درد در زمان دفع مدفوع ؛ علل و زمانی که به خاطر این درد باید به پزشک مراجعه کنید

درد در زمان دفع مدفوع می تواند برای هر کسی در زندگی رخ دهد. این درد می تواند ناشی از هموروئید، اسهال، یا وجود التهاب در رکتوم باشد. دفع دردناک مدفوع به علت یبوست نیز می تواند باعث ایجاد زخم شود. حتی خوردن غذاهای تند می تواند باعث تحریک اسهال شده و احساس سوزش در طول یا بعد از دفع ایجاد کند.

درد در زمان دفع مدفوع ممکن است علائم دیگری نیز داشته باشد. این علائم می توانند باعث تشخیص درست علت بیماری شوند. به عنوان مثال، ایجاد فشار در زمان دفع مدفوع می تواند درد رکتوم را همراه با خونریزی، خارش مقعد (خارش آنی) یا نشت مدفوع ایجاد کند. معمولا، درمان درد مقعد در زمان دفع مدفوع شامل تسکین پوست تحریک شده در اطراف رکتوم است. افزایش مصرف فیبر و مایعات کمک می کند تا مدفوع شل شده و درد همراه با یبوست کمتر شود.

در ادامه این مطلب مجله پیام سلامت به مهمترین علل ایجاد کننده درد در زمان دفع مدفوع اشاره خواهیم کرد.

علائم همراه با درد در زمان دفع مدفوع

پزشکان کلینیک کلیولند می گویند اگر در هنگام دفع درد دارید، ممکن است برخی از علائم زیر را نیز داشته باشید:

  • خونریزی و درد شدید سوزشی بعد از دفع
  • گرفتگی شکم و نیاز شدید به خارش مقعد
  • برآمدگی قابل مشاهده در مقعد
  • گاز اضافی و نفخ شکمی
  • مشکل در دفع مدفوع بدون درد
  • خارج شدن مدفوع سفت که باعث ایجاد ترک های کوچک در مقعد می شود

خروج خون همراه با درد هنگام مدفوع کردن به ندرت نشانه ای از سرطان کولورکتال است. با این حال، اگر مدفوع خونی دارید، باید همیشه با پزشک خود صحبت کنید.

علل درد در زمان دفع مدفوع

هموروئید

هموروئید عروق خونی بزرگ شده در مقعد هستند که شبیه به وریدهای واریسی می باشند. هموروئید می توانند در رکتوم (هموروئید داخلی) درد ایجاد کند و یا در اطراف مقعد (هموروئید خارجی) موجب درد شود. این درد می تواند تا چند هفته طول بکشد.

اگرچه هموروئید معمولا در طی یا بعد از دفع درد و خونریزی ایجاد می کند، اما در مجله Clinics in Colon and Rectal Surgery گزارش شده است که بزرگ شدن هموروئید خارجی می تواند در طول حرکت روده بسیار دردناک باشد.

پزشکان کلینیک مایو گزارش می دهند که علائم هموروئیدها می تواند شامل موارد زیر باشد:

  • احساس سوزش در اطراف مقعد در هنگام دفع یا بعد از آن
  • تورم مقعد
  • ایجاد یک توده قابل مشاهده در نزدیکی مقعد
  • خروج مقدار کمی خون بعد از دفع

اگر درد ناشی از هموروئیدها در اطراف مقعد دارید، می توانید از بعضی از روغن های گیاهی برای از بین بردن درد رکتوم استفاده کنید. سایر داروهای طبیعی برای هموروئیدها شامل افزایش مصرف فیبر و مایعات، استفاده از عنبر سائل یا استفاده از سرکه سیب رقیق شده با آب برای کنترل میل به خارش است.

