درست است که سفید شدن موها بخشی از روند پیری است؛ اما شما می توانید با ایجاد چند تغییر در سبک زندگی خود رنگ موهای سفید نشده را حفظ کرده و روند سفید شدن موها را به تاخیر بیاندازید. البته موقعیت کلی موهایتان در نهایت به ژنتیک شما بستگی دارد. بیشتر افراد قبل از سن ۵۰ سالگی سفیدی مو را تجربه می کنند. آن روندی که معمولاً با چند رشته مو شروع می شود به تدریج با گذشت زمان افزایش می یابد و نواحی بزرگی از مو را می پوشاند. خوردن مواد مغذی مناسب و انجام اقدامات پیشگیرانه دیگر ممکن است به حفظ رنگدانه های موجود و رفع سفیدی مو کمک کند.
افرادی که سفیدی زودرس موها را تجربه می کنند و قبل از ۳۰ سالگی موهایشان تغییر رنگ می دهد، ممکن است گزینه مناسبی برای انجام این اقدامات پیشگیرانه باشند.
در ادامه این مطلب مجله پیام سلامت می خواهیم بگوییم که برای رفع سفیدی مو چه موادی را باید به رژیم غذایی خود اضافه کنید و چه مکملی بخورید.
اطمینان حاصل کنید که به اندازه کافی از این مواد مغذی استفاده می کنید. زیرا برخی از ویتامین ها و مواد معدنی از تولید رنگدانه (ملانین) مورد نیاز مو برای حفظ رنگ طبیعی در مو حمایت می کنند. بنابراین مصرف کافی این مواد مغذی می تواند تا حدودی به رفع سفیدی مو کمک کند.
مواد مغذی مفید برای رفع سفیدی مو
کلسیم
کلسیم فقط برای استخوان ها مفید نیست. بلکه باعث تقویت اعصاب، قلب و ماهیچه ها نیز می شود. محصولات لبنی مانند شیر و ماست منابع برجسته ای از این ماده معدنی هستند.
همچنین می توانید کلسیم را در سبزیجات برگ دار و تیره رنگ، غلات غنی شده و ماهی نیز پیدا کنید. حداقل سه وعده در روز از مواد غذایی غنی از کلسیم استفاده کنید.
مس
کمبود مس می تواند در تولید انرژی در بدن اختلال ایجاد کند و سلول های خونی و بافت های همبند را تحت تأثیر قرار دهد. این ماده معدنی همچنین به بدن شما در متابولیسم آهن و تولید سلول های خونی جدید کمک می کند. مس در تولید ملانین نیز نقش دارد.
وجود مس کافی در رژیم غذایی می تواند از سلامت این فرایندها حمایت کند. شما می توانید مس را در بادام زمینی، بادام و عدس و همچنین جگر گاو، گوشت خرچنگ و قارچ سفید نیز پیدا کنید.
آهن
برخی از افرادی که دچار سفیدی زودرس موها می شوند؛ کمبود آهن دارند. آهن یک ماده معدنی ضروری است که به تولید هموگلوبین در سلول های خونی کمک می کند. هموگلوبین نیز وظیفه حمل اکسیژن در بدن را بر عهده دارد.
با مصرف گوشت، عدس و سبزیجات برگ دار و تیره می توانید اطمینان حاصل کنید که به میزان کافی آهن مصرف کرده اید. اگر گیاهخوار یا وگان هستید، مطمئن شوید که همزمان از غذاهای سرشار از ویتامین C نیز مصرف می کنید. زیرا این ویتامین به بدن شما کمک می کند تا آهن بیشتری جذب کند.
پروتئین (کراتین)
شاید کلمه کراتینه کردن مو که برای صاف کردن موهاست به گوشتان خوردن باشد، اما مصرف خوراکی کراتین نیز می تواند بر روی سلامت کلی موها تأثیر بگذارد. کراتین نوعی پروتئین است که در سلول های سطحی وجود دارد. هنگامی که پروتئین های کراتین در فولیکول های مو تجزیه می شوند؛ ممکن است مشکلاتی مانند ریزش مو و تغییر رنگدانه های مو در بدن ایجاد شود.
مصرف کافی پروتئین به بدن شما اجازه می دهد که اسیدهای آمینه را استخراج کرده و آنها را به کراتین تبدیل کند.
ویتامین B5 (اسید پانتوتنیک)
ویتامین B5 یک ماده مغذی اساسی است که به بدن شما کمک می کند تا از غذاهایی که می خورید انرژی دریافت کند. این ویتامین به ساخت گلبول های قرمز نیز کمک می کند. اگرچه مطالعات انجام شده بر روی موش ها نشان داده اند که ویتامین B5 می تواند سفیدی مو را معکوس کند؛ اما هیچ مطالعه بالینی وجود ندارد که نشان دهد این ویتامین چنین تأثیراتی را روی بدن انسان نیز دارد.
با این وجود مصرف کافی ویتامین B5 می تواند به بدن کمک کند که به درستی غذا را به انرژی تبدیل کند. غذاهای سرشار از ویتامین B5 شامل ماهی، جگر گاو و ماست می شوند.
