ادم که نام های دیگری مانند تورم، ورم و هیدروپسی دارد به معنی انباشت مایع در بافت های بدن است که منجر به تورم می شود. اگر چه ادم در هر بخشی از بدن ممکن است رخ دهد، اما معمولا روی دست ها، مچ پا، روی پا و ساق پا تاثیر می گذارد. حدود ۴/۴ میلیون نفر در ایالات متحده از ادم رنج می برند. بنابراین می توان گفت که تورم اختلال شایعی است. در ادامه این مطلب مجله پیام سلامت به ۱۰ روش ساده و خانگی برای درمان ورم در بدن اشاره خواهیم کرد و روش استفاده از هر کدام را نیز تشریح می کنیم.
علائم و نشانه های عادی ورم عبارتند از:
- تورم
- پف کردگی
- کشیده و براق شدن پوست
- کمرنگ شدن پوست بعد از ایجاد چند ثانیه فشار بر روی آن
موارد خفیف ادم نیز ممکن است ناشی از نشستن یا ایستادن در یک موقعیت خاص به مدت چندین ساعت، عمل جراحی، مصرف زیاد نمک، سوء تغذیه، نیش حشرات، سندرم پیش از قاعدگی و حاملگی باشد.
گاهی اوقات این عارضه می تواند اثر جانبی یکی از داروهای زیر باشد:
- داروهای درمان فشار خون بالا
- داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی
- داروهای استروئیدی
- استروژن ها
- داروهای دیابت
در برخی موارد، ورم ممکن است نشانه ای از یک مشکل جدی مانند موارد زیر باشد:
- نارسایی احتقانی قلب
- بیماری کلیوی
- سیروز
- سرطان
- آرتریت
- بیماری تیروئید
- ترومبوز وریدی عمقی
- نارسایی وریدی
- واکنش آلرژیک
بعضی از عوامل خطر نیز شانس ابتلا به ادم را افزایش می دهند. این عوامل عبارتند از:
- فشار خون بالا
- بیماری کلیوی
- نوشیدن بیش از حد الکل
- مصرف سیگار
- بی تحرکی
- سابقه جراحی برداشتن غدد لنفاوی
تورم به خودی خود مضر نیست. اما به دلیل آن که می تواند نشانه ای از یک بیماری اساسی باشد، باید توسط پزشک بررسی شود. هر کدام از این علل، را می توانید با تغییر در شیوه زندگی و روش های خانگی از بین برده و تورم را درمان کنید. اما بهتر است قبل از استفاده از این روش های برای درمان ورم با پزشک مشورت کنید.
درمان ورم به کمک روش های ساده
سرکه سیب
سرکه سیب یک درمان شناخته شده برای کاهش علائم تورم می باشد. بالا بودن پتاسیم در این ماده، باعث افزایش سطح پتاسیم در بدن و معکوس شدن فرایند تجمع مایعات می شود. علاوه بر این، املاح ضد التهابی آن به کاهش تورم و درد کمک می کند.
- ۱ یا ۲ قاشق چای خوری سرکه سیب طبیعی و فراوری نشده را به یک لیوان آب اضافه کنید.
- دو بار در روز از این نوشیدنی استفاده کنید.
روش دیگر:
- به مقدار مساوی آب و سرکه سیب را مخلوط کنید.
- حوله را در این آب خیس کرده و بعد از گرفتن آب اضافی، آن را روی محل آسیب دیدگی بمالید.
- این کار را چند بار در طول روز تکرار کنید.
حمام با سولفات منیزیم
حمام کردن با سولفات منیزیم می تواند به شما در از بین بردن تورم، التهاب و درد ناشی از ادم کمک کند. این ماده مایعات و سموم اضافی را از بدن دفع می کند.
- ۲ فنجان نمک اپسوم (پودر سولفات منیزیم) را در وان پر از آب گرم مخلوط کنید.
- اندامی که تورم دارد را ۱۰ تا ۱۵ دقیقه در این آب خیس کنید.
- ۳ بار در هفته این درمان را تکرار کنید.
