فیبروئید، رشد بافت خوش خیم و غیر سرطانی است که در رحم یا اطراف آن رخ می دهد. در اصطلاح پزشکی به این بافت لیومیوم یا به عبارت دیگر مایوما گفته می شود. در بدن یک زن می تواند یک فیبروئید یا چند فیبروئید به صورت همزمان وجود داشته باشد. این بافت ها می توانند کوچک یا ظاهری باشند. با این حال، در اغلب موارد، آنها بسیار بزرگ هستند و علائم ایجاد می کنند. در ادامه این مقاله مجله پیام سلامت در مورد علائم فیبروئید رحمی در زنان صحبت خواهیم کرد.
طبق گفته محققان National Institutes of Health، اغلب زنان آمریکایی در طی عمر خود فیبروئید را تجربه می کنند.
علل ایجاد فیبروئید ها در بدن نسبتا ناشناخته باقی مانده است. گرچه اغلب موارد ابتلا به آن، علت ژنتیکی دارند. زنان چاق نسبت به زنان معمولی بیشتر احتمال دارد که به فیبروئید مبتلا شوند.
طبق گزارش وزارت بهداشت ایالات متحده آمریکا، ۲۰ تا ۸۰ درصد زنان مبتلا به فیبروئید، در سن ۵۰ سالگی هستند. این بیماری در زنان بین ۳۰ تا ۴۰ ساله به طور خاصی شایع است.
از آنجایی که فیبروئید ها به هورمون های تولید مثل مانند استروژن و پروژسترون وابسته هستند، احتمالا بیشتر در طول سال های باروری اتفاق می افتند. بنابراین خطر ابتلا به فیبروئید در طول سال های باروری افزایش می یابد. البته زنانی که از یائسگی می گذرند بیشترین خطر ابتلا را دارند.
از آنجایی که فیبروئیدها ممکن است تکرار شوند، پزشکان اغلب هیسترکتومی را برای مبارزه با رشد فیبروم و داشتن زندگی بدون دردسر پس از یائسگی پیشنهاد می کنند. این نوع رشد بافت خطرناک نیست. اما می تواند بر کیفیت کلی زندگی تاثیرگذار باشد.
علائم فیبروئید
خونریزی بیش از حد و طولانی مدت
اگر خونریزی غیر واقعه ای و طولانی قاعدگی را تجربه کرده باشید، یا اگر دوره هایتان بیش از ۷ یا ۸ روز طول بکشد، ممکن است فیبرویید داشته باشید.
بسیاری از زنان گاهی اوقات خونریزی شدید را نادیده می گیرند یا متوجه آن نمی شوند. یک آزمون ساده برای تشخیص میزان خونریزی وجود دارد. اگر در دوره قاعدگی، نوار بهداشتی که هر روز نیاز دارید، نسبت به گذشته بیشتر شده است یعنی شما خونریزی شدید دارید.
گاهی نیز در طول قاعدگی لخته خون از بدن خارج می شود. بر اساس یک مطالعه که در سال ۲۰۱۲ در BMC Women’s Health منتشر شد، ۹٫۴ درصد زنان در انگلستان فیبروئید رحمی را گزارش کرده اند. از این تعداد، ۵۹٫۸ درصد خونریزی شدید، ۳۷٫۳ درصد خونریزی طولانی و ۳۳٫۳ درصد خونریزی بین دوره ای داشته اند.
در صورت بروز چنین اختلالاتی در چرخه قاعدگی، با پزشک مشورت کنید.
درد لگن خارج از قاعدگی
اگر غالبا درد در ناحیه لگن را خارج از چرخه قاعدگی تجربه می کنید، این امر می تواند یکی از علائم فیبروئید باشد. فیبروئید های بزرگ بر روی مناطق اطراف خود فشار می آورند. گاهی اوقات فیبروئید خیلی نزدیک به لگن رشد می کند. در این صورت این محل آن ها و نه اندازه آنهاست که باعث فشار و درد می شود.
