ریفلاکس معده (GER) زمانی اتفاق می افتد که مقداری از محتویات معده به مری باز می گردد. وقتی اسید معده پوشش مری را لمس می کند باعث سوزش سر معده می شود که به آن سوء هاضمه نیز گفته می شود. با ما تا انتهای این مطلب مجله پیام سلامت همراه شوید تا با علل، علائم، روش های تشخیص و درمان ریفلاکس اسید معده در کودکان و نوجوانان آشنا شوید.
ریفلاکس اسید معده در کودکان و نوجوانان چقدر رایج است؟
GER گاه به گاه در کودکان و نوجوانان در سنین ۲ تا ۱۹ ساله معمول است و همیشه به این معنا نیست که همه آنها مبتلا به بیماری ریفلاکس معده (GERD) می شوند.
GERD چیست؟
GERD نوعی جدی تر و طولانی تر از GER است که در آن ریفلاکس اسید، مری را تحریک می کند.
تفاوت GER و GERD چیست؟
GER که بیش از دو بار در هفته به مدت چند هفته رخ می دهد می تواند GERD شود. GERD در دراز مدت می تواند به مشکلات جدی منجر شود. اگر فکر می کنید فرزند یا نوجوانتان مبتلا به GERD است، باید او را برای بررسی نزد پزشک متخصص اطفال ببرید.
عوارض ریفلاکس اسید معده در کودکان و نوجوانان چیست؟
GERD بدون درمان گاهی اوقات می تواند عوارض جدی را در طول زمان ایجاد کند. عوارض جانبی احتمالی این بیماری عبارتند از:
ازوفاژیت
ازوفاژیت ممکن است منجر به زخم شدن و درد مری شود.
تنگی مری
تنگی مری زمانی رخ می دهد که مری بیمار بیش از حد باریک می شود. تنگی مری می تواند بلع را دشوار کند.
مشکلات تنفسی
کودک یا نوجوان مبتلا به GERD ممکن است اسید معده به ریه هایش نفوذ کند. اسید معده می تواند گلو و ریه ها را تحریک کند و باعث مشکلات و علائم تنفسی زیر شود.
- آسم: یک بیماری طولانی مدت ریوی است که باعث می شود کودک یا نوجوان بیشتر به چیزهایی که حساسیت به آن دارد حساس باشد.
- احتقان قفسه سینه یا تجمع مایع اضافی در ریه ها
- سرفه خشک، طولانی مدت یا گلو درد
- خشونت صدا: از دست دادن بخشی از صدای کودک یا نوجوان
- لارنژیت: تورم حنجره که می تواند منجر به قطع کوتاه مدت صدا شود
- پنومونی: عفونت در یک یا هر دو ریه
- خس خس سینه: بلند شدن صدای سوت در هنگام تنفس
علائم GER و GERD در کودکان و نوجوانان چیست؟
اگر کودک یا نوجوان دارای ریفلاکس معده (GER) باشد، ممکن است طعم و مزه اسید و غذای هضم نشده را در پشت گلو احساس کند.
علائم بیماری ریفلاکس معده (GERD) در کودکان و نوجوانان بسته به سن آنها متفاوت است. شایع ترین علامت ریفلاکس اسید معده در کودکان ۱۲ ساله و بالاتر عبارتند از:
- سوزش منظم معده
- درد شکم
- سوزش وسط قفسه سینه، پشت جناغ سینه و وسط شکم
در بسیاری از موارد، کودکان مبتلا به GERD که کمتر از ۱۲ سال سن دارند، سوزش سر دل ندارند.
