به طور معمول، تمام افراد بین سنین ۳۰ تا ۶۰ سال، درد کمر ناشی از فشار عضلانی و یا مشکلات درون ستون فقرات، مانند فتق دیسک کمری یا بیماری دژنراتیو دیسک را تجربه می کنند. اما گاهی اوقات این درد تنها در یک نقطه خاص احساس می شود. این منحصر به فرد بود نواحی درد، ممکن است افراد را دچار نگرانی کند. در ادامه این مطلب می خواهیم در مورد یکی از این دردهای خاص به نام درد پایین کمر صحبت کنیم. با ما همراه باشید.

علائم درد پایین کمر

درد پایین کمر یکی از دردهای شایع بین افراد بزرگسال است. علائم شدید و یا درد معمولا پس از فعالیت، حرکت ناگهانی و یا بلند کردن یک جسم سنگین شروع می شود. این علائم درد کمر شامل ترکیبی از موارد زیر است:

  • اختلال در حرکت که می تواند به اندازه ای شدید باشد که از راه رفتن یا ایستادن جلوگیری کند.
  • درد در اطراف کشاله ران، باسن و یا قسمت بالایی ران احساس می شود، اما به ندرت تا زیر زانو امتداد دارد.
  • درد پایین کمر معمولا به سمت دردهای تیر کشنده و خسته کننده تمایل دارد.
  • این درد قادر است به اسپاسم های عضلانی که می تواند شدید باشد، منجر شود.
  • درد با لمس شدید می شود.

علل احتمالی درد پایین کمر

فشار عضلانی یا سیاتیک

سطح فشاری که بر روی عضلات یا رباط های کمر است یکی از شایع ترین علل درد حاد کمر می باشد. بلند کردن یک جسم سنگین، چرخاندن و یا یک حرکت ناگهانی می تواند باعث شود عضلات و یا رباط کشیده شده و یا دچار پارگی میکروسکوپی شود. اما گاهی اوقات درد پشت را می توان به تورم و یا پارگی دیسک مربوط دانست. اگر دیسک ورم کرده و عصب سیاتیک را تحت فشار قرار داده باشد، ممکن است درد پایین کمر حس شود. معمولا این درد از باسن به سمت کشاله ران کشیده می شود. علائم کمر درد سیاتیکی که به باسن، ساق و ران پا سرایت می کنند، عبارتند از:

  • درد به طور معمول می آید و می رود. این درد معمولا چند روز یا چند هفته وجود دارد و سپس فروکش می کند.
  • درد ممکن است در پشت پا بیشتر احساس شود.
  • این درد به طور معمول در یک طرف باسن و یا فقط یک پا احساس می شود.
  • سیاتیک اغلب پس از دوره های طولانی، هنوز هم در زمان ایستادن و یا نشسته بدتر می شود. این درد در طول زمان در هنگام راه رفتن تا حدودی آرام می شود.
  • سوزش و سوزن سوزن شدن بیشتر از درد احساس می شود.
  • ممکن است با ضعف، بی حسی یا اختلال در حرکت پا همراه باشد.

فتق دیسک

مهره های ستون فقرات توسط دیسک های ژل مانند که مستعد ابتلا به ساییدگی و پارگی از پیری یا صدمات هستند، محافظت می شود. دیسک های ضعیف ممکن است بر اثر عوامل مختلف پاره و یا دچار برآمدگی شوند. این مشکلات بر ریشه های عصبی نخاعی فشار وارد می کند. این بیرون زدگی دیسک فتق دیسک نام دارد و اگر در دیسک های پایین کمر اتفاق بیفتد یکی از علل شایع درد پایین کمر می باشند. علائم فتق دیسک ممکن است شامل ترکیبی از موارد زیر باشد:

  • درد کم و نسبتا ثابت همراه با اسپاسم شدید عضلات که ممکن است چند روز تا چند ماه پایدار باشد.
  • درد مزمن که در شدت متغییر باشد.
  • کمر درد زمان نشستن بدتر می شود.
  • پیاده روی، ممکن است احساس بهتری از نشستن یا ایستاده به شما بدهد.
  • تغییر مواضع بدن اغلب با درد همراه است.

