کولیت اولسراتیو یک نوع بیماری التهابی روده است. پزشکان معتقدند که این بیماری ممکن است با اعمال رژیم غذایی کولیت اولسراتیو بهبود بیابد. اما سوال این جاست که رژیم غذایی کولیت اولسراتیو چه ویژگی هایی دارد؟ در رژیم غذایی کولیت اولسراتیو از خوردن چه غذاهایی باید اجتناب کرد و چه غذاهایی را باید بیشتر مصرف کنیم؟
کولیت اولسراتیو می توانید دوره های شدید از درد شکم، اسهال و کاهش اشتها را ایجاد کند. در حالی که هیچ رژیم غذایی خاص و ویژه ای برای افراد مبتلا به کولیت اولسراتیو وجود ندارد، اما پزشکان می گویند که انجام برخی تغییرات در رژیم غذایی ممکن است در مدیریت شرایط و جلوگیری از عود علائم کمک کننده باشد.
در این مقاله مجله پیام سلامت به بررسی رژیم غذایی کولیت اولسراتیو پرداخته و به شما خواهیم گفت که افراد مبتلا به این شکل از بیماری التهابی روده باید چه غذاهایی را مصرف کنند و از چه غذاهایی بپرهیزند؟
محتویات این مقاله شامل موضوعات زیر است:
- چه غذاهایی ممکن است برای این بیماری مفید باشند؟
- چه غذاهایی باعث بدتر شدن کولیت اولسراتیو می شوند؟
- چگونگی شناسایی و اجتناب از مصرف غذاهای مشکل ساز
رژیم غذایی کولیت اولسراتیو
غذاهایی که ممکن است برای این بیماری مفید باشند
محرک های بسیاری در مجموع مواد غذایی مصرفی روزانه ما وجود دارند که می توانند موجب بدتر شدن علائم در افراد مبتلا به کولیت اولسراتیو شوند. بنابراین شناسایی این غذاها و جایگزین کردن آن ها با مواد غذایی مفید برای این بیماری، می تواند تا حدودی شرایط را تحت کنترل شما در آورد.
همان طور که ممکن است محرک ها در افراد مختلف متفاوت باشند، غذاهایی که ممکن است موجب بدتر شدن شرایط شوند نیز از فردی به فرد دیگر متفاوت است. اما برخی از بهترین مواد غذایی برای افراد مبتلا به کولیت اولسراتیو عبارتند از:
سیب: این میوه منبع خوبی از مواد مغذی است. سیب به طور مشابه مانند دیگر غذاهایی که در این لیست قرار دارند، حاوی فیبر و فروکتوز زیادی است و ممکن است در طول حملاتی که موجب ایجاد علائم شده اند مفید باشد.
ماهی قزل آلا: این ماهی غنی از اسیدهای چرب امگا ۳ می باشد که ممکن است فواید سلامتی آن فراتر از دستگاه گوارش باشد.
کدو: بسیاری از گونه های این میوه فیبر بالایی دارد که ممکن است برای برخی از افراد، انتخاب بدی باشد. با این حال، سیستم گوارش بسیاری از افراد می تواند این ماده را تحمل کند. از آنجا که کدو غنی از فیبر است می تواند برای افراد مبتلا به بیماری های التهابی روده مفید باشد.
آوکادو: این ماده غنی از مواد مغذی است و انتخاب خوبی برای افراد مبتلا به کولیت اولسراتیو در نظر گرفته شده است.
بعضی از مواد غذایی تخمیری: یکی از غذاهای تخمیری مفید ماست حاوی پروبیوتیک فعال است. باکتری های خوب در این مواد می توانند به هضم غذا کمک کنند. برخی مطالعات نشان داده اند استفاده روتین از پروبیوتیک ها می توانند به کاهش علائم و دفعات عود آن کمک کند.
بلغور جو دوسر: این ماده ممکن است کمی راحت تر از سایر اشکال غلات و جو هضم شود.
تخم مرغ: مواد مغذی بسیاری، از جمله امگا ۳ در تخم مرغ وجود دارد. معمولا هضم این ماده آسان است و جزئی از یک رژیم غذایی سالم محسوب می شود.
