همانند دیگر آنتی اکسیدان ها و مواد مغذی گیاهی دیگر مانند لیکوپن موجود در گوجه فرنگی یا لووتین موجود در هویج، رزوراترول یک ترکیب قدرتمند است که بدن را در تمام سطوح سلولی بازسازی می کند.
تحقیقات منتشر شده در چند دهه گذشته در بسیاری از مجلات پزشکی، از جمله European Journal of Food Pharmacology و American Journal of Hypertension، دریافتند که رزوراترول خطر بیماری های قلبی را کاهش می دهد.
البته این تحقیقات عمدتا بر روی رزوراترول موجود در شراب قرمز متمرکز شده است. البته این به این معنی نیست که شما باید حتما این ماده را از طریق مصرف شراب وارد بدن کنید. منابع دیگر مانند انواع توت، شکلات و کاکائو خالص نیز می توانند به شما در این راه کمک کنند.
علاوه بر محافظت از شریان ها در برابر ایجاد پلاک و محافظت از سلامت قلب، این ماده مغذی گیاهی دارای خواص درمانی بسیاری از جمله کاهش التهاب، جلوگیری از چاقی و محافظت از قدرت شناختی در سالمندان نیز می باشد. برای آشنایی با رزوراترول و کارکرد و منابع تامین آن با ما تا انتهای این مطلب مجله پیام سلامت همراه شوید.
رزوراترول چیست؟
رزوراترول یک آنتی اکسیدان بیوفلاونوئید پلیفنیک است که توسط گیاهان خاص تولید می شود و در غذاها و نوشیدنی هایی یافت می شود که اثرات پیری را متوقف می کنند. این ماده به دلیل توانایی اش در برقراری ارتباط مثبت با گیرنده های استروژن، به عنوان یک فیتواستروژن نیز طبقه بندی شده است.
گیاهانی که رزوراترول و دیگر انواع آنتی اکسیدان ها را تولید می کنند، عمدتا یک مکانیسم محافظتی و پاسخ دهنده به عوامل استرس زا موجود در محیط، از جمله تابش خورشید، حضور حشرات یا سایر شکارچیان، آسیب و عفونت های قارچی دارند. امروزه رزوراترول یکی از قوی ترین پلی فنول ها و قوی ترین محافظ ها در برابر علائم مرتبط با آسیب های پیری و رادیکال های آزاد است.
مطالعات نشان می دهد که منابع طبیعی فراوانی وجود دارد که حاوی رزوراترول هستند. این مواد عبارتند از:
- انگور قرمز
- شراب قرمز
- کاکائو خام
- انواع توت های تیره مانند تمشک، زغال اخته، بلوبری و توت سیاه
شراب قرمز احتمالا بهترین منبع شناخته شده برای تامین این آنتی اکسیدان است. وجود سطح بالایی از این ماده در شراب به لطف فرایند تخمیری است که آب انگور را به الکل تبدیل می کند. در طول تولید شراب قرمز، دانه های انگور و پوست آن در آب انگور تخمیر می شوند. این فرایند تاثیر مثبتی بر سطح و در دسترس بودن رزوراترول دارد.
وقتی محققان دریافتند که مخمر و سایر میکروب ها، حشرات و حیوانات پرورشی در نتیجه مصرف رزوراترول، طول عمر بیشتری را تجربه می کنند، روند کشف خواص این ماده را آغاز کردند. مطالعات مختلف ادامه یافت تا نتایج شگفت انگیزی را به ما نشان دهند.
در مطالعات انجام شده بر روی مگس میوه، ماهی، موش و کرم نماتود نشان داد که همه این موجودات در مقایسه با گروه های کنترل که با این فیتونوتیتی درمان نشده بودند، طول عمر بیشتری را تجربه کردند.
خواص رزوراترول
دارای اثرات ضد پیری و ضد سرطانی است
رزوراترول یک آنتی اکسیدان قوی است که باعث خنثی سازی رادیکال های آزاد تولید شده در عملکردهای بدن مانند خوردن و ورزش کردن می شود. با توجه به عادت های غلط موجود در سبک زندگی برخی از افراد مانند سیگار کشیدن، رعایت رژیم غذایی ناسالم و واکنش به آلودگی محیط زیست و مسمومیت، آسیب های ناشی از رادیکال آزاد به سرعت در حال افزایش است.
