عفونت های دستگاه ادراری (UTIs) زمانی اتفاق می افتند که میکروب ها مثانه، کلیه، مجرای ادرار و سایر قسمت های سیستم ادراری را آلوده می کنند. UTI ها معمولا هنگام ادرار کردن احساس سوزش دردناک ایجاد می کنند و می توانند بر مردان و زنان تاثیر بگذارند. UTI، بسته به اینکه کدام بخش از سیستم ادرار شما را تحت تاثیر قرار داده است، می تواند باعث تب، لرز، درد شکم و ترشح غیر طبیعی شود. در ادامه این مطلب مجله پیام سلامت در مورد درمان عفونت ادراری با شما صحبت می کنیم.
داروهای موثر خانگی زیادی وجود دارد که می تواند به کاهش عوارض ناشی از عفونت های دستگاه ادراری کمک کند. به عنوان مثال، جوش شیرین ممکن است به کاهش سطح اسید در ادرار کمک کنند و موجب کاهش درد شود. همچنین، مصرف پروبیوتیک ها، D-Mannose و آب ذغال اخته می تواند به درمان بسیاری از علائم عفونت های دستگاه ادراری خفیف کمک کند.
حتی در مواردی که پزشکان آنتی بیوتیک ها را برای درمان UTI های پیچیده تجویز می کنند، استفاده از داروهای خانگی می تواند علائم را سریع تر از بین ببرد.
در این مقاله، به تحقیقات علمی در مورد اثربخشی روش های طبیعی درمان عفونت ادراری نگاهی خواهیم کرد. همچنین به این سوال پاسخ خواهیم داد که آیا امکان دارد UTI ها بدون آنتی بیوتیک درمان شوند؟
عفونت ادراری چیست؟
عفونت ادراری هنگامی اتفاق می افتد که باکتری ها، ویروس ها یا قارچ ها باعث ایجاد عفونت یا التهاب در سیستم ادراری شما می شوند.
پزشکان National Institutes of Health می گویند که شایع ترین علت UTI، وجود باکتری در دستگاه ادراری است. در موارد خفیف معمولا سیستم دفاعی بدن، بدون ایجاد نشانه ای می تواند از شر این میکروب ها خلاص شود. انواع مختلف عفونت های دستگاه ادراری به شرح زیر است:
- سیستیت یا همان التهاب مثانه
- پیلونفریت یا همان عفونت کلیه که اغلب باعث درد کمر می شود.
- اورتریت یا همان عفونت و التهاب مجاری ادراری (لوله هایی که ادرار را از مثانه تخلیه می کنند.)
اکثر داروهای خانگی برای درمان عفونت ادراری شامل کاهش التهاب و بیرون کردن میکروب ها از سیستم ادراری می شوند.
مجله Primary Care گزارش می دهد که UTI ها شایع ترین اختلالات سیستم ادراری هستند که مردم را مجبور به مراجعه به پزشک می کند. بسیاری از زنان عفونت های دستگاه ادراری را تجربه می کنند و درمان های UTI برای زنان بسیار رایج است. با این حال، افرادی که مبتلا به دیابت، اختلال در سیستم ایمنی و یا بی اختیاری هستند نیز در معرض عفونت های تکراری ادراری هستند.
مجله International Journal of Clinical and Pharmacology and Therapeutics گزارش می دهد که حدود ۶۰ درصد از UTI ها در مردان می تواند بدون آنتی بیوتیک درمان شود.
