هیچ کس نمی تواند منکر این شود که قاعدگی بخشی از زندگی زنان است. اما گاهی این بخش چنان دردناک می شود که قابل تحمل نیست. میزان خون خارج شده در هر قاعدگی به عوامل زیادی بستگی دارد. بسیاری از زنان در هر دوره پریود حدود ۶۰ میلی لیتر خون از دست می دهند. این در حالی است که برخی از زنان پریود شدید را تجربه می کنند. در این حالت معمولا فرد قادر نیست به زودی احیا شده و بدنش را آماده بازگشت به زندگی عادی کند. اگر چه خونریزی شدید پریود نمی تواند مرگبار باشد اما عموما ضعف، کسالت و ناراحتی های گذرا را ایجاد می کند.

برای برخی از زنان، خونریزی شدید پریود یک اتفاق منظم و بدون توقف است که در هر ماه رخ می دهد. اصطلاح پزشکی برای خونریزی شدید پریود، منوراژی است. به این معنی است که مقدار غیر طبیعی و زیادی خون در هر دوره از بدن فرد خارج می شود. در خونریزی شدید پریود تنها میزان خون خارج شده مطح نیست بلکه معمولا درد و گرفتگی عضلات نیز در این میان وجود دارد. از دست دادن خون زیاد عوارضی مانند کم خونی فقر آهن به همراه دارد. بسته به شدت کم خونی، فقر آهن می تواند عوارضی مانند خستگی و ضعف عمومی را به غیر از دوره قاعدگی، به همراه داشته باشد.

درمان خونریزی شدید پریود بستگی به عوامل زیادی دارد. در مرحله اول باید در نظر بگیرید که آیا قصد دارید به زودی باردار شوید یا خیر. زیرا برخی از درمان ها خونریزی شدید پریود از بارداری جلوگیری می کنند. در وهله دوم باید به علت زمینه ای خونریزی شدید قاعدگی در بدنتان پی ببرید. گاهی اوقات دلیل خونریزی شدید ناشناخته است. این مسئله درمان را پیچیده می کند. در نهایت زمانی که خونریزی بسیار شدید است و بدون توقف ادامه دارد باید از اعمال جراحی استفاده کنید که این موضوع گاهی منجر به نازایی مادام العمر می شود. پس این سه نکته را در نظر داشته باشید.

داروها خط اول درمان در توقف خونریزی شدید پریود هستند. اما زمانی که پزشک تشخیص دهد که نمی توان از آن ها استفاده کرد عمل جراحی گزینه بعدی خواهد بود.

روش های درمان خونریزی شدید پریود با دارو

مکمل های آهن

از آنجا که کم خونی فقر آهن از عوارض شایع خونریزی شدید پریود است، مصرف مکمل آهن معمولا لازم است. مکمل آهن نمی تواند خونریزی شدید قاعدگی را درمان کند اما یکی از مقدمات لازم برای مدیریت قاعدگی های شدید است. حتی اگر مکمل آهن نتواند خونریزی را متوقف کند، نباید مصرف آن را قطع کرد. بدن فردی که خونریزی شدید دارد برای غنی کردن سلول های خونی پس از قاعدگی، به آهن نیاز دارد. توصیه می شود حتی اگر خونریزی شما کم شد، باز هم استفاده از این مکمل را متوقف نکنید.

قرص فولیک اسید

یک تصور غلط از این که قرص اسید فولیک می تواند خونریزی قاعدگی را متوقف کند وجود دارد. این دارو برای کم خونی ناشی از فقر اسید فولیک مفید و ضروری است. به این نوع کم خونی، آنمی کمبود فولیک اسید می گویند و زمانی رخ می دهد که بدن به اسید فولیک کافی در رژیم غذایی دسترسی ندارد، و یا آن را به درستی جذب نمی کند. اما این مشکل، عامل ایجاد خونریزی شدید قاعدگی نیست. نوع کمی خونی که موجب قاعدگی سنگین در شما شده است ممکن است کم خونی فقر آهن باشد. مکمل اسید فولیک در این شرایط جایگزین آهن نخواهد بود. اما مصرف آن ضرری برای بدن ندارد.

ضد التهاب

NSAID ها (داروهای غیر استروئیدی ضد التهابی) مانند پروفن، نیز برای درمان خونریزی شدید پریود استفاده می شود. استفاده از این داروها یک تیر و دو نشان است. اول آن که NSAID ها به مدیریت درد و گرفتگی عضلات که اغلب در منوراژی رخ می دهد کمک می کند. و مزمیت دوم آن ها این است که می تواند در کاهش خون از دست رفته موثر باشد. مطالعات نشان داده اند که مصرف NSAID ها برای خونریزی شدید پریود می تواند تا ۵۰ درصد خون از دست رفته را کاهش دهد. این به این دلیل است که NSAID ها حاوی پروستاگلاندین ها هستند. این ماده شیمیایی در تنظیم مقدار خون خارج شده از رحم در طول دوره قاعدگی موثر است. NSAID ها بر روی عدم تعادل پروستاگلاندینها که ممکن است در دوره های سنگین رخ دهند نیز تاثیر گذار می باشند.

