علائم، تخشیص، درمان و پیشگیری از سوزاک

سوزاک یکی از بیماری های مقاربتی (STD) است و توسط عفونت باکتریایی نایسریا گونوره ایجاد می شود. در ادامه این مطلب مجله پیام سلامت در مورد این بیماری بیشتر توضیح خواهیم داد. باکتری این بیماری می تواند مناطق مرطوب و گرم بدن مانند موارد زیر را آلوده کند:

  • میزراه (لوله ای که ادرار را از مثانه خارج می کند)
  • چشم ها
  • گلو
  • مهبل
  • مقعد
  • دستگاه تناسلی زنانه (لوله های فالوپ، دهانه رحم و رحم)

سوزاک از فردی به فرد دیگر از طریق رابطه جنسی محافظت نشده دهانی، مقعدی، و یا واژینال منتقل می شود. کسانی که شرکای جنسی متعدد دارند و یا کسانی که از کاندوم استفاده نمی کنند در معرض بیشترین خطر عفونت هستند. بهترین راه حفاظت در برابر عفونت تک همسری بودن و استفاده از کاندوم است. رفتارهایی که یک فرد را بیشتر به شرکت در رابطه جنسی محافظت نشده سوق می دهد نیز احتمال عفونت را افزایش دهد. این رفتارها شامل سوء مصرف الکل و مواد مخدر به خصوص مواد مخدر تزریقی می باشد.

علائم و نشانه های سوزاک

علائم معمولا در عرض ۲ تا ۱۴ روز پس از قرار گرفتن در معرض باکتری رخ می دهند. با این حال، برخی از افراد آلوده به سوزاک، هرگز علائم قابل توجه ندارند. این مهم است که به یاد داشته باشید که فرد مبتلا به سوزاک که نشانه ای ندارند، حامل بیماری است و بیماری او در این شرایط مسری می باشد. زمانی که نشانه قابل توجهی وجود نداشته باشد ممکن است فرد عفونت را به شرکای جنسی متعددی منتقل کند.

علائم سوزاک در مردان

مردان ممکن است علائم قابل توجه را برای چند هفته تجربه کنند. اما برخی از مردان ممکن است هرگز علائمی بروز ندهند. به طور معمول اگر نشانه ای وجود داشته باشد، یک هفته بعد از انتقال عفونت قابل مشاهده است. اولین علامت قابل توجه در مردان، سوزش یا احساس درد در هنگام ادرار کردن است. همان طور که بیماری پیشرفت می کند، علائم دیگر نیز ممکن است به شرح زیر ایجاد شود:

  • افزایش تعداد دفعات ادرار کردن
  • احساس فوریت در ادرار کردن
  • ترشحات چرک مانند (و یا قطره ای) از آلت تناسلی مردانه که سفید، زرد، بژ یا سبز رنگ است.
  • تورم یا قرمزی در نوک آلت تناسلی مردانه
  • تورم یا درد در بیضه ها
  • گلودرد مداوم
  • عفونتی که در بدن به مدت چند هفته بعد از علائم باقی مانده و درمان نمی شود.
  • در موارد نادر، بیماری می تواند به علت آسیب به بدن، به طور خاص در مجرای ادرار و بیضه ها ادامه داشته باشد. درد همچنین ممکن است به رکتوم گسترش یابد.

علائم سوزاک در زنان

بسیاری از زنانی که به این بیماری مبتلا می شوند نشانه ای ندارند. وقتی که علائم بیماری مشخص می شود، علائم خفیف یا مشابه عفونت های دیگر نیز به وجود می آید. همین موضوع شناسایی بیماری را مشکل تر می کند. عفونت سوزاک مانند قارچی واژن و یا عفونت های باکتریایی به نظر می رسد. علائم این بیماری در زنان عبارتند از:

  • ترشح از واژن (آبکی که کرمی یا کمی سبز رنگ است)
  • درد یا حس سوزش در هنگام ادرار
  • نیاز به ادرار کردن بیشتر
  • دوره های قاعدگی شدید یا لکه بینی
  • گلو درد
  • احساس درد در مقاربت جنسی
  • درد شدید در قسمت تحتانی شکم
  • تب

برای تشخیص این بیماری معمولا یک نمونه از مخاط ناحیه مبتلا مانند نوک آلت تناسلی یا واژن را بر می دارند و در زیر میکروسکوپ آن را برای یافتن باکتری مورد نظر بررسی می کنند. روش دیگری که برای تشخیص وجود دارد کشت مخاطی است که نمونه برداری شده است. نتیجه آزمایش اول ظرف ۲۴ ساعت و نتیجه آزمایش دوم حدود ظرف ۳ روز آماده می شود.

