درد شکم ناشی از گاز معده یک مشکل معمول در میان کودکان است و به ندرت از علت جدی ناشی می شود. اما زمانی که گاز به راحتی دفع نشود، منجر به درد و سایر علائمی می شود که والدین را به نگرانی می اندازد. در ادامه این مطلب مجله پیام سلامت می خواهیم به ۱۰ روش طبیعی برای درمان درد گاز معده در کودکان بپردازیم و آن ها را به شما معرفی کنیم.
بعضی از علل ایجاد گاز در معده کودکان عبارتند از:
- استفاده از داروهای آنتی بیوتیک
- عدم تحمل لاکتوز
- خوردن غذاهایی که باعث نفخ می شوند
- نجویدن کامل غذا
- ورود مقدار زیادی هوا در هنگام خوردن یا نوشیدن
- عدم نوشیدن آب کافی
دستگاه گوارش نابالغ کودکان که باعث حرکت سریع غذا شده و اجازه نمی دهد زمان مناسب برای جذب طی شود، یکی دیگر از دلایل اصلی ایجاد گاز در دستگاه گوارش کودکان کوچک است.
اولین علامت درد گاز در کودک گریه است که واضح تر، شدید تر و خشمگین تر از گریه های معمول او می باشد. علاوه بر این، کودک بیشتر از حد پا را به سمت داخل شکم می کشد و میلی به غذا خوردن ندارد. کاهش زمان خواب و اجتناب از دفع مدفوع نیز از دیگر علل نفخ است. در این کودکان نفخ و آروغ زدن بیش از حد است.
اگر کودک شما از درد گاز رنج می برد، چندین مرحله ساده وجود دارد که می توانید به کمک آن ها از درد جلوگیری کنید. اگر این مشکل چند روز است که ادامه دارد حتما با پزشک مشورت کنید.
روش های درمان درد گاز معده در کودکان
انقوزه
انقوزه به علت خواص ضد اسپاسم و ضد نفخ در درمان درد گاز معده در کودکان نقش مهمی دارد. این ماده به هضم نیز کمک می کند.
- یک قاشق پودر انقوزه را در یک قاشق غذاخوری آب گرم بریزید.
- این ترکیب را اطراف ناحیه شکم کودک با حرکت دایره موافق با عقربه های ساعت بمالید.
- در صورتی که کودک را با شیر مادر تغذیه می کنید، ½ قاشق چای خوری پودر این گیاه را به یک لیوان آب گرم اضافه کنید و آن را دو بار در روز بخورید.
ورزش
مشارکت کودک در ورزش متوسط، به بهود هضم کمک می کند. فعالیت کودک موجب می شود که مشکلات گوارشی مانند درد معده، درد گاز و یبوست کمتر شود.
- بین دو تغذیه، پاهای کودک را به داخل شکم با یک حرکت دوچرخه ای با فشار اندک حرکت دهید.
- این کار باعث ایجاد فشار روی معده می شود و گاز را خارج می کند.
- فرزندتان را تشویق کنید که در فعالیت هایی مانند راه رفتن، دویدن و رقصیدن شرکت کند.
- بین تغذیه و ورزش باید یک ساعت فاصله باشد. همچنین اجازه ندهید فرزندتان بلافاصله پس از خوردن شیر بخوابد.
ماساژ
ماساژ یکی دیگر از گزینه های خوب برای درمان درد گاز معده در کودکان است. ماساژ معده کمک می کند تا گاز به دام افتاده از روده خارج شود.
- کمی روغن زیتون یا روغن خردل گرم را روی دستان خود بریزید.
- به آرامی شکم کودک را در جهت عقربه های ساعت حدود ۲ تا ۳ دقیقه ماساژ دهید.
- سپس به مدت ۲ دقیقه کمر او را ماساژ دهید تا به کاهش گاز کمک کرده و پس از آن کودک به خواب می رود.
- چند بار در روز این کار را تکرار کنید.
کمپرس گرم
کمپرس گرم می تواند درد شکم ناشی از تجمع گاز را کاهش دهد. گرما به خارج شدن گاز کمک کرده و کودک را آرام می کند.
- یک حوله نرم را در آب گرم بشویید و آب اضافی آن را با فشار خارج کنید.
- حوله گرم را روی شکم کودک قرار دهید.
- هنگامی که حوله خنک شد، آن را با یک گرم جدید جایگزین کنید.
- این روند را ۳ یا ۴ بار در روز تکرار کنید.
- چند بار در روز از این روش بهره ببرید.
نکته: هر گز از بطری آب گرم یا پد گرم بر روی شکم کودکان استفاده نکنید.
رازیانه
رازیانه برای از بین بردن مشکلات گوارشی مانند گاز در نوزادان بسیار مفید است. این ماده ویژگی های ضد نفخ و ضد اسپاسم را دار است که به دفع گاز کمک می کند و درد را تسکین می دهد. همچنین مانع از تشکیل گاز می شود.
- یک و نیم قاشق چای خوری رازیانه را در ۴ فنجان آب به مدت ۱۰ دقیقه بجوشانید.
- اجازه بدهید تا چای سرد شود.
- سپس محلول را در دوزهای کوچک ۲ یا ۳ بار در طول روز به کودک بدهید.
- مادران شیرده نیز می توانند این عصاره را بنوشند.
- اگر کودک می تواند دانه رازیانه را بجود، روزی نصف قاشق چای خوری از آن را به او بدهید.