روغن درخت چای
شما می توانید روغن درخت چای را برای درمان ورم یا التهاب ناشی از نیش حشرات استفاده کنید. خواص ضد التهابی و ضد درد آن می تواند تورم و درد ناشی از ادم را کاهش دهد. بر اساس یک مطالعه منتشر شده در سال ۲۰۰۲ در مجله European Histamine Research Society، ترپینن-۴-ol و آلفا ترپینول در روغن درخت چای می توانند ورم را کنترل کنند.
- برای درمان ورم که به دلیل نیش حشرات ایجاد شده است، چند قطره روغن درخت چای را بر روی یک تکه پنبه بریزید و آن را به منطقه آسیب دیده بمالید.
- چند دقیقه صبر کنید، سپس آن را با آب گرم بشویید.
- تا وقتی که تورم کم نشده این روند را روزی چند بار تکرار کنید.
روش دیگر:
- برای موارد خفیف ورم، چند قطره روغن درخت چای را با یک قاشق روغن حامل مانند روغن زیتون مخلوط کنید.
- از این ترکیب برای ماساژ ناحیه آسیب دیده استفاده کنید.
- این روش را دو بار در روز به مدت چند روز استفاده کنید تا زمانی که تورم و درد از بین برود.
ماساژ
ماساژ منظم یکی دیگر از راه های موثر برای کاهش تورم و درد ناشی از ورم می باشد. ماساژ ملایم باعث ایجاد فشار روی پوست و عضلات مناطق آسیب دیده می شود. این کار سیستم لنفاوی را فعال می کند و با فعالیت این سیستم ورم به طور طبیعی از بین می رود.
- مقداری روغن خردل، زیتون یا نارگیل را گرم کنید.
- منطقه آسیب دیده را به آرامی با این روغن گرم ماساژ دهید.
- این کار را چند بار در روز انجام دهید.
توجه: اگر ورم به علت حاملگی باشد، ماساژ باید توسط افراد متخصص انجام شود.
جعفری
جعفری نیز به کاهش تورم و درد و همچنین حذف مایعات اضافی از بدن کمک می کند. در سال ۲۰۰۲ در مجله Ethnopharmacology تحقیقی منتشر شده است که نشان می دهد جعفری اثر دیورتیک دارد. حتی جذب دوباره سدیم و پتاسیم را نیز مسدود می کند.
- ۱ قاشق چای خوری جعفری خشک را به ۲ فنجان آب اضافه کنید.
- آن را ۱۰ دقیقه بجوشانید و سپس صاف کنید.
- یک بار در روز قبل از خوردن صبحانه از این نوشیدنی استفاده کنید.
روش دیگر:
- برگ های تازه جعفری را خرد کرده و به شکل خمیر درآورید و آن را بر روی مناطق آسیب دیده بمالید.
- به مدت ۳۰ دقیقه صبر کنید، سپس آن را با آب گرم بشویید.
- کافی است ۲ بار در روز این کار را تکرار کنید.
- اضافه کردن جعفری به سالاد، سوپ، ساندویچ و دیگر غذاها نیز مفید است.
قاصدک
قاصدک به عنوان یک دیورتیک (ادرار آور) طبیعی عمل می کند. بنابراین بدن را وادار می کند تا مایعات اضافی را دفع کند. این ماده دارای پتاسیم است که در دفع سدیم موجود در بدن مفید می باشد. از بین رفتن سدیم اضافی باعث کاهش تورم و التهاب موجود بر اثر ورم می شود.
- ۱ قاشق چای خوری برگ تازه یا خشک قاصدک را در یک فنجان آب گرم مخلوط کنید.
- ۵ تا ۷ دقیقه در فنجان را بپوشانید و سپس آن را صاف کنید.
- هر روز ۲ تا ۳ فنجان چای قاصدک بنوشید.
توجه: اگر مشکلات گوارشی دارید، از مصرف این گیاه اجتناب کنید.
دانه گشنیز
دانه گشنیز نیز برای درمان ورم مفید است. املاح ضد التهابی این گیاه می تواند تورم و درد را کاهش دهد. به علاوه این دانه ها گردش خون را تشویق می کنند.
- ۳ قاشق غذا خوری بذر گشنیز را در ۱ فنجان آب مخلوط کنید.