عوارض سوزاک

زنان نسبت به مردان در معرض خطر بیشتری که ناشی از عوارض طولانی مدت بیماری است هستند. در صورتی که زنی به سوزاک مبتلا شده باشد و عفونتش درمان نشده باشد ممکن است عفونت به دستگاه تناسلی فوقانی که شامل رحم، لوله های فالوپ و تخمدان است سرایت کند. در این شرایط به این بیماری، بیماری التهابی لگن (PID) گفته می شود و می تواند درد شدید و مزمن و آسیب به اندام های تناسلی را به همراه داشته باشد. PID ممکن است با دیگر بیماری های مقاربتی نیز ایجاد شود. این بیماری در زنان با ایجاد انسداد در لوله های فالوپ ممکن است نازایی ایجاد کرده و خطر حامگی خارج از رحم را بیشتر کند. حاملگی خارج از رحم شرایطی است که در آن تخمک بارور در خارج از رحم لانه گزینی می کند. عفونت سوزاک ممکن است در هنگام زایمان به نوزاد منتقل شود.

گاهی در مردان مبتلا به سوزاک زخم های دستگاه ادراری مشاهده می شود. گاهی نیز آبسه داخلی دردناک در آلت تناسلی ایجاد می شود. این نوع از عوارض می تواند موجب کاهش باروری و نازایی شود. زمانی که عفونت سوزاک به خون راه پیدا کند، ورم مفاصل، آسیب به دریچه قلب، و یا التهاب پوشش مغز یا نخاع از جمله عوارض آن است. این عوارض نادر اما جدی هستند.

درمان سوزاک

آنتی بیوتیک های مدرن اغلب می توانند عفونت های سوزاک را درمان کنند. تزریق آنتی بیوتیک سفتریاکسون به صورت عضلانی و یا مصرف آزیترومایسین خوراکی از جمله درمان های این بیماری هستند. زمانی که مصرف آنتی بیوتکی شروع می شود، علائم بیماری ظرف چند روز بهبود پیدا می کند.

درمان گونه مقاوم به آنتی بیوتیک یک چالش محسوب می شود. برای این گونه از بیماری معمولا تجویز آنتی بیوتیک به مدت ۷ روز در دستور کار قرار می گیرد. این داروها معمولا یک یا دو بار در روز استفاده می شوند. برخی آنتی بیوتیک های رایج مورد استفاده عبارتند از:

  • آزیترومایسین
  • داکسی سیکلین

ضمن این که دانشمندان در حال کار برای کشف واکسن جهت جلوگیری از عفونت سوزاک هستند.

پیشگیری از سوزاک

امن ترین راه برای جلوگیری از سوزاک یا بیماری های مقاربتی دیگر، پرهیز از قرار گرفتن در معرض باکتری و میکروب بیماری است. برای پیشگیری اولین نکته این است که حتما در روابط جنسی خود از کاندوم استفاده کنید. داشتن شرکای جنسی متعدد نیز می تواند شانس ابتلا را افزایش دهد. ضمن این که نه تنها سوزاک، بلکه ابتلای شریک جنسی به هر نوع بیماری مقاربتی دیگر می تواند خطر ابتلا را افزایش دهد. پس قبل از برقراری رابطه جنسی با شخصی، حتما از سلامت وی مطمئن شوید.

چه رابطه ای بین سوزاک و کلامیدیا وجود دارد؟

سوزاک و کلامیدیا هر دو جزء باکتری هایی هستند که باعث بیماری های مقاربتی می شوند. عوامل خطر و علائم هر دو نوع عفونت تقریبا یکسان است. عوارض ناشی از کلامیدیا، به غیر از احتمال کم گسترش آن به سایر بخش های دستگاه تناسلی، بسیار شبیه به سوزاک است. تشخیص و درمان این دو بیماری نیز تقریبا یکسان هستند. تنها با آزمایش و معاینه پزشک متخصص می توانید نوع بیماری را تشخیص دهید. زیرا همان طور که گفته شد علائم و سایر فاکتورها در این دو بیماری مشابه هستند.