عفونت مثانه در کودکان بیماری است که معمولا توسط باکتری ایجاد می شود. عفونت مثانه شایع ترین نوع عفونت ادراری (UTI) در کودکان است. UTI در هر بخشی از دستگاه ادراری فرزندتان، از جمله مجرای ادرار، مثانه، حالب، یا کلیه می تواند رشد کند.
همه کودکان سالم دارای مقداری باکتری در بدن و روده خود هستند. گاهی اوقات، باکتری ها می توانند به مثانه وارد شوند و عفونت را آغاز کنند. کودکان در هر سنی می توانند عفونت های مثانه بگیرند. حتی اگر نوزاد باشند.
بدن کودک شما راه هایی برای دفاع از عفونت دارد. به عنوان مثال، ادرار به طور معمول از کلیه، از طریق مجرای ادرار، به مثانه منتقل می شود. باکتری هایی که در دستگاه ادراری وارد می شوند، زمانی که کودک ادرار می کند، از بین می روند. این جریان یک طرفه ادرار، باکتری ها را از آلوده کردن دستگاه ادراری باز می دارد.
گاهی اوقات دفاع بدن ناکارآمد شده و باکتری باعث عفونت مثانه می شود. اگر کودک شما علائم عفونت مثانه یا تب بدون علت مشخص دارد، در عرض ۲۴ ساعت باید توسط متخصص کودکان ویزیت شود. برای آشنایی بیشتر با علائم، علل، روش های تشخیص و روش های درمان عفونت مثانه در کودکان ما را تا انتهای این مطلب مجله پیام سلامت همراهی کنید.
درمان عفونت مجرای ادراری یا مثانه می تواند از ایجاد عفونت کلیوی جلوگیری کند. عفونت کلیه زمانی ایجاد می شود که عفونت از مثانه به سمت بالا حرکت کرده و وارد کلیه می شود. عفونت های کلیوی اغلب بسیار دردناک هستند و می توانند خطرناک باشند و مشکلات جدی را ایجاد کنند. بنابراین بهتر است قبل از اینکه کودک به عفونت کلیه مبتلا شود، درمان اولیه ای را دریافت کند.
پزشک عفونت مثانه در کودکان را با آنتی بیوتیک ها (نوعی داروی مبارزه کننده با باکتری) درمان می کند.
عفونت مثانه در کودکان چقدر رایج است؟
عفونت مثانه دلیل رایجی برای مراجعه به متخصص کودکان است. هر سال از هر ۱۰۰ کودک، حدود ۳ کودک مبتلا به UTI می شود و بیشتر این عفونت ها، عفونت های مثانه هستند.
- نوزادان زیر ۱۲ ماه نسبت به کودکان بزرگتر بیشتر احتمال دارد که به UTI مبتلا شوند.
- در طی چند ماه اول زندگی، UTI در پسران بیشتر از دختران رایج است.
- با وارد شدن به سن ۱ سالگی، دختران نسبت به پسران بیشتر به UTI مبتلا می شوند.
چه کسانی بیشتر در معرض عفونت مثانه هستند؟
دختران نسبت به پسران بیشتر احتمال دارد که به عفونت مثانه مبتلا شوند. به جزء در سال اول زندگی. در میان پسران زیر ۱ سال، آن هایی که ختنه نکرده اند، خطر بیشتری برای ابتلا به عفونت مثانه دارند. با این حال، اکثر پسران ختنه نشده عفونت مثانه را دریافت نخواهند کرد.
به طور کلی، هر بیماری یا عادت ادراری که موجب شود کودک ادرار خود را نگه دارد، ممکن است منجر به عفونت شود. سایر عواملی که ممکن است فرزند شما را بیشتر در معرض عفونت مثانه قرار دهد عبارتند از:
- عملکرد عصبی غیر طبیعی یا عادات هایی مانند:
- بیش فعالی مثانه: یک بیماری قابل درمان است که اغلب پس از تولد کودک ایجاد می شود.
- عدم تمایل به تخلیه مثانه
- انتظار زیاد برای ادرار کردن
- یبوست: دفع کمتر از دو بار مدفوع در هفته
- ریفلاکس مثانه به حالب (VUR): جریان برگشتی مقداری از ادرار از مثانه به سمت کلیه ها در هنگام ادرار کردن.
- انسداد ادرار: مشکلی است که جریان طبیعی ادرار را محدود می کند، مانند وجود سنگ کلیه یا باریک بودن مجرای ادراری. در برخی موارد، این مشکل می تواند به یک نقص مادرزادی مرتبط باشد.
- بهداشت ضعیف
- سابقه خانوادگی UTIs
در میان دختران نوجوان، کسانی که از نظر جنسی فعال هستند بیشتر احتمال دارد که عفونت مثانه بگیرند.
آناتومی های مختلف باعث می شود تا دختران بیش از پسران به عفونت مثانه مبتلا شوند:
- دختران مجرای کوتاه تری نسبت به پسران دارند، بنابراین باکتری ها مجبور نیستند برای رسیدن به مثانه و ایجاد عفونت تلاش زیادی بکنند.
