۱۰ علت و درمان سنگینی تنفس

افرادی که به سنگینی تنفس مبتلا می شوند، هر بار نفس کشیدن برایشان خسته کننده و دشوار است. این حالت باعث می شود فرد احساس کند که هر نفسش یک مبارزه است. برای برخی از افراد تنفس سنگین مانند احساس سنگینی روی قفسه سینه احساس می شود. این افراد معتقدند که در زمان نفس کشیدن انگار یک فیل روی قفسه سینه آن ها نشسته است. این حس می تواند وحشتناک بوده و حتی باعث تهوع شده و هر بار نیز بدتر شود. اما با این وجود تنفس سنگین لزوما به مشکل جدی در سلامتی بدن اشاره نمی کند، بنابراین نیازی به وحشت نیست.

برای تشخیص قطعی باید به پزشک مراجعه کنید. اما ما در ادامه این مطلب مجله پیام سلامت به شایع ترین علل سنگینی تنفس و روش های درمان آن اشاره کرده ایم.

مطالب این مقاله مجله عبارتند از:

  • تب یا گرمای بیش از حد
  • بیماری یا عفونت
  • بیماری های قلبی و عروقی
  • بیماری های ریوی
  • انسداد سیستم تنفسی
  • کم آبی
  • اضطراب
  • آلرژی
  • آسم
  • ورزش کردن

علل سنگینی تنفس

تب و گرمای بیش از حد

وقتی که بدن و هوا گرم است، نیازهای متابولیک بدن افزایش می یابد و اکسیژن بیشتری نیاز دارد. تنفس شدید ممکن است به جمع آوری اکسیژن بیشتری کمک کند. با این نوع تنفس بدن می تواند گرما را نیز خارج کرده و دمای بدن را کاهش دهد.

افراد مبتلا به تب ممکن است سنگینی تنفس یا تنگی نفس را تجربه کنند، به خصوص وقتی که فعالیت می کنند. این عارضه در گرمای شدید نیز اتفاق می افتد. تا زمانی که علائم بعد از چندین نفس عمیق و چند دقیقه آرامش برطرف شوند، هیچ دلیلی برای نگرانی نیست. اما اگر سنگینی تنفس بدتر شود یا با علائمی از قبیل سرگیجه و سردرگمی همراه باشد، باید سریعا به پزشک مراجعه کنید.

بیماری یا عفونت

طیف گسترده ای از عفونت ها می توانند منجر به دشوار تر شدن فرایند نفس کشیدن و سنگینی تنفس شوند. در اغلب موارد، این عفونت نسبتا جزئی است. اما اگر علائم شدید همراه با تب بالا وجود داشت که در عرض چند روز از بین نرفته اند، باید به پزشک متخصص مراجعه شود.

برخی از علل عفونی منجر به تنفس سنگین عبارتند از:

  • عفونت سینوس
  • سرماخوردگی
  • آنفلوآنزا (آنفلوآنزا)
  • برونشیت
  • پنومونی

درمان این نوع بیماری ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:

  • تزریق مایعات
  • مصرف آنتی بیوتیک
  • بستری شدن در بیمارستان

مسائل مربوط به سلامت قلب و عروق

مسائل مربوط به سلامت قلب و عروق یکی از دلایل اصلی تنفس شدید و تنگی نفس، به ویژه هنگامی که علائم چندین روز ادامه دارد، می باشد.

هنگامی که قلب نمی تواند خون غنی از اکسیژن را به عضلات و اندام ها برساند، بدن به سرعت و به کمک شدت تنفس، واکنش نشان می دهد. این عدم توانایی قلب برای حفظ نیازهای بدن همان نارسایی قلبی است که ممکن است به علت یکی از دلایل زیر باشد:

  • ایجاد لخته خون در ریه ها
  • فشار خون بسیار بالا
  • حمله قلبی
  • عفونت قلب
  • کم خونی شدید
  • بارداری
  • تیروئید شدید یا ضعیف
  • سپسیس
  • شوک ناشی از کاهش مایعات یا خون
  • ریتم غیر طبیعی قلب، به خصوص در افرادی که دارای ضربان قلب بسیار کم یا بسیار زیاد هستند
  • آسیب قلبی ناشی از مصرف الکل یا مواد مخدر
  • آپنه انسدادی خواب
  • فشار خون شدید در ریه ها
  • احتباس شدید مایع، مانند سیروز پیشرفته
  • بیماری های که در آن عضله قلب مواد غیر طبیعی ترشح می کنند مانند هموکروماتوز، سارکوئیدوز، و یا آمیلوئیدوز
  • ناهنجاری های عروق کرونر