اگر رادیکال های آزاد در بدن باقی بمانند، می توانند به سلول ها آسیب برسانند. به نظر می رسد که این آسیب علت بیماری های کشنده و مرگ زودهنگام است.
مصرف غذاهای گیاهی حاوی آنتی اکسیدان ها و مواد مغذی گیاهی، مزایای آنتی اکسیدانی، ضد سرطانی و ضد تومور داشته و برای جلوگیری از بسیاری از بیماری های مرتبط با سن مفید است.
بر اساس تحقیقات منتشر شده توسط Department of Pharmacology در دانشگاه سویل در اسپانیا، “یکی از برجسته ترین فعالیت های بیولوژیکی رزوراترول که در سال های اخیر به طور قابل توجهی مورد بررسی قرار گرفته است، توان بالقوه ضد سرطانی آن است. در واقع، اخیرا تحقیقات نشان داده اند که این ماده سرطان را در مراحل مختلف آغاز، ارتقاء و پیشرفت تومور بلوک می کند “
اعتقاد بر این است که مکانیسم های فعالیت های ضد سرطانی این ماده شامل موارد زیر است:
- کاهش میزان پاسخ التهابی از طریق مهار سنتز
- انتشار واسطه های ضد التهابی
از سلامت قلب و عروق محافظت می کند
رزوراترول به علت فعالیت ضد التهابی اش، از بدن در برابر موارد زیر محافظت می کند:
- آترواسکلروز (ضخیم شدن شریان ها که جریان خون را قطع می کند)
- LDL یا همان کلسترول بد
- شکل گیری لخته خون
- نقض قلب
تحقیقات نشان داده اند که مصرف بیشتر این ماده برای بهبود گردش خون مفید بوده و اثرات زیادی بر روی متابولیسم گلوکز و لیپید در برخی از افراد مبتلا به سندرم متابولیک دارد. چای ایتادوری، یکی از منابع مهم رزوراترول است که در کشورهای آسیایی، از جمله ژاپن و چین، به عنوان یک درمان گیاهی سنتی برای جلوگیری از بیماری های قلبی و سکته مغزی استفاده می شود.
از مغز محافظت کرده و سلامت شناختی-روانی را بهبود می دهد
رزوراترول، بر خلاف سایر آنتی اکسیدان ها، آنتی اکسیدانی است که می تواند از مانع خونی مغز عبور کرده تا از مغز و سیستم عصبی محافظت کند مطالعات اخیر انجام شده توسط محققان مرکز تحقیقات تغذیه دانشگاه Northunbria در U.K. نشان داد که رزوراترول به طور قابل توجهی موجب افزایش جریان خون در مغز می شود. افزایش جریان خون منافع قابل توجهی برای عملکرد مغز، و اثر محافظت کننده بر روی عصب دارد.
این بدان معنی است که مصرف بیشتر رزوراترول می تواند از بدن در برابر مشکلات شناختی / روانی، از جمله آلزایمر و زوال عقل محافظت کند. یافته های تحقیقات دیگر، مانند نتایج منتشر شده در Journal of Agricultural Food Chemistry، نشان داد که تزریق رزوراترول می تواند در برابر آسیب مغزی از اعصاب محافظت کند. این مزیت به دلیل افزایش مهار رادیکال های آزاد و افزایش جریان خون در مغز ایجاد می شود.
ممکن است به جلوگیری از چاقی کمک کند
یافته های مطالعات حیوانی نشان داده است که رزوراترول اثرات مفیدی بر روی جوندگان تغذیه شده با رژیم غذایی حاوی کالری زیاد بوده و به جلوگیری از ذخیره سازی چربی و تنظیم سطح انسولین کمک می کند. تحقیقات دیگر نشان داده اند که رزوراترول ممکن است به کاهش وزن بدن و چربی نیز کمک کند. بعضی از کارشناسان معتقدند، رزوراترول به دلیل فعال شدن ژن SIRT1 که به نظر می رسد برای محافظت از بدن در برابر اثرات چاقی موثر است، در کاهش وزن نقش دارد.