یبوست

اگر در معرض یبوست هستید و در طول دفع فشار زیادی به مقعدتان وارد می شود، ممکن است درد در زمان دفع مدفوع را نیز گزارش کنید. مدفوع خشک شده که باعث می شود حرکات روده ای دردناک باشد، به علل زیر ایجاد می شود:

  • رژیم غذایی
  • مصرف داروهای خاص
  • برخی از بیماری ها

به گفته دکتر جری بالنتین در eMedicineHealth، اگر یبوست باعث درد شدید در هنگام دفع شود، باید با پزشک خود صحبت کنید. دفع دردناک ناشی از یبوست همراه با سایر تغییرات در عادات روده می تواند علامت بیماری های دیگر باشد.

دکتر بالنتین می گوید که یبوست در دوران بارداری شایع است. تغییرات هورمونی، فشار روی روده و یا شقاق مقعد، می تواند دفع دردناک ایجاد کند. سایر علائم یبوست شامل موارد زیر است:

  • دفع مدفوع کمتر از ۳ بار در هفته
  • درد شدید در لحظه خروج مدفوع از بدن
  • احساس این که بعد از دفع هم نیاز به اجابت مزاج دارید

اسهال

اسهال می تواند پوست اطراف مقعد را تحریک کرده و باعث سوزش و خارش پس از دفع شود. اسهال می تواند نشانه ای از بیماری های گوارشی باشد که باعث ایجاد درد در زمان دفع مدفوع می شوند. غلظت اسیدهای صفراوی و اسید معده در مدفوع آبکی ممکن است باعث ایجاد سوزش پوست شود.

دکتر Melissa Conrad Stöppler می گوید که درد رکتوم ناشی از اسهال اغلب همراه با سایر بیماری های التهابی روده است.

پزشکان National Institutes of Health می گویند که علائم دیگر اسهال می تواند شامل موارد زیر باشد:

  • درد زیر شکم
  • نیاز فوری به دفع مدفوع
  • دفع مدفوع آبکی بیش از ۳ بار در روز
  • حالت تهوع

دلایل زیادی وجود دارد که باعث تحریک اسهال در دستگاه گوارش شما می شود. برخی از داروهای طبیعی برای درمان علائم اسهال عبارتند از:

  • زنجبیل برای بهبود هضم
  • مصرف پروبیوتیک ها برای سلامت دستگاه گوارشی
  • مقابله با استرس

همچنین مهم است که مقدار زیادی مایعات بنوشید تا بدن خود را به خوبی مرطوب نگه دارید و از علائم کم آبی بدن جلوگیری کنید.

شقاق مقعد

شقاق مقعد ایجاد یک یا چند شکاف در پوست  اطراف مقعد است و می تواند باعث ایجاد خونریزی در هنگام دفع مدفوع شود.

به گفته دکتر Colin Tidy در Patient.info، شقاق مقعد معمولا در طی دفع مدفوع باعث درد می شود. این درد می تواند تا یک ساعت پس از دفع نیز طول بکشد. محققان مجله Permanente می گویند که به غیر از عوارض جانبی که پس از دفع دارید، علائم دیگر شقاق مقعد عبارتند از:

  • درد شدید همراه با خونریزی رکتوم در زمان دفع مدفوع
  • خارش مقعد
  • پارگی قابل مشاهده در پوست مقعد
  • برآمدگی کوچک پوست در نزدیکی دهانه مقعد

افزایش مصرف فیبر و مایعات به منظور نرم کردن مدفوع و کم کردن درد باعث جلوگیری از آسیب های ناشی از شقاق می شود.

درد در زمان دفع مدفوع
درد در زمان دفع مدفوع

فیستول مقعد

درد شدید در راست روده در طول دفع که همراه با ترشح از مقعد است می تواند نشانه ای از فیستول مقعد باشد. فیستول یک کانال کوچک در راستای مقعد است و معمولا باعث خارش  رکتوم می شود.

پزشکان National Health Service می گویند که فیستول مقعد می تواند باعث افزایش درد در هنگام عبور مدفوع شود. فیستول همچنین می تواند در زمانی که دفع ندارید نیز باعث درد شود. سایر نشانه های فیستول مقعدی عبارتند از:

  • خروج مدفوع همراه با مخاط و خون
  • سوزش و خارش اطراف مقعد
  • ترشحات روده ای که بوی ناخوشایند دارد
  • علائم آبسه در مقعد

معمولا  برای درمان فیستول مقعدی جراحی مورد نیاز است و پزشک می تواند بهترین روش درمان را توصیه کند.

