داروهای درمان سردرد به همراه عوارض جانبی ناشی از مصرف آن ها

درد سردرد ممکن است با داروها کنترل شود. داروهای درمان سردرد می توانند به سه نوع مختلف زیر تقسیم شوند:

• داروهای تسکین دهنده علائم
• داروهای درمان سردرد حاد
• درمان پیشگیرانه

هر نوع دارویی اگر همراه با توصیه های دیگر مانند تغییرات غذایی، تغییر در سبک زندگی (حداقل ۷ الی ۸ ساعت خواب و هیدراتاسیون کافی (مصرف ۶ الی ۸ لیوان آب در روز))، ورزش کردن و آرامش درمانی باشد ممکن است موثر شود.

داروهای درمان سردرد

داروهای تسکین دهنده علائم

این گروه از داروها برای تسکین علائم مرتبط با سردرد مفید هستند. این علائم شامل درد ناشی از سردرد یا حالت تهوع و استفراغ همراه با سردرد میگرنی می باشند. هنگام مصرف این داروها، باید از مصرف غذاها، نوشیدنی ها و داروهای حاوی کافئین اجتناب کنید. در صورت امکان باید از مصرف داروهای حاوی باربیتورات (بوتالایتیت) یا داروهای حاوی کدئین نیز اجتناب کنید. استفاده از آسپرین برای کودکان ممنوع است. بسیاری از داروهای درمان سردرد که برای تسکین علائم هستند نباید برای کودکان استفاده شوند.

داروهای خارج از نسخه برای کمک به کاهش علائم

داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی

نام عمومی: آسپرین

علائمی که تسکین می دهد: تب و درد

هشدارها و عوارض جانبی احتمالی: برای کودکان زیر ۱۴ سال به علت احتمال ایجاد سندرم ری نباید استفاده شود. عوارض جانبی آن عبارتند از:

• سوزش سر دل
• خونریزی گوارشی (GI)
• اسپاسم یا سفتی برونش که باعث تنگ شدن راه های هوایی می شود
• آنافیلاکسی
• زخم پپتیک

نام عمومی: استامینوفن، پاراستامول

علائمی که تسکین می دهد: تب و درد

هشدارها و عوارض جانبی احتمالی: اگر عوارض جانبی وجود داشته باشد، ممکن است تغییراتی در تعداد سلول های خونی و عملکرد کبدی ایجاد شود.

نام عمومی: ایبوپروفن

علائمی که تسکین می دهد: تب، درد و التهاب

هشدارها و عوارض جانبی احتمالی: عوارض جانبی ممکن است شامل موادر زیر باشند:

• ناراحتی دستگاه گوارش فوقانی
• خونریزی گوارشی
• حالت تهوع
• استفراغ
• بثورات
• تغییر در عملکرد کبد

نام عمومی: ناپروکسن سدیم

علائمی که تسکین می دهد: درد ناشی از سردرد

هشدارها و عوارض جانبی احتمالی: عوارض جانبی این دارو نیز مانند ایبوپروفن است.

نکته مهم: مصرف داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی برای کودکان توصیه نمی شود.

داروهای تجویزی برای کمک به کاهش علائم

نام عمومی: پرومتازین HCI ضد تهوع

علائمی که تسکین می دهد: تهوع و استفراغ

هشدارها و عوارض جانبی احتمالی: عوارض جانبی این دارو عبارتند از:

• سردرگمی
• خواب آلودگی
• سرگیجه
• ناراحتی دستگاه گوارش
• تحریک پذیری
• دیدن کابوس
• حرکات غیرقابل کنترل عضلانی

نام عمومی: کلرپرمازین

علائمی که تسکین می دهد: تهوع و استفراغ

هشدارها و عوارض جانبی احتمالی: عوارض این دارو نیز مشابه پرومتازین است.

نام عمومی: پروکلوپرازاز

علائمی که تسکین می دهد: تهوع و استفراغ

هشدارها و عوارض جانبی احتمالی: عوارض این دارو نیز مشابه پرومتازین است.

نام عمومی: trimethobenzamide HCI

علائمی که تسکین می دهد: تهوع و استفراغ

هشدارها و عوارض جانبی احتمالی: عوارض این دارو نیز مشابه پرومتازین است.

