درد زیر شکم در زنان ؛ علل و روش های موثر خانگی

درد زیر شکم در زنان شایع تر از مردان است. در اغلب موارد، احساس گرفتگی زیر ناف، درد در ناحیه لگن و یا درد پایین کمر در چرخه قاعدگی برای زن ایجاد می شود. زنان همچنین بیشتر مستعد ابتلا به عفونت در مثانه، دستگاه ادراری و کلیه هستند. التهاب در این اندام ها می تواند منبع دیگری برای ایجاد درد زیر شکم در زنان باشد.

تشخیص علت دقیق درد زیر شکم در زنان غالبا دشوار است. منطقه شکمی در زنان دارای بیشترین اندام های تولید مثل است که ممکن است هر کدام از آن ها در طول دوره ماهیانه تحریک شده و درد ایجاد کنند. گاهی اوقات، درد می تواند به طور مستقیم در ناحیه زیر شکم رخ دهد و شدت آن نیز متغییر باشد. با این حال، اغلب درد هایی که از پشت کمر ناشی می شوند، سنگ کلیه را نشان می دهد.

در اغلب موارد، استفاده از کمپرس آب گرم می تواند به کاهش فشار داخل شکم کمک کرده و درد شکم را کمتر کند. حتی در مواردی که درد شکمی به مراقبت های پزشکی نیاز دارد، گرما می تواند باعث کاهش تحریک پذیری و تسکین علائم دردناک لگن و شکم شود.

در این مقاله مجله پیام سلامت، شما می توانید با بسیاری از علل درد زیر شکم در زنان آشنا شوید و راه های عملی خانگی را برای درمان درد در قسمت پایین شکم پیدا کنید.

علائم درد زیر شکم در زنان

برای پیدا کردن راه کار مناسب باید بدانید چه علائم دیگری می تواند همراه با این درد ظاهر شود.

اغلب موارد این نوع درد که ناشی از چرخه قاعدگی است، یک الگوی منظم را دنبال می کند. به عنوان مثال، در وسط چرخه قاعدگی و در طی تخمک گذاری، ممکن است گرفتگی خفیفی درست در زیر شکم را احساس کنید. این درد می تواند با خونریزی خفیف قبل از قاعدگی مرتبط باشد. درد در ناحیه تناسلی و ناحیه شکم نیز ممکن است قبل از دوره قاعدگی تشدید شود و در همان زمان علائم قبل از قاعدگی نیز وجود داشته باشد.

احساس درد در قسمت پایین شکم همراه با درد کمر، احساس سوزش هنگام ادرار کردن، ادراری که دارای رنگ ابری و بوی بد است، و تکرر ادرار می تواند علامت عفونت در سیستم ادراری باشد. گاهی اوقات درد شکمی می تواند با درد در قسمت های دیگر بدن همراه باشد، به عنوان مثال، سنگ های کلیوی می توانند درد شکمی یا درد کشاله ران را ایجاد کنند و همچنین باعث درد شدید سینه نیز شوند.

علل درد زیر شکم در زنان

تخمک گذاری دردناک

درد سمت چپ یا راست زیر شکم می تواند ناشی از تخمک گذاری دردناک باشد. بسیاری از زنان وقتی که بدنشان تخمک را آزاد می کنند، گرفتگی شکمی را درست ۱۲ الی ۱۴ روز مانده به شروع خونریز قاعدگی تجربه می کنند. تخمک گذاری دردناک که میتل اشمرز نیز نامیده می شود به دلیل تحریک حفره شکمی با خون ایجاد شده و درد خفیف تا شدید لگن در زنان را به وجود می آورد.

به گفته دکتر Frederick B Gaupp، تخمک گذاری دردناک سبب دردهای بین دوره ای می شود. شما ممکن است هر ماه این تجربه را داشته باشید. این درد بین چند ساعت تا ۳ روز ادامه دارد. دکتر Gaupp می گوید که درد شکم حتی می تواند به علت آپاندیسیت شدید نیز باشد. اگر درد بیش از ۳ روز طول بکشد، باید به این بیماری مشکوک شوید.

برای کاهش این درد بطری پلاستیکی را پر از آب گرم کنید و به مدت ۲۰ دقیقه روی محل درد نگه دارید.

سندرم پیش از قاعدگی (PMS)

یکی از علائم سندرم قبل از قاعدگی درد ناحیه کمر و شکم است. PMS همچنین می تواند باعث میل شدید به غذا، سردرد، نوسانات خلقی و نفخ همراه با گرفتگی شکمی شود.

