اسیدی بودن بدن به مقدار اسید موجود در مایعات بدن شما اشاره دارد. در حالی که قلیایی بودن بدن به توانایی این مایعات برای خنثی سازی اسید اشاره دارد. مایعات بدن مانند بزاق، ادرار و خون برای فرآیندهای اساسی، مانند حمل اکسیژن و مواد مغذی در سراسر بدن، هضم، روانکاری کلی بدن و حفاظت از بدن بسیار مهم هستند. میزان اسید در بدن باید در محدوده خاصی قرار بگیرد تا از آسیب جلوگیری شود. با ما تا انتهای این مطلب مجله پیام سلامت همراه شوید تا با علائم اسیدی بودن بدن بیشتر آشنا شوید.
PH اصطلاحی است که احتمالا تا به حال در رابطه با بدن و سلامتی خود شنیده اید. pH بدن، غلظت یون هیدروژن موجود در مایعات بدن را اندازه گیری می کند.
مقیاس pH بدن شما از ۰ تا ۱۴ متغیر است. هر چه سطح pH مایعات بدن بالاتر باشد یعنی اکسیژن در بدن بیشتر است و محیط قلیایی است. اما هر چه سطح pH مایعات بدن پایین تر باشد یعنی اکسیژن کمتر است و محیط بدن اسیدی است. pH 7.0 نیز خنثی است.
سطح pH مایعات بدن باید در محدوده های زیر باشد:
- pH خون: بین ۷٫۳۵ الی ۷٫۴۵
- pH ادرار: بین ۴٫۶ الی ۸٫۰
- pH بزاق: بین ۷٫۰ الی ۷٫۵
اگر سطح pH هر کدام از مایعات بدن شما کمتر از این حد باشد، یعنی این که بدنتان اسیدی شده و برای جلوگیری از بروز علائم اسیدی بودن بدن باید کاری انجام دهید. با این وجود بسیاری از افراد سطح pH بدن خود را اندازه گیری نمی کنند. به این افراد پیشنهاد می شود که حداقل از علائم اسیدی بودن بدن اطلاع کسب کرده و به محض مشاهده این علائم اقدام به کاهش pH کنند.
علائم اسیدی بودن بدن
اضافه وزن
هنگامی که تعادل قلیایی بدن به هم می خورد، مقدار زیادی از مواد زائد در فرم اسید در بدن باقی می مانند. این اسید بیش از حد حذف نمی شود، زیرا کولون، کلیه ها، سیستم لنفاوی و پوست (اندام هایی که مسئول سم زدایی از بدن هستند) خودشان در اسید بیش از حد جمع شده در بدن غرق شده اند.
بدن با تجمع بیش از حد اسید مقابله می کند. این کار با فشار دادن اسید به سمت بافت های چربی، جایی که اسید به سلول های چربی چسبیده است، انجام می شود. به این ترتیب اگر بدن اسیدی باشد، بدن برای ذخیره این اسید، نیاز به سلول های چربی بیشتری دارد و دست به تولید این سلول ها زده و در پی آن چاقی ایجاد می شود.
ضعیف شدن استخوان ها
هنگامی که مایعات بدن شما بیش از حد اسیدی هستند، بدن همه قدرت خود را برای حفظ تعادل قلیایی و عملکرد مناسب خود به کار می برد. بدن این کار را با بیرون کشیدن مواد معدنی از بافت ها و سایر اندام ها و جلب کردن آن ها برای کاهش محیط اسیدی انجام می دهد. یکی از این مواد معدنی کلسیم است که در استخوان ها ذخیره می شود و برای افزایش قدرت استخوان ها ضروری است.
زمانی که کلسیم برای خنثی شدن محیطی اسیدی از استخوان ها خارج می شود، استخوان ها ضعیف می شوند. اگر پوکی استخوان دارید و یا به راحتی دچار شکستگی استخوان می شوید، ممکن است علتش اسیدی بودن بیش از حد بدن باشد.
