علت خارش بدن در صبح و چند راهکار ساده برای کاهش آن

بیدار شدن از خواب در صبح و خاراندن سر، باسن و یا مناطق دیگر بدن یک عمل مشترک در میان بسیاری از افراد است. اما علت این خارش بدن در صبح برای اکثر ما ناشناخته است. گاهی اوقات برخی افراد متوجه نمی شوند که دارند بدن خود را می خارانند. خارش بدن در صبح ممکن است یک دلیل تکاملی و حتی پیچیده تر داشته باشد و یا برای دفع کردن حشرات از روی بدن انجام شود. بدون توجه به علت خارش بدن در صبح، خارش در چند نقطه هزمان و به صورت طولانی مدت غیر معمول و یا غیر طبیعی است. در این حالت علت این خارش باید توسط پزشک بررسی شود.

هدف از خارش چیست؟

هدف ما از خاراندن منطقه ای از بدن، رفع احساسی است که در آن نقطه ایجاد شده است. این احساس گاهی موجب می شود که ما پوستمان را به حدی بخارانیم که با درد و سوزش همراه شود. اما گاهی نیز خاراندن بدن، یا بک مالش جزئی پوست مرتفع می گردد.

خارش دلالت بر ناراحتی یک منطقه از پوست دارد که متفاوت از درد است. این حالت با تحریک گیرنده های خارش که می تواند با حضور یک ماده یا ارگانیسم خاص مانند حشرات بر روی پوست همراه باشد، ایجاد می شود. این تحریک، احساس خارش در پوست ایجاد می کند. به همین خاطر به گیرنده هایی که این عوامل را احساس می کنند گیرنده های خارش می گویند.

بنابراین یکی از اهداف خارش، از بین بردن عامل ایجاد کننده آن است. اما گاهی اوقات خارش منشاء پیچیده تری دارد. این نوع از خارش ها با واکنش های التهابی که در آن، مواد شیمیایی مانند هیستامین در مقادیر زیاد در یک منطقه از بدن ترشح می شود، ایجاد می شوند. این مورد، عامل خارش در بسیاری از بیماری پوستی خاص مانند درماتیت تماسی است. در حالی که گاهی خاراندن بدن می تواند عامل ایجاد کننده خارش را از بین ببرد، گاهی نیز می تواند باعث تشدید التهاب و خارش مجدد شود.

علل خارش بدن در صبح

حواس ما به طور قابل توجهی در زمانی که خواب هستیم، گنگ است. به همین خاطر درد، خارش و عواملی از این دست زمانی که در خواب هستیم کمتر بر روی مغز تاثیر می گذارد. از طرفی مغزمان نیز این عوامل را کمتر تحریک کرده و نمی گذارد ما از خواب بیدار شویم. به همین خاطر خارش های جزئی در خواب، اختلالی در آن ایجاد نمی کنند. این در حالی است که وقتی که ما بیداریم ممکن است خارش های عجیب و غریب را در بخش های مختلف بدن تجربه کنیم. با این وجود  بیدار شدن از خواب و خارش بدن برای مدت طولانی و یا بدون کنترل ممکن است یک مشکل را نشان دهد.

یکی از شایع ترین علل خارش بدن در صبح خشکی پوست است که اغلب با از دست رفتن آب بدن در طی خواب ایجاد می شود. موارد دیگر مانند مشکلات گردش خون به ویژه در پاها نیز می تواند به خارش بدن در صبح منجر شود. هنگامی که شما خواب هستید، پاها در حالت بی تحرک قرار دارند. زمانی که از خواب بیدار می شوید، خون به ساق پا سرازیر شده و ممکن است ایجاد خارش در پوست کند.

سایر علل خارش بدن در صبح

بهداشت فردی

گرد و غبار، عرق، چربی پوست، سلول های مرده پوست و باکتری ها به طور مداوم بر روی پوست وجود دارند و نمی توان از آن ها اجتناب کرد. این عوامل در مقادیر کم مشکلی ایجاد نمی کنند و غالبا با حمام کردن در صبح حل شده و نمی توانند زیاد پوست را تحریک کنند. اما اگر گرد و غبار، عرق، سلول های مرده پوست و باکتری ها زیاد باشند می توانند مشکلات جدی مانند درماتیت تماسی ایجاد کنند. وجود این عوامل به میزان زیاد در اثر استفاده از تخت، ملحفه و یا پتویی که تمیز نیست ایجاد می شود.

