دیامین اکسیداز (DAO) یک آنزیم و مکمل غذایی است که اغلب برای درمان نشانه های عدم تحمل هیستامین استفاده می شود. مصرف مکمل DAO ممکن است مزایایی برای بدن داشته باشد. اما تحقیقات در این زمینه هنوز محدود است. در این مقاله مجله پیام سلامت در مورد مزایا، دوز مصرفی و ایمنی مکمل های DAO صحبت خواهیم کرد.
دیامین اکسیداز (DAO) چیست؟
دیامین اکسیداز (DAO) یک آنزیم گوارشی است که در کلیه ها، غده تیموس و روده تولید می شود. عملکرد اولیه آن این است که هیستامین زیادی را دفع کند. هیستامین یک ترکیب طبیعی است که به تنظیم عملکردهای خاصی در سیستم گوارشی، عصبی و ایمنی کمک می کند.
اگر تا به حال واکنش آلرژیک داشته اید، احتمالا با علائم رایج افزایش سطح هیستامین در بدن مانند احتقان بینی، خارش پوست، سردرد و عطسه آشنا هستید. هیستامین از طریق رژیم غذایی نیز ممکن است وارد بدن شود. این ماده به طور طبیعی در غذاهای خاصی وجود دارد. به ویژه مواد غذایی که زیاد می مانند و یا تخمیر می شوند. مانند پنیر، شراب، ترشی و گوشت دودی.
DAO سطح هیستامین را در بدن در محدوده سالم نگه می دارد و از ایجاد علائم ناشی از افزایش هیستامین جلوگیری می کند.
کمبود DAO و عدم تحمل هیستامین
عدم تحمل هیستامین یک وضعیت پزشکی است که در اثر سطح هیستامین در بدن افزایش پیدا می کند. یکی از علل عدم تحمل هیستامین، کمبود DAO است.
هنگامی که سطح DAO خیلی کم می شود، بدن نمی تواند مازاد هیستامین تولید شده را به راحتی متابولیزه و دفع کند. در نتیجه، افزایش هیستامین، منجر به علائم مختلف فیزیکی می شود. نشانه های عدم تحمل هیستامین اغلب شبیه به علائم واکنش آلرژیک است. این علائم می توانند از خفیف تا شدید متغیر باشند و معمولا عبارتند از:
- گرفتگی بینی
- سردرد
- خارش پوست، بثورات و کهیر
- عطسه
- آسم و مشکلات تنفسی
- نامنظم شدن ضربان قلب (آریتمی)
- اسهال، درد معده و ناراحتی های گوارشی
- تهوع و استفراغ
- فشار خون پایین (افت فشار خون)
عوامل مختلفی ممکن است موجب کاهش فعالیت DAO یا افزایش تولید هیستامین شوند. برخی از این عوامل عبارتند از:
- جهش های ژنتیکی
- مصرف الکل
- مصرف داروهای خاص
- رشد بیش از حد باکتری های روده
- مصرف مقدار زیادی از مواد غذایی حاوی هیستامین
تشخیص عدم تحمل هیستامین کمی دشوار است، چرا که علائم آن مبهم و شبیه به سایر بیماری ها می باشد. بنابراین، اگر فکر می کنید که در معرض عدم تحمل هیستامین هستید، با متخصص مشورت کنید تا علائم تان را بررسی کند.
فواید مصرف مکمل دیامین اکسیداز
کمبود DAO و عدم تحمل هیستامین را می توان با روش های مختلفی از جمله مصرف مکمل DAO درمان کرد. تحقیقات اولیه نشان داده اند که مکمل های حاوی دیامین اکسیداز ممکن است نشانه های خاصی از عدم تحمل هیستامین را از جمله سر درد، بثورات پوستی و پریشانی گوارشی کاهش دهند.
علائم گوارشی
در یک مطالعه ۲ هفته ای که بر روی ۱۴ فرد مبتلا به عدم تحمل هیستامین و دارای علائمی شامل درد شکم، التهاب و اسهال انجام شد نشان داد که ۹۳ درصد از شرکت کنندگان پس از مصرف ۴٫۲ میلی گرم DAO دو بار در روز، رفع حداقل یکی از علائم گوارشی را گزارش کردند.