به همین دلیل هم است که از بیماران مبتلا به پوکی استخوان و استئوپنی خواسته می شود که از مواد غذایی اسیدی مانند گوشت گاو، کافئین و نوشابه استفاده نکنند.
مشکلات دندانی
درست همانطور که استخوان ها حاوی ذخایر کلسیم هستند، دندان ها نیز مکانی برای تجمع کلسیم می باشند. اسیدی بودن محیط بدن باعث می شود که بدن برای خنثی سازی از کلسیم موجود در دندان نیز استفاده کند.
مطالعه ای که در سال ۲۰۱۵ در مجله International Journal of Chemical Engineering and Applications منتشر شده، اشاره می کند که سطح pH پایین در دهان می تواند باعث تخریب مینای دندان شود.
مطالعه بیشتر نشان می دهد که قرار گرفتن باکتری دهان در معرض غذاها و نوشیدنی های شیرین می تواند میزان تولید اسید لاکتیک را در دهان افزایش دهد و باعث ایجاد پوسیدگی شود.
همانطور که اسیدیته در بدن شروع به تأثیر بر روی دندان ها می کند، ممکن است حساسیت بیشتری نسبت به غذاها و نوشیدنی هایی که بیش از حد سرد یا خیلی گرم هستند را تجربه کنید. همچنین ممکن است پوسیدگی هایی روی دندان ایجاد شود که هنگام مصرف چیزهای شیرین درد ایجاد کنند.
یکی دیگر از علائم اسیدی بودن بدن خونریزی لثه ها است که ممکن است پس از مسواک زدن دندان هایتان رخ دهد.
خستگی
اسید بیش از حد در بدن باعث افزایش حساسیت به باکتری ها، قارچ ها و ویروس ها می شود. محیط اسیدی مناسب برای رشد این میکروارگانیسم ها است.
بدین ترتیب انبوهی از میکروارگانیسم ها در دستگاه گوارش، لثه ها و سایر اندام ها و بافت ها جا خوش کرده و باعث می شوند سیستم ایمنی بدن برای مبارزه با این گونه عفونت ها بیش از حد فعال شود.
اضافه کاری سیستم ایمنی، انرژی بدن را تحلیل می برد و باعث می شود که احساس خستگی کنید. علاوه بر این، این ارگانیسم در توانایی بدن شما برای جذب مواد مغذی ضروری مانند مواد معدنی و ویتامین ها تداخل ایجاد می کند.
جذب ضعیف مواد مغذی باعث کاهش تولید هورمون ها و آنزیم هایی می شود که برای تولید انرژی لازم است. این فرایند نیز بیشتر موجب خستگی می شود.
مشکلات پوستی
مشکلات پوستی، نشانه ای از سطح پایین pH در بدن است. پوست یکی از اندام هایی است که در سم زدایی از بدن نقش دارد. هنگامی که سطح اسید شناور در اطراف پوست بیش از حد می شود، علاوه بر این که محیط را مستعد ابتلا به عفونت می کند، حجم کاری سم زدایی پوست را نیز افزایش می دهد. در چنین سناریویی، کبد نمی تواند تمام اسید موجود در بدن را دفع کرده و پوست در این فرایند مشارکت می کند.
این فرآیند سم زدایی خود را در قالب آکنه، آلرژی، بثورات و اگزما ظاهر می کند.
تجمع موکوس
تولید موکوس مکانیسم دفاع طبیعی بدن در برابر اسید بودن محیط بدن است. بدن با تولید موکوس سعی دارد که اسید بیش از حد را از طریق بینی دفع کند. اگر به طور مرتب و بدون علت مشخصی مانند سرما خوردگی از بینی ترشح دارید، ممکن است بدنتان بیش از حد اسیدی شده باشد.