افراد مبتلا به سابقه بیماری قلبی یا افرادی که عوامل خطر بیماری های قلبی عروقی مانند سیگار کشیدن، چاقی، فشار خون بالا یا کلسترول بالا را دارند، اگر دچار سنگینی تنفس می شوند، باید به مراقبت های پزشکی اضطراری مراجعه کنند. مشکلات قلبی عروقی نیاز به درمان جامع دارد که ممکن است شامل تغییر در سبک زندگی، عمل جراحی، دارو و نظارت مداوم پزشکی باشد.

مسائل مربوط به سلامت ریه

ریه ها و قلب با هم کار می کنند تا خون عضلات و اندام ها تامین شود. وجود مشکل در ریه ها می تواند منجر به تنفس سنگین شود. افرادی که دچار سنگینی در تنفس می شوند به طوری که پس از چند روز بهبود نمی یابند، باید به پزشک مراجعه کنند.

اگر سنگینی تنفس شدید باشد، به سرعت در حال بدتر شدن باشد یا با تغییر در ضربان قلب، سردرگمی، ضعف یا علائم دیگر همراه باشد، باید بیمار را سریعا به اورژانس برسانید.

برخی از علل شایع ایجاد تنفس سنگین که مرتبط با سلامت ریه ها هستند عبارتند از:

  • بیماری انسدادی مزمن ریوی (COPD)
  • آمبولی ریه، ایجاد لخته خون که جریان خون را به ریه ها متوقف می کند.
  • سرطان ریه
  • عفونت ریه

همانطور که در مورد مشکلات مرتبط با قلب و عروق گفته شد، مشکلات مربوط به ریه نیز نیاز به درمان جامع و ارزیابی دقیق دارد.

انسداد سیستم تنفسی

وقتی چیزی موجب می شود که در ورود هوا به ریه ها ناتوانی ایجاد شود، نفس کشیدن دشوار می شود. به عنوان مثال، گاهی حوادث منجر به خفگی باعث می شوند که راه های تنفسی تا حدی از بین بروند.

ورود جسم خارجی که از استنشاق به ریه ها وارد شده اند نیز ممکن است تنفس شدید ایجاد کند. اگر جسم خارجی در راه تنفسی فرد وارد شده است، حتی اگر هنوز قادر به نفس کشیدن باشند، باید او را سریعا به بیمارستان برسانید.

علائم دیگری که ممکن است منجر به انسداد سیستم تنفسی شوند عبارتند از:

  • خس خس سینه
  • تب
  • احساس سوزش در سینه یا گلو
  • سرگیجه
  • سوزش در گلو یا قفسه سینه
  • احساس می کنید چیزی گلو یا ته دهان را خراشیده است

کم آبی

از دست دادن آب بدن می تواند باعث تغییرات تنفسی شود. زیرا در این شرایط بدن برای تامین انرژی مورد نیاز سلول ها تلاش می کند.

افرادی که به اندازه کافی آب مصرف نمی کنند، کسانی که در گرمای تابستان بیشتر وقت خود را خارج از منزل می گذرانند یا افرادی که نوشیدنی های کافئین دار مانند قهوه مصرف می کنند، ممکن است با کمبود آب مواجه شوند. بعضی از داروها نیز می توانند باعث کم آبی بدن شوند. تعداد کمی از بیماری های نیز به این عارضه دامن می زنند.

در این شرایط سعی کنید یک لیوان آب بنوشید، عمیق تنفس کنید و یک یا دو ساعت از قرار گرفتن در معرض گرما اجتناب کنید. اگر نشانه ها بهبود نیافتند، نشان می دهد که کم آبی به اندازه ای شدید است که به مداخله پزشکی نیاز دارد.

کودکان و زنان باردار که علائم کم آبی بدن را از خود نشان می دهند نیاز به مراقبت های پزشکی فوری دارند.