از ۱۵ درصد از ۶۳۵ بیمار که فیبروئید رحمی را گزارش کرده اند، ۲٫۶ درصد از درد لگنی خارج از دوره قاعدگی شکایت داشتند. این نتایج یک مطالعه است که در سال ۲۰۰۳ در Fertility and Sterility منتشر شده است. بنابراین، اگر اغلب ناحیه لگن شما بدون هیچ دلیلی درد می گیرد، به ویژه در خارج از چرخه قاعدگی، با متخصص زنان مشورت کنید.
الگوهای ادراری غیرطبیعی
مثانه در نزدیکی رحم واقع شده است. هنگامی که فیبروئیدها متعدد و بزرگ هستند، فشار بیش از حد بر روی اندام های همسایه، از جمله مثانه ایجاد می کنند. این فشار باعث ایجاد دفع مکرر ادرار و اغلب درد همراه دفع می شود. فشار روی مثانه در هنگام تخمک گذاری بیشتر است. بنابراین نیاز به ادرار کردن به خصوص در شب با رشد فیبروئید افزایش می یابد. کاهش کنترل مثانه نیز یکی از علائم فیبروئید است.
از ۷۸ زن مبتلا به فیبروئیدهای رحمی، ۹۱ درصد گزارش کردند که افزایش فشار ادرار در شب داشته اند، ۵۹ درصد افزایش تعداد دفعات نیاز به دفع ادرار را شاهد بودند و ۴۵ تا ۵۴ درصد گزارش داده اند که کنترل مثانه خود را از دست داده است. این اعداد نتایج مطاله ای است که در سال ۲۰۱۱ در Female Pelvic Medicine and Reconstructive Surgery منتشر شده است.
مقاربت دردناک
حضور فیبروئید های بزرگ در داخل رحم و اطراف آن باعث می شود که رابطه جنسی برای زنان بسیار دردناک باشد. زنان ممکن است درد حاد را زمانی که فیبروئید در اطراف دستگاه واژن یا دهانه رحم، که باعث اتصال واژن به رحم می شود، رخ می دهند؛ تجربه می کنند.
فیبروئید ممکن است در طول مقاربت روی دهانه رحم فشار وارد کرده و باعث ایجاد تحریک و درد شود. همچنین می تواند باعث خونریزی خفیف نیز شود. این درد ممکن است در هنگام نشستن یا انجام مقاربت در موقعیت خاص نیز تشدید شود.
بر اساس یک مطالعه که در سال ۲۰۱۴ در The Journal of Sexual Medicine منتشر شده، اکثر ۸۲۷ زنی که در این پژوهش شرکت کرده اند و قبل از یائسگی یعنی در سن ۳۵ تا ۴۹ سالگی قرار داشتند، ارتباط مثبتی را بین فیبروئید با درد در هنگام مقاربت گزارش کردند.
بر اساس این تحقیق، فیبروئید هایی که در بالای رحم رخ می دهد، نسبت به سایر انواع فیبروئیدها به شدت با درد مقاربتی مرتبط است.
تورم شکم
فیبروئید های متعدد و بزرگ که از رحم خارج می شوند، می توانند اندازه شکم را بزرگ و متورم نشان دهند. از آنجایی که افراد بیشتر بزرگ شدن شکم را با اضافه وزن مرتبط می دانند، اکثرا این علائم را نادیده می گیرند.
بر طبق یک مطالعه که در سال ۲۰۰۵ در Human Reproduction منتشر شذه، اکثریت (۵۹٫۱ درصد) از ۳۰۰ زنی که از چند نژادی مختلف در این مطالعه شرکت کرده بودند و فیبروئید ژنتیکی رحم داشتند، تورم شکمی را گزارش کردند.
درد پایین کمر
ممکن است تعجب کنید که چگونه رشد فیبروئید در رحم باعث درد در قسمت کمر می شود. اما کمر درد یکی از علائم فیبروئید است. جرم و موقعیت فیبروئید ها تعیین می کند که کدام یک از قسمت های مختلف بدن تحت تاثیر آن قرار بگیرند.