مزایایی برای افراد مبتلا به دیابت و یا پیش دیابت دارد
مطالعات حیوانی که حاوی موش های دیابتی بود، نشان داده اند که رزوراترول ممکن است بتواند باعث کاهش هیپرگلیسمی شود و در جلوگیری و یا درمان چاقی و دیابت سودمند باشد. این ماده ممکن است با کاهش عوارض (مانند آسیب عصبی و آسیب به قلب) و کمک به کنترل انسولین برای کسانی که مبتلا به دیابت و پیش دیابت هستند، مفید باشد. بر اساس نتایج مطالعات حیوانی، این فیتواستروژن، بر ترشح انسولین و غلظت انسولین خون تاثیر مثبت دارد.
رزوراترول چه کارکردهایی در بدن دارد؟
همانطور که از مزایایی که در بالا شرح داده شده است بر می آید، رزوراترول و منابعی که حاوی این ماده است، از جمله شراب قرمز یک محافظ قدرتمند برای بدن محسوب می شوند. این ماده برای قدرتمند کردن مغز نیز کاربرد دارند. افراد با استفاده از رزوراترول می توانند از تمام مزایای ضد پیری آن بهره مند شوند. با توجه به تحقیقات، این ماده می تواند کارکردهای زیر را در بدن داشته باشد:
- حمایت قوی آنتی اکسیدانی را فراهم کند.
- توانایی بدن برای مبارزه با استرس اکسیداتیو (یا آسیب رادیکال های آزاد) را افزایش دهد.
- از سلامت سلول و بافت حمایت کند.
- از بدن در برابر سرطان محافظت کند.
- گردش خون که برای سلامت قلب بسیار مهم است را بهبود دهد.
- از بدن در مقابل دیابت محافظت کند.
- از حافظه و سلامت شناختی محافظت کرده و به پیشگیری از بیماری آلزایمر کمک کند.
- از نشانه های زودرس یا علائم مرتبط با پیری، از جمله التهاب که منجر به آسیب شریانی و بدتر شدن مشکلات مفصلی می شود جلوگیری می کند.
- از دستگاه گوارش حمایت کرده و دفع ضایعات یا ترکیبات سمی را بهبود می دهد.
- انرژی و استقامت را افزایش می دهد
بعضی از تحقیقات حتی متوجه شده اند که این ماده به محافظت از بدن در برابر اثرات تابش کمک می کند.
آیا باید مکمل رزوراترول مصرف کنیم؟
از آنجا که FDA بر روی مکمل ها نظارت دقیقی ندارد، بسیاری از مقامات بهداشتی معتقدند که در صورت رعایت رژیم غذایی متعادل لزومی ندارد که مکمل رزوراترول یا عصاره آن را استفاده کنید. اما در صورتی که تمایل به مصرف مکمل این ماده را دارید دوز توصبه شده آن بین ۲۵۰ تا ۵۰۰ میلی گرم در روز است.
با این حال ممکن است عوارض جانبی خفیف تا متوسط را با مصرف دوزهای بالاتر تجربه کنید. بنابراین کارشناسان توصیه می کنند که این مکمل را با دوز کم شروع کنید. مکمل رزوراترول ممکن است به طور بالقوه با رقیق کننده های خون مانند وارفارین (کومادین) و داروهای ضد درد مانند آسپیرین تداخل داشته باشد.
بهترین منابع رزوراترول
حال که با مزایای این ماده آشنا شده اید بهتر است که بهترین منابع تامین کننده آن را نیز بشناسید:
- انگور قرمز و شراب قرمز
- انواع خاصی از چای های سنتی، از جمله چای ایتادوری که مصرف آن در کشورهای آسیایی رایج است.
- کاکائو خام (شکلات تلخ)
- بلوبری
- توت
- زغال اخته
- کران بری
- پسته
البته گیاهان مختلف انواع مختلفی از رزوراترول را عرضه می کنند. به عنوان مثال انگور، بادام زمینی و چای ایتادوری حاوی گلوکوزید ترانس رزوراترول هستند. شراب قرمز در درجه اول یک منبع از aglycones cis- و trans-resveratrol است. مطالعات نشان می دهد که هر دو چای ایتادوری و شراب قرمز ریزپروترول نسبتا زیادی را نسبت به سایر مواد غذایی عرضه می کنند. چای ایتادوری گزینه خوبی برای افرادی است که نباید نوشیدنی های الکلی استفاده کنند.