متاسفانه دیابت در دهه های اخیر تبدیل به یک بیماری شایع شده است. در این بیماری که انواع و اقسام مختلفی نیز دارد بدن یا نمی تواند انسولین تولید کند یا نمی تواند از انسولین تولید شده استفاده کند. انسولین هورمونی است که باعث می شود بدن بتواند از گلوکز به عنوان انرژی استفاده کند. بنابراین زمانی که اختلال در این هورمون ایجاد می شود، قند خون نیز دچار عدم تعادل خواهد شد. معمولا همراه با تزریق صحیح انسولین، کاهش استرس، کسب آگاهی در مورد نوع بیماری، مراقبت از قند خون و مصرف انسولین به طور صحیح برای کنترل بیماری مهم است. مدیریت مناسب دیابت نوع ۱ برای جلوگیری از عوارض مهم این بیماری در آینده حیاتی است. در ادامه این مطلب مجله پیام سلامت در مورد درمان های جایگزین برای مدیریت دیابت نوع ۱ صحبت خواهیم کرد.
درمان های جایگزین برای مدیریت دیابت
کاهش استرس
وقتی بدن تحت فشار است، سطح قند خون افزایش می یابد. این امر می تواند به خصوص برای افراد مبتلا به دیابت نوع یک چالش برانگیز باشد. زیرا در این شرایط انسولین برای تنظیم قند خون در حالت تعادل قرار ندارد. بنابراین یکی از درمان های جایگزین برای مدیریت دیابت در افراد مبتلا به دیابت نوع یک این است که از فعالیت هایی که سبب کاهش استرس می شوند، مانند تنفس عمیق، مدیتیشن، یوگا و دیگر انواع تمرین را انجام دهند. همچنین افسردگی در افراد مبتلا به دیابت نوع یک بسیار رایج است. بنابراین انجام مشاوره معمولا برای این افراد ضروری است. البته این فعالیت ها جای انسولین را نمی گیرند، اما ممکن است به مدیریت کلی این بیماری کمک کنند.
آگاهی بخشی
یک جنبه مهم در درمان های جایگزین برای مدیریت دیابت نوع ۱، آگاهی بخشی در مورد درمان و بیماری می باشد. این امر معمولا در زمان تشخیص و در ویزیت های منظم برنامه ریزی شده (به عنوان مثال، هفتگی، ماهانه و سپس هر سه ماه یک بار) انجام می شود. آگاهی بخشی معمولا توسط یک متخصص دیابت، متخصص تغذیه و یا یک مددکار اجتماعی یا روانشناس انجام می شود. در زمان تشخیص آموزش های مهارت های ابتدایی زیر ضروری است:
- تست قند خون
- یادگیری تزریق انسولین
- آموزش در مورد نوع غذاها
- اندازه گیری کتون ها
- نحوه تشخیص و درمان فشار خون پایین
اگر بیمار نیاز به آزمایشات بیشتر داشته باشد، این آموزش در مراکز درمانی ارائه می شود. همه اعضای خانواده، از جمله هر کسی که از فرد بیمار مراقبت می کند، باید در دوره های آموزشی شرکت داشته باشد. این آموزش ها عبارتند از:
- تنظیم دوز انسولین
- آموزش بیشتر در مورد غذاها
- تمرینات ورزشی
- مدیریت احساسات و استرس
- درمان قند خون بالا و پایین یا کتون زیاد در خون
- مدیریت روزانه بیمار و زمان تماس با پزشک
علاوه بر این، کودکان مبتلا به برنامه ای در مورد نحوه مدیریت دیابت در مدرسه نیاز خواهند داشت.