اندازه فیبروئید متفاوت است، و برخی از آنها بیش از حد بزرگ و سنگین هستند. علاوه بر این، فیبروئید های بزرگ در بدن، اغلب در قسمت پایین رحم قرار دارند. هنگامی که این اتفاق می افتد، کمر تحت تاثیر این فشار قرار می گیرد و درد را تجربه می کند.
ناباروری
ساب موکوزال یا فیبروئید آندومتر، نادر ترین نوع فیبروئید می باشد. آنها زیر عضلات رحم و به سمت آندومتر رشد می کنند. فیبروئید های بزرگ، لوله های فالوپ را مسدود می کنند و مانع عبور تخمک از تخمدان ها به رحم می شوند.
در حالی که مطالعات نشان می دهد که ارتباط مثبتی بین دیگر فیبروئیدها و ناباروری وجود دارد، اما فیبروئید های ساب موکوزال بیشتر باعث ایجاد ناباروری و کاهش شیوع حاملگی می شوند.
تحقیقات سال ۲۰۰۹ که در Fertility and Sterility منتشر شده است، اثبات می کند که فیبروئید های زیر جلدی یا ساب موکوزال، خطر ابتلا به ناباروری را افزایش می دهند و برای افزایش شانس بارداری باید فیبروئیدها را از بین برد.
سقط جنین
فیبروئید های زیر جلدی (که در پوشش رحم رشد می کنند) و فیبروئیدهای داخلی (که در داخل رحم رشد می کنند) اغلب منجر به سقط جنین می شوند.
هنگامی که تخمک بارور ناشی از فرایند تخمگذار از طریق لوله های فالوپ به داخل حفره رحم وارد می شود، فیبروئید ساب موکوزال ممکن است مانع رسیدن خون به جنین شود. فیبروئیدها ممکن است باعث ایجاد التهاب درون پوشش رحم شده و از رشد مناسب جنین جلوگیری کنند. هر دو این عوامل می توانند به سقط جنین کمک کنند.
طبق نتایج یک مطالعه که در سال ۲۰۱۱ در Human Reproduction منتشر شده، فیبروئید در زنان با سقط جنین در دوره سه ماهه اول بارداری، به طور مثبت در ارتباط است. اگر سقط مکرر را تجربه می کنید، برای بررسی حضور احتمالی فیبروئید به پزشک مراجعه کنید.
یبوست
فیبروئید های سابروئید، فیبروئیدهایی هستند که در سطح بیرونی دیوار رحم حضور دارند. فیبروئید های سابروئید بزرگ، رکتوم را تحت تاثیر قرار می دهند. این بافت ها مانع از عملکرد طبیعی بدن برای دفع مدفوع شده و می تواند باعث یبوست شود. همچنین ممکن است در این فرایند درد رکتوم را نیز تجربه کنید.
طبق نتایج یک مطالعه که در سال ۲۰۱۱ در The Practitioner منتشر شده، یبوست یکی از علائم اصلی فیبروئید در زنان است. یبوست می تواند به دلایل مختلف دیگری نیز رخ دهد. با این حال، اگر به طور منظم از یبوست رنج می برید و دیگر علائم فیبروئید را همراه با آن مشاهده می کنید، با متخصص زنان مشورت کنید.
درد پا
فیبروئید های سابروئید ممکن است بر روی اعصاب نخاعی فشار آورند. از آنجایی که اعصاب ستون فقرات به طور مستقیم به پاها وصل می شود، این فشار می تواند در پا و ران درد ایجاد کند. درد پا همچنین می تواند به دلایل دیگری نیز رخ دهد. با این حال، اگر پا درد را همراه با دیگر علائم فیبروئید به طور مرتب تجربه می کنید، برای یافتن فیبروئیدهای احتمالی به پزشک مراجعه کنید.