حملات میگرنی و سردرد
یک مطالعه ی یک ماهه که بر روی ۱۰۰ فرد مبتلا به کمبود DAO انجام شد نشان داد که شرکت کنندگانی که به صورت روزانه مکمل دیامین اکسیداز مصرف می کردند کاهش ۲۳ درصدی مدت زمان حملات میگرن را نسبت به گروه مصرف کننده دارونما تجربه کردند.
بثورات پوستی
مطالعه ای ۳۰ روزه که بر روی ۲۰ فرد مبتلا به خارش پوستی و کمبود DAO انجام شد نشان داد که شرکت کنندگانی که دو بار در روز از این مکمل استفاده می کردند، علایم کمی داشتند و نیازشان به داروهای ضد هیستامین کمتر شد.
اگر چه این مطالعات نشان می دهد که مصرف مکمل دیامین اکسیداز ممکن است علائم کمبود را از بین برده یا بهبود بخشد، اما هیچ تضمینی وجود ندارد که این ماده برای همه مفید باشد.
در نهایت، برای نتیجه گیری قطعی، به تحقیقات بیشتری نیاز است.
مکمل دیامین اکسیداز یک درمان نیست
درک علمی عدم تحمل هیستامین و کمبود DAO هنوز در مرحله نسبتا اولیه است. عوامل مختلفی می توانند تولید DAO و هیستامین در بخش های مختلف بدن را تحت تاثیر قرار دهند. با توجه به علت اصلی، این مسئله، مسئله ساده ای نیست که بتوان آن را با جایگزین کردن DAO درمان کرد.
مکمل های حاوی دیامین اکسیداز برای تجزیه هیستامین هایی که از طریق غذاها و نوشیدنی ها وارد بدن می شوند، مفیدند. اما مصرف این مکمل باعث افزایش سطح هیستامین تولید شده در داخل بدن نمی شود. زیرا این نوع هیستامین توسط یک آنزیم متفاوتی به نام N-methyltransferase تجزبه می شود.
اگر چه مکمل های حاوی دیامین اکسیداز ممکن است باعث کاهش علائم ازدیاد هیستامین ورودی به بدن شوند، اما تحقیقات نشان می دهند که مصرف این مکمل ها نمی تواند عدم تحمل هیستامین که به دلیل کمبود DAO ایجاد شده است را به طور کامل درمان کند.
درمان های خوراکی برای کمبود دیامین اکسیداز
عدم تحمل هیستامین و کمبود DAO بیماری پیچیده ای است که با عوامل متعددی ارتباط دارد. این عوامل بر روی شدت علائم تاثیر می گذارند. در حال حاضر یکی از راه های اصلی درمان این بیماری، رعایت رژیم غذایی است.
از آنجا که برخی از غذاها حاوی هیستامین هستند، ایجاد تغییرات خاصی در رژیم غذایی ممکن است علائم عدم تحمل هیستامین را با کاهش میزان مواجهه بدن با منابع غذایی حاوی هیستامین و اجتناب از مصرف مواد غذایی که ممکن است عملکرد DAO را مهار کنند، بهبود بخشد.
تقویت عملکرد DAO
درمان خوراکی طراحی شده برای بهبود تحمل هیستامین و عملکرد DAO، حاوی مصرف مواد مغذی مورد نیاز برای تجزیه هیستامین، از جمله مس و ویتامین B6 و C است. برخی تحقیقات نیز نشان داده اند که مصرف کافی چربی های سالم و سایر مواد مغذی مانند فسفر، روی، منیزیم، آهن و ویتامین B12 در بهبود فعالیت DAO نقش مهمی ایفا می کند.
مصرف مواد غذایی که هیستامین ندارند می تواند افزایش سطح هیستامین و میزان انباشت آن در بدن را کاهش دهد. مواد غذایی کم هیستامین عبارتند از:
- گوشت تازه و ماهی
- تخم مرغ
- بیشتر سبزیجات تازه به جز اسفناج، گوجه فرنگی، آووکادو و بادمجان
- بیشتر میوه های تازه به جز مرکبات و برخی از انواع توت ها
- روغن هایی مانند روغن نارگیل و روغن زیتون
- غلاتی مانند برنج، کوینوا، ذرت و ارزن
اجتناب از مواد غذایی دارای هیستامین
کاهش یا حذف مواد غذایی دارای هیستامین یا موادی که باعث تولید هیستامین می شوند استراتژی دیگری برای مدیریت نشانه های عدم تحمل هیستامین و تولید کم DAO است.