علائم و نشانه های UTI
احساس سوزش و درد هنگام ادرار کردن، شایع ترین نشانه عفونت ادراری است. با این حال، عفونت مثانه، کلیه ها یا سیستم ادراری معمولا علائم و نشانه های دیگر را نیز ایجاد می کند. شایع ترین نشانه های عفونت ادراری (UTI) عبارتند از:
- نیاز شدید به ادرار کردن
- دفع ادرار تیره یا دارای علائم خون
- ادرار دارای رسوب
- بوی متمایز و قوی ادرار
- درد کمر و درد شکم و اطراف لگن در زنان
- حباب در ادرار (ادرار فومی)
- حضور لکوسیت ها (سلول های سفید خون) در ادرار
- حضور کریستال در ادرار
- افزایش تعداد گرانولوسیت ها
- درجه حرارت بالای بدن
کودکان نیز می توانند از UTI رنج ببرند. پزشکان خدمات بهداشت ملی در آمریکا می گویند که عفونت های دستگاه ادراری در کودکان می تواند شامل موارد زیر باشد:
- درد هنگام استفاده از سرویس بهداشتی
- تب
- خیس کردن شلوار به دلیل نگه داشتن زیاد ادرار
درمان عفونت ادراری بدون آنتی بیوتیک، آیا این امکان وجود دارد؟
در برخی موارد ممکن است عفونت های دستگاه ادراری بدون استفاده از آنتی بیوتیک ها، قابل درمان باشند. با این حال، داروهای طبیعی خانگی جهت درمان عفونت ادراری باید به محض مشاهده اولین نشانه های عفونت استفاده شود.
طبق گزارش دکتر نایین تاد،، اکثر موارد UTI ها درمان ساده ای دارند و به ندرت عوارض ایجاد می کنند. با این حال، اگر عفونت جدی تر شود یا عوارض دیگری داشته باشد، ممکن است مصرف دوره ای از آنتی بیوتیک مورد نیاز باشد. این عارضه زمانی رخ می دهد که یا مکررا به عفونت مبتلا می شوید یا دیابت و آسیب کلیوی دارید..
همچنین درمان برای زنان باردار معمولا شامل آنتی بیوتیک ها نیست. زیرا آنتی بیوتیک ها ممکن است عوارض جانبی داشته باشند.
با توجه به افزایش مقاومت به آنتی بیوتیک، بسیاری از پزشکان اقدامات پیشگیرانه را برای درمان عفونت ادراری توصیه می کنند. به عنوان مثال، مجله Open Forum Infectious Diseases مطالعه ای را در مورد چگونگی کاهش نیاز به آنتی بیوتیک در درمان عفونت ادراری منتشر کرده است. در این تحقیق مشخص شد که زنانی که ۱٫۵ لیتر مایعات در روز مصرف می کنند، ۵۰ درصد کمتر از دیگران با خطر ابتلا به بیماری های عفونی مواجه هستند.
گزارش منتشر شده در مجله Current Infectious Disease Reports نشان می دهد که درمان UTI های بدون عارضه، بدون استفاده از آنتی بیوتیک اغلب بهترین درمان است. افزایش مصرف مایعات، استفاده از سرویس بهداشتی به طور منظم و مصرف پروبیوتیک ها می توانند به درمان UTI های ساده، بدون استفاده از آنتی بیوتیک کمک کنند.
محققان توصیه می کنند که آنتی بیوتیک ها را تنها در صورتی استفاده کنید که عفونت ادراری ظرف ۳ روز بهبود نیابد.
بهترین روش های خانگی برای درمان عفونت ادراری
D-Mannose
به محض مشاهده اولین نشانه های عفونت مجاری ادراری، می توانید از مکمل D-mannose برای جلوگیری از بدتر شدن علائم UTI استفاده کنید. D-mannose یک نوع شکر است که به طور طبیعی در بعضی از میوه ها مانند زغال اخته و سیب وجود دارد. این ماده کمک می کند تا به طور طبیعی علائم UTI را درمان کنید، زیرا به نظر می رسد که این ماده به جلوگیری از آلوده شدن سیستم ادراری و ایجاد عفونت کمک می کند.
بر اساس یک مطالعه منتشر شده در مجله Clinical Urology، مکمل های حاوی D-mannose می توانند برای درمان و جلوگیری از عفونت های مجاری ادراری تکراری استفاده شوند. در این مطالعه تصادفی، بیماران زن در گروه D انسانی ۱ گرم D-mannose را ۳ بار در روز، هر ۸ ساعت یک بار به مدت ۲ هفته و بعد از آن ۱ گرم ۲ بار در روز به مدت ۲۲ هفته مصرف کردند. نتایج نشان داد که مکمل D-mannose حتی از آنتی بیوتیک هایی مانند تریموتریم و سولفامتوکسازول برای پیشگیری از عفونت های بعدی موثرتر است.