دکتر سارا مارشا می گوید که شدت انقباض های قاعدگی می تواند از ماهی تا ماه دیگر متغیر باشد و استرس می تواند درد را بدتر کند. به همین دلیل توصیه می شود، تمام دردهای حس شده در دوره قاعدگی را به مدت چند ماه یادداشت کنید تا الگو های درد خود را بشناسید.

درمان های طبیعی بسیاری برای درمان علائم PMS وجود دارد. به عنوان مثال، مصرف روغن گل پامچال به کاهش علائم PMS کمک می کند. همچنین،  رژیم غذایی سالم، داشتن ورزش متعادل و متوسط و خواب کافی، می تواند به بدن شما در مدیریت نوسانات هورمونی کمک کند.

دل درد قاعدگی و درد در ناحیه شکم

در طول دوره نیز ممکن است درد زیر شکم به وجود بیاید. این درد در طول شب شدید شده و می تواند الگوی خواب را با تداخل مواجه کند.

دکتر تراسی جانسون می گوید که زنان مبتلا به درد شکمی در طول دوره می توانند درد بسیار شدیدی را تجربه کنند. آن ها احساس می کنند چیز سنگینی را روی شکمشان گذاشته اند. همراه با درد در شکم، قاعدگی می تواند باعث درد در ناحیه کمر و قسمت داخلی ران نیز شود. اگر درد شکم بسیار شدید باشد، ممکن است استفراغ و مدفوع شل نیز داشته باشید.

قرار دادن یک کمپرس گرم روی کمر یا زیر شکم یک راه عالی برای کمک به کاهش تحریکات رحم است. حمام با آب گرم و استفاده از بعضی از روغن های گیاهی نیز یک راه عالی برای شل شدن عضلات و کمک به کاهش دردهای قاعدگی است.

تخمدان پیچ خورده

درد ناگهانی در سمت چپ یا راست شکم ممکن است توسط تخمدان پیچ خورده ایجاد شود. تخمدان پیچ خورده در نتیجه بارداری، کیست تخمدان، و یا درمان هورمونی اتفاق می افتد.

به گفته دکتر ژن مک نایلی، استاد بالینی Center for Advanced Gynecology and Pelvic Health، تخمدان پیچ خورده معمولا باعث درد شدید در یک طرف شکم می شود. درد می تواند بسیار شدید و همراه با استفراغ باشد. به گفته دکتر مک نایلی، این عارضه همچنین می تواند باعث عفونت در حفره شکم که یکی دیگر از دلایل درد زیر شکم در زنان است شود. معمولا برای درمان این حالت از جراحی استفاده می شود.

کیست های تخمدان

درد شکمی در سمت راست یا سمت چپ لگن ممکن است ناشی از کیست های تخمدان باشد. کیست تخمدان به عنوان بخشی طبیعی از چرخه قاعدگی در نظر گرفته می شود و معمولا به صورت خود به خود ناپدید می شوند. با این حال، اگر این کیست هایی که با مایع پر شده است پاره شود، درد تخمدان در طرفی از شکم که کیست ها هستند، ایجاد می شود.

طبق نظر متخصصان مجله The Practitioner، کیست تخمدان می تواند در طول قاعدگی احساس فشار و ناراحتی در شکم ایجاد کند. این عارضه همچنین می تواند درد لگن را به وجود آورده که به ران ها نیز سرایت می کند. علاوه بر درد شکمی، بسیاری از زنان دچار تهوع، استفراغ و نفخ نیز می شوند.

علائم دیگر کیست تخمدان خونریزی غیر قابل انتظار واژینال است. حرکات دردناک روده، حساسیت پستان و گرفتگی عضلانی در طول دوره قاعدگی نیز از دیگر علائم این بیماری است.

فیبروئید رحم

فیبروئید های رحم توده هایی هستند که در رحم رشد می کنند و در زنان ۳۰ تا ۴۰ ساله بسیار رایج هستند. فیبرها به طور کلی خوش خیم هستند و می توانند در داخل، خارج یا در دیواره رحم ایجاد شوند.