برخی از مواد غذایی حاوی هیستامین زیادی هستند و یا ممکن است باعث انتشار هیستامین در بدن شوند. این مواد غذایی عبارتند از:
- نوشیدنی های الکلی مانند آبجو، شراب و مشروبات الکلی
- مواد غذایی تخمیر شده از قبیل ترشی، ماست، کفیر و کیمچی
- حلزون صدف دار
- لبنیات
- مواد غذایی که تولیدشان سال ها طول می کشد مانند برخی از انواع پنیر و گوشت دودی
- گندم
- بادام زمینی و بادام هندی
- میوه های خاصی از جمله مرکبات، موز، پاپایا و توت فرنگی
- سبزیجات خاصی از جمله گوجه فرنگی، اسفناج، بادمجان و آووکادو
- برخی مواد افزودنی، رنگ های خوراکی و مواد نگهدارنده
از آنجا که در رژیم غذایی کم هیستامین محدودیت شدید وجود دارد، رعایت این رژیم ممکن است بدن را در معرض خطر کمبود مواد غذایی و کاهش کیفیت زندگی قرار دهد. بنابراین، رژیم غذایی کم هیستامین فقط باید به صورت موقت و برای ارزیابی میزان حساسیت به غذاهای خاص استفاده شود.
برخی از افراد مبتلا به عدم تحمل هیستامین می توانند مقدار کمی از مواد غذایی دارای هیستامین را در بدن تحمل کنند.
نکات ایمنی و دوز مصرف این مکمل
تا به حال عوارضی ناشی از مصرف مکمل دیامین اکسیداز گزارش نشده است. با این حال، تحقیقات انجام شده در این زمینه هنوز کم است، بنابراین متخصصان نتوانسته اند بر سر یک دوز واحد برای تجویز این مکمل خاص به توافق برسند.
در بیشتر مطالعات موجود مقدار دوز توصیه شده ۴٫۲ میلی گرم تا ۲ الی ۳ بار در روز است. فقط یادتان باشد که باید مکمل دیامین اکسیداز را قبل از غذا مصرف کنید. بنابراین، مصرف این مقدار مکمل برای اکثر افراد احتمالا امن است. اما این بدان معنا نیست که ۱۰۰٪ بدون خطر است.
در بعضی از کشورها مانند ایالات متحده روند تولید مکمل های خوراکی تعدیل نمی شود. بنابراین، بهتر است تجویز این مکمل را به عهده پزشک بگذارید. قبل از اضافه کردن یک مکمل جدید به رژیم غذایی خود، همیشه با پزشک مشورت کنید.
نکته آخر
مکمل های حاوی دیامین اکسیداز نمی توانند عدم تحمل هیستامین یا کمبود DAO را درمان کنند، اما ممکن است علائم ایجاد شده بر اثر تجزیه هیستامین وارد شده به بدن از طریق منابع خارجی مانند مواد غذایی و نوشیدنی ها را کاهش دهند.
تحقیقات بیشتری برای تایید اثربخشی، ایمنی و دوز استاندارد این ماده ضروری است، هرچند مطالعات فعلی اثرات نامطلوبی را از این ماده بر روی بدن نشان نمی دهند. قبل از اضافه کردن هر مکمل یا داروی جدیدی به برنامه غذاییتان، باید با متخصص صحبت کنید.
منابع:
- German guideline for the management of adverse reactions to ingested histamine
- Histamine and histamine intolerance
- Serum diamine oxidase activity in patients with histamine intolerance
- Diamine oxidase (DAO) supplement reduces headache in episodic migraine patients with DAO deficiency: A randomized double-blind trial
- Diamine Oxidase Supplementation in Chronic Spontaneous Urticaria: A Randomized, Double-Blind Placebo-Controlled Study