رنگ پریدگی پوست یا همان بی روح شدن رنگ پوست، روشن شدن غیر معمول رنگ پوست نسبت به چهره معمولی فرد می باشد. رنگ پریدگی ممکن است ناشی از کاهش جریان خون و اکسیژن یا کاهش تعداد گلبول های قرمز خون باشد. این عارضه می تواند به طور موضعی روی پوست مشاهده شده یا کل پوست را در بر گیرد. رندگ پریدگی موضعی معمولا شامل یک اندام است. اگر به طور ناگهانی دچار این عارضه به صورت موضعی یا سراسری شدید، باید برای تشخیص و درمان به پزشک مراجعه کنید.
در صورتی که تا انتهای این مطلب مجله پیام سلامت را نیز مطالعه کنید می توانید در مورد علل، نشانه ها، تشخیص و روش های درمان رنگ پریدگی پوست اطلاعات کافی را دریافت کنید.
علل رنگ پریدگی پوست
کم خونی بیماری است که در آن بدن به اندازه کافی گلبول های قرمز تولید نمی کند. این بیماری یکی از رایج ترین علل رنگ پریدگی پوست است. کم خونی می تواند حاد باشد، به این معنی که شروع ناگهانی داشته باشد. گاهی نیز مزمن است، به این معنی که به آرامی و به مرور زمان ایجاد می شود.
کم خونی حاد، معمولا نتیجه خونریزی سریع ناشی از آسیب، جراحی یا خونریزی داخلی است که اغلب از معده یا روده می باشد.
کم خونی مزمن شایع است. این کم خونی می تواند ناشی از کمبود آهن، ویتامین B 12 یا فولات در رژیم غذایی شما باشد. همچنین علل ژنتیکی مانند بیماری سلول داسی شکل و تالاسمی نیز برای کم خونی وجود دارد. در این شرایط، بدن هموگلوبین ناکارآمد تولید می کند. این پروتئین در گلبول های قرمز وجود دارد و مسئول حمل اکسیژن است. کم خونی مزمن همچنین می تواند ناشی از بیماری هایی مانند نارسایی مزمن کلیه یا کم کاری تیروئید باشد. کم کاری تیروئید زمانی رخ می دهد که بدن به اندازه کافی هورمون تیروئید تولید نمی کند. برخی از سرطان هایی که بر استخوان ها یا مغز استخوان تاثیر می گذارند نیز می توانند باعث کم خونی ناشی از تولید ضعیف سلول های خونی در طی یک هفته تا چند ماه شوند.
علل دیگر رنگ پریدگی پوست عبارتند از:
- عدم قرار گرفتن در معرض نور خورشید
- پریدگی طبیعی رنگ پوست
- قرار گرفتن در معرض سرما و یخ زدگی
- شوک (افت شدید فشار خون)
- انسداد در عروق اندام ها
مواردی که باید همزمان با رنگ پریدگی پوست به آن ها توجه کنیم
رنگ پوست به وسیله عوامل متعددی نظیر میزان جریان خون در پوست، ضخامت پوست و میزان ملانین در پوست تعیین می شود.
همزمان با ایجاد رنگ پریدگی باید به عوامل زیر نیز دقت کنید:
- غشای داخلی پلک چشم
- کف دست ها
- ناخن ها
- زبان
- غشای مخاطی داخل دهان
رنگ پریدگی پوست می تواند یک نشانه از تغییر احساسات مانند ترس و استرس نیز باشد، یا می تواند نشانه ای از مشکلات جسمی جدی مانند کم خونی شدید، عفونت خون یا سرما زدگی باشد. رنگ پریدگی در پلک داخلی، بدون در نظر گرفتن نژاد و قومیت می تواند یک نشانه قابل اعتماد برای تعیین کم خونی باشد. رنگ پریدگی غشای داخل پلک یک شاخص حساس برای تعیین کم خونی شدید است.
نشانه های مرتبط با رنگ پریدگی پوست
رنگ پریدگی اغلب همراه با علائم دیگر مانند علائم مرتبط با کم خونی رخ می دهد. علائم آنمی (کم خونی) بر اساس شدت بیماری متفاوت است.
کم خونی حاد
علائم کم خونی حاد ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- سریع شدن ضربان قلب
- درد قفسه سینه
- تنگی نفس
- فشار خون پایین
- کاهش هوشیاری
کم خونی مزمن
در زنان خونریزی شدید قاعدگی علت شایع آنمی مزمن است. در بسیاری از نقاط جهان، تغذیه نامناسب نیز یک علت رایج برای ایجاد این بیماری است. کم خونی مزمن ممکن است به غیر از رنگ پریدگی، خستگی، یا حساسیت به سرما هیچ علامت دیگری نداشته باشد.