پروستیت

پروستیت التهاب مقعد است و می تواند درد شدید در رکتوم در زمان دفع ایجاد کند. بعضی از علل پروستیت عبارتند از:

  • عفونت های مقعد
  • بیماری های منتقله از راه جنسی
  • بیماری خود ایمنی

دکتر Hardik C. Soni در eMedicineHealth می گوید که علامت اصلی پروتییت درد در زمان دفع مدفوع است. همراه با درد رکتوم، ممکن است دچار ناراحتی عمومی و خارش در اطراف مقعد و در رکتوم خود نیز شوید. گاهی اوقات کمردرد، دفع خون یا مخاط خالی نیز می تواند با پروستیت ایجاد شود.

بیماری التهابی روده (IBD)

دلیل دیگر درد در زمان دفع مدفوع بیماری التهابی روده است. بیماری کرون و کولیت اولسراتیو از انواع بیماری های التهابی روده هستند که می توانند باعث التهاب رکتوم و دفع دردناک شوند.

دکتر Hardik Soni می گوید که علائم اختلالات التهابی روده می توانند شبیه به نشانه های دردناک پروستیت باشند.

همچنین، دکتر Minesh Khatri در WebMD می گوید که IBD می تواند علایم بسیاری را که با مدفوع دردناک مرتبط هستند، ایجاد کند. به عنوان مثال، یبوست و اسهال علائم IBD هستند. همچنین، اگر IBD دارید، احتمال دارد که معده تان هنگام دفع درد داشته باشد.

داروهای خانگی طبیعی زیادی وجود دارد که می توانند به درمان نشانه های بیماری التهابی روده کمک کنند. به عنوان مثال، برخی مطالعات نشان می دهند که مصرف ۲ قاشق چای خوری عسل مانوکا قبل از صبحانه می تواند به کاهش التهاب در روده کمک کند.

درد دنبالچه

اگر پایه ستون فقراتتان آسیب دیده باشد، ممکن است دچار سوزش دردناکی شوید. درد دنبالچه می تواند در زمان نشستن و دفع مدفوع درد ایجاد کند.

پزشکان کلینیک کلیولند می گویند که درد دنبالچه ممکن است در زمانی که به مقعد فشار وارد می کنید رخ دهد. شما همچنین ممکن است از درد عمیقی هنگام نشستن یا در زمان رابطه جنسی شکایت کنید.

پزشکان توصیه می کنند که از گرما درمان استفاده کنند تا درد دنبالچه تان کاهش یابد.

سایر علل درد در زمان دفع مدفوع

اسپاسم های مقعدی. دکتر انصاری، جراح بیمارستان لنکس هیل در نیویورک می گوید که سندرم لوفت باعث اسپاسم عضلانی در مقعد می شود. این اسپاسم می تواند موجب درد مختصری شود که چند ثانیه تا چند ساعت طول می کشد. اسپاسم عضلانی مقعد می تواند در طی دفع یا بعد از آن درد ایجاد کند.

سرطان مقعد. پزشکان National Health Service می گویند که یکی از نشانه نادر سرطان مقعد، دفع دردناک همراه با خونریزی از رکتوم است. از آنجایی که سرطان مقعد می تواند علائم مشابه ای با هموروئید یا شقاق مقعد داشته باشد، همیشه بعد از مشاهده مدفوع خونی باید به پزشک مراجعه کنید.

پروستاتیت. التهاب یا عفونت پروستات در مردان می تواند در هنگام دفع خونریزی و درد ایجاد کند. محققان Johns Hopkins Medical می گویند پروستاتیت می تواند فشار یا درد رکتوم و همچنین کمر درد ایجاد کند. احساس سوزش در هنگام ادرار کردن یا درد در ناحیه تناسلی نیز وجود دارد.