ویتامین B6
ویتامین B6 هم برای متابولیسم و هم برای تقویت سیستم ایمنی بدن مفید است. اگر به اندازه کافی ویتامین B6 دریافت نکنید؛ ممکن است علائمی مانند خشکی موها، ترک خوردن لب ها و خستگی ایجاد شود.
خبر خوب این است که می توانید ویتامین B6 را از انواع غذاهای مختلف از جمله ماهی، مرغ، سیب زمینی و میوه های غیر مرکبات دریافت کنید.
ویتامین B9 (اسید فولیک)
ویتامین B9 (فولات یا اسید فولیک) به بدن شما کمک می کند تا اسیدهای آمینه را متابولیزه کند. همچنین برای عملکردهای متابولیک و DNA از اهمیت ویژه ای برخوردار است. اگر به میزان کافی ویتامین B9 در رژیم غذایی‌تان وجود نداشته باشد، ممکن است تغییر رنگ مو، پوست و ناخن ها را تجربه کنید.
برخی از مواد غذایی غنی از فولات عبارتند از:
- لوبیا
- مارچوبه
- سبزیجات برگدار
- مرکبات
ویتامین B12
کمبود ویتامین B12 یکی از شایع ترین دلایل سفیدی زودرس موهاست. محققان خاطر نشان کرده اند که کمبود ویتامین B12 معمولاً همراه با کمبود اسید فولیک و بیوتین در افرادی که موهایشان زود سفید شده است؛ رخ می دهد.
ویتامین B12 ماده مغذی دیگری است که مصرف آن برای سوخت و ساز بدن، تولید DNA و افزایش سطح انرژی ضروری است. با خوردن غذاهایی مانند گوشت، لبنیات و غلات غنی شده می توانید اطمینان حاصل کنید که به میزان کافی ویتامین B12 دریافت کرده اید.
ویتامین D
ویتامین D برای سلامت استخوان ها بسیار ضروری است. همچنین به بدن شما کمک می کند تا کلسیم را موثرتر جذب کند. یک منبع معتبر علمی دریافته است که افرادی که موهایشان زودتر از موعد مقرر سفید می شوند دچار کمبود ویتامین D نیز هستند. این یافته نشان می دهد که این ماده مغذی بر روی تولید ملانین در فولیکول های مو تأثیر می گذارد.
شما می توانید ویتامین D را با قرار گرفتن در معرض نور خورشید، و همچنین خوردن مواد غذایی مانند تخم مرغ، ماهی های چرب و محصولات غنی شده، دریافت کنید.
روی
روی یک نوع ماده معدنی است که وظیفه محافظت از سلول ها و DNA در برابر مهاجمان را به عهده دارد. به همین دلیل افراد غالباً از آن به عنوان داروی ضد سرماخوردگی استفاده می کنند. این ماده به بدن شما در ساخت پروتئین نیز کمک می کند. کمبود روی ممکن است سلامت موها را تحت تأثیر قرار دهد. روی به طور گسترده در لوبیا، غلات کامل، گوشت قرمز و صدف موجود است.
برای رفع سفیدی مو مصرف مکمل را فراموش نکنید
اگر به اندازه کافی از مواد مغذی فوق در رژیم غذایی خود استفاده نمی کنید، مصرف یک یا چند نوع مکمل می تواند به شما کمک کند. برخی از مواد مغذی می توانند تولید رنگدانه را در فولیکول های مو ترغیب کنند.
قبل از مصرف هر یک از مکمل های زیر با پزشک مشورت کنید. متخصصان می توانند به شما کمک کنند که متوجه شوید آیا واقعاً دچار کمبود این مواد مغذی هستید یا خیر؟
ویتامین B6
کمبود ویتامین B6 در بین افرادی که گوشت نمی خورند، بیشتر شیوع دارد. برخی از بیماری های خود ایمنی و کلیوی نیز می توانند روش بدن برای استفاده از ویتامین B6 را تغییر دهند.
توصیه روزانه برای اکثر بزرگسالان ۱٫۳ میلی گرم است. اما افراد مسن و زنانی که باردار هستند و یا شیر می دهند کمی بیشتر به این ویتامین نیاز دارند. ویتامین B6 به صورت یک مکمل مستقل نیز فروخته می شود. اما بسیاری از مولتی ویتامین ها حاوی این ماده مغذی هستند.
ویتامین B9
برای این که موهای سالمی داشته باشید باید به اندازه کافی ویتامین B9 مصرف کنید. توصیه روزانه برای اکثر بزرگسالان ۴۰۰ میکروگرم است. همه مولتی ویتامین ها حاوی ویتامین B9 نیستند. بنابراین مطالعه دقیق برچسب درج شده روی مکمل بسیار حائز اهمیت است. پزشک حتی ممکن است مصرف مکمل جداگانه اسید فولیک را نیز توصیه کند.