مقدار زیادی مایعات: افرادی که بیماری مشابه به کولیت اولسراتیو مبتلا هستند باید مایعات اضافی بنوشند. چون اکثر آن ها به اسهال مبتلا شده و خطر کم آبی بدن آن ها را تهدید می کند.
چه غذاهایی باعث کولیت اولسراتیو می شوند؟
علت دقیق کولیت اولسراتیو هنوز به طور کامل درک نشده است. به همین دلیل پزشکان مطمئن نیستند که چه غذایی هایی علت این بیماری می باشد. با این حال، به نظر می رسد بر اساس تجربه فردی مصرف برخی از مواد می تواند به شعله ور شدن علائم کمک کند.
برخی از غذاهای برای این افراد مفید است و برخی نیز موجب بدتر شدن علائم می شوند. از طرفی بدن همه افراد ممکن است به یک رژیم پاسخ ثابت ندهد. بنابراین نمی توان از رژیم غذایی کولیت اولسراتیو واحدی برای همه افراد مبتلا استفاده کرد.
از مصرف چه غذاهایی باید اجتناب کنیم؟
برخی از غذاهایی که می توانند موجب بدتر شدن علائم این بیماری شوند عبارتند از:
کافئین: اگرچه داده های زیادی در مورد اثر کافئین بر روی علائم کولیت اولسراتیو وجود ندارد، اما یک بررسی که در سال ۲۰۱۳ از ۴۴۲ نفر انجام شد نشان داد که ۲۰ درصد از افراد مبتلا به این بیماری پس از مصرف کافئین علائمشان بدتر شده است. کافئین در قهوه، چای، نوشابه و شکلات یافت می شود.
فراورده های لبنی: محصوات لبنی برای همه افراد مبتلا بد نیست. اما در برخی عامل محرک محسوب می شود. افرادی که عدم تحمل لاکتوز دارند نیز باید از مصرف لبنیات پرهیز کنند. زیرا عدم تحمل لاکتوز و کولیت اولسراتیو علائم مشابه ای دارند.
الکل: الکل در برخی از افراد موجب بدتر شدن اسهال می شود.
نوشیدنی های گازدار: برخی از نوشیدنی های حاوی کربنات که می تواند مسیر گوارش را تحریک کرده و باعث ایجاد گاز شوند برای افراد مبتلا مناسب نیستند. بسیاری از نوشابه های گازدار حاوی قند، کافئین، یا شیرین کننده های مصنوعی هستند که می تواند محرک کولیت اولسرو باشند.
غذاهای پر فیبر: این مواد شامل دانه های خشک، میوه ها، غلات سبوس دار، انواع توت ها، نخود فرنگی، و حبوبات هستند. این مواد می توانند تعداد حرکات روده، مقدار گاز و درد شکمی را افزایش دهند.
پاپ کورن: به طور مشابه و مانند سایر دانه ها و آجیل، هضم این ماده برای دستگاه گوارش دشوار است.
غذاهای حاوی سولفور یا سولفیت: این ماده معدنی می تواند موجب تولید گاز بیش از حد در دستگاه شود. برخی از این غذاها عبارتند از:
- آبجو
- شراب
- بادام
- سیب
- سویا
- ماکارونی گندم
- نان
- بادام زمینی
- کشمش
- گوشت های فرآوری شده
گوشت چرب: چربی گوشت هم می تواند به شعله ور شدن علائم کمک کند و هم در طول بروز این علائم بدن نمی تواند آن را به درستی جذب کند.
آجیل و دانه ها: آجیل هایی که از آن ها کره گرفته می شود ممکن است درد شکمی، نفخ و اسهال را بیشتر کنند. هنگامی که بیمار در فاز علائم قرار دارد، حتی خوردن یک دانه کوچک نیز می تواند علائم را شدید کند.
قند الکل ها: نفخ، اسهال و گاز حاصل مصرف این مواد است. قند الکل در بسیاری از آب نبات ها، برخی از آب میوه ها، و کرم های مختلف یافت می شود.