بررسی قند خون یا نظارت مداوم بر قند خون
آزمایش قند خون و اخیرا استفاده از نظارت مداوم بر قند خون برای کنترل دیابت به صورت روزانه استفاده می شود. برای افراد مبتلا به دیابت نوع یک، حداقل قبل از صرف غذا (و تنقلات) و قبل از خواب باید مقدار قند خون بررسی شود. بررسی های بیشتر قند خون و نظارت مداوم بر قند خون ممکن است در حالاتی مانند در حین انجام تمرینات ورزشی، قبل از رانندگی و در روزهای بیماری مورد نیاز باشد. بیانیه انجمن دیابت آمریکا در سال ۲۰۱۵ در مورد بیماران مبتلا به دیابت نوع اظهار کرده است که چک کردن قند خون شش تا ده بار در طی روز برای دستیابی هموگلوبین ای وان سی ایمن مورد نیاز است.
با این وجود چنان چه فرد از دستگاه نظارت مداوم بر قند خون استفاده می کند ممکن است چک کردن کمتری مورد نیاز باشد. دلایل زیادی برای اندازه گیری قند خون و یا استفاده از نظارت مداوم بر قند خون به عنوان یک مبنای مدیریتی دیابت وجود دارد.
علل بررسی قند خون یا نظارت مداوم بر سطح گلوکز
علل نیاز به بررسی منظم قند خون را می توان به شرح زیر اعلام کرد:
- افزایش ایمنی (به ویژه قبل از رانندگی با ماشین)
- جلوگیری از هیپوگلیسمی و کتواسیدوز دیابتی
- بهبود کنترل قند
- تنظیم دوز انسولین
- مدیریت بیماری ها
- درک اثرات غذاهای مختلف، انسولین، ورزش و استرس بر روی بیماری
- تشخیص زمان کاهش سریع قند خون
- دادن حس کنترل به بیمار
- نشان دادن نیاز به بررسی ادرار یا کتونی خون
ابتدا که بیماری تشخیص داده می شود، تست قند خون استاندارد انجام می شود. هنگامی که بیماری تشخیص داده می شود، می توان از یک دستگاه نظارت مداوم بر قند خون استفاده کرد. نظارت مداوم بر قند خون بیشتر سطح گلوکز خون را نشان می دهد تا سطح قند خون. نظارت مداوم بر قند خون این مزیت را دارد که سطح گلوکز را هر پنج دقیقه در طی روز اندازه گیری می کند. حال می توان مقادیر به دست آمده را به پمپ دستگاه انسولین منتقل کرد تا در صورت نیاز تزریق انسولین انجام شود.
همچنین مقادیر به دست آمده را می توان به یک گوشی هوشمند منتقل کرد تا اعضای خانواده قادر به نظارت بر مقادیر آن باشند. این روش برای مادرانی که کودکان دیابتی دارند اهمیت زیادی دارد. استفاده از نظارت مداوم بر قند خون نیازمند حسگری است که درست در زیر پوست قرار می گیرد. این حس گر اطلاعات کامل را به یک گیرنده که معمولا پمپ انسولین یا گوشی هوشمند است منتقل می کند. نظارت مداوم بر قند خون و پمپ انسولین یکی از درمان های جایگزین برای مدیریت دیابت نوع ۱ هستند که تخمین زده می شود که تا پایان سال ۲۰۱۷ به محصول تجاری تبدیل شوند.
تزریق انسولین
همه افراد مبتلا به دیابت نوع یک نیاز به تزریق انسولین به صورت روزانه دارند. انسولین درمان نیست، اما اجازه می دهد تا فرد زنده بماند. انسولین توسط تزریق زیر جلدی یا کانول (لوله های پلاستیکی متصل به پمپ انسولین) تزریق می شود. هنگامی که بیمار شروع به تزریق چندین نوبت انسولین در روز می کند، اغلب آن ها را به پمپ تزریق انسولین متصل می کنند. پزشک متخصص به بیمار و اعضای خانواده اش طریقه استفاده از پمپ و نظارت مداوم بر قند خون را آموزش می دهد. سطح هموگلوبین ای وان سی ( که هر سه ماه به عنوان بخشی از مدیریت درمان اندازه گیری می شود) معمولا با درمان تزریق انسولین و نظارت مداوم بر قند خون بهبود می یابد. به همین ترتیب، فراوانی سطح غیر طبیعی قند خون معمولا با درمان تزریق انسولین و نظارت مداوم بر قند خون کاهش می یابد.