درد مچ دست معمولا به هر گونه ناراحتی در مچ دست گفته می شود. این درد اغلب توسط سندرم تونل مچ دست ایجاد می شود. اما دیگر علل شایع درد مچ دست عبارتند از:
علل درد مچ دست
شرایط زیر از علل شایع درد مچ دست هستند:
سندرم تونل کارپ
عصب مدیان یکی از سه عصب اصلی در ساعد است. سندرم تونل مچ دست زمانی رخ می دهد که عصب مدیان فشرده شده و یا نیشگون گرفته شده باشد. این نوع درد، در کف دست احساس می شود و به دو طرف دست و قسمت های دیگر مانند قسمت های زیر سرایت می کند.
- انگشت شست
- انگشت سبابه
- انگشت وسط
- بخشی از انگشت حلقه
این درد گاهی موجب ایجاد تکانه الکتریکی شده که منتهی به انگشت شست می شود. سندروم تونل کارپ می تواند در یک دست و یا هر دو دست ایجاد شود.
اغلب، تورم در مچ دست باعث می شود که عصب فشرده شده و سندرم تونل مچ دست ایجاد شود. در واقع این درد به علت فشار بیش از حد مچ دست بر روی عصب مدیان احساس می شود. گذشته از این درد، سندرم تونل مچ دست می تواند به بی حسی و ضعف نیز منجر شود. احساس سوزن سوزن شدن در کنار دست و در نزدیکی انگشت شست نیز از دیگر علائم این سندرم است.
تورم مچ دست که به سندرم تونل مچ دست منتهی می شود می تواند با هر یک موارد زیر ایجاد شود:
- انجام کارهای تکراری با دست ها، مانند تایپ کردن، نقاشی و یا دوخت و دوز
- داشتن اضافه وزن در بارداری یا در زمان یائسگی
- ابتلا به برخی از بیماری ها مانند دیابت، ورم مفاصل و یا کم کاری غده تیروئید
آسیب به مچ دست
صدمه به مچ دست نیز می تواند باعث درد شود. آسیب های که منجر به درد مچ دست و رگ به رگ شدن آن می شوند عبارتند از:
- شکستن استخوان ها
- التهاب تاندون
تورم، کبودی، یا آسیب دیدگی شدید مفاصل نزدیکی مچ، ممکن است علائم مصدومیت مچ دست باشد. برخی آسیب های مچ دست می تواند بر اثر ضربه ناگهانی ایجاد شوند اما برخی دیگر به تدریج و به مرور زمان ایجاد می شوند.
نقرس
نقرس بیماری است که توسط تجمع اسید اوریک ایجاد می شود. اسید اوریک یک ماده شیمیایی است که هنگامی که بدن غذاهایی که حاوی ترکیبات آلی مینامند پورین هستند را تجزیه می کند، تولید می شود.
بیشتر اسید اوریک تولید شده، در خون حل شده و از بدن از طریق ادرار خارج می شود. اما در برخی از موارد، بدن اسید اوریک بیش از حد تولید می کند. اسید اوریک اضافی می تواند در مفاصل رسوب ایجاد کرده، و در نتیجه درد و تورم به همراه داشته باشند. این درد اغلب در زانو، مچ پا و مچ دست رخ می دهد.
از علل شایع ابتلا به نقرس عبارتند از:
- نوشیدن الکل زیاد
- پرخوری
- برخی از داروها مانند داروهای مدر
- بیماری های دیگر مانند فشار خون بالا، دیابت و بیماری های کلیوی
آرتروز
آرتروز یا همان آرتریت نتیجه التهاب مفاصل است. این وضعیت می تواند تورم و سفتی در قسمت آسیب دیده از بدن ایجاد کند. از طرفی علل بسیاری موجب ورم مفاصل می شوند. این علل عبارتند از:
- استهلاک عادی
- پیری
- کار کشیدن زیاد از دست
انواع و اقسام مختلفی از آرتریت وجود دارد، اما شایع ترین نوع آن ها عبارتند از:
- آرتریت روماتوئید، یک بیماری خود ایمنی است که معمولا بر هر دو مچ دست تاثیر می گذارد. این بیماری زمانی که سیستم ایمنی بدن به اشتباه به پوشش مفاصل حمله می کند، رخ می دهد. آرتریت روماتوئید، تورم دردناک دارد، که در نهایت ممکن است به فرسایش استخوان منجر شود.
- آرتروز یک بیماری دژنراتیو مفصل است که در میان افراد مسن رایج است. آتروز توسط یک تجزیه غضروف و پوشش مفاصل ایجاد می شود. بافت های محافظ مفاصل با افزایش سن و حرکت مکرر آسیب می بینند. این امر موجب افزایش اصطکاک، تجزیه مفاصل، تورم و درد می شود.