قند فروکتوز: جذب مقدار ناچیزی از آن باعث افزایش گاز، دل درد و اسهال می شود. بنابراین مواد غذایی که بر روی آن ها کلمات زیر درج شده است فروکتوز زیادی دارند:
- فروکتوز بالا
- شربت ذرت
- آب میوه
- عسل
- ملاس
بسیاری از سبزیجات: سبزیجات معمولا هضم دشواری دارند و موجب ایجاد نفخ، گاز، و درد شکمی می شوند. سبزیجات رشته ای مانند کرفس نیز شرایط مشابه ای را دارند. دیگر سبزیجاتی که ممکن است موجب تولید گاز شوند شامل انواع کلم و به خصوص کلم بروکسل هستند. سبزیجات پخته شده قابل تحمل تر می باشند.
غذاهای تند: سس تند، فلفل و انواع غذاهای فراوری شده تند جزء این گروه از مواد غذایی هستند. این مواد موجب ایجاد اسهال در بسیاری از افراد می شوند. برای افراد مبتلا به کولیت اولسراتیو، غذاهای گرم و تند باعث بدتر شدن یا شعله ور شدن علائم می شوند.
گلوتن: این ماده در گندم، چاودار و جو یافت می شود و می تواند علائم را در کولیت اولسراتیو آغاز کند. اگرچه جو حاوی گلوتن نیست، اما پروتئینی مشابه به آن دارد که می تواند واکنش متقاطع در افراد حساس به گلوتن ایجاد کند. جو دو سر نیز اغلب در کارخانجات تغییر پیدا کرده و حکم همان گندم پردازش شده را دارد.
چگونگی شناسایی و اجتناب از مصرف غذاهای مشکل ساز
بهترین روش برای تعیین این که چه چیزی موجب بروز علائم در شما می شود، یادداشت برداری از غذاهایی است که می خورید. برای این کار دفترچه تقویم مانندی تهیه کنید. سپس هر ماده غذایی که در طول روز می خورید را در آن یادداشت کنید. در پایان روز نیز در همان صفحه هر گونه تغییر در وضعیت جسمی خود از جمله موارد زیر را بنویسید:
- زمان مصرف هر ماده در طول روز
- نوع واکنش فوری به ماده خاص
- شدت علائم
- عود کردن علائم
- بهبود علائم
به این ترتیب با ضبط مواد غذایی و علائم جسمیتان نهایتا ظرف دو هفته متوجه خواهید شد که چه غذاهایی باید از فهرست خوراکتان حذف شده و چه غذاهایی می توانند به بهبود وضعیت یا ثابت نگه داشتن آن کمک کنند.
ویژگی های مهم رژیم غذایی کولیت اولسراتیو
طبق مطالب مطرح شده در بالا، بهترین رژیم غذایی کولیت اولسراتیو رژیمی است که موارد زیر در آن رعایت شده باشد:
- شناسایی غذاهای خوب: در این مرحله باید یک لیست از مواد غذایی مفید که موجب بهبود علائم یا جلوگیری از ایجاد آن می شوند تهیه کنید.
- شناسایی غذاهای بد: به طور مشابه باید لیستی از غذاهایی که موجب بدتر شدن علائمتان می شود تهیه کنید.
- تغذیه متعادل: یکی از بزرگترین عوارض در افراد مبتلا به کولیت اولسراتیو تغذیه ناکافی است. به همین دلیل ممکن است به علت محدود کردن ماده غذایی خاص، این افراد مبتلا به کمبود تغذیه ای شوند. بنابراین حفظ تعادل در مصرف مواد مغذی می تواند محرومیت های بدن را مرتفع کند.
- مصرف مکمل: بعضی از مواد غذایی که ممکن است برای افراد مبتلا مفید نباشند، سرشار از مواد مغذی هستند. بنابراین معمولا استفاده از یک مکمل که جایگزین این مواد مغذی باشد اهمیت زیادی دارد.
- مراجعه به متخصص تغذیه: مشاوره حرفه ای می تواند در متعادل کردن رژیم غذایی و یا انتخاب مواد غذایی جایگزین برای افراد مبتلا مفید باشد.
- ادامه یادداشت برداری: کولیت اولسراتیو می توانید در طول زمان تغییر کند. بنابراین ردیابی غذاهایی که مصرف می کنید، یکی از راه های کم کردن علائم است.