سردرد یکی از رایج ترین اختلالات در سیستم عصبی مرکزی است. هر کسی می تواند دچار سردردهای خفیف شود. اما اکثر موارد آن بدون علائم هشدار دهنده ایجاد شده و بر روی خلق و خوی و سطح انرژی بدن تاثیر می گذارند. فراوانی و شدت سر درد نیز از فردی به فرد دیگر متفاوت است. با ما تا انتهای این مطلب مجله پیام سلامت همراه شوید تا علائم سردردهای خطرناک را بشناسید.

انواع سردرد

سردرد تنشی: سردرد تنشی شایع ترین نوع سردرد است. سردرد تنشی با درد مداوم در هر دو طرف سر مشخص می شود و ممکن است با احساس سنگینی در سر و پشت چشم همراه بوده و سفت شدن ناگهانی عضلات گردن را به همراه داشته باشد.

میگرن: میگرن یک سردرد خفیف است که معمولا در یک طرف سر احساس می شود. چراغ های روشن، برخی بوها و صداهای بلند اغلب باعث ایجاد میگرن می شوند. تهوع، استفراغ و درد گردن معمولا همراه آن است. میگرن فعالیت روزمره را مختل می کند زیرا درد آن با فعالیت شدید می شود.

سردرد خوشه ای: سردردهای خوشه ای در طول یک دوره مشخص در هر سال رخ داده و در طی این دوره ۲ تا ۳ بار در روز اتفاق می افتند و چند هفته تا چند ماه ادامه دارند. سردرد خوشه ای معمولا یک یا دو ساعت پس از خواب رخ می دهد و درد آن می تواند از میگرن شدیدتر باشد، اگر چه مدت آن طولانی نیست.

طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی (WHO)، بیماران و پزشکان در سراسر جهان به شدت به سردرد کم توجهی می کنند. به طوری که پزشکان به ندرت می توانند علت اختلالات سردرد را تشخیص  دهند.

علاوه بر این، افراد اغلب سردرد را به عنوان یک ناراحتی غیر جدی در نظر می گیرند که کم کم برطرف می شود. اما یک سردرد به ظاهر بی ضرر می تواند پیامدهای جدی داشته باشد.

علائم سردردهای خطرناک

سردرد مزمن همراه با اختلال در بینایی

آرتریت ژانت سل (GCA) یا آرتریت تمپورال، اختلالی است که در آن شریان های سر، به ویژه شریان هایی که از شقیقه ها عبور می کنند، ملتهب می شوند. اگر هرگز سردرد نداشته اید، اما ناگهان متوجه درد شدیدی شدید که زندگی روزمره شمار را مختل می کند، ممکن است این درد نشانه ای از GCA باشد.

طبق مطالعه ای که در سال ۲۰۰۸ در مجله Canadian Journal of Ophthalmology منتشر شده، سردرد و اختلالات بینایی اغلب علائم مرتبط با GCA هستند. این نوع سردرد مداوم است که معمولا در ناحیه بالای گردن، پشت چشم و در پشت سر اتفاق می افتد.

این مناطق گاهی حتی هنگام لمس احساس درد دارند و این درد ممکن است با احساس سوزش همراه شود. پوست سر نیز ممکن است در تماس با شانه، عینک یا کلاه احساس درد کند.

اختلال بصری و از دست دادن قدرت بینایی معمولا با این سردردها همراه است. اگر GCA درمان نشود، می تواند به نابینایی و سکته مغزی منجر شود.

سردرد صاعقه ای

علائم سردردهای خطرناک
علائم سردردهای خطرناک

همانطور که از نام این نوع سردرد متوجه شده اید، سردرد صاعقه ای بسیار ناگهانی و مانند رعد و برق رخ می دهد و موجب درد شدید می شود که در طول ۶۰ ثانیه به شدت افزایش می یابد و معمولا پس از یک ساعت از بین می رود.

سردرد صاعقه ای معمولا علامتی از خونریزی زیر عنکبوتیه می باشد. طبق یک مطالعه ای که در سال ۲۰۰۷ در The Lancet منتشر شده، سردرد ناگهانی، یکی از ویژگی های اصلی خونریزی زیر عنکبوتیه است.

خونریزی زیر عنکبوتیه یک وضعیت بالقوه مرگبار است که منجر به متورم شدن سرخرگ های مغزی شده و در نهایت باعث پارگی و خونریزی در مغز می شود. این بیماری کشنده است و  می تواند منجر به سکته شود.