نام عمومی: متاکلوپرامید HCl 

علائمی که تسکین می دهد: تهوع و استفراغ

هشدارها و عوارض جانبی احتمالی: عوارض جانبی این دارو عبارتند از:

• حرکات غیرقابل کنترل عضلانی
• حرکات لب
• حساسیت به نور خورشید
• درد زیر شکم
• اسهال

نام عمومی: ondansetron HCI

علائمی که تسکین می دهد: تهوع و استفراغ

هشدارها و عوارض جانبی احتمالی: عوارض جانبی این دارو عبارتند از:

• اسهال
• سرگیجه
• سردرد
• یبوست
• احساس ناراحتی
• خستگی
• تب

نام عمومی: Antihistamines Cyproheptadine HCI

علائمی که تسکین می دهد: ممکن است موجب خواب آلودگی شده و حمله میگرن را کوتاه کند

هشدارها و عوارض جانبی احتمالی: عوارض جانبی این دارو عبارتند از:

• افزایش وزن
• خواب آلودگی

نام عمومی: دیفن هیدرامین HCl

علائمی که تسکین می دهد: تهوع و استفراغ

هشدارها و عوارض جانبی احتمالی: عوارض جانبی این دارو عبارتند از:

• خواب آلودگی
• سرگیجه
• اختلال در هماهنگی
• تغییرات رفتاری

توجه: افرادی که از این داروهای درمان سردرد بیش از دو بار در هفته استفاده می کنند، ممکن است درمان پیشگیرانه روزانه نیز انجام شود. علاوه بر این، درمان  هایغیر دارویی مناسب مانند موارد زیر می تواند برای کاهش فرکانس سردرد استفاده شود و نیاز بیمار به دارو را کاهش دهد:

• ورزش کردن
• بیوفیدبک
• خواب کافی (حداقل ۸ ساعت خواب شبانه)
• هیدراتاسیون کافی (نوشیدن ۶ تا ۸ لیوان آب در روز)
• رژیم غذایی مناسب

داروهای درمان سردرد حاد

این داروها در اوایل سردرد میگرنی مورد استفاده قرار می گیرند تا پروسه ای را که موجب سردرد می شود، متوقف کنند. به این ترتیب، آنها به کاهش علائم سردرد مانند تهوع و استفراغ و حساسیت به صدا و نور کمک می کنند. این داروها با شروع اولین نشانه ی میگرن مورد استفاده قرار می گیرند. برخی از این داروهای درمان سردرد را نباید در طی حمله میگرنی استفاده کرد.

هنگامی که سردرد و به خصوص سردردهای میگرنی طولانی تر از ۲۴ ساعت شد و سایر داروها در مدیریت حملات ناموفق بودند، داروهایی که تزریق می شوند، می تواند مورد استفاده قرار گیرند. داروهای وریدی معمولا می توانند حمله میگرن را پایان دهند. طول مدت سردرد را نیز کم می کنند. ایمنی استفاده از این داروهای درمان سردرد برای کودکان تایید نشده است.

داروهایی که در این دسته قرار می گیرند شامل موارد زیر هستند:

نام عمومی: Ergot، دی هیدروگراتامین، mesylate

عوارض جانبی احتمالی: عوارض جانبی این داروها عبارتند از:

• تهوع
• بی حسی انگشتان دست و پا

نام عمومی: Triptans، Sumatriptan succinate، zolmitriptan، rizatriptan ، naratriptan HCI، مالت آلموتریپتان، frovatriptan succinate، هیدرو بورید eletriptan

عوارض جانبی احتمالی: عوارض جانبی این داروها عبارتند از:

• تهوع
• سردرد
• خواب آلودگی
• خشکی دهان
• سرگیجه
• خستگی
• سردرد
• احساسات گرما یا سرما
• درد قفسه سینه
• گرگرفتگی
• احساس تنگی در اطراف قفسه سینه و یا گلو
• بی حسی

مصرف بیش از حد دارو و عود سردرد

افراد مبتلا به سردرد ممکن است یک الگو از سردرد روزانه داشته باشند. در بعضی از افراد، حملات میگرن ممکن است خیلی مکرر باشد. در هر دو مورد، یعنی سردرد شدید و یا مکرر ممکن است مصرف داروهای درمان سردرد تجویز شود. اما به نظر می رسد مصرف روزانه داروهای خارج از نسخه مانند آسپرین، استامینوفن، ایبوپروفن، مسکن ها، باربیتورات ها و داروهای حاوی کافئین؛ یا داروهای تجویزی مانند ترپانتها، در مراکزی از مغز که جریان پیام های درد را در سیستم عصبی تنظیم می کنند، تداخل ایجاد کرده و ممکن است سردرد شما را بدتر کنند.