سایر تحقیقات
همچنین، مجله جهانی ارولوژی گزارش داد که استفاده از D-mannose به عنوان درمان طبیعی UTI، به طور قابل توجهی عفونت مجاری ادراری را کاهش می دهد. D-mannose همانند نیتروفورانتوئین مؤثر است. این دارو آنتی بیوتیک مورد استفاده برای درمان عفونت های مثانه است.
در مطالعه فوق، ۳۰۸ زن مبتلا به UTI با عود مجدد به دو گروه تقسیم شدند. یک گروه دو گرم پودر D مانوز را در ۲۰۰ میلی لیتر آب ترکیب کرده و مصرف کرد. گروه دوم ۵۰ میلی گرم آنتی بیوتیک را به مدت شش ماه استفاده کرد.
فقط ۱۵ درصد از کسانی که D-mannose مصرف کرده بودند UTI مجدد داشتند. این عدد برای گروه مصرف کننده آنتی بیوتیک ۲۰ درصد بود. با این حال، بروز عوارض جانبی در گروه مصرف کننده از D-Mannose به طور قابل توجهی کمتر از گروه مصرف کننده از آنتی بیوتیک بود.
جوش شیرین و آب
یکی دیگر از داروهای خانگی برای درمان عفونت ادراری به طور طبیعی نوشیدن جوش شیرین و آب می باشد. جوش شیرین (بی کربنات سدیم) یک ماده قلیایی طبیعی است که می تواند باعث از بین رفتن عفونت شود.
تحقیقات علمی در زمینه استفاده از این ماده برای درمان عفونت ادراری نشان داد که جوش شیرین می تواند به کاهش علائم دردناک این بیماری کمک کند. مجله بین المللی Urogynecology گزارش داد که جوش شیرین می تواند به کاهش علائم دستگاه ادراری کمک کند. استفاده از این ماده به محض مشاهده اولین نشانه های UTI موجب کاهش دفعات دفع ادرار، درد هنگام دفع و نیاز به استفاده از سرویس بهداشتی در شب شد.
برای کمک به درمان علائم UTI کافی است که ۱ قاشق چای خوری جوش شیرین را در ۸ اونس آب مخلوط کنید. ۲ تا ۳ بار در روز برای کاهش احساس سوزش در هنگام ادرار کردن و کمک به درمان عفونت ادراری از این ماده استفاده کنید. اگر علائم شما بعد از ۳ روز بهتر نشد، باید به پزشک مراجعه کنید.
پروبیوتیک ها
مصرف پروبیوتیک ها به طور مرتب ممکن است برای درمان علائم عفونت های تکرار شونده ادراری مفید باشد.
مجله Indian Journal of Urology گزارش می دهد که پروبیوتیک ها ممکن است برای درمان و پیشگیری از UTI های پیچیده موثر باشند. برخی از مطالعات نیز نشان دادند که پروبیوتیک ها به بهبود مقاومت بدن به عفونت های باکتریایی کمک کرده و می توانند خطر ابتلا به عفونت های مثانه را کاهش دهند. همچنین، اگر نیاز به مصرف آنتی بیوتیک دارید، پروبیوتیک ها ممکن است به کاهش عوارض گوارشی ناشی از این داروها کمک کنند.
نکته جالب توجه این است که مجله Pediatrics در ایران گزارش می دهد که مصرف پروبیوتیک ها در کنار آنتی بیوتیک ها برای درمان UTI ها می توانند به افزایش اثربخشی درمان های UTI کمک کنند. برای مثال، هنگامی که کودکان مبتلا به UTI با آنتی بیوتیک ها در کنار پروبیوتیک ها درمان می شوند، در مقایسه با استفاده از آنتی بیوتیک ها به تنهایی، بیشتر بهبود می یابند.