تراکم مدفوع. یبوست مزمن می تواند باعث ایجاد درد پس از مدفوع شود. مجله Clinics in Colon & Rectal Surgery گزارش می دهد که علائم رایج تراکم مدفوع می تواند شامل ناراحتی رکتوم و ترس از درد شدید هنگام دفع باشد.

علل احساس سوزش در زمان دفع مدفوع

  • مصرف غذاهای ادویه دار
  • عدم رعایت بهداشت
  • بیماری های پوستی

دلایل دیگر احساس سوزش در زمان دفع مدفوع

سایر شرایط بهداشتی که سبب بروز درد شدید و سوزش در زمان دفع می شوند عبارتند از:

  • هموروئید
  • شقاق مقعد
  • فیستول مقعد
  • اسهال
  • بیماری کرون
  • کولیت اولسراتیو

چه زمانی باید به دلیل درد در زمان دفع مدفوع به پزشک مراجعه کنیم؟

درد در زمان دفع مدفوع می تواند بسیار ناراحت کننده باشد، به خصوص اگر باعث ترس شود. در بسیاری از موارد، درمان های طبیعی می توانند به بهبود هضم و کاهش درد شدید در هنگام اجابت مزاج کمک کنند.

با این حال، در بعضی موارد، برای درد و سوزشی که بعد از دفع ایجاد می شود لازم است که به پزشک مراجعه کنید. دکتر Neha Pathak در WebMD توصیه می کند که در صورت مشاهده علائم زیر به پزشک خود مراجعه کنید:

  • اغلب یبوست یا اسهال دارید
  • مدفوع حاوی خون است و بعد از دفع شاهد خونریزی هستید
  • دفع مدفوع اغلب با درد مقعد مرتبط است
  • تغییرات قابل توجهی را در عادات روده ای خود مشاهده می کنید

روش های خانگی درمان درد در زمان دفع مدفوع

حمام سیتز

یکی از راه های بسیار موثر برای از بین بردن درد در زمان دفع مدفوع استفاده از حمام سیتز است.

یک مطالعه منتشر شده در مجله World Journal of Surgery نشان دهنده اثربخشی این روش برای درمان درد رکتوم و سوزش است. گزارش شده است که نشستن در وان کم عمق حاوی آب گرم باعث کاهش علائم سوزش مقعد می شود.

دکتر نیوین تاد در WebMD معتقد است که حمام سیتیز می تواند در کاهش درد و سوزش مجاری رکتوم در افراد مبتلا به بیماری های زیر موثر باشد:

  • هموروئید
  • شقاق مقعد
  • اسهال
  • پروستاتیت

برای کاهش این درد به شیوه زیر عمل کنید:

  • یک لگن را با آب گرم پر کنید.
  • ۱۰ تا ۱۵ دقیقه مقعد خود را در وان بگذارید.
  • بعد از این مدت مقعد را با حوله نرم خشک کنید
  • این کار را ۳ بار در روز انجام دهید.

مصرف فیبر و مایعات بیشتر

یکی از راه های جلوگیری از بسیاری از مشکلات گوارشی و جلوگیری از درد در زمان دفع مدفوع مصرف فیبر و مایعات کافی است.

بر طبق تحقیقات منتشر شده در مجله Permanente، افزایش مصرف فیبر می تواند به کاهش شقاق مقعد و جلوگیری از بسیاری از اختلالات کولورکتال کمک کند. فیبر مدفوع را نرم می کند. محققان نتیجه گرفتند که فیبر می تواند به بهبود زخم نیز کمک کند.

آب به فیبر کمک می کند تا سیستم گوارش را بهبود دهد. بنابراین، حداقل ۸ فنجان آب در روز بخورید.

یکی از راه های افزایش مصرف فیبر، خوردن سبزیجات است. خوردن مقدار زیادی سبزیجات دارای برگ سبز باعث افزایش سلامت شما نیز می شود. زیرا در این صورت شما ویتامین ها و مواد مغذی بیشتری دریافت خواهید کرد.