سایر علائم رایج GERD عبارتند از:
- بوی بد دهان
- حالت تهوع
- درد قفسه سینه یا قسمت فوقانی شکم
- مشکلات بلع یا بلع دردناک
- مشکلات تنفسی
- استفراغ
- پوسیدگی دندان ها
چه چیزی باعث GER و GERD در کودکان و نوجوانان می شود؟
GER و GERD زمانی اتفاق می افتند که ماهیچه دریچه انتهای مری زمانی که باید، بسته نمی شود. در این حالت محتویات معده به مری وارد می شود. ضعف در این ماهیچه به دلایل زیر رخ می دهد:
- افزایش فشار روی شکم ناشی از اضافه وزن، چاقی یا بارداری
- داروهای خاص، از جمله:
- داروهایی که برای درمان آسم استفاده می شوند.
- داروهای ضد هیستامین که علائم آلرژی را درمان می کنند.
- داروهای ضد درد
- داروهای آرامبخش که باعث خواب آلودگی می شوند.
- داروهای ضد افسردگی که افسردگی را درمان می کنند.
- سیگار کشیدن یا استنشاق دود سیگار
دلایل دیگر که ممکن است کودک یا نوجوان را مبتلا به GERD کند عبارتند از:
- سابقه انجام جراحی بر روی مری
- تاخیر شدید در رشد
- ابتلا به بیماری عصبی، مانند فلج مغزی
چه زمانی باید برای ریفلاکس اسید معده در کودکان و نوجوانان به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر فرزند یا نوجوان شما دارای علائم زیر است حتما در اسرع وقت او را نزذ پزشک ببرید:
- استفراغ می کند
- دارای حالت تهوع منظم یا استفراغ شدید است
- استفراغ مایع که شرایط زیر را دارد
- سبز یا زرد است
- به نظر قهوه ای می رسد
- حاوی خون است
- مشکلات تنفسی پس از استفراغ دارد
- هنگام غذا خوردن درد را در گلو احساس می کند
- مشکلات بلع یا درد هنگام بلعیدن دارد
- به طور مکرر غذا را پس می زود و این موضوع باعث کاهش وزن یا رشد ضعیف او شده است
- علائم کم آبی بدن مانند گریه های بدون اشک را نشان می دهد.
ریفلاکس اسید معده در کودکان و نوجوانان چگونه تشخیص داده می شود؟
در اغلب موارد، پزشک با بازبینی علائم کودک یا نوجوان و سابقه پزشکی او، ریفلاکس معده را تشخیص می دهد. اگر علائم GER با تغییر در سبک زندگی و مصرف داروهای ضد رفلاکس درمان نشود، ممکن است نیاز به آزمایشات بیشتر داشته باشد.
پزشکان چگونه GERD را در کودکان و نوجوانان تشخیص می دهند؟
اگر علائم GER کودک یا نوجوانی بهبود نیافته باشد، اغلب عود کند یا کودک دچار مشکلات بلع شود، پزشک ممکن است برای تشخیص بیماری ریفلاکس معده (GERD) آزمایشاتی را تجویز کند. چندین آزمایش می تواند به پزشک در تشخیص GERD کمک کند. این آزمایشات عبارتند از:
- Upper GI Series
- نظارت بر pH مری و امپدانس
- آندوسکوپی و بیوپسی دستگاه گوارش فوقانی (GI)
ریفلاکس اسید معده در کودکان و نوجوانان چگونه درمان می شود؟
شما می توانید با رعایت نکات زیر GER و GERD را در کودکان کنترل کنید:
- خوردن یا نوشیدن خوراکی هایی مانند غذاهای چرب و تند که ممکن است سبب بروز GER شود را کم کنید.
- سعی کنید از پرخوری کودک جلوگیری کنید.
- از سیگار کشیدن جلوی کودک اجتناب کنید.
- در صورتی که کودک اضافه وزن دارد یا چاق است، به او در کاهش وزن کمک کنید.
- از غذا دادن به کودک ۲ تا ۳ ساعت قبل از خواب خودداری کنید.
- داروهای بدون نسخه مانند Alka-Seltzer، Maalox یا Rolaids را مصرف کنید.
