توجه: قبل از معرفی روش های درمان گیاهی گواتر باید یاد آور شویم که برای تشخیص درست و درمان این بیماری باید به پزشک مراجعه کنید و از داروهای خانگی فقط به عنوان یک درمان مداوم استفاده کنید.
به عبارت ساده، گواتر به معنای بزرگ شدن غده تیروئید است که در گردن قرار دارد. با این وجود، گواتر به این معنا نیست که تیروئید بد عمل می کند. گواتر می تواند در غده ای ایجاد شود که هورمون بیش از حد (پرکاری تیروئید) یا هورمون کمتر از حد (کم کاری تیروئید) تولید می کند. اساسا گواتر نشان می دهد که چیزی اشتباه در بدن در حال رخ دادن است و غده تیروئید به طور غیر طبیعی رشد کرده است.
کمبود ید عامل اصلی مهمی برای این بیماری است. در واقع، ۹۰ درصد موارد ابتلا به گواتر به علت کمبود ید رخ می دهد. سایر علل احتمالی عبارتند از:
- بیماری گریوز
- بیماری هاشیموتو
- التهاب تیروئید
- توده
- سرطان تیروئید
- بارداری
- واکنش های جانبی نامطلوب
هر کسی می تواند گواتر بگیرد. اما افرادی که سابقه خانوادگی بیماری تیروئیدی را دارند، در معرض خطر بیشتری هستند. زنان بالای ۴۰ سال و یا افرادی که از سن یائسگی گذشته اند نیز بیشتر مستعد ابتلا به این بیماری هستند. قرار گرفتن در معرض تابش اشعه نیز می تواند این مشکل را ایجاد کند.
همه موارد گواتر علائم ایجاد نمی کنند. با این حال، اگر قرار باشد علائمی ایجاد شود، این علائم عبارتند از:
- تورم قابل توجه در گردن
- مشکلات بلع و یا تنفسی
- سرفه
- خشونت در صدا
- احساس تنگی گلو
روش های بسیاری، بسته به اندازه و وضعیت گواتر و همچنین علائم مرتبط با آن وجود دارد که برای درمان این بیماری استفاده می شود. همراه با داروهای تجویزی، داروهای خانگی ساده ای که در ادامه این مطلب مجله پیام سلامت معرفی کرده ایم نیز می توانند به درمان گیاهی گواتر و از بین بردن علائم آن کمک کنند. حتما قبل از مصرف این داروها با پزشک خود مشورت کنید.
درمان گیاهی گواتر
ید
کمبود ید یکی از علل اولیه و اصلی گواتر است. برای درمان گواتر، رژیم غذایی شما باید حاوی ید مورد نیازتان باشد. برای بزرگسالان، دوز توصیه شده ید ۱۵۰ میکروگرم در روز است. برای افزایش میزان ید در بدن باید از غذاهای غنی از ید در رژیم غذایی استفاده کنید. این غذاها عبارتند از:
- نمک یددار
- کلم
- غذاهای دریایی
- ماهی کاد
- ماهی تن
- تخم مرغ
- میگو
- بوقلمون
- ماست طبیعی
- شیر گاو
- لوبیا
- سیب زمینی پخته شده با پوست
- خربزه
نکته: این روش را حتما زیر نظر پزشک انجام دهید. زیرا ممکن است موجب افزایش میزان ید در بدنتان شود.
کلپ (اشنه دریایی)
اشنه دریایی، نوعی جلبک دریایی است که می تواند به درمان گیاهی گواتر کمک کند. محتوای ید زیاد در آن به بهبود عملکرد تیروئید کمک می کند. این ماده همچنین دارای پتاسیم، کلسیم، منیزیم و آهن است. می توانید اشنه دریایی خشک یا ترشی آن را در فروشگاه های مواد غذایی و فروشگاه هایی که مواد اولیه آشپزی آسیای جنوب شرقی را می فروشند پیدا کنید. از آن جا که اشنه دریایی طعم شور دارد، می توانید آن را به جای نمک در سوپ، سالاد و سایر غذاها استفاده کنید.