ماست
ماست خام حاوی پروبیوتیک ها است و می تواند به درمان علائم عفونت های دستگاه ادراری در زنان کمک کند.
با توجه به تحقیقات منتشر شده در سال ۲۰۱۳، ماست ساده که حاوی باکتری های لاکتوباسیل است می تواند به کاهش عفونت های باکتریایی کمک کند. آزمایشات نشان دادند که لاکتوباسیل به کم شدن میزان عفونت های ادراری کمک می کند.
هیچ دوز استانداردی برای استفاده از ماست جهت درمان عفونت ادراری وجود ندارد. با این حال، افزایش مصرف روزانه ماست همراه با استفاده از سایر داروهای طبیعی UTI می تواند به کاهش علائم UTI کمک کند.
آب بلوبری
توت هایی مانند بلوبری حاوی مواد زیستی فعال هستند که ممکن است برای خلاص شدن از شر UTI مفید باشند. آب این میوه اغلب به عنوان درمانی برای عفونت های تکراری مجاری ادراری استفاده می شود.
مجله Advances in Nutrition گزارش می دهد که بلوبری دارای خواص منحصر به فردی است. مطالعات مختلف نشان داده اند که آب این میوه با جلوگیری از چسبیدن باکتری ها به دستگاه ادراری، می تواند به کاهش موارد UTI ها کمک کند. در این تحقیق مشخص شد که زنانی که ۳۰۰ میلی لیتر آب بلوبری مصرف کرده بودند، میزان عفونت ادراری کمتری داشتند.
مطالعات دیگر نیز نشان داده اند که کپسول عصاره بلوبری می تواند تا ۷۰٪ موارد ابتلا به UTI را در برخی از زنان کاهش دهد. برخی مطالعات مستقل نیز نشان داده اند که آب بلوبری می تواند برای درمان UTI های تکراری در کودکان استفاده شود. با این حال، برخی مطالعات نتایج متفاوتی را نشان داده اند.
آناناس
آناناس می تواند به از بین بردن علائم UTI کمک کند. زیرا آناناس حاوی یک ترکیب ضد باکتری است که در کاهش التهاب نقش دارد.
تحقیق منتشر شده در مجله Biomedical Reports نشان داد که آنزیم برملائین در آناناس در درمان عفونت های دستگاه ادراری تأثیر گذار است. به عنوان مثال، هنگامی که همراه با آنتی بیوتیک ها برای UTI ها و عفونت های کلیوی مصرف می شود، به افزایش اثربخشی درمان آنتی بیوتیک کمک می کند.
سرکه سیب
مزایای زیادی برای مصرف سرکه سیب خام وجود دارد. این ماده می تواند در حفظ سلامتی سیستم گوارش و ادرار نقش داشته باشد.
اگر چه مطالعات علمی در مورد استفاده از سرکه سیب جهت درمان خانگی عفونت ادراری انجام نشده است، اما سرکه سیب پردازش نشده می تواند به سم زدایی از سموم در کبد کمک کند. سعی کنید ۲ الی ۳ قاشق غذاخوری از آن را در روز با یک لیوان آب مخلوط و مصرف کنید. همچنین می توانید یک قاشق غذاخوری سرکه سیب را به یک لیوان آب بلوبری اضافه کنید تا به شما کمک کند سریع تر از شر UTIخلاص شوید.
ویتامین C
تحقیقات علمی در اسکاندیناوی نشان داد که مصرف ۱۰۰ میلی گرم ویتامین C می تواند برای درمان عفونت های ادراری مفید باشد. به همین دلیل به زنان باردار توصیه می شود که برای جلوگیری از عفونت، به طور منظم ویتامین C مصرف کنند.
مجله European Urology همچنین دریافت که ترکیبی از آب بلوبری، ویتامین C و پروبیوتیک می تواند احتمالا درمان UTI های تکراری را بدون استفاده از آنتی بیوتیک افزایش دهد.