- در دختران، مجرای ادرار نزدیک به مقعد است که منبع باکتری می باشد و می تواند عفونت مثانه ایجاد کند.
عوارض عفونت مثانه در کودکان چیست؟
درمان سریع عفونت مثانه در کودکان عارضه جانبی ایجاد نمی کند.
اگر عفونت های دستگاه ادراری مانند عفونت مثانه به درستی درمان نشوند، می توانند منجر به عفونت کلیه شوند. عفونت های کلیوی که مدت زمان طولانی در بدن حضور دارند یا زیاد عود می کنند، می توانند باعث ایجاد آسیب دائمی به کلیه های کودک شوند. این آسیب می تواند شامل زخم کلیه، عملکرد ضعیف کلیه (نارسایی کلیه)، فشار خون بالا و مشکلاتی در دوران بارداری باشد. عوارض در کودکان کوچک بیشتر است.
در چند مورد، عفونت کلیه می تواند به طور ناگهانی رخ دهد و خطرناک شود، به خصوص اگر باکتری ها به جریان خون راه پیدا کرده و باعث واکنشی به نام سپسیس یا عفونت خون شوند.
علائم عفونت مثانه در کودکان چیست؟
علائم عفونت مثانه در کودکان ممکن است بسیار متفاوت از عفونت مثانه در بزرگسالان باشد، مخصوصا در نوزادان و کودکانی که پیش از سن دبستان هستند. به طور کلی می توان گفت که علائم عفونت مثانه در کودکان به شرح زیر است:
نوزادان
هنگامی که نوزاد یا کودک زیر سن ۲ سال به عفونت مثانه مبتلا می شود، متاسفانه همیشه علائم قابل تشخیصی وجود ندارد. علاوه بر این، کودکان در این سن نمی توانند در مورد علائم غیر مشهود با شما صحبت کنند. همین موضوع تشخیص را دچار مشکل می کند. آزمایش ادرار تنها راهی است که می توانید مطمئن شوید که آیا فرزند شما دارای عفونت مثانه یا عفونت کلیه می باشد یا خیر؟
علائم عفونت های ادراری در نوزادان و کودکان به شرح زیر می باشند:
- تب، که ممکن است تنها علامت باشد
- استفراغ یا اسهال
- تحریک پذیری یا احساس خستگی
- بی اشتهایی یا بالا نرفتن وزن کودک
کودکان
علائم عفونت مثانه یا عفونت کلیه در کودکان بالاتر از سن ۲ سال عبارتند از:
- درد شکم یا سوزش مجرای اداری هنگام ادرار کردن
- ادرار تیره، خونی یا بد بو
- میل شدید یا مکرر به ادرار کردن
- درد در ناحیه پایین شکم یا کمر
- تب
- خیس کردن لباس زیر حتی اگر کودک آموزش دیده باشد که خودش به دستشویی برود
اگر فکر می کنید که فرزندتان عفونت مثانه دارد، ظرف ۲۴ ساعت او را نزد متخصص کودکان ببرید. اگر کودک بدون علائم مشخص مانند آبریزش بینی، گوش درد یا هر علامت آشکار دیگری دارای تب بالا است، باید برای عفونت مثانه نیز مورد بررسی قرار گیرد. درمان سریع برای جلوگیری از خطرناک شدن آلودگی بسیار مهم است.
چه چیزی باعث عفونت مثانه در کودکان می شود؟
اغلب عفونت های مثانه ناشی از باکتری هایی هستند که معمولا در روده یافت می شوند. مثانه دارای چندین سیستم برای جلوگیری از عفونت است. به عنوان مثال، ادرار کردن اغلب باکتری ها را قبل از رسیدن به مثانه، دفع می کند. گاهی اوقات بدن کودک نمی تواند با باکتری ها مبارزه کند و به همین دلیل باکتری باعث عفونت می شود. برخی از بیماری ها می توانند کودکان را در معرض خطر عفونت های مثانه قرار دهند.
پزشک متخصص چگونه عفونت مثانه در کودکان را تشخیص می دهد؟
پزشک از طریق سابقه پزشکی کودک، معاینه فیزیکی و آزمایش ادرار، عفونت مثانه در کودکان را تشخیص می دهد.
چه آزمون هایی برای تشخیص عفونت مثانه استفاده می شود؟
پزشک ابتدا نمونه ادرار را آزمایش می کند تا عفونت مثانه را تشخیص دهد. برای تشخیص دقیق، ادرار در آزمایشگاه کشت میکروبی می شود. در بعضی از موارد، متخصص آزمایش های بیشتری را برای بررسی ادرار کودک انجام می دهد.
آزمایشات تصویربرداری
پزشک می تواند آزمایش های تصویربرداری را برای یافتن علت عفونت مثانه در کودک یا بررسی آسیب وارده به کلیه انجام دهد. این آزمایشات به شرح زیر هستند:
سونوگرافی: سونوگرافی با استفاده از امواج صوتی تخصصی، بدون این که اشعه ای به بدن کودک وارد شود از ساختارهای داخلی بدن تصویر تهیه می کند.