طبق گفته پزشکان WebMD، بسته به اندازه و محل فیبروئیدها، علائم مختلفی از جمله موارد زیر نیز ایجاد می شود:

  • ناراحتی یا درد لگن
  • خونریزی شدید قاعدگی
  • لکه بینی قبل یا بعد از دوره قاعدگی
  • درد کمر
  • درد در شکم
  • نفخ
  • احساس فشار شکمی

آندومتریوز

اندومتریوز نیز می تواند دلیل درد زیر شکم در زنان باشد. اندومتریوز زمانی اتفاق می افتد که بافت اندومتری در اندام های دیگر سیستم تولید مثل زنان شکل می گیرد. رشد غیرطبیعی بافت می تواند باعث ایجاد درد در قسمت پایین شکم شده که به پشت کمر نیز گسترش می یابد.

به گفته دکتر ویلیام بلهد، آندومتریوز علت درد شدید و ناتوان کننده در شکم زنان است. این عارضه می تواند دلیلی برای احساس درد در طی اجابت مزاج یا در طول رابطه جنسی باشد. در بسیاری از موارد، درد ناشی از اندومتریوز ثابت است. احساس ناراحتی خفیف تا شدید معمولا در ناحیه لگن و پایین تز از آن احساس می شود.

دکتر Blahd معتقد است که اگر گرفتگی شکمی دارید که بیش از ۲ روز طول کشیده و در فعالیت های روزمره تان تأثیر گذاشته است بهتر است با متخصص زنان مشورت کنید.

بیماری التهابی لگن (PID)

یکی دیگر از علل درد زیر شکم در زنان ، بیماری التهابی لگنی (PID) است. عفونت های باکتریایی زیادی وجود دارند که می توانند باعث التهاب در اندام های تولید مثل زنان شده و موجب درد در شکم یا کمر شوند.

متخصصان مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری می گویند که PID باعث تغییر در ترشحات واژن و همراه شدن آن با بوی بد و احساس سوزش در هنگام ادرار می شود. همچنین ممکن است متوجه شوید که خونریزی بین دوره ای دارید. برای درمان بیماری التهابی لگنی باید به پزشک مراجعه کنید. زیرا ممکن است عوارض جدی آن بر روی باروری شما تأثیر بگذارد.

حاملگی خارج رحمی

درد شکم و درد در کشاله ران در زنان می تواند نشانه ای از حاملگی خارج رحمی باشد. حاملگی خارج رحمی زمانی اتفاق می افتد که جنین در لوله فالوپ رشد می کند. اگر بارداری خارج رحم به درستی تشخیص داده شود، بسته به پیشرفت جنین ممکن است فقط درد شکمی خفیف داشته باشد.

به گفته دکتر ماری هاردینگ، علائم حاملگی خارج رحمی معمولا بین ۴ تا ۱۰ هفته پس از تخمک گذاری رخ می دهد. این عارضه می تواند درد ناگهانی در زیر شکم ایجاد کند که به تدریج بدتر می شود. ممکن است خونریزی واژینال نیز داشته باشید. درد حاملگی خارج از رحم همچنین می تواند به تیغه شانه نیز سرایت کند.

اگر دچار درد شدید در یک طرف ناحیه شکمی هستید، احساس سرگیجه می کنید و خونریزی های واژینال دارید، بلافاصله باید با پزشک خود تماس بگیرید. حاملگی خارج از رحم می تواند کشنده باشد و به مراقبت های پزشکی نیاز دارد.

عفونت هایی که باعث درد زیر شکم در زنان می شوند

درد زیر شکم در زنان می تواند به علت عفونت هایی که بر کلیه ها، دستگاه ادراری یا مثانه تاثیر می گذارند نیز تجربه شوند. طبق گفته بسیاری از پزشکان، این عفونت ها به طور کلی بر زنان بیشتر از مردان تاثیر می گذارد.

عفونت کلیه

عفونت کلیه می تواند موجب درد زیر شکم در بسیاری از زنان شود. عفونت های کلیوی اغلب توسط باکتری هایی ایجاد می شود که از طریق دستگاه ادراری به کلیه ها می رسند. طبق گفته پزشکان کلینیک مایو، عفونت کلیه باعث درد شکمی می شود که ممکن است در کمر، پهلو و یا کشاله ران نیز احساس شود. همراه با درد ناشی از التهاب کلیه، ادرار نیز احتمالا ابری خواهد بود و زمان دفع درد ایجاد می کند. به علت فشار و التهاب در کلیه ها و دستگاه ادراری، تکرر ادرار نیز به وجود می آید.