کنه

گرد و غبار در خانه و در زیستگاه های انسانی، محیط مناسبی برای زندگی کنه ها ایجاد می کند. این حشرات کوچک بیشتر در زیر صندلی ها و اطراف تشک زندگی می کنند و برای تغذیه خود از سلول های مرده پوست که بر روی تخت می ریزد استفاده می کنند. بنابراین محیط هایی که پوست مرده و گرد و غبار وجود داشته باشد برای زندگی آن ها ایده آل است. اما پوست انسان چگونه به این موجود واکنش نشان می دهد. تقریبا می توان گفت که همه انسان ها به ضایعات باقی مانده از این حشره ریز که نوعی آلرژن است، حساسیت دارند. همین موضوع باعث می شود زمانی که از خواب بیدار می شوید خارش روی پوست را احساس کنید.

سایر موجودات

موجودات ریزی در این جهان زندگی می کنند که عاشق تخت خوابمان هستند. این موجودات بدون بال، از بدن انسان تغذیه می کنند. جالب است بدانید که این موجودات هرگز از تخت بیرون نمی روند. پس زندگی آن ها روی پوست غیر ممکن است. فقط ممکن است هنگام صبح خارش چند دقیقه ناشی از آن ها احساس شود.

درماتیت تماسی

درماتیت تماسی یک بیماری شایع و گسترده پوستی است که توسط تماس پوست با مواد خاصی ایجاد می شود. این مواد می توانند باعث تحریک پوست و یا ایجاد یک واکنش حساسیتی شوند. عرق، آب، صابون، گرد و غبار، خاک، مواد غذایی و هر ماده دیگری که باعث تحریک پوست شود، قادر است این بیماری را ایجاد کند.

درماتیت اتوپیک

درماتیت آتوپیک یک بیماری شایع پوستی در کودکان است. این بیماری از حساسیت به مواد خاص حساسیت زا (آلرژن) ایجاد می شود و با آسم و تب یونجه در ارتباط است. مبتلایان به این بیماری خارش زیادی دارند. این خارش در بازه های زمانی خاصی مانند شب و صبح به اوج خود می رسد. در برخی از افراد ممکن است این بیماری اختلال خواب ایجاد کند و برخی نیز ممکن است با داشتن خارش شدید، قادر به خوابیدن باشند.

پسوریازیس

پسوریازیس نیز یکی دیگر از علل خارش بدن در صبح است. خارش ناشی از این بیماری پوستی معمولا ثابت است. عوامل خاصی مانند گرما هوا و یا آب گرم ممکن است خارش را بدتر کند. مانند سایر بیماری های پوستی خارش دار، این بیماری نیز می تواند خواب را تحت تاثیر قرار دهد. حتی گاهی اوقات ممکن است با وجود خارش خوابتان ببرد اما با بیدار شدن مجدد خارش بدن در صبح را دارید.

علت روانی

خارش بدن در صبح در برخی از افراد علت روانی دارند نه علت فیزیکی. تحقیقات نشان داده است که همه افراد زمانی که عصبی هستند و یا اضطراب دارند بخشی از بدن خود را می خارانند. وقتی ما می خوابیم ذهنمان کمی از حالات روحی بیداری فاصل می گیرد. پس ممکن است خارش در خواب متوقف شود. اما زمانی که از خواب بیدار می شویم و استرس داریم، باز خارش به سراغمان می آید.

دارو

استفاده از داروهایی خاص مانند آنتی هیستامین ها و یا حتی کورتیکواستروئیدها ممکن است موجب خارش بدن در صبح شود. این خارش معمولا در طول روز کم می شود.

درمان خارش بدن در صبح

شرایط و بیماری های جدی و اختصاصی که ممکن است منجر به خارش بدن در صبح شود باید تحت نظر پزشک و با استفاده از داروی مناسب درمان شود. اما اگر بیماری خاصی در شما این حالت را ایجاد نمی کند، استفاده از روش های زیر می تواند به شما کمک کند:

  • قبل از خواب حمام کنید. دقت کنید که آب خیلی گرم، صابون های عطری قوی و مواد شوینده ضد باکتری می تواند خشکی پوست را بیشتر کرده و خارش را تشدید کند.
  • پوست خود را با یک مرطوب کننده بدون عطر و ضد حساسیت مرطوب کنید.
  • از لباس های ساخته شده از الیاف طبیعی استفاده کنید. دقت کنید که جنس لباستان از پشم نباشد. پشم، خارش بدن را بدتر می کند.
  • درجه حرارت اتاق را پایین بیاورید. خنک بودن دمای اتاق خارش را کم می کند.
  • ملحفه های روی تخت را هر ۲ الی ۳ روز یک بار عوض کنید. محافظت تشک را نیز یک بار در هفته بشویید.