اسپرزه یک نوع فیبر است که از پوسته (پوشش بیرونی) دانه های گیاه Plantago ovata ساخته می شود. پوسته اسپرزه در درمان یبوست مفید است و به سیستم گوارش شما کمک می کند تا کارآیی کافی را داشته باشد. پوسته اسپرزه و خود اسپرزه می تواند به افزایش مدفوع کمک کرده و دفع آن را آسان تر کند. پودر و کپسول اسپرزه به کاهش کلسترول، کنترل قند خون و حتی کاهش وزن کمک می کند. در ادامه این مطلب مجله پیام سلامت شما را با مهمترین خواص اسپرزه آشنا خواهیم کرد.
مکمل های حاوی اسپرزه برای کاهش یبوست استفاده می شوند. زیرا این ماده منبع طبیعی فیبر است. از آنجا که اسپرزه یک فیبر محلول است، در طول هضم جذب نمی شود.
پوسته اسپرزه فاقد گلوتن می باشد. بنابراین، اگر عدم تحمل گلوتن دارید، می توانید از این ماده برای افزایش فیبر مصرفی روزانه خود استفاده کنید.
در این مقاله مجله، به تحقیقات علمی در مورد خواص اسپرزه در اشکال مختلف (پوسته، مکمل، کپسول و پودر) نگاهی خواهیم کرد.
اسپرزه چیست؟
اسپرزه نام رایجی است که برای توصیف پوسته (پوشش بیرونی) دانه های گیاه Plantago ovata استفاده می شود. با این حال، محققان در مجله International Journal of Science and Research می گویند که اصطلاح اسپرزه می تواند به دانه یا کل گیاه و نه فقط پوسته آن اشاره کند. محققان دریافته اند که پوسته این دانه دارای ۸ برابر فیبر محلول بیشتری نسبت سبوس جو دوسر است.
خواص اسپرزه به عنوان مکمل این است که حاوی فیبر محلول و نامحلول است.
به گفته متخصص تغذیه، دکتر کتلین م. زلمان، فیبر محلول در طول هضم آب را جذب می کند و به یک ماده ژل مانند تبدیل می شود. این روند کمک می کند تا هضم بهبود پیدا کرده و دفع مدفوع راحت تر انجام شود.
وجود فیبر نامحلول در رژیم غذایی ضروری است، زیرا مقدار زیادی به حجم مدفوع اضافه می کند و زمان عبور غذا در سیستم گوارش را بهبود می بخشد.
پوسته اسپرزه چیست؟
پوسته اسپرزه بخش بیرونی بذر گیاه Ispaghula است. پوسته اسپرزه حاوی حدود ۸۵٪ کربوهیدرات است که در سیستم گوارش بدون جذب عبور می کند.
خواص اسپرزه
خواص اسپرزه برای از بین بردن یبوست
شایعترین دلیل برای مصرف اسپرزه، خواص آن در کاهش علائم یبوست است.
یک مطالعه در مورد خواص اسپرزه در درمان یبوست نشان داد که افزایش فیبر با استفاده از این ماده باعث کاهش یبوست می شود. محققان دریافتند وزن و حجم آب مدفوع هنگام مصرف این ماده افزایش می یابد. همچنین تعداد دفعات دفع مدفوع در روز نیز زیاد می شود. مصرف این ماده باعث می شود که ۹۰ درصد از افراد گزارش دهند که دیگر یبوست ندارند.
مطالعات دیگر نشان داده اند که اسپرزه در درمان یبوست مزمن موثر است. هنگامی که این ماده با دوکوزات سدیم (درمان معمولی که برای تسکین یبوست استفاده می شود) مقایسه شد مشخص گردید که این ماده طور طبیعی در شل شدن مدفوع موثر است. این تحقیق به این نتیجه رسید که اسپرزه نسبت به دوکوزات سدیم برای تسکین یبوست با افزایش میزان آب در مدفوع، اثربخشی کلی در افراد دارای یبوست مزمن دارد. ژل ساخته شده از پوسته اسپرزه در بدن دارای اثر مثبت بر روی یبوست است.
خواص اسپرزه برای جلوگیری از هموروئید
با استفاده از خواص اسپرزه می توانید حجم هموروئید را نیز کاهش دهید.
متخصصان گوارش می گویند که هموروئید اغلب به علت یبوست های طولانی مدت ایجاد می شود. اگر خونریزی رخ دهد، ممکن است درد رکتوم نیز وجود داشته باشد. تحقیقات نشان داده اند که مصرف ۵ الی ۶ قاشق چای خوری پودر اسپرزه در ۶۰۰ میلی لیتر آب باعث کاهش حجم هموروئید می شود.
خواص اسپرزه برای متوقف کردن اسهال
مکمل پوسته اسپرزه به سیستم گوارش شما کمک کرده و می تواند اسهال خفیف را نیز درمان کند.