بیماری دژنراتیو دیسک

بیماری دژنراتیو دیسک کمر معمولا در دهه دوم زندگی افراد خود را نمایان می کند. در این بیماری دیسک های بین مهره های کمر شروع به شکستن می کنند، دیسک آسیب دیده می تواند موجب التهاب و بی ثباتی در کمر شده و علاوه بر آن ایجاد درد، اسپاسم های عضلانی و گاهی اوقات سیاتیک کند. درد این بیماری عمیق و در پایین کمر است و با ایستادن و راه رفتن بدتر می شود. علائم دیگر ممکن است شامل ترکیبی از موارد زیر باشد:

  • درد تابشی است و به باسن و پشت ران می زند (این درد، درد سیاتیک یا درد رادیکولار نامیده می شود)
  • درد هنگام خم شدن به عقب بدتر می شود.
  • هنگامی که بیمار نشسته است، به خصوص اگر در حالت خمیده بنشیند، احساس می کند درد بهتر شده است.
  • احساس خستگی در پاها، و احتمالا بی حسی و یا سوزن سوزن شدن پاها، به خصوص بعد از راه رفتن وجود دارد.
  • همسترینگ سفت شده و موجب می شود لمس انگشتان پا سخت شود.

بیماری اسپوندیلولیستزی گردنه ای Isthmic spondylolisthesis

اسپوندیلولیستزی گردنهای زمانی رخ می دهد که صفحه زیر دیسک بین مهره به جلو حرکت کرده باشد. این عارضه می تواند کمر درد ناشی از بی ثباتی و فشرده شدن ریشه های عصبی را ایجاد کند. کمر درد در این بیماری معمولا همراه درد باسن و درد کشاله ران است. سایر علائم ممکن است شامل ترکیبی از موارد زیر باشد:

  • درد اغلب به صورت تیر کشنده توصیف می شود.
  • علاوه بر درد پایین کمر درد در مفصل ران، کشاله ران و خود ران نیز احساس می شود.
  • زمانی که بیمار بنشیند احساس می کند درد بدتر شده اما با دراز کشیدن و خمیده شدن احساس بهتری دارد.
  • تغییر مواضع بدن اغلب با درد پایین کمر همراه است.

بیماری ساکروایلیاک مفصل

بیماری یا اختلال ساکروایلیاک مفاصل زمانی رخ می دهد که حرکات زیاد یا خیلی کمی در ساکروایلیاک مفاصلی که استخوان خاجی در پایین ستون فقرات را از هر دو طرف به لگن وصل کرده است، وجود داشته باشد.

بیماری های مزمن

چند بیماری های مزمن وجود دارد که می توانند به درد پایین کمر منجر شود.

  • تنگی کانال نخاعی: تنگی فضای اطراف نخاع، که می تواند بر اعصاب نخاعی فشار وارد کند.
  • اسپوندیلیت: اشاره به درد مزمن کمر و سفتی به دلیل التهاب شدید مفاصل مهره ها دارد.
  • فیبرومیالژیا: باعث دردهای عضلانی گسترده، از جمله کمر درد می شود.

شغل

اگر کارتان شامل حرکاتی مانند بلند کردن، کشیدن، یا هر چیزی که به ستون فقرات فشار وارد می کند باشد، ممکن است این حرکات به درد پایین کمر کمک کند. نه تنها کارهای یدی بلکه کارهایی که نیاز به نشستن های طولانی مدت دارد، به خصوص اگر صندلی مناسب در اختیار نداشته باشید و یا درست ننشینید می توانند همراه با کمر درد باشند.

کیف

کیف یا هر گونه وزن اضافه ای که حمل می کنید و بیش از حد به شانه و کمر فشار وارد می کند می تواند منجر به درد پایین کمر شود. این بار ها بخصوص اگر مداوم و به صورت ممتد حمل شود فشار زیادی به کمر وارد می کند. برای حمل بارهای سنگین از کیف های چرخ دار استفاده کنید.

برخی از ورزش ها

افراط در ورزش هایی مانند گلف یکی از شایع ترین علل درد عضلات بیش از حد است که منجر به کمر درد می شود. این موضوع به خصوص برای کسانی که به طور مدام ورزش نمی کنند و تنها در تعطیلات آخر هفته به این ورزش ها می پردازند شدیدتر است.