- برای این کار کافی است که روزانه ۱ الی ۲ قاشق جلبک خشک شده را به ترکیب مورد علاقه تان اضافه کرده و مصرف کنید.
- همچنین می توانید از فرم کپسول آن پس از مشورت با پزشک استفاده کنید.
آب تره یا شاهی آبی
شاهی آبی یک منبع عالی از ید است و از این رو برای درمان گیاهی گواتر بسیار موثر است. علاوه بر این سایر مواد معدنی و مغذی مانند گوگرد، ژرمانیم و آنتی اکسیدان ها را که برای غده تیروئید مفید هستند، در خود جای داده است.
- چند عدد برگ آب تره را له کرده و به شکل خمیر در آورید.
- این خمیر را روی گردن و جایی که تورم وجود دارد بمالید.
- ۱۵ تا ۲۰ دقیقه صبر کنید سپس پوست را بشویید.
- این کار را حداقل ۱۰ روز انجام دهید.
روش دیگر:
- دو قاشق غذاخوری آب شاهی آبی را در نیم لیتر آب مخلوط کنید.
- آن را سه بار در روز به مدت شش هفته بنوشید.
قاصدک
در طب آیورودا، از برگ قاصدک برای درمان تورم گردن و درد و ناراحتی ناشی از گواتر استفاده می شود.
- دو تا سه عدد برگ قاصدک را با مقداری کره به آرامی گرم کنید و سپس روی گواتر بمالید.
- با یک نوار یا باند محافظتی چند ساعت گلو را ببندید.
روش دیگر:
- چند عدد برگ قاصدک را خرد کنید.
- دو قاشق چای خوری کره آب شده را به آن اضافه کنید و به خوبی مخلوط کنید.
- مخلوط را به آرامی گرم کنید و سپس آن را به منطقه آسیب دیده بمالید.
- ۱۵ دقیقه صبر کنید.
- می توانید هر یک از این داروها را یک یا دو بار در روز برای حدود دو هفته استفاده کنید.
کانچانار
کانچانار که در گیاه شناسی Bauhinia variegata نیز نامیده می شود، یک درمان محبوب در طب آیورودا برای گواتر، تور غدد و سایر انواع توده در گردن است. این ماده سیستم لنفاوی را نیز سم زدایی می کند.
- ۱۰ تا ۱۵ گرم پودر پوست این گیاه را در ۱۶۰ میلی لیتر (دو سوم فنجان) آب حرارت دهید.
- هنگامی که محلول به حدود ۴۰ میلی لیتر یا یک چهارم مقدار اولیه کاهش یافت، حرارت را خاموش کنید.
- محلول را صاف کرده و آن را یک یا دو بار در روز نیم ساعت قبل از غذا بخورید.
- این درمان طبیعی را دو تا سه ماه ادامه دهید.
توجه: قبل از مصرف این گیاه یا هر نوع دارویی گیاهی دیگر، با پزشک خود مشورت کنید.
سیر
سیر نیز می تواند برای درمان گیاهی گواتر استفاده شود. این ماده باعث تولید گلوتاتیون در بدن می شود که برای عملکرد سالم تیروئید ضروری است. همچنین می تواند باعث کاهش تورم گردن شود.
- هر روز صبح سه تا چهار حبه سیر خام را بخورید.
- می توانید سیر را به غذا نیز اضافه کنید.
- اگر طعم سیر را دوست ندارید، از مکمل های سیر بعد از مشورت با پزشک استفاده کنید.
برگ ترشک درشت
برگ ترشک غنی از مواد معدنی مانند ید است و در نتیجه به درمان و جلوگیری از گواتر کمک می کند.
- چند عدد برگ ترشک را به شکل خمیر در آورید.
- دو قاشق غذاخوری روغن زیتون به آن اضافه کنید.
- دراز بکشید و این خمیر را به ناحیه متورم گردن بمالید.
- ۳۰ دقیقه صبر کنید و سپس آن را با آب گرم بشویید.
- این درمان را یک بار در روز انجام دهید تا تورم کم شود.