ویتامین B12
منابع معتبر اعلام کرده اند که بسیاری از جوانانی که زودتر از موعد مقرر دچار سفیدی مو شده اند؛ کمبود ویتامین B12 دارند. گیاهخواران و وگان ها بیشتر مستعد کمبود B12 هستند. زیرا این ماده مغذی در درجه اول در محصولات حیوانی یافت می شود.
توصیه مصرف روزانه ویتامین B12 برای اکثر بزرگسالان ۲٫۴ میکروگرم است.
روغن ماهی یا مس
مصرف مکمل روغن ماهی می تواند گزینه دیگری برای رفع سفیدی مو باشد. یکی از منابع معتبر مطالعاتی نشان داد که شرکت کنندگانی که موهایشان سفید است، سطح کلسترول بالاتری دارند. مصرف مکمل روغن ماهی به طور بالقوه می تواند یکی از راه های حل رفع این مشکل باشد.
مس نیز در غذاهای دریایی وجود دارد. توصیه روزانه برای اکثر بزرگسالان مصرف ۹۰۰ میکروگرم مس است. اگر نقص تأیید شده بر روی سلول های خونی و تولید انرژی تأثیر گذاشته باشد؛ پزشک ممکن است مصرف مکمل مس را توصیه کند.
بیوتین
بسیاری از افراد بر این باورند که مکمل بیوتین می توانند مو را ضخیم تر و قوی تر کنند. اما یک منبع معتبر نشان داد که کمبود بیوتین ممکن است در سفید شدن زودرس موها نیز نقش داشته باشد. بیشتر بزرگسالان به ۳۰ میلی گرم بیوتین در روز نیاز دارند.
آنزیم کاتالاز
آنزیم های کاتالاز مسئول تجزیه پراکسید هیدروژن در آب و اکسیژن هستند. برخی از افراد بیماری به نام آکاتالازمی دارند که باعث پایین آمدن سطح این آنزیم ها در بدن می شود. با گذشت زمان کمبود این ماده می تواند باعث تجمع سموم در بدن شود.
مصرف مکمل کاتالاز تنها در صورتی برای رفع سفیدی مو مفید است که بدن شما دچار کمبود این آنزیم شده باشد. پزشک قادر خواهد بود این کمبود را با انجام آزمایشات مختلف تشخیص دهد.
داروهای گیاهی نیز ممکن است به شما در رفع سفیدی مو کمک کند. اما باید با احتیاط از آنها استفاده کنید. برای بهبود سلامت کلی مو، برخی از افراد به سمت داروهای گیاهی روی می آورند.
به عنوان مثال برخی از گیاهی چینی به نام Polygonum multiflorum برای درمان آلوپسی (ریزش مو) و بیماری های کبدی، دیابت و بیماری های قلبی استفاده می کنند. با این حال تحقیقات نشان داده اند که آسیب های این گیاه محبوب بیشتر از فوایدش است.
سایر اقدامات مهمی که برای رفع سفیدی مو مفیدند
ترک سیگار
همه ما می دانید که سیگار کشیدن برای سلامت بدن مضر است. این عادت حتی ممکن است به سفید شدن مو، به خصوص قبل از سن ۳۰ سالگی منجر شود. بنابراین برای رفع سفیدی مو در اولین اقدام سیگار را ترک کنید.
کنترل استرس
ارتباط قوی بین استرس با سفید شدن ناگهانی مو وجود دارد. حتی بحثی وجود دارد که در پی یافتن پاسخ این سوال است که آیا رابطه مستقیمی بین استرس طولانی مدت و سفید شدن زودرس موها وجود دارد یا خیر؟
اگر استرس در سفید شدن موهایتان نقش دارد سعی کنید با اقدامات زیر آن را کاهش دهید:
- تعهدات خود را در اولویت قرار دهید تا دیگر وقت کم نیاورید.
- اگر در حال حاضر سرتان حسابی شلوغ است؛ به کارهای جدید نه بگویید.
- هر هفته زمانی را برای انجام سرگرمی های مورد علاقه خود اختصاص دهید.
- هر روز فقط به مدت ۵ دقیقه مراقبه یا تنفس عمیق کنید.
- برای کمک به حداقل رساندن استرس و تقویت سروتونین در مغز، هر روز ورزش کنید.
منابع:
- Greying of the human hair: a worldwide survey, revisiting the ’50’ rule of thumb
- Factors Associated with Premature Hair Graying in a Young Indian Population
- Prospective Analytical Controlled Study Evaluating Serum Biotin, Vitamin B12, and Folic Acid in Patients with Premature Canities
- Epidemiological and Investigative Study of Premature Graying of Hair in Higher Secondary and Pre-University School Children
- Acatalasemia
- Review of clinical studies of Polygonum multiflorum Thunb. and its isolated bioactive compounds
- Hepatotoxicity in Rats Induced by Aqueous Extract of Polygoni Multiflori Radix, Root of Polygonum multiflorum Related to the Activity Inhibition of CYP1A2 or CYP2E1
- ?Smokers’ hair: Does smoking cause premature hair graying