بر طبق نتایج یک مطالعه که در سال ۲۰۱۰ در مجله British Medical Journal منتشر شده، اکثر بیماران مبتلا به خونریزی زیر عنکبوتیه، سردرد مرتبط با آن را بدترین سردرد زندگی خود  توصیف کردند.

تهوع، استفراغ و اختلال روانی ممکن است علائم همراه با این سردرد باشد.

سردرد پیشرونده با ضعف و سستی در یک طرف سر

قلب، از طریق شریان ها، خون را به مغز می فرستد. مغز پس از استفاده از خون برای عملکرد های اساسی، خون را از طریق کانال هایی به نام سینوسی های وریدی به قلب باز می گرداند.

اغلب این سینوس ها مسدود می شوند و باعث ایجاد بیماری به نام ترومبوز وریدی موسوم به CVT می شود. این بیماری می تواند منجر به انباشت خون و خونریزی پس از آن در مغز و اطراف آن شود. این بیماری یکی از علل اصلی سکته مغزی است.

سردرد که مدام و در عرض چند روز یا چند هفته پیشرفت می کند، می تواند CVT را نشان دهد. طبق نتایج یک مطالعه که در سال ۲۰۰۴ در Journal of Neurology, Neurosurgery and Psychiatry منتشر شده، سردرد معمولا اولین و اغلب تنها نشانه ی CVT است.

این درد معمولا در یک طرف سر شدید است و ممکن است با اختلال گفتاری و بینایی، و همچنین حساسیت به صداهای بلند و نور همراه باشد. یکی از ویژگی های تعریف این نوع درد ضعف و بی حسی در یک طرف سر است که به سمت شانه ها و بازوها حرکت می کند.

سردرد همراه با درد گردن و صورت

علائم سردردهای خطرناک
علائم سردردهای خطرناک

شریان های کاروتیدی چهار رشته شریان هستند که در امتداد دو طرف گردن قرار داشته و خون را از قلب به گردن، صورت، گوش و سرتان می رسانند.

اگر یکی از این شریان ها دچار مشکل شود، اجازه می دهد خون فضای بین لایه های مختلف شریان ها را پر کند. به این حالت قطع شریان کاروتید (CAD) گفته می شود. همانطور که خون در این ناحیه تجمع می یابد، لخته شده و از جریان داشتن خون تازه از قلب به مغز جلوگیری می کند. در نهایت این فرایند منجر به سکته مغزی می شود.

بر اساس یک مطالعه که در سال ۲۰۰۴ در مجله Canadian Chiropractic Association منتشر شده، نشانه هایی که اغلب با CAD گزارش می شوند شامل سردرد ناگهانی و شدید و  درد گردن هستند.

سردرد همراه با درد گردن و صورت نشانه محرومیت مغز از اکسیژن است و ممکن است نشان دهنده ایجاد CAD باشد.

سردرد بعد از رفتارهای جنسی پرخطر

سردرد علامت اصلی و ماندگار ابتلا به اچ آی وی یا ویروس نقص ایمنی بدن انسان است. از ۱۳۱ بیمار مبتلا به اچ آی وی، ۴۵٫۸ درصدشان سردردهای تنشی را گزارش دادند، ۱۶ درصد به میگرن مبتلا هستند و ۶٫۱ درصد نیز انواع دیگر سردرد را تجربه می کنند.

اگر از سردردهای اولیه مانند میگرن و سردرد تنشی رنج می برند و هیچ بیماری زمینه ای دیگری ندارید ممکن است در مراحل اولیه ابتلا به HIV قرار داشته باشید.

با این وجود، سردردهای ثانویه مانند سردرد سینوسی یا بیماری های دیگر مانند مننژیت، معمولا نشان دهنده پیشرفت HIV است. در این مرحله این ویروس به شدت به سیستم ایمنی بدن آسیب می رساند و به بیماری ها اجازه خود نمایی می دهد.

سردرد همراه با سفتی گردن

علائم سردردهای خطرناک
علائم سردردهای خطرناک

مننژیت اختلالی است که خود را با التهاب غشاهای خاصی که مغز را پوشش می دهند مشخص می کند. این بیماری می تواند کشنده باشد. زیرا موقعیت آن بسیار نزدیک به مغز است. اگر سردردی دارید که با درد تیرکشنده مشخص می شود و گردن شما بیش از حد سفت شده است، احتمالا از مننژیت رنج می برید.