اضطراب

افرادی که دارای اضطراب هستند ممکن است در طول لحظاتی که اضطراب شدید دارند، دچار سنگینی تنفس شوند. مشکل این است که این عارضه خودش خودش را بدتر می کند. هنگامی که اضطراب باعث تنفس نامنظم می شود، اضطراب بیشتر شده و مجدد تنفس نامنظم تر می شود.

مسائل مربوط به تنفس مرتبط با اضطراب می تواند به اشکال زیر احساس شود:

  • سنگینی تنفس
  • تنگی نفس
  • عدم وجود اکسیژن کافی

برخی از نشانه های دیگر که می توانند در کنار مشکلات تنفسی مرتبط با اضطراب رخ دهند عبارتند از:

  • ضربان سریع قلب
  • ایجاد وحشت در مورد سلامتی بدن. افراد مبتلا به حملات اضطراب گاهی اوقات فکر می کنند که در حال مرگ و یا در معرض حمله قلبی هستند.
  • سرگیجه
  • غش، به خصوص اگر اضطراب باعث تنفس عمیق و سریع شود

اضطراب از بیماری های جدی قلب و عروق جدا است. پس نیازی نیست که به محض مشاهده علائم مشابه احساس وحشت کنید. باید سعی کنید به جای تنفس تند تند، عمیق نفس بکشید. اگر در این حالت تنفس به حالت عادی بازگردد، معمولا مشکلی ایجاد نمی شود.

افرادی که سابقه علائم قلبی و عروقی یا برخی عوامل خطر ابتلا به حمله قلبی را دارند، حتی اگر فکر می کنند علائم ناشی از حمله وحشت است، باید به محض بروز آن ها به پزشک مراجعه کنند. اضطراب یک وضعیت اورژانسی نیست. تکنیک های مدیریت استرس و روان درمانی می تواند به کاهش این حالت کمک کند.

آلرژی

آلرژی، به خصوص آلرژی تنفسی به چیزهایی مانند گرده و گرد و غبار، می تواند نشانه هایی زیر را ایجاد کند:

  • خستگی
  • سنگینی تنفس
  • احساس سوزش در ریه ها یا گلو
  • اشک آلود شدن چشم ها
  • خارش پوست

به جز در مورد واکنش شدید آنافیلاکتیک، که یک وضعیت اورژانسی است، آلرژی به سرعت ضربان قلب، کاهش هوشیاری یا سایر نشانه های جدی نمی انجامد. در این شرایط افراد باید سعی کنند به مکان دیگری بروند تا در معرض آلرژن نباشند. اگر علائم بهبود نیافته یا بدتر شد، با پزشک مشورت کنند.

آسم

آسم، به معنی التهاب لوله های برونش است. برونش لوله های هوایی هستند که هوا را به ریه می رسانند. در طول حمله آسم، ممکن است تنفس دشوار، سنگین و یا سخت باشد. حمله آسم می تواند انواع علائم مختلف مانند موارد زیر را ایجاد کند:

  • سوزش
  • وحشت
  • سرگیجه

آسم معمولا در دوران کودکی ظاهر می شود، اما در هر سنی می تواند رشد کند. استرس، فشار، آلرژن ها، آلودگی هوا و رایحه های قوی می تواند باعث بروز حمله آسم شوند. افرادی که می دانند آسم دارند باید از استنشاق موارد مشکوک اجتناب کنند.

ورزش کردن

در طی ورزش، ماهیچه ها و اندام ها نیاز به جذب اکسیژن بیشتری از سلول های قرمز بدن دارند. برای این کار نیاز است که قلب برای تأمین اکسیژن، خون بیشتری و ریه ها بفرستد. این موضوع موجب می شود که ضربان قلب سریع و تنفس شدید شود.

در افرادی که منظم ورزش نمی کنند، حتی فعالیت خفیف نیز می تواند باعث ایجاد سنگینی تنفس شود. اگر تنگی نفس تا ۱۰ دقیقه یا بیشتر، پس از ورزش کردن همچنان ادامه یابد، یا اگر نفس کشیدن غیر ممکن شود، باید سریعا به پزشک مراجعه کرد.