چای سبز
بسیاری از پزشکان طب سنتی توصیه می کنند که برای درمان گیاهی گواتر از چای سبز استفاده کنید. چای سبز پر از آنتی اکسیدان است و حاوی مقدار زیادی فلوراید طبیعی می باشد که برای حمایت از عملکرد سالم تیروئید موثر است. نوشیدن چای سبز همچنین می تواند از ایجاد گواتر جلوگیری کند.
- یک قاشق چایخوری برگ چای سبز را در یک فنجان بریزید و آب گرم به آن اضافه کنید.
- به مدت ۵ دقیقه پوشش روی فنجان را بگذارید.
- کمی عسل به آن اضافه کنید و خوب مخلوط کنید.
- حداقل سه بار در روز از این نوشیدنی استفاده کنید.
چای فرنجمشک
فرنجمشک یکی دیگر از گیاهان شناخته شده برای درمان گیاهی گواتر و پرکاری تیروئید است. این چای عملکرد غده هیپوفیز و سطح هورمون تحریک کننده تیروئید (TSH) را کاهش می دهد. این عوامل در پیشگیری و درمان گواتر نقش دارند.
سلنیوم زیاد این ماده نیز برای تنظیم عملکرد تیروئید و همچنین افزایش سطح آنتی اکسیدانی آن موثر است.
- دو قاشق غذاخوری برگ فرنجمشک یا دو قاشق چای خوری روغن آن را در یک فنجان بریزید.
- آب داغ را روی آن ریخته و ۱۰ دقیقه درب ظرف را بگذارید.
- سپس یک تا دو قاشق چای خوری عسل به آن اضافه کرده و مخلوط کنید.
- این چای گیاهی را سه بار در روز بنوشید.
توجه: افراد مبتلا به گلوکوم نباید از این گیاه استفاده کنند.
غذاهای غنی از سلنیوم
غده تیروئید به سلنیوم نیاز دارد تا به بهترین شکل عمل کند. کمبود سلنیوم می تواند تیروئید را مختل کرده و وضعیت شما را بدتر کند. بنابراین، مهم است که از غذاهای غنی از سلنیوم به صورت روزانه مصرف کنید. این غذاها به تولید هورمون تیروئید و درمان گیاه گواتر کمک خواهند کرد.
برخی از غذاهایی که غنی از سلنیوم هستند عبارتند از:
- جگر
- برنج
- تخمه آفتابگردان
- صدف
- خرچنگ
- پیاز
- ماهی قزل آلا
- ماهی تن
- قارچ
- گندم
- جو
- برنج قهوه ای
- گوشت
- مرغ
- تخم مرغ
- ماهی
راهنمایی های اضافی برای درمان گیاهی گواتر
- مصرف خوراکی هایی مانند تربچه، سیب زمینی شیرین، توت فرنگی، اسفناج، بروکلی، بادام زمینی، گل کلم و سویا را محدود کنید.
- دو بار در روز برای تحریک غده تیروئید و کمک به کارکرد درست آن از حمام آب سرد استفاده کنید.
- از مصرف غذاهای فرآوری شده، فراورده های سویا و نوشیدنی هایی مانند قهوه، الکل و نوشابه اجتناب کنید.
- ورزش منظم و تمرینات خاص گواتر می تواند موثر باشد.
- به جای یک وعده غذایی سنگین، چند وعده غذای کوچک بخورید. این کار به بدن اجازه می دهد تا تمام مواد مغذی را جذب کند.
- بعد از مشاوره با پزشک از ویتامین B استفاده کنید.
- هنگام پخت و پز، از روغن نارگیل برای سرعت بخشیدن به زمان بهبودی استفاده کنید.
- یک لیوان آب جو طبی یک بار در روز برای کاهش علائم گواتر بنوشید.
- آب شیرین را فیلتر کنید.
همچنین می توانید از ماساژ درمانی برای درمان گواتر استفاده کنید. تکنیک هایی مانند رفلکسولوژی و طب سوزنی نیز می توانند از بعضی علائم گواتر جلوگیری کنند.