طبق نتایج یک مطالعه که در سال ۲۰۰۴ در The New England Journal of Medicine منتشر شده، ۹۰ درصد از بیماران مبتلا به مننژیت، سردرد، سفتی گردن، تب و اختلال روانی را به عنوان علائم اولیه گزارش دادند.

طبق مطالعات انجام شده در سال ۲۰۰۰ که نتایج آن در Cephalalgia منتشر شده در اغلب موارد مننژیت، سردرد ممکن است به شکل میگرن باشد.

سردرد بعد از جراحت

اگر در ۱۰ روز اول آسیب دیدگی سردرد دارید، ممکن است ضربه مغزی در شما رخ داده باشد. بر اساس نتایج یک مطالعه که در سال ۲۰۱۱ در مجله Neurotrauma منتشر شده، سردرد علامتی است که اغلب در افرادی که آسیب مغزی دیده اند مشاهده می شود.

ضربه مغزی بیماری است که عملکرد طبیعی مغز را مختل می کند. در بیشتر موارد، این بیماری به خودی خود کشنده نیست، گرچه علائم مرتبط با آن می تواند به شدت کیفیت و عملکرد زندگی بیمار را تضعیف کند.

از دست دادن هوشیاری، حافظه، اختلال در بینایی و توانایی های ذهنی برخی از علائمی هستند که معمولا با این وضعیت همراه می باشند.

به ندرت، ضربه مغزی ممکن است لخته خونی در مغز ایجاد کند که منجر به سردرد شدید و ناتوان کننده شود. در این شرایط درد به مرور زمان بدتر می شود و ممکن است با استفراغ و ضعف همراه باشد.

سردرد در طی یا بعد از رابطه جنسی

علائم سردردهای خطرناک
علائم سردردهای خطرناک

سردرد در ارتباط با رابطه جنسی در حال حاضر موضوع بحث برانگیزی در علم پزشکی است. انواع مختلفی از سردرد جنسی وجود دارد. در هنگام مقاربت، افراد ممکن است در زمان رسیدن به اوج هیجان جنسی، سردرد را تجربه کنند. این نوع سردرد به طور کلی جای نگرانی ندارد.

نوع دیگری از سردرد جنسی درد خفیفی است که ممکن است نزدیک به ارگاسم رخ دهد. این درد ممکن است دقیقا مثل سردرد صاعقه ای به صورت ناگهانی رخ داده و بسیار دردناک باشد و در عرض یک دقیقه به اوج خود برسد و به تدریج فروکش کند.

این درد می تواند نشان دهنده خونریزی، سکته مغزی یا وجود تومور باشد.

سردرد بعد از فعالیت بدنی

سردرد پس از پیاده روی، دویدن، راه رفتن، ورزش، بالا رفتن از پله ها، خم شدن و یا حرکت دادن سریع سر می تواند نشانه ای از کم آبی بدن باشد. اگر بدون توجه به رژیم غذایی و مصرف آب خود، ورزش شدید انجام می دهید، بعد از مدتی ممکن است دچار خشکی بدن شده و طبیعتا سردرد اولین علامت آن است.

طبق نتایج یک مطالعه که در سال ۲۰۰۴ در Headache منتشر شده، اکثر افرادی که دچار کمی آبی بدن بودند، هنگام راه رفتن، خم شدن و حرکت دادن سرشان، سردرد را گزارش کردند.

از دست دادن آب بدن می تواند باعث اسهال، استفراغ، تب و اختلالات روانی شود. در صورتی که این کم آبی درمان نشود، در نهایت می تواند باعث تب بالا، سردرگمی و تشنج شود.

سردردی که اولین بار پس از ۵۰ سالگی احساس می شود

علائم سردردهای خطرناک
علائم سردردهای خطرناک

با بالا رفتن سن بدن بیشتر مستعد ابتلا به بیماری ها و اختلالات مختلف می شود. در یک فرد ۵۰ ساله که سابقه سردرد یا میگرن ندارد، سردرد شدید باید توسط پزشک بررسی شود. این حالت می تواند آرتریت سلول ژانت، تومور مغزی یا پیشرفت نوع دیگری از تومور را در مغز نشان دهد.

بنابراین، سردرد هایی که بعد از ۵۰ سالگی رخ می دهند، می تواند علائم سردردهای خطرناک و اختلالات عصبی باشند.