- ورم مفاصل پسوریاتیک، یک نوع از ورم مفاصل است که در افراد مبتلا به یک اختلال پوستی به نام پسوریازیس رخ می دهد.
علائمی که ممکن است همراه با درد مچ دست رخ دهند
درد مچ دست ممکن است با علائم زیر همراه باشد:
- انگشتان متورم
- مشکل در مشت کردن دست و به دست گرفتن اشیاء
- بی حسی یا احساس سوزش سوزن شدن در دست
- بدتر شدن درد، بی حسی و سوزن سوزن شدن در شب
- درد ناگهانی و شدید در دست
- تورم یا قرمزی در اطراف مچ دست
- احساس گرما و حرارت در مفصل مچ دست و نزدیکی آن
اگر همراه با تورم مچ دست تب بالای ۳۸ درجه داشتید حتما با پزشک تماس بگیرید. این علائم می تواند نشانه آرتریت عفونی باشد. آرتریت عفونی بیماری جدی است. اگر مچ دستتان به قدری درد می کند که نمی توانید آن را تکان دهید و یا درد بنظرتان غیر طبیعی است، ممکن است شکستگی استخوان داشته باشید. در این شرایط نیز به پزشک مراجعه کنید.
تشخیص علت درد مچ دست
علاوه بر معاینه فیزیکی، آزمایش های زیر می تواند در تشخیص علت درد مچ دست کمک کننده باشند:
- خم کردن مچ دست رو به پایین به مدت ۶۰ ثانیه، برای دیدن اثر بی حسی یا سوزن سوزن شدن
- ضربه آهسته به منطقه، برای بررسی میزان درگیری عصب مدیان
- تست گرفتن اشیاء در دست
- عکس اشعه ایکس از مچ، به منظور بررسی استخوان ها و مفاصل
- انجام الکترومیوگرافی برای ارزیابی سلامت اعصاب
- انجام تست عصب برای چک کردن صدمات عصبی
- آزمایش ادرار و خون برای تشخیص هر گونه بیماری زمینه ای
- برداشتن یک نمونه کوچک از مایع مفاصل برای بررسی کریستال ها و یا کلسیم در آن
درمان درد مچ دست
گزینه های درمانی برای درد مچ دست می تواند بسته به علت متفاوت باشد.
درمان سندرم تونل مچ دست ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- استفاده از مچ بند یا آتل برای کاهش تورم و درد مچ دست
- کمپرس سرد یا گرم به مدت ۱۰ تا ۲۰ دقیقه در روز
- مصرف داروهای ضد التهابی مانند ایبوبروفن یا ناپروکسن
- جراحی به منظور ترمیم عصب مدیان ( این جراحی در موارد شدید انجام می شود)
درمان نقرس ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- مصرف داروهای ضد التهاب مانند ایبوبروفن یا ناپروکسن
- نوشیدن مقدار زیادی آب برای کاهش غلظت اسید اوریک
- کاهش مصرف غذاهای چرب و الکل
- مصرف دارو تجویز شده توسط دکتر برای کاهش اسید اوریک در سیستم گردش خون
اگر آسیب به مچ دست وارد شده باشد می توانید به کمک روش های زیر آن را بهبود دهید:
- استفاده از آتل مچ دست
- استراحت مچ دست و بالا نگه داشتن آن
- مصرف مسکن های خفیف مانند ایبوپروفن یا استامینوفن
- استفاده از کیسه یخ بر روی منطقه آسیب دیده به مدت چند دقیقه برای کاهش تورم و درد
اگر دچار ورم مفاصل شده اید، یک درمانگر فیزیکی می تواند به شما کمک کند. فیزیوتراپیست در این شرایط تمریناتی را برای تقویت و کششی عضلات پیشنهاد می کند.
جلوگیری از درد مچ دست
شما می توانید از درد مچ دست و سندرم تونل کارپال با برخی از استراتژی های زیر، جلوگیری کنید:
- استفاده از یک صفحه کلید ارگونومیک برای بالا نگه داشتن مچ دست
- استراحت دادن به دست در حالی که تایپ می کنید و یا فعالیت های مشابه انجام می دهید.
- مشاوره با یک درمانگر برای ارائه برنامه ای جهت کشش و تقویت مچ دست
برای جلوگیری از ابتلا به نقرس در آینده موارد زیر را در نظر داشته باشید:
- نوشیدن آب بیشتر و الکل کمتر
- اجتناب از خوردن جگر، ماهی کولی، ماهی دودی و یا ترشی
- خوردن مقدار متعادل پروتئین
تمرینات مناسب برای تقویت مچ دست
شما می توانید از تمرینات زیر برای تقویت عضلات مچ دست استفاده کنید.