سردردهای ناگهانی ممکن است پس از مصرف داروهای تجویزی یا مصرف بیش از دو روز در هفته از داروهای خارج از نسخه ایجاد شوند. اگر داروهای تجویزی و یا خارج از نسخه بیش از حد استفاده شود، سردرد ممکن است کم کم به دارو مقاوم شود و مصرف همان دوز قدیمی از داروهای درمان سردرد نتواند مسکن درد باشد. بیشتر سردردها احتمالا طی یک دوره ۶ تا ۱۲ هفته ای بهبود می یابند.

درمان پیشگیرانه

این داروها برای جلوگیری از سردرد مصرف می شوند. بعضی از این داروها برای سایر بیماری های زمینه ای نیز مورد استفاده قرار می گیرند و به طور تصادفی تاثیر آن ها بر روی درمان سردرد کشف شد. در حالی که هیچ کدام از این داروها سردرد را درمان نمی کند، اما می توانند فرکانس، مدت زمان و شدت حملات سردرد را کاهش دهند.

داروهای موجود در این دسته از داروها درمان سردرد شامل داروهای خارج از نسخه و تجویزی می شوند. این داروها اعتیاد نمی آورند، اما می توانند عوارض جانبی ناخواسته ای را ایجاد کنند. پزشک شما با دقت دوز را تجویز می کند تا عوارض جانبی به حداقل و تسکین سردرد به حداکثر برسد.

برای موثر بودن، تمام داروهای پیشگیرانه باید یک بار یا بیشتر در روز مصرف شوند. ممکن است لازم باشد نوع دارو را تغییر داده و دوزهای آن ها را اصلاح کنید تا کشف کنید کدام دارو یا ترکیبی از داروها، برای کاهش فرکانس و شدت سردرد مفید هستند.

اکثر این داروها باید چند هفته استفاده شود تا بتوانند در جلوگیری از سردرد موثر باشند. قبل از اینکه بتوانید در مورد اثربخشی دارو قضاوت کنید، باید حدود ۸ هفته مصرف آن را ادامه دهید. هنگامی که سردرد به مدت ۶ ماه یا یک سال کنترل شود ممکن است مصرف این داروها قطع شود. در موارد دیگر ممکن است لازم باشد که داروها را برای مدت طولانی تری استفاده کنید.

درمان های پیشگیرانه برای استفاده توسط کودکان تایید نشده اند.

داروهای پیشگیری کننده

نام عمومی: amitriptyline HCI

عوارض جانبی احتمالی: عوارض جانبی این دارو عبارتند از:

• خستگی
• خشکی دهان
• افزایش وزن
• یبوست

دستورالعمل مصرف: اغلب از دوزهای پایین شروع شده و به آرامی به سطح درمانی افزایش می یابد.

نام عمومی: Antihistamines Cyproheptadine HCI

عوارض جانبی احتمالی: ممکن است موجب خواب آلودگی و یا افزایش وزن شود.

نام عمومی: مهار کننده های انتخابی گیرنده های سروتونین (SSRI) فلوکستین HCI

عوارض جانبی احتمالی: عوارض جانبی این دارو عبارتند از:

• تهوع
• خشکی دهان
• افزایش اشتها
• آشفتگی

نام عمومی: بتا بلوکرهای آتنولول، پروپرانولول HCI

عوارض جانبی احتمالی: عوارض جانبی این دارو عبارتند از:

• خستگی
• افسردگی
• افزایش وزن
• ضعف
• اسهال
• اختلال حافظه
• کاهش عملکرد در ورزشکاران

نام عمومی: مسدود کننده کانال کلسیم، وراپامیل، فلوامینازین

عوارض جانبی احتمالی: عوارض جانبی این داروها عبارتند از:

• یبوست
• سرگیجه
• ریزش مو

نام عمومی: ضد تشنج اسید والپروئیک

عوارض جانبی احتمالی: مهمترین عوارض جانبی این دارو عبارتند از:

• تهوع
• خواب آلودگی
• افزایش وزن
• لرزش
• نارسایی کبد
• ممکن است نقایص مادرزادی نیز ایجاد کند

نام عمومی: توپیرامات

عوارض جانبی احتمالی: عوارض جانبی نادر این دارو عبارتند از:

• گلوکوم
• سنگ کلیه در دوزهای بالاتر (بیش از ۱۵۰ میلیگرم)
• کاهش وزن
• مشکل در پیدا کردن کلمه

نام عمومی: gabapentin

عوارض جانبی احتمالی: این دارو به طور کلی خوب تحمل می شود