بابونه
بابونه یک روش عالی برای درمان درد گاز معده در کودکان است. زیرا این گیاه حاوی مواد شیمیایی است که به کاهش گاز روده کمک می کند. این گیاه همچنین کمک می کند تا ماهیچه های دستگاه گوارش شل شده و هضم بهبود یابد. بابونه به جلوگیری از تشکیل گاز نیز کمک می کند.
- ½ قاشق چای خوری گل بابونه خشک را به یک فنجان آب گرم اضافه کنید.
- به مدت ۱۰ دقیقه این ترکیب را دم کنید.
- کمی عسل خام به آن اضافه کرده و اجازه دهید تا با دمای اتاق سرد شود.
- چند بار در روز بین ۱ تا ۲ قاشق چای خوری از این چای را به کودک بدهید.
- مادران شیرده نیز می توانند یک فنجان چای بابونه را ۲ یا ۳ بار در روز بخورند.
دانه زیره سبز
در طب آیورودا برای درمان درد گاز معده در کودکان از دانه های زیره سبز استفاده می شود. زیره سبز هضم را تحریک کرده و از تشکیل گاز جلوگیری می کند.
- ۱ فنجان آب را با ۵ قاشق چای خوری دانه زیره سبز به مدت ۵ دقیقه بجوشانید.
- اجازه دهید ترکیب خنک شود و سپس ۱ قاشق غذا خوری از این محلول را چند بار در روز به کودک بدهید.
آب
اگر کودک شما از درد معده ناشی از گاز رنج می برد، مصرف مایعاتش را افزایش دهید. در این حالت دستگاه گوارش عملکردی شفاف تر پیدا می کند. این کار همچنین به خروج گاز و جلوگیری از یبوست کمک خواهد کرد.
- اطمینان حاصل کنید که کودک شما روزانه به اندازه کافی آب می نوشد. در صورت امکان، به او آب گرم بخورانید. زیرا آب گرم هضم را بهتر می کند.
- علاوه بر آب، می توانید آب میوه تازه، سوپ و شیر سرد را نیز به کودک بدهید.
- بعد از مشورت با پزشک می توانید از آب ها طعم دار برای تغذیه او استفاده کنید.
- از مصرف نوشیدنی های گاز دار مانند نوشابه نیز اجتناب کنید. زیرا این نوشیدنی ها می توانند وضعیت را بدتر کنند.
غذاهای غنی از فیبر
برای جلوگیری از ایجاد گاز، غذاهای غنی از فیبر را در رژیم غذایی کودک خود قرار دهید. فیبر به هضم پروتئین کمک می کند و مواد غذایی را سریع تر در روده حرکت می دهد. فیبر همچنین به جلوگیری از یبوست نیز کمک می کند.
برخی از بهترین غذاهای غنی از فیبر برای کودکان عبارتند از:
- سبوس
- غلات کامل
- انواع توت ها
- کرفس
- کدو
- پرتقال
از مصرف غذاهای تصفیه شده و فرآوری شده که فیبر طبیعی آن ها حذف شده است اجتناب کنید. مادران شیرده نیز باید مواد غذایی غنی از فیبر را در رژیم غذایی خود داشته باشند.
از بین بردن محرک
برخی از غذاها ممکن است کودک شما را بیشتر در معرض گاز معده قرار دهند. شناسایی و حذف این غذاها از رژیم غذایی کودک یکی دیگر از روش های درمان درد گاز معده در کودکان است.
- برخی از غذاها که باعث ایجاد گاز می شوند عبارتند از:
- کلم
- گل کلم
- کلم بروکلی
- لوبیا
- پیاز
- نخود
- گلابی
- هلو
- آلو
- اجتناب از تغذیه کودک با این غذاهای می تواند مفید باشد.
- از غذاهایی که دارای چربی زیاد و قند هستند نیز باید پرهیز کنید. این غذاها ناسالم هستند و می توانند به تولید گاز منجر شوند.
- اگر شیر و محصولات لبنی باعث تولید گاز می شوند، به مدت ۱ یا ۲ روز از آن ها اجتناب کنید.
- اجازه ندهید کودک نوشیدنی های گاز دارد مانند نوشابه بخورد.
- مادران شیرده نیز باید از مصرف غذاهای گرم و تند اجتناب کنند.
سایر نکات برای درمان درد گاز معده در کودکان
- بیش از حد به کودک غذا ندهید.
- در صورت تغذیه با شیر مادر، آروغ کودک را بگیرید.
- اگر کودک شما پس از مصرف محصولات لبنی دچار درد گاز می شود، با پزشک خود در مورد عدم تحمل لاکتوز صحبت کنید.
- مادران شیرده باید به رژیم غذایی خود توجه کنند و از غذاهایی که به تولید گاز کمک می کنند اجتناب کنند.
- با خوردن آهسته تر غذا حجم کمتری هوا وارد بدن کودک می شود.
- به کودک آموزش بدهید که قبل از بلعیدن غذا آن را به طور کامل بجود.
- برای چند ساعت پس از تولید گاز از خوراندن غذاهای جامد به او اجتناب کنید. کافی است مقدار کمی از غذاهای سبک مانند برنج، سیب زمینی یا نان به او بدهید.
- اگر کودک سابقه نفخ و گاز دارد اجازه ندهید آب نبات و آدامس بخورد.
- ماست پروبیوتیک را به رژیم غذایی کودک اضافه کنید تا به هضم کمک کرده و از تولید گاز جلوگیری کنید.
- به فرزندتان غذاهای غنی از آنزیم مانند آناناس، گریپ فروت یا پاپایا بدهید تا هضم را بهبود بخشید.
- قبل از مشاوره با پزشک، هرگز از این روش ها برای کودک استفاده نکنید.