وضعیت بدن

همیشه مادرهای حق دارند که بگویند: “صاف بایستید!”. این صاف ایستادن نباید فقط در طرز ایستادن شما موثر باشد بلکه نشستن به گونه ای که به کمر و ستون فقرات فشار وارد نشود نیز از اصول صاف ایستادن است. برای تحقق این وضعیت باید موراد زیر رار عایت کنید:

  • دولا دولا راه نروید.
  • هنگام ایستادن شانه هایتان به سمت عقب باشد.
  • مدت زیادی بر روی یک پا تکیه نکنید.
  • وقتی ایستاده اید، وزن خود را به طور مساوی و متعادل بر روی هر دو پا قرار دهید.
علت درد پایین کمر و بهترین درمان ها برای آن
علت درد پایین کمر و بهترین درمان ها برای آن

چه کسانی در معرض درد پایین کمر قرار دارند؟

بسیاری از افراد برای اولین بار طعم این نوع کمر درد را در دهه سوم زندگی خود می چشند. شانس حملات بعدی با سن افزایش می یابد. علاوه بر سن، عوامل دیگری نیز وجود دارند که قادرند خطر ابتلا به درد پایین کمر را افزایش دهند. این علل عبارتند از:

  • اضافه وزن
  • سبک زندگی غیر فعال
  • کارهایی که نیاز به بلند کردن اجسام سنگین دارد.

تشخیص درد پایین کمر

علل کمر درد به دلیل وجود ساختارهای بسیاری که در ستون فقرات وجود داشته و می توانند باعث ایجاد درد شوند، بسیار پیچیده باشد. هر زمان که فعالیت و یا موقعیتی درد را بهتر یا بدتر کند باید به پزشک مراجعه کنید. اولین سوالاتی که پزشک از شما خواهد پرسید در مورد محل، شدت، نوع درد و اولین تاریخ شروع آن خواهد بود. تشخیص درد پایین کمر معمولا به وسیله یکی از سه نوع درد زیر انجام می شود.

  • کمر درد محوری رایج ترین نوع از کمر درد است. این درد تنها به کمر محدود شده و به باسن و پاها سرایت نمی کند. کمر درد محوری معمولا تیر کشنده است و با انجام فعالیت های روزانه مانند ایستادن و راه رفتن بدتر می شود. این حالت معمولا با فعالیت های خاص (مانند ورزش) و یا موقعیت فیزیکی (مانند نشستن برای مدت طولانی) بدتر و با استراحت برطرف خواهد شد. بیشتر کمر درد های محوری حاد نیستند. این به این معنی است که در کوتاه مدت، بین ۶ تا ۱۲ هفته بهبود می یابند.
  • کمر درد ناشی از رادیکولوپاتی (سیاتیک) دومین نوع شایع از درد های ناشی از مشکلات کمر است. این نوع درد در نتیجه فشرده سازی ریشه های عصبی از عصب سیاتیک ایجاد شده و بیشتر در ساق پا احساس می شود. علائم کمر درد ناشی از رادیکولوپاتی همراه با بی حسی و ضعف در کمر است و تنها در یک طرف بدن بر روی باسن و ساق پا احساس می شود.
  • کمر درد پاینیس painis که معمولا پایین تر از کشاله ران و باسن احساس نمی شود. این نوع درد به ندرت تا زیر زانو امتداد دارد. این نوع درد با شدت های بسیار متفاوتی ایجاد می شود.

طبقه بندی انواع درد می توان پزشک را برای انتخاب طرح مناسب درمانی هدایت کند. به عنوان مثال، برای برخی از انواع درد های انتشاری، ممکن است در ابتدا برای از بین بردن منبع درد که بر روی عصب سیاتیک قرار گرفته است، تمرینات ورزشی با فرمت خاص تجویز شود.

تست های تشخیصی

هنگامی که درد شدید است و ۶ تا ۱۲ هفته بیشتر طول می کشد. برای تشخیص به روش های خاصی نیاز است. ابزارهای تشخیصی اضافی عبارتند از:

  • اشعه ایکس: این تست اطلاعات خوبی در مورد استخوان های ستون فقرات در اختیار پزشک قرار می دهد و معمولا برای بی ثباتی ستون فقرات، تومورها و شکستگی ها استفاده می شود.
  • سی تی اسکن: تصاویری از سطح مقطع مهره ها و دیسک های ستون فقرات تهیه می کند و برای تشخیص فتق دیسک و یا تنگی کانال نخاعی مورد استفاده قرار می گیرد.
  • میلوگرافی Myelogram: اجازه می دهد تا مشکلات ستون فقرات، نخاع و عصب ریشه شناسایی شود. برای این کار ماده حاجب روشن را قبل از اشعه ایکس و یا سی تی اسکن به ستون فقرات تزریق می کنند.
  • اسکن MRI: تصاویری از مقطع اجزا و مفاصل ستون فقرات تهیه می کند و برای ارزیابی مشکلات مربوط به دیسک های کمری و ریشه های عصبی، و همچنین رد عللی مانند عفونت های ستون فقرات و یا تومورها، استفاده می شود.