در چنین موردی حتما باید به پزشک مراجعه کنید. زیرا اسیدی بودن بینی ممکن است به ریه ها گسترش پیدا کرده و در نهایت باعث تحریک این اندام شود و علائم زیر را به وجود آورد:
- سرفه بیش از حد
- خس خس سینه
- مشکلات سینوسی
- مشکلات تنفسی
- درد قفسه سینه
درد عضلانی
اسیدی بودن بیش از حد بدن می تواند موجب کاهش قدرت عضلات شود. اسیدی شدن بدن باعث می شود که بیشتر مویرگ های اکسیژن رسان به ماهیچه ها مسدود شده و علاوه بر کمبود اکسیژن فشار بیش از حدی به بدن وارد شود.
این عارضه جذب مواد مغذی و ویتامین ها از خون که برای عملکرد مناسب عضلات لازم هستند را مختل می کنند. در چنین شرایطی عضلات محروم شده و ضمن از دست دادن عملکرد طبیعی خود، درد را نیز تجربه می کنند. درد عضلانی همراه با خستگی یکی از واضح ترین علائم اسیدی بودن بدن است.
بی خوابی
اگر همیشه خسته هستید اما بی خوابی به سراغتان می آید، ممکن است سطح pH بدنتان بسیار پایین باشد. این نشانه نیز یکی دیگر از علائم کلاسیکی است که نشان می دهد بدن برای خنثی کردن اسید، کلسیم را از استخوان ها خارج کرده است.
نامناسب بودن سطح کلسیم در بدن می تواند باعث بی خوابی شود.
رفع مشکل
در ادامه به چند نکته ساده اشاره می کنیم که می توانید به کمک آن ها علائم اسیدی بودن بدن را به طور طبیعی کاهش دهید:
بدن خود را هیدراته نگهدارید. اگر بدن به اندازه کافی آبرسانی شود، اسید بیش از حد می تواند از طریق دستگاه گوارش دفع شود. هر چقدر که برای خروج اسید از بدن تلاش کنید اما آب مصرفیتان کم باشد هیچ فایده ای ندارد.
روز خود را با آب گرم حاوی لیمو شروع کنید. بله، لیمو یک میوه اسیدی است، اما یک تفاوت کلیدی وجود دارد. آب لیمو فقط در خارج از بدن اسیدی است. هنگامی که داخل بدن وارد شده و متابولیسم می شود، اثر قلیایی پیدا کرده و به افزایش سطح PH بدن کمک می کند.
سبزیجات دارای برگ سبز استفاده کنید. سبزیجات زیر جزو موادی هستند که برای کاهش علائم اسیدی بودن بدن مفید می باشند:
- کلم
- کلم بروکلی
- خیار
- اسفناج
- فلفل سبز
- کرفس
- کدو سبز
- کنگر فرنگی
- مارچوبه سبز
مصرف کافئین، الکل، نوشیدنی های غیر الکلی، گوشت های فرآوری شده، غذاهای پردازش شده و قندهای پردازش شده و مصنوعی را متوقف کنید. همه این محصولات بسیار اسیدی هستند.
کلسیم و منیزیم مصرف کنید. کلسیم و منیزیم مواد معدنی ضروری هستند که به حفظ سلامت استخوان ها، دندان ها، عضلات، سیستم عصبی و قلب کمک می کنند. pH پایین باعث می شود که بدن منیزیم و کلسیم را برای قلیایی کردن محیط از استخوان ها خارج کند. این فرایند باعث می شود که مواد معدنی بدن تهی شود. سبزیجات سبز تیره و برگ دار منابع غنی از کلسیم و منیزیم هستند.
میوه های خشک و غذاهای دریایی (ماهی خال مخالی و ماهی قزل آلا) نیز منابع غنی از کلسیم و منیزیم هستند. دانه ها نیز منبع خوبی از هر دو هستند.
غذاهای ارگانیک استفاده کنید. از غذاهای اصلاح شده ژنتیکی که معمولا شامل مواد شیمیایی و سایر آلاینده ها هستند اجتناب کنید.