در یک مطالعه کوچک مشخص شد که مصرف یک قاشق غذاخوری پودر اسپرزه با مقدار زیادی آب باعث کاهش اسهال مزمن در کودکان می شود. در بیش از ۸۰٪ موارد، علائم اسهال خفیف با مکمل اسپرزه درمان می شود.
پودر اسپرزه می تواند به کاهش نشانه های بی اختیاری مدفوع نیز کمک کند. بی اختیاری مدفوع زمانی رخ می دهد که مدفوع به طور غیر منتظره از رکتوم خارج می شود. این عارضه اغلب با یبوست مزمن رخ می دهد.
خواص اسپرزه برای کاهش سطح قند خون
یکی از خواص اسپرزه کنترل قند خون می باشد.
در یک مطالعه، به ۱۲ بزرگسالان ۴ گرم فیبر Plantago psyllium همراه با وعده های غذایی در صبح و ناهار داده شد. افرادی که مکمل فیبر مصرف کرده بودند، پس از غذا خوردن افزایش ناگهانی قند خون را تجربه نکردند. محققان نتیجه گرفتند که اسپرزه می تواند به کاهش پاسخ گلیسمی پس از مصرف وعده غذایی در بزرگسالان سالم کمک کند.
نتایج مشابه ای در یک کارآزمایی کنترل شده شامل ۴۰ نفر مبتلا به دیابت نوع ۲ دیده شد. نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که مصرف مکمل این ماده همزمان با غذا خوردن به بهبود متابولیسم گلوکز کمک می کند.
خواص اسپرزه برای افراد دیابتی
اگر دچار دیابت هستید، استفاده از خواص اسپرزه راه دیگری برای کنترل بیماریتان است. این ماده علاوه بر کمک به تثبیت سطح قند خون، می تواند به بهبود کلسترول و کاهش میزان اسید اوریک در خون کمک کند. با این حال، بیشترین تأثیر در بیماران دیابتی، کاهش میزان جذب گلوکز بود.
اگر دارای دیابت نوع ۲ هستید، افزایش فیبر خوراکی می تواند علائم این سندرم متابولیک را در شما بهبود بخشد.
خواص اسپرزه برای کاهش سطح کلسترول
شما می توانید کلسترول بالا را با استفاده از خواص اسپرزه کاهش دهید.
محققان اثر این دارو را بر میزان کلسترول اثبات کردند. در این مطالعه بزرگسالان دارای کلسترول بالا ۵ گرم اسپرزه را ۲ بار در روز همراه با وعده های غذایی مصرف کردند. پس از ۲۴ هفته کلسترول کل و کلسترول LDL (کلسترول بد) در این افراد به طور قابل توجهی کاهش یافت. محققان نتیجه گرفتند که مصرف منظم مکمل اسپرزه برای کلسترول بالا حتی ممکن است نیاز به دارو را کاهش دهد.
خواص اسپرزه برای بهبود سلامت قلب
افزایش فیبر خوراکی از طریق مکمل هایی مانند مکمل اسپرزه دارای مزایای قلبی عروقی است و قلب شما را سالم نگه می دارد.
بررسی ۳۱ مقاله در مورد اثرات فیبر بر روی قلب و سیستم عروق کرونر نشان می دهد که فیبرهایی مانند اسپرزه می توانند خطر ابتلا به بیماری های قلبی را کاهش دهند. نتایج تحقیقات بین سال های ۱۹۸۰ تا ۲۰۱۷ بر روی فیبر نشان داد افرادی که دارای بیشترین میزان مصرف فیبر هستند، حداقل شانس ابتلا به بیماری عروق کرونر را دارند.
Psyllium به کاهش نرخ مرگ و میر ناشی از بیماری های قلبی و سکته مغزی، با کاهش کلسترول، کاهش فشار خون و کاهش التهاب کمک می کند.
خواص اسپرزه برای کاهش فشار خون
اسپرزه می تواند به کاهش فشار خون کمک کند.
بررسی سیستماتیک آزمایش های تصادفی کنترل شده که نتایج آن در سال ۲۰۱۸ منتشر شد نشان داد که فیبر محلول مانند اسپرزه می تواند فشار خون را کاهش دهد. نتیجه بیش از ۴۰ مطالعه نشان داد که فیبر محلول هر دو فشار خون یعنی سیستولیک و دیاستولیک را کاهش می دهد. از تمام انواع فیبر مورد تجزیه و تحلیل، اسپرزه بهترین نتایج را نشان داد.
یک مطالعه نشان داد که تغییر در رژیم غذایی و اضافه کردن میوه و سبزیجات تازه به آن می تواند به کاهش فشار خون کمک کند. این خاصیت شدت خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی در افراد چاق را کاهش می دهد.