مصرف آب زیاد یکی از راه های حفظ سلامت کلیه و دفع سموم از سیستم ادراری و درمان عفونت است. در عین حال، باید عادت هایی را که اثرات مضر روی کلیه دارند، کنار بگذارید.

سنگ کلیه

اگر چه سنگ کلیه عفونت نیست، اما باعث ایجاد درد شدید شکم در هنگام دفع ادرار می شود. سنگ های کلیوی سنگ های معدنی در کلیه هستند که بسته به اندازه ای که دارند شدت دردشان متفاوت است. سنگ کلیه نیز خطر ابتلا به عفونت کلیوی را افزایش می دهد. سنگ های کلیوی معمولا هنگامی که شروع به حرکت می کنند درد به وجود می آورند. درد های ناگهانی در شکم یا کشاله ران احساس می شوند.

یک راه برای متوقف کردن درد شکمی این است که سرکه سیب بخورید تا سنگ کلیه را از بین ببرید. سطح اسید سرکه سیب به دفع سنگ کلیه کمک می کند.

علل درد زیر شکم در زنان
علل درد زیر شکم در زنان

التهاب مثانه

التهاب مثانه یک علت شایع درد زیر شکم در زنان است. یکی از التهاب هایی مثانه ای که بر روی برخی از زنان تاثیر می گذارد، سیستیت بینابینی است. علائم دیگر این بیماری نیز عبارتند از:

  • نیاز مکرر به دفع ادرار
  • حجم کم ادرار
  • درد در زمان رابطه جنسی

عفونت دستگاه ادراری (UTI)

عفونت در دستگاه ادراری معمولا باعث ایجاد نوعی درد در ناحیه زیر شکم شما می شود. UTI بر زنان بیشتر از مردان تاثیر می گذارد و می تواند باعث ناراحتی شکمی به علت عفونت شود. با این حال، درد شکم تنها علامت عفونت ادراری نیست.

طبق نظر دکتر Traci Johnson، زنان بیشتر از مردان به این عفونت مبتلا می شوند، زیرا مجرای ادراری کوتاه تری دارند و باکتری ها به راحتی می توانند به واژن آن ها منتقل شوند. عفونت می تواند باعث ایجاد فشار در شکم و درد در ناحیه کمر نیز شود. معمولا ادرار ابری بوده و بوی بدی دارد. اگر عفونت به کلیه منتهی شود، ممکن است تب نیز وجود داشته باشد.

برای کمک به کاهش شانس ابتلا به UTI، باید مقدار زیادی آب بنوشید و همیشه بعد از استفاده از سرویس بهداشتی خود را از جلو به عقب خشک کنید. پزشکان کلینیک مایو می گویند که آب کمک می کند تا ادرار  رقیق شده و باکتری ها به طور طبیعی از بین بروند. استفاده از یک پد گرم روی شکم یک روش عالی برای از بین بردن درد عفونت ادراری است.

بیماری های دستگاه گوارش که باعث درد زیر شکم در زنان می شوند

  • سندرم روده تحریک پذیر (IBS)
  • دیورتیکولیت

علل جدی درد زیر شکم در زنان

  • حمله قلبی
  • آپاندیسیت

دیگر علل جدی ایجاد کننده درد شکمی

علل جدی ایجاد کننده این درد، هر علتی است که ممکن است حداقل یک یا چند ویژگی زیر را داشته باشد:

  • ورود یک جسم خارجی به شکم یا کمر
  • جراحی انجام شده بر روی شکم یا کمر
  • کم آبی
  • تهوع و استفراغ قابل تحمل
  • وجود خون یا چرک در مدفوع
  • توقف ناگهانی حرکت روده
  • حساسیت به لمس شکم
  • افزایش درد زمانی که با دست به ناحیه درد فشار می آورید
  • درد شدید شکم
  • ادرار دردناک

مشکلات عضلات و مشکلات مفصلی که باعث درد زیر شکم در زنان می شوند

  • آسیب یا کشیدگی عضلات
  • اختلال عملکرد مفصل ساکروایلیاک
  • سیاتیک

علل شایع و کم اهمیت درد شکمی

کلیدی تعیین علل جدی درد شکم، تعریف «درد بی اهمیت» است. در میان بیماران در مورد این تعریف اتفاق نظر وجود ندارد. با این حال، پزشکان یک توافق کلی در مورد آنچه که “درد بی اهمیت” نامیده می شود، دارند.