- ترکیب را بجوشانید و بعد از جوش آمدن زیر آن را کم کنید تا به نصف تقلیل پیدا کند.
- سپس آن را صاف کرده و بنوشید.
- ۲ بار در روز از این روش درمان ورم استفاده کنید.
دانه کتان
با توجه به یافته های طب آیورودا، دانه کتان نیز می تواند یک روش موثر برای درمان ورم باشد. املاح ضد التهابی دانه های کتان می توانند به کاهش تورم کمک کنند. علاوه بر این، دانه کتان به سم زدایی بدن کمک می کند.
- ½ قاشق چای خوری دانه کتان را به یک لیوان آب گرم اضافه کنید. ۲ بار در روز از این چای استفاده کنید.
- ماساژ منطقه آسیب دیده با روغن کتان چند بار در روز نیز مفید است.
ورزش و فعالیت های فیزیکی
کسانی که فعالیت بدنی ندارند، مستعد ابتلا به ورم هستند. ورزش و فعالیت های جسمانی دیگر می توانند به جلوگیری از تورم کمک کرده و شدت علائم آن را کاهش دهند.
- عضلات قسمت آسیب دیده را تا آنجا که ممکن است حرکت دهید. این کار کمک خواهد کرد که مایع خارج از بافت از بین برود.
- روزی ۳۰ دقیقه پیاده روی کنید.
- برای کمک به بهبود گردش خون و جلوگیری از تورم، تمرینات یوگا را انجام دهید.
- برای کاهش نشانه های تورم، چند بار در هفته شنا کنید.
کاهش مصرف نمک
مصرف زیاد نمک خطر ابتلا به ورم را افزایش می دهد. مقدار زیاد سدیم در بدن باعث می شود مایعات دفع نشود. کارشناسان توصیه می کنند که روزانه کمتر از ۲۳۰۰ میلی گرم سدیم (حدود ۱ قاشق چای خوری نمک) مصرف کنید.
- مصرف غذاهای شور، مانند غذاهای آماده و بسته بندی شده و فست فودها را محدود کنید.
- به جای کنسرو ها، که اغلب حاوی نمک اضافه شده برای حفظ رنگ و طراوت هستند، از میوه ها و سبزیجات تازه استفاده کنید.
- به جای نمک از گیاهان برای افزایش طعم غذا استفاده کنید.
نکات اضافی برای درمان ورم
- برای کاهش تورم پا ابتدا آن را ۵ دقیقه در آب گرم خیس کنید، سپس ۳۰ ثانیه پا را در آب سرد فرو ببرید. ۳ بار در روز این روند را تکرار کنید.
- برای کاهش تورم روی پا به علت حاملگی از کمپرس یخ استفاده کنید.
- برای درمان ورم دست و بازو ها، حدود ۳۰ دقیقه، ۳ بار در روز آن ها را بالاتر از سطح قلب نگه دارید.
- برای درمان ورم پا، ۳۰ دقیقه زیر پا بالش بگذارید تا از سطح قلب بالاتر رود.
- سیگار کشیدن و مصرف الکل را متوقف کنید.
- از جوراب شلواری، پیراهن آستین دار و دستکش سفت برای حفظ فشار روی اندام و جلوگیری از تجمع مایع در بافت ها استفاده کنید.
- مصرف ۵۰ میلی گرم مکمل های ویتامین B6 دو بار در روز مفید است.
- کمبود منیزیم نیز می تواند به ورم کمک کند، بنابراین مصرف مکمل این ماده می تواند به کاهش علائم کمک کند.
- خوردن غذاهایی حاوی پتاسیم زیاد مانند موز، کشمش، لوبیای سفید و سویا مفید است. پتاسیم به حذف مایعات اضافی از بدن کمک می کند.
- روزانه مقدار زیادی آب بخورید. همراه با آب، آب میوه و آب سبزیجات نیز استفاده کنید.
- چند بار در روز نوشیدنی های گرم مانند چای گیاهی مصرف کنید.
- از مصرف نوشابه های کافئین دار و گازدار اجتناب کنید.
- از تغییرات ناگهانی در درجه حرارت اجتناب کنید. آن کار می تواند وضعیت را بدتر کند.
- از نشستن و ایستادن طولانی مدت خودداری کنید.