روش های پزشکی
پزشک ممکن است بسته به شدت علائم کودک از تغییر در سبک زندگی، دارو یا جراحی برای درمان ریفلاکس اسید معده در کودکان و نوجوانان استفاده کند.
تغییر در سبک زندگی
کمک به کودک یا نوجوان برای تغییر در شیوه زندگی می تواند علائم GERD را کاهش دهد. این تغییرات عبارتند از:
- کاهش وزن در صورت نیاز
- خوردن وعده های غذایی کم حجم
- اجتناب از مصرف غذاهای پر چرب
- پوشیدن لباس هایی که در اطراف شکم گشاد هستند. لباس تنگ می تواند روی منطقه معده فشار وارد کرده و اسید را به مری باز گرداند.
- اجتناب از خواباندن کودک تا ۳ ساعت بعد از خوردن غذا
- خوابیدن با زاویه. با کمک بالش زیر سر کودک یا نوجوان را ۶ تا ۸ اینچ بلند کنید.
- اگر نوجوانتان سیگار می کشد، به او کمک کنید تا سیگار را ترک کنند.
داروهای خارج از نسخه و تجویز شده
اگر کودک یا نوجوان دارای علائمی است که از بین نمی رود، باید او را نزد پزشک ببرید. پزشک می تواند برای تسکین علائم دارو تجویز کند. البته داروهای خارج از نسخه نیز در دسترس هستند. داروهای GERD به روش های مختلف در بدن عمل می کنند. بنابراین کودک یا نوجوان ممکن است به ترکیبی از داروهای GERD برای کنترل علائم نیاز داشته باشد.
آنتی اسیدها
پزشکان اغلب ابتدا آنتی اسیدها را برای رفع GER و سایر علائم GERD خفیف توصیه می کنند. این داروها عبارتند از:
- آلکا سلتزر
- مائولکس
- میلانتا
- ریپاون
آنتی اسیدها می توانند عوارض جانبی مانند اسهال و یبوست داشته باشند. بنابراین قبل از اینکه این داروها را مصرف کنید با دکتر خود چک کنید.
مسدود کننده های H2
مسدود کننده های H2 باعث کاهش تولید اسید می شوند. آنها برای افراد مبتلا به علائم GERD در کوتاه مدت مفید هستند. انواع مسدود کننده های H2 عبارتند از:
- سایمتیدین (Tagamet HB)
- فاموتییدین (Pepcid AC)
- نزاتییدین (Axid AR)
- رانیتیدین (Zantac 75)
اگر کودک یا نوجوان پس از خوردن غذا دچار سوزش سر دل می شود، پزشک ممکن است آنتی اسید و مسدود کننده H2 را تجویز کند. آنتی اسیدها، اسید معده را خنثی می کنند، و مسدود کننده های H2 مانع ایجاد اسید می شوند. در زمانی که آنتی اسیدها در حال کاهش اسید موجود هستند، مسدود کننده های H2 تولید اسید را در معده کنترل می کنند.
بدون مشورت با پزشک مسدودکننده H2 را به کودک ندهید.
مهار کننده های پروتون پمپ (PPIs)
مهار کننده های پروتن پمپ باعث کاهش میزان اسید معده می شوند. PPI ها در درمان علائم GERD نسبت به مسدود کننده های H2 بهتر هستند. آنها می توانند در بسیاری از افراد مبتلا به GERD، علائم را بهبود بخشند. پزشکان اغلب PPI را برای درمان طولانی مدت GERD تجویز می کنند.
با این حال، مطالعات نشان می دهد که افرادی که PPI را برای مدت زمان طولانی یا با دوزهای بالا مصرف می کنند، با احتمال بیشتری برای شکستگی های ران، مچ دست و لگن مواجه هستند. بیمار باید این داروها را با معده خالی مصرف کند تا اسید معده او بتواند به درستی عمل کند.
