکروبی قوی است.  ترکیبی از اسید لاوریک و اسید کاپریل موجود در روغن نارگیل می تواند از طرقی مصرف خوراکی و موضعی، به از بین بردن کاندیدا مضر کمک کند.

مر

تریکوموناسیس یکی از شایع ترین بیماری های جنسی در سراسر جهان است و اغلب می تواند باعث سوزش واژن در زنان شود (این بیماری سوزش بعد از ادرار را در مردان ایجاد می کند). تحقیقات نشان داده اند که مر ممکن است بتواند در صورت ابتلا به این بیماری سوزش را کاهش دهد.

مطالعه ای که در مجله Egyptian Society of Parasitology منتشر شد، اثرات مصرف کپسول حاوی گیاه مر (Commiphora molmol) را به مدت شش تا هشت روز در زنان مقاوم به مترونیدازول مبتلا به تریکوموناسیس ارزیابی کرد. این زنان دو ساعت قبل از صبحانه با معده خالی، کپسول مر دریافت کردند. بر اساس این مطالعه، نتایج امیدوار کننده بود.

کمپرس سرد

استفاده از کمپرس سرد ساده می تواند به طور موقت خارش و سوزش واژن را تسکین دهد. دمای پایین می تواند به کاهش التهاب کمک کند. این روش احتمالا در تمام موارد سوزش واژن مفید خواهد بود اما اغلب برای سوزش واژن به علت یائسگی توصیه می شود. برای این کار می توانید از روش های زیر استفاده کنید:

  • یک تکه یخ را در یک دستمال مرطوب بگذارید.
  • این دستمال را به مدت ۳۰ ثانیه روی واژن قرار دهید.
  • می توانید واژن خود را با آب سرد چندین بار در روز برای کمک به تسکین احساس سوزش، بشویید.