انسداد شریان در اندام ها
انسداد شریان ها یا فقدان گردش خون می تواند سبب رنگ پریدگی موضعی پوست شود. این انسداد معمولا در بازوها یا پاها رخ می دهد. در این شرایط درد در اندام ها ناشی از کمبود گردش خون می باشد.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر به طور ناگهانی رنگ پریدگی عمومی روی پوست مشاهده کردید باید برای تشخیص و درمان صحیح به پزشک مراجعه کنید. رنگ پریدگی ای به عنوان یک موقعیت اورژانسی در نظر گرفته می شود که علائم زیر را داشته باشد:
- غش
- تب
- استفراغ خون
- خونریزی از رکتوم
- درد شکم
سایر علائم جدی که نیازمند مراقبت های فوری پزشکی هستند نیز عبارتند از:
- تنگی نفس
- درد و سردی اندام
- درد قفسه سینه با شروع ناگهانی رنگ پریدگی
افرادی که به طور ناگهانی در معرض رنگ پریدگی هستند و همچنین علائم شدید مانند غش، تب و درد شکمی را دارند باید به اورژانس رسانده شوند. افرادی که دارای رنگ پریدگی و علائمی نظیر خستگی و ضعف خفیف تنفسی هستند معمولا نیاز به اورژانس ندارند اما باید به پزشک مراجعه کنند.
روش های تشخیص رنگ پریدگی پوست
رنگ پریدگی، فشار خون پایین، و داشتن نبض سریع و ضعیف نشانه هایی از این است که شما به طور جدی بیمار هستید. درد شکمی و حساسیت به لمس ممکن است به این معنی باشد که خونریزی داخلی موجب بروز رنگ پریدگی پوست شده است. اگر هر کدام از این علائم را تجربه کنید، پزشک ممکن است برای تشخیص علت زمینه ای از تست های تشخیصی استفاده کند.
برای شروع تشخیص، علائم را بررسی خواهد کرد تا انتخاب کند که کدام آزمون برای تشخیص به او کمک می کند. اطلاع از سابقه پزشکی نیز برای تشخیص اهمیت زیادی دارد. معاینه فیزیکی شامل بررسی ضربان قلب و فشار خون می باشد. اغلب دلایل و علائم رنگ پریدگی پوست را می توان با چشم مشاهده کرد. اما در افرادی که رنگ پوستشان تیره است، تشخیص به این شیوه کمی دشوار است. در این افراد، با توجه به در نظر گرفتن غشای داخلی پلک و غشاهای مخاطی دهان ممکن است علت، تشخیص داده شود. در این افراد این غشاها رنگ زرد دارند.
سایر تست های تشخیصی
تست های زیر برای ارزیابی علل رنگ پریدگی پوست استفاده می شود:
- آزمایش CBC (شمارش کامل خون): این آزمایش خون کمک می کند تا کم خونی یا عفونت در بدن تشخیص داده شود.
- شمارش رتیکولوسیت: این آزمایش خون به پزشک شما کمک می کند تا کارکرد مغز استخوان را بررسی کند.
- تست مدفوع: این آزمون برای حضور خون در مدفوع، که ممکن است خونریزی داخلی روده را نشان دهد، انجام می شود.
- آزمون حاملگی سرم: این آزمایش خارج از قاعده کلی تست های بارداری است. کم خونی که می تواند باعث بروز رنگ پریدگی پوست شود، در دوران بارداری شایع است.
- تست های عملکرد تیروئید: این آزمون سطح هورمون تیروئید را بررسی می کند. کم کاری تیروئید می تواند باعث کم خونی شود.
- آزمایش خون BUN و کراتینین: از آنجا که نارسایی کلیه ممکن است باعث کم خونی شود، پزشک ممکن است این آزمایشات را انجام دهد تا چگونگی عملکرد کلیه ها را کنترل کند.
- آزمایش خون سطح سرمی آهن، ویتامین B-12 و فولات: دکتر شما ممکن است این آزمایشات را انجام دهد تا ببینید آیا کمبود تغذیه ای سبب کم خونی شده است یا خیر؟
- اشعه ایکس شکم: این تست یک آزمایش غیر تهاجمی است که با استفاده از اشعه ایکس و جهت ارزیابی اعصاب شکمی انجام می شود.
- سونوگرافی شکم: این آزمون یک آزمایش غیر تهاجمی است که با استفاده از امواج صوتی برای تشخیص مشکلات بدن کاربرد دارد.
- سی تی اسکن شکمی: این آزمایش با استفاده از اشعه ایکس، تصاویری با کیفیت بالا از اندام ها و رگ های خونی در شکم ایجاد می کند.
- آرتریوگرافی اندام: این تست یک آزمایش تهاجمی اشعه ایکس است. برای انجام این آزمایش رنگی به داخل شریان های اندام تزریق می شود تا پزشک بتواند انسداد را تشخیص دهد.
درمان رنگ پریدگی پوست
درمان بستگی به علت رنگ پریدگی دارد. گزینه های درمان عبارتند از:
- رعایت رژیم غذایی متعادل
- مصرف آهن، ویتامین B12 و یا مکمل فولات
- مصرف دارو یا دریافت درمان برای مدیریت مشکلات جسمی که موجب رنگ پریدگی شده اند
- جراحی (در موارد شدید خونریزی حاد یا برای درمان انسداد شریان)
عواقب و عوارض ناشی از رنگ پریدگی درمان نشده بستگی به علت اصلی ایجاد آن دارد. موارد حاد رنگ پریدگی نیاز به مراقبت های فوری پزشکی دارند. اغلب موارد رنگ پریدگی با دارو درمان می شوند. با این حال، تشخیص صحیح در مورد چگونگی رنگ پریدگی، کلید درمان صحیح و مناسب است.