اگر درد کوتاه مدت باشد، ممکن است علت آن قابل درمان بوده و بیمار شرایط اضطراری نداشته باشد. در این شرایط نیازی به بستری شدن در بیمارستان نیست. این نوع درد گذرا از نگاه پزشکان درد بی اهمیت شناخته می شود. در زیر به لیستی از علل ایجاد کننده این نوع درد اشاره می کنیم

  • آنژین
  • نفخ
  • سیستیت
  • بیماری های مکرر عود کننده (سرطان، کولیت و …)
  • آندومتریوز
  • مسمومیت غذایی (اکثر علایم گاستروانتریت ویروسی و باکتریایی)
  • تجمع گاز
  • GERD (ریفلاکس)
  • فتق هیاتال
  • سنگ های صفراوی (علائم متناوب است)
  • فتق ناف
  • سندرم روده تحریک پذیر
  • تخمک گذاری دردناک
  • کیست های تخمدان
  • پنومونی (قابل درمان با آنتی بیوتیک خوراکی)

در چه شرایطی باید به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر همراه با درد زیر شکم علائم زیر را دارید برای تشخیص باید سریع تر به پزشک مراجعه کنید:

  • درد زیر شکم که به طور ناگهانی شروع شده و یا به تدریج بدتر می شود.
  • ایجاد درد شکم پس از خوردن غذا
  • حامله هستید و درد های شدید شکم را همراه با خونریزی واژینال یا بدون آن دارید.
  • درد شکمی که باعث استفراغ یا مشکلات گوارشی (اسهال یا یبوست) می شود.
  • درد شدید شکمی را پس از وارد آمدن ضربه به معده احساس می کنید.
  • درد بیش از ۳ روز است که در بدن وجود دارد.
  • همراه با درد شکمی، درد قفسه سینه نیز وجود دارد.

[quote font_size=”18″ color=”#37a02b”]

پیشنهاد می کنیم برای اطلاعات بیشتر، این مطالب را نیز بخوانید:

درد شکم بعد از تخمک گذاری ؛ آیا این علامت نشانه ای از بارداری است؟

مهمترین علل درد شکم به همراه نشانه ها و تشخیص آن ها

درد شکم هنگام سرفه کردن

[/quote]

روش های تشخیص درد زیر شکم در زنان

تست هایی که ممکن است به تشخیص علت این درد کمک کنند عبارتند از:

  • آزمایشات مربوط به زنان و زایمان. این آزمایشات می توانند شامل پاپ اسمیر و یا سونوگرافی از لگن باشند. آزمایش های ویژه خون نیز برای تشخیص سرطان تخمدان می توانند انجام شوند.
  • معاینه آندوسکوپی. اگر درد مربوط به کولون باشد، ممکن است معاینه روده انجام شود.
  • سی تی اسکن. این آزمایش یک اسکن توپوگرافی کامپیوتری است که می تواند ناهنجاری های شکمی را تشخیص دهد.
  • سونوگرافی. می تواند علل ادرار را بررسی کند.

راهنمایی هایی برای پیشگیری از درد زیر شکم در زنان

در حالی که بعضی از انواع درد زیر شکم از کنترل ما خارج هستند، اما ما توانایی جلوگیری از برخی علل ایجاد این درد را داریم. به عنوان مثال، اتخاذ سبک زندگی سالم که شامل رعایت رژیم غذایی مغذی و نوشیدن مقدار زیادی آب است می تواند از عفونت جلوگیری کند. این عادت ها همچنین می توانند یبوست را کنترل کنند. یبوست نیز یکی از علل درد زیر شکم در زنان است.

رعایت نکات مهم زیر نیز می تواند در این زمینه موثر باشد:

  • لباس زیر پنبه ای بپوشید.
  • از محصولات معطر در اطراف مهبل استفاده نکنید.
  • سعی کنید از آب لیمو و آب زنجبیل برای کنترل و جلوگیری از PMS و درد قاعدگی استفاده کنید.
  • داروهای ضد درد مصرف کنید.

منابع:

  1. Painful Ovulation
  2. ?What Are Menstrual Cramps
  3. Adnexal Torsion
  4. Detecting ovarian disorders in primary care
  5. Pelvic Inflammatory Disease
  6. Interstitial cystitis
  7. Acute appendicitis presenting with abdominal wall and right groin abscess
  8. ?Can Sciatica Pain Cause Digestive Problems
  9. Pelvic Congestion Syndrome
  10. ?What Are the Symptoms of Uterine Fibroids