درمان درد پایین کمر

درمان درد کمر بستگی به سابقه بیمار، نوع و شدت درد دارد. اکثریت قریب به اتفاق موارد، درد کمر در عرض شش هفته، بدون جراحی و تمرینات خاص بهبود می باید. اگر درد همچنان ادامه داشته و یا بدتر شود، روش های تشخیصی و جراحی بیشتری ممکن است توصیه شود.

  • استراحت: توقف فعالیت برای چند روز اجازه می دهد تا بافت آسیب دیده و حتی ریشه های عصبی شروع به درمان خود کنند. این کار باعث می شود درد پایین کمر کمی بهتر شود. با این حال، استراحت بیش از چند روز می تواند به تضعیف عضلات منجر شود. عضلات ضعیف هرگز نمی توانند از ستون فقرات حمایت کنند. بیمارانی که به طور منظم ورزش هایی برای ساخت عضله و انعطاف پذیری انجام نمی دهند به احتمال بیشتری دچار عود بیماری در طولانی مدت می شوند.
  • گرما و سرما: گرما و یا سرما درمانی با کاهش التهاب، به از بین بردن بسیاری از انواع کمر درد کمک می کند. اغلب بیماران از سرما درمانی استفاده می کنند اما برخی نیز از گرما درمانی بهره می برند. اما بهتر از متناوبا از هر دو روش استفاده کنید.
  • داروها: طیف گسترده ای از داروهای ضد درد برای کمک به کاهش درد پایین کمر وجود دارد. برخی از این دارو ها موجب کاهش التهاب و برخی دیگر که مهار کننده ها هستند، در سیگنال های ارسالی به مغز برای حس درد اختلال ایجاد می کنند. هر دو نوع از این داروها، در صورت استفاده مداوم عوارض جانبی دارد.
  • ورزش: ورزش یک عنصر کلیدی برای هر برنامه درمانی است. به طور معمول این برنامه ها توسط افرادی مانند متخصصان طب فیزیکی، فیزیوتراپ ها و یا متخصصان توانبخشی طراحی می شود و شامل سه بخش ورزش های هوازی، کششی و قدرتی است. این تمرینات علاوه بر افزایش عضله در اطراف ستون فقرات موجب انعطاف پذیری آن نیز می شوند.
  • ورزش هوازی کم فشار: علاوه بر ورزش های خاص کمر، اغلب ورزش های هوازی کم فشار مانند پیاده روی، به دلیل رساندن اکسیژن به بافت نرم کمر، یک تمرین ایده آل برای کمر درد است. شنا یا ورزش های آبی نیز دارای همان اثر هستند و یک گزینه بسیار عالی می باشند.
  • اصلاح کایروپراکتیک (دستکاری کایروپراکتیک نیز نامیده می شود): این روش می تواند به بهبود عملکرد نخاعی با کاهش درد و التهاب و افزایش دامنه حرکت و عملکرد فیزیکی کمک کند. این روش حتما باید توسط پزشک متخصص کایروپراکتیک انجام شود.
  • تزریق استروئید اپیدورال: تزریق استروئیدها به طور مستقیم به ناحیه دردناک کمر منجر به کاهش التهاب و درد می شود. این روش یک درمان نیست بلکه به بیمار اجازه می دهد به طور موقف بهبود یافته تا بتواند به وسیله روش های دیگر مثل ورزش، درد را درمان کند.
  • جراحی: جراحی نیز در شرایط حاد مورد استفاده قرار می گیرد. جراحی در درمان سیاتیک، لامینکتومی و microdiscectomy به طور قابل توجهی، با از بین بردن فشار بر ریشه های عصبی فشرده شده، منجر به کاهش علائم درد می شود. جراحی فیوژن، نیز برای جلوگیری از حرکت یک بخش بدن انجام می شود.