اگر کودک شرایط زیر را داشته باشد ممکن است پزشک سونوگرافی را تجویز کند:
- کودکان زیر سن ۲ سال که دارای عفونت مثانه همراه با تب هستند.
- عفونت های تکراری مثانه را در هر سنی تجربه می کنند
- فشار خون بالا، رشد ضعیف، و یا سابقه خانوادگی مشکلات کلیوی یا مثانه دارند
- با انجام درمان بهتر نمی شود.
VCUG: در طی این آزمایش از اشعه ایکس برای نشان دادن مثانه و مجرای ادراری و چگونگی جریان داشتن ادرار استفاده می کنند. ابتدا از یک کاتتر برای پر کردن مثانه با رنگ مخصوص استفاده می شود. سپس عکس های اشعه ایکس قبل و بعد از ادرار کردن گرفته می شود. VCUG می تواند ریفلاکس ادرار را نشان دهد. بیهوشی برای انجام این آزمون مورد نیاز نیست، اما ممکن است به کودک دارو آرام بخشی داده شود.
عفونت مثانه در کودکان چگونه درمان می شود؟
عفونت مثانه در کودکان با آنتی بیوتیک درمان می شود.
داروها
این موضوع که از کدام یک از آنتی بیوتیک های برای درمان استفاده شود به سن، داشتن آلرژی به آنتی بیوتیک ها و نوع باکتری که باعث ایجاد UTI می شود، بستگی دارد. کودکان بالای سن ۲ ماه معمولا باید از آنتی بیوتیک خوراکی که به صورت مایع یا قرص ژلاتینی است استفاده کنند.
اگر کودک با مصرف این دارو استفراغ می کند و سنش بالای ۲ سال است برای درمان باید از تزریق داخل وریدی (IV) آنتی بیوتیک استفاده کند. داروهای IV از طریق ورید تزریق می شوند.
کودک در عرض یک یا دو روز بعد از استفاده از دارو احساس بهبودی می کند، اما مهم است که همه دوزهای آنتی بیوتیک را به موقع مصرف کرده و تمام داروهایش را تمام کند. اگر دارو زود قطع شود عفونت ممکن است دوباره شروع شود.
طول درمان بستگی به عوامل زیر دارد:
- چقدر عفونت شدید است؟
- آیا علائم عفونت کودک از بین می رود یا خیر؟
- آیا کودک مبتلا به عفونت های مکرر مثانه است یا خیر؟
- آیا کودک دارای ریفلاکس ادراری یا مشکل دیگری در دستگاه ادراری است یا خیر؟
درمان در خانه
کودکان باید مقدار زیادی مایعات بنوشند و زیاد ادرار کنند تا سرعت بهبودی افزایش پیدا کند. البته بهتر است از پزشک او بپرسید که کودک باید چه مقدار مایعات بنوشد.
قرار دادن پد حرارتی روی کمر یا شکم کودک ممکن است به کاهش درد ناشی از عفونت کلیه یا مثانه کمک کند.
چگونه می توانم از ابتلای کودکم به عفونت مثانه جلوگیری کنم؟
نوشیدن مایعات کافی، رعایت بهداشت پس از اجابت مزاج، پوشیدن لباس های گشاد و انجام درمان مناسب برای مشکلات مرتبط با بیماری ها ممکن است به جلوگیری از UTI در کودکان و نوجوانان کمک کند.
آیا می توانم با تغذیه باعث جلوگیری از عفونت مثانه شوم؟
غذا نقش مهمی را در پیشگیری یا درمان عفونت های مثانه در کودکان بازی نمی کند. برخی تحقیقات نشان می دهد که محصولات تهیه شده از زغال اخته مانند آب، عصاره یا قرص حاوی ترکیبات این میوه ممکن است به جلوگیری از این عفونت در کودکان کمک کند. اما شواهد کافی برای اطمینان از این ادعا وجود ندارد.
کودکان مبتلا به عفونت مثانه باید برای تشخیص و درمان مناسب عفونت به پزشک مراجعه کنند. هرگز روش های خانگی مانند مصرف آب زغال اخته را جایگزین درمان پزشکی نکنید.
آیا می توان از نوشیدنی ها برای جلوگیری از عفونت مثانه در کودکان استفاده کرد؟
بله برای جلوگیری یا از بین بردن عفونت مثانه، با یک متخصص در مورد میزان مایعاتی که فرزندتان باید بنوشد مشورت کنید. این میزان به جسه، سن، سطح فعالیت و آب و هوایی که در آن زندگی می کنید بستگی دارد. اگر کودک شما در آب و هوای گرم زندگی کند و فعالیت زیادی دارد، ممکن است نیاز به جایگزینی مایعات از دست رفته ناشی از تعریق بیش از حد داشته باشد.