چندین نوع PPI برای تجویز در اختیار پزشک قرار دارد:
- اسموپرازول (Nexium)
- لنسپروزول (Prevacid)
- اومپرازول (Prilosec، Zegerid)
- پنتوپرازول (پروتونیک)
- رابپرازول (AcipHex)
پروکینتیک
پروکینتیک ها سریع تر به خالی شدن معده کمک می کنند. پروکینتیک های تجویزی عبارتند از:
- بتانکول (اورهولین)
- متکللوپرامید (رجلان)
هر دوی این داروها دارای عوارض جانبی زیر هستند:
- حالت تهوع
- اسهال
- خستگی
- افسردگی
- اضطراب
- تاخیر یا غیر طبیعی شدن حرکات جسمی
پروکینتیک ها در صورتی که با داروهای دیگر ترکیب شوند می تواند مشکلاتی را ایجاد کنند. بنابراین قبل از تجویز آن ها، تمام داروهایی که مصرف می کنید را به پزشک بگویید.
آنتی بیوتیک ها
آنتی بیوتیک ها، از جمله اریترومایسین، می توانند معده را سریعتر درمان کنند. اریترومایسین عوارض جانبی کمتری نسبت به پروکینتیک دارد؛ با این حال، می تواند باعث اسهال شود.
عمل جراحی
اگر علائم GERD کودک یا نوجوان با تغییر در سبک زندگی یا داروها بهبود نیافت، ممکن است جراحی توصیه شود. البته عوارض جراحی نسبت به دارو بیشتر است.
فوندوپلیکاسیون رایچ ترین عمل جراحی GERD است و در بیشتر موارد، منجر به کنترل بلند مدت ریفلاکس می شود. در این عمل جراح با استفاده از لاپاراسکوپ (یک لوله نازک دارای دوربین فیلم برداری کوچک) جراحی را انجام می دهد. در طول عمل، جراح بالای معده را به اطراف مری می دوزد تا فشار انتهای مری و رفلاکس کاهش یابد.
این جراحی نیاز به بیهوشی عمومی دارد و کودک باید ۱ تا ۳ روز در بیمارستان بستری شود. اکثر کودکان و نوجوانان ۲ تا ۳ هفته بعد به فعالیت های معمول روزانه خود باز می گردند.
تکنیک های آندوسکوپی، مانند دوخت اندوسکوپی و فرکانس رادیویی، به کنترل GERD در تعداد کمی از افراد کمک می کنند. دوخت اندوسکوپی با استفاده از بخیه های کوچک، عضله اسفنکتر را سفت می کند. فرکانش رادیویی با ایجاد زخم و اسکار ناشی از گرما، باعث افزایش قدرت عضله مری می شود.
نتایج روش های اندوسکوپی ممکن است به اندازه عمل فوندوپلیکاسیون خوب نباشد. بنابراین اکثر پزشکان از تکنیک های آندوسکوپی استفاده نمی کنند.
چگونه رژیم غذایی می تواند در جلوگیری یا از بین بردن GER یا GERD در کودکان و نوجوانان موثر باشد؟
شما می توانید با تغییر در رژیم غذایی کودک از علائم یا نشانه های ریفلاکس معده GER یا GERD جلوگیری کنید. کودک ممکن است نیاز به اجتناب از غذاهای خاص و نوشیدنی هایی که علائم و نشانه ها را بدتر می کنند داشته باشد. سایر تغییرات غذایی که می توانند به ریفلاکس اسید معده در کودکان کمک کنند عبارتند از:
- کاهش چربی غذا
- خوردن وعده های غذایی کم حجم و مکرر به جای سه وعده حجیم
کودک یا نوجوان مبتلا به GERD باید از خوردن یا نوشیدن چه خوراکی هایی اجتناب کند؟
او باید از مصرف موارد زیر که ممکن است GER و GERD را بدتر کنند اجتناب کند:
- شکلات
- قهوه
- شکلات نعنایی
- غذاهای چرب یا تند
- گوجه فرنگی و محصولات تهیه شده با آن