درمان خونریزی شدید پریود با داروها و جراحی
درمان خونریزی شدید پریود با داروها و جراحی

قرص های ضد بارداری

قرص های ضد بارداری در درجه اول برای جلوگیری از حاملگی ناخواسته طراحی شده اند اما هورمون های موجود در این قرص ها می توانند چرخه قاعدگی را تنظیم کنند. این قرص ها باعث تغییر در سطح هورمون بدن می شود و حالتی شبیه به بارداری در بدن ایجاد می کنند. در نتیجه تخمدان فریب خورده و هیچ تخمکی را آزاد نمی کند. تا زمانی که از قرص های ضد بارداری استفاده می کنید خونریزی شما به عنوان خونریزی انصرافی نام گذاری می شود. این خونریزی زمانی اتفاق می افتد که سطح هورمون ها افت می کنند. پس استفاده از قرص ضد بارداری نیز به طبیعی شدن دوره های قاعدگی کمک می کنند.

پروژسترون خوراکی

قرص پروژسترون نیز ممکن است در درمان خونریزی شدید پریود موثر باشد.  نیمه اول چرخه قاعدگی توسط استروژن و نیمه دوم توسط پروژسترون تحت سلطه است. هورمون پروژسترون نه تنها نقش مهمی در دوران بارداری ایفا می کند بلکه در تنظیم چرخه قاعدگی نیز موثر است. این هورمون برای مدت زمان کوتاهی، حدودا ۱۰ روز چرخه قاعدگی را کنترل کرده و پس از آن با عدم تعادل هورمونی عامل خونریزی می شود.

دستگاه داخل رحمی

یکی دیگر از روش های درمان خونریزی شدید پریود استفاده از دستگاه داخل رحمی (IUD) است. این دستگاه نوعی ماده شیمیایی که شبیه به پروژسترون هست، آزاد می کند. هورمون های IUD، آندومتری که داخل خطوط رحم هستند را رقیق می کند. در نتیجه جریان خون قاعدگی کاهش می یابد. همچنین برای کاهش دل درد مفید است. این نوع از آی یو دی برای جلوگیری از بارداری استفاده شده و برای درمان خونریزی شدید پریود مفید است.

روش های درمان خونریزی شدید پریود با جراحی

اسکراپ رحم

اتساع و کورتاژ (D & C) یک عمل جراحی جزئی است که می تواند برای درمان خونریزی شدید استفاده شود. این روش معمولا برای منوراژی بسیار موثر است. با این حال، تاثیر پایداری نخواهد داشت و ممکن است نیاز باشد که چندین بار تکرار شود. در D & C، دهانه رحم گشاد شده و پوشش داخلی رحم که به نام آندومتر شناخته می شود توسط یک کورت خراشیده می شود. این عمل معمولا تحت بیهوشی عمومی (GA) انجام می شود و نیاز به بستری در بیمارستان ندارد.

هدف گذاری رحم

هیستروسکوپ ابزاری است که برای مشاهده دهانه رحم استفاده می شود. این ابزار یک لوله باریک و بلند با نور است که از طریق مهبل وراد رحم می شود. این روش هیستروسکوپی نام دارد. می توان از آن برای بررسی و تشخیص بیماری های استفاده کرد. وقتی از این روش برای رفع مشکلات داخلی رحم  مثل از بین بردن پولیپ استفاده می شود به آن عمل هیستروسکوپی گفته می شود. هنگامی که پزشک مشکلات موجود در یک نقطه از رحم را برطرف می کنند، به احتمال زیاد منوراژی کنترل خواهد شد.

تخریب و برداشتن

اگر اقدامات دیگر در توقف خونریزی شدید پریود اثر نداشته باشد، پزشک ممکن است روش های تهاجمی دیگر را امتحان کند. یکی از این روش ها، فرسایش اندومتر است. در این عمل پوشش داخلی رحم به طور دائم از بین برده می شود. این کار در کاهش خونریزی موثر است، اما توانایی زنان را برای باردار شدن به خطر می اندازد. یکی دیگر از روش های شناخته شده، برداشتن آندومتر در پوشش داخلی رحم است. قدرت باروری نیز با این روش به خطر می افتد.

برداشتن رحم

هیسترکتومی عمل جراحی برای برداشتن رحم است و معمولا آخرین گزینه برای درمان خونریزی شدید پریود می باشد. با عمل هیسترکتومی، خونریزی غیر طبیعی واژینال به طور کلی متوقف خواهد شد اما با انجام این روش شما هرگز باردار نخواهید شد. این عمل معمولا در زنان یائسه و یا زنان نزدیک به سن یائسگی انجام می شود. اگر قرار باشد برای زنان جوان این عمل انجام شود، باید در مورد تاثیر آن بر ناباروری خوب تحقیق کرده و آن را بپذیرد.