خواص اسپرزه برای مدیریت اختلالات گوارشی
پوسته اسپرزه مزایای کلی برای سیستم گوارش دارد. اگر از بیماری های گوارش مزمن رنج می برید، مصرف منظم این ماده می تواند به شما کمک کند.
سندرم روده تحریک پذیر
بررسی درمان های سندرم روده تحریک پذیر (IBS) نشان داد، اسپرزه مؤثرترین مکمل فیبری برای کاهش علائم این بیماری است. مطالعات نشان داده اند که مصرف پروبیوتیک ها و رژیم حاوی FODMAP کم نیز می تواند ناراحتی ناشی از IBS را کاهش دهد.
یک مطالعه که در سال ۲۰۱۷ انجام شد و شامل ۲۷۵ فرد مبتلا به IBS بود نشان داد که اسپرزه در بهبود علائم IBS، موثرتر از سبوس است.
بیماری التهابی روده
توانایی پودر پوسته اسپرزه برای کاهش التهاب به این معنی است که می تواند به بیماری التهابی روده (IBD) کمک کند. یک مطالعه نشان داد که پوسته یا دانه این گیاه علائم کولیت زخمی را بهبود می دهد.
دیورتیکولیت
متخصصان تغذیه توصیه می کنند که برای درمان دیورتیکولیت از اسپرزه استفاده کنند. فیبر به مدفوع کمک می کند تا بهتر در دستگاه گوارش حرکت کند و از ایجاد عفونت در کیسه های کوچک روده (دیورتیکولا) جلوگیری می کند. توصیه می شود روزانه ۲۰ گرم اسپرزه مصرف کنید تا از بروز دیورتیکولیت جلوگیری شود.
بیماری ریفلاکس معده به مری
یبوست مزمن اغلب می تواند منجر به ریفلاکس مزمن یا GERD شود. یک مطالعه که شامل ۱۳۲ فرد مبتلا به یبوست و علائم GERD بودند، اثربخشی اسپرزه را در کاهش علائم GERD اثبات کرد. مصرف مکمل این ماده در مواجهه با یبوست و GERD موثرتر از اومپرازول است.
خواص اسپرزه برای کاهش وزن
مصرف مکمل فیبر خوراکی می تواند به کاهش وزن کمک کند. فیبر دارای تاثیری است که باعث می شود بیشتر احساس سیری کنید.
یک آزمایش نشان داد که مصرف ۲۰ گرم پودر اسپرزه در ۲۰۰ میلی لیتر آب ۳ ساعت قبل و بعد از غذا به کاهش مصرف چربی کمک می کند. افراد استفاده کننده از این روش هنگامی که با گروه مصرف پلاسبو و گروهی که فقط آب قبل از غذا مصرف کرده بودند مقایسه شدند، مشخ گردید که این افراد بیشتر از یک ساعت بعد از خوردن غذا احساس سیری می کردند.
مطالعه ای که در سال ۲۰۱۱ در مورد اثرات اسپرزه در کاهش وزن انجام شد نشان داد که فقط اضافه کردن ۵۰ گرم فیبر این گیاه در روز برای کاهش وزن در ۱۲ هفته موثر است. با این حال، نتایج در کسانی که این ماده را با رژیم غذایی سالم ترکیب کردند، بهتر بود.
خواص اسپرزه برای درمان زخم معده
مطالعه ای که در سال ۲۰۱۵ منتشر شد نشان داد که ماده ژل مانند حاصل از اسپرزه در روده می تواند به محافظت از پوشش دستگاه گوارش کمک کند. دانشمندان طی ۱۴ روز متوجه بهبود علائم زخم معده شدند.
خواص اسپرزه برای جلوگیری از برخی سرطان ها
آزمایشات بالینی نشان داده است که خواص اسپرزه ممکن است به جلوگیری از برخی از سرطان ها کمک کند.
در یک مطالعه که بر روی موش های آزمایشگاهی انجام شد مشخص گردید که مصرف مکمل این ماده به شدت باعث کاهش موارد ابتلا به سرطان کولورکتال می شود. دانشمندان تئوری را ارائه کردند که نشان می دهد افزایش میزان خروجی مدفوع و افزایش میزان آب در مدفوع موجب کاهش خطر ابتلا به تومورهای کولون می شود.
در مطالعات دیگری که با استفاده از موش های آزمایشگاهی انجام شد، دانشمندان متوجه شدند که مصرف این ماده از بدن در برابر سرطان سینه محافظت می کند. محققان معتقدند که فیبر خوراکی بر برخی از آنزیم های مرتبط با سرطان پستان تأثیر می گذارد.
اگر چه نتایج امیدوار کننده است، اما باید تحقیقات بیشتری انجام شود تا ارتباط بین مصرف مکمل های دارویی فیبر و پیشگیری از سرطان اثبات شود.