علل، علائم و درمان کلستاتوما

کلستاتوما یک رشد غیر سرطانی  و غیر طبیعی پوست است که می تواند در بخش میانی گوش و در پشت پرده گوش به وجود آید. این عارضه ممکن است یک نقص مادرزادی باشد. اما اغلب با عفونت های مکرر گوش میانی ایجاد می شود.

کلستاتوما اغلب به شکل یک کیست و یا کیسه است که با پوست قدیمی پوشیده و ایجاد می شود. همان طور که این سلول های مرده پوست تجمع می یابند، این کیست می تواند بزرگ شود و استخوان ظریف گوش میانی را از بین ببرد. ضایعات و عوارض ایجاد شده توسط کلستاتوما ممکن است شنوایی، تعادل و عملکرد عضلات صورت را تحت تاثیر قرار دهد.

چه چیزی باعث کلستاتوما می شود؟

علاوه بر عفونت های مکرر گوش، کلستئاتوم، ممکن است توسط عملکرد ضعیف لوله استاش ایجاد شود. لوله استاش، لوله ای است که از پشت بینی به وسط گوش منتهی می شود. شیپور استاش (لوله استاش) اجازه می دهد هوا در گوش جریان داشته باشد و فشار داخلی آن تنظیم شود. این عضو در گوش ممکن است به دلایل زیر عملکرد صحیح نداشته باشد:

اگر شیپور استاش به درستی کار نکند، یک خلاء جزئی ممکن است در گوش میانی رخ دهد. این خلا ممکن است به بخشی از پرده گوش و گوش میانی کشیده شود. پس از ایجاد این خلاء، کیستی که عامل اصلی ایجاد کلستئاتوم است تشکیل می شود. این کیست ممکن است به مرور و بر اثر تجمع بیش از حد پوست های مرده، مایعات و سایر مواد زائد در گوش میانی، بزرگ شود.

کلستاتوما در کودکان

در موارد بسیار نادر، کلستئاتوم در کودک به صورت مادرزادی وجود دارد. این یک نقص مادرزادی محسوب می شود. کلستاتومای مادرزادی می تواند در گوش میانی یا در مناطق دیگر گوش تشکیل شود. در صورتی که کودک مکررا به عفونت های گوش در ابتدای زندگی مبتلا شود، ممکن است با بزرگ شدن آن، تجربه ایجاد این کیست در گوش میانی ایجاد شود.

نشانه های این بیماری چیست؟

نشانه های مرتبط با کلستاتوم، معمولا خفیف شروع می شود. این نشانه ها با بزرگ شدن کیست به مرور زمان شدیدتر شده و ممکن است مشکلات دیگری در گوش ایجاد کند.

ابتدا گوش مبتلا به این عارضه ممکن است یک مایع بدبو ترشح کند. با بزرگ شدن کیست و ایجاد فشار در گوش ممکن است درد نیز بعد از مدتی ایجاد شود. این درد یا داخل گوش و یا پشت آن احساس می شود. فشار ایجاد شده توسط این کیست ممکن است به حدی باشد که موجب ناشنوایی شود. در صورتی که هر کدام از علائم زیر را داشتید به پزشک مراجعه کنید:

  • سرگیجه
  • فلج شدن ماهیچه های صورت

اگر کیست همچنان به رشد بدون کنترل خود ادامه دهد، از دست دادن دائمی شنوایی می تواند رخ دهد.

عوارض بالقوه ناشی از کلستاتوم چیست؟

هنگامی که  این کیست درمان نشده و بزرگ تر شود، موجب بروز عوارضی می شود که ازخفیف تا شدید متغییر است. سلول های مرده جمع شده در این کیست محیط را محیای تشکیل قارچ ها و باکتری ها می کند. این به معنی آن است که کیست می تواند آلوده شده و موجب ایجاد التهاب و ترشح دائمی از گوش شود.

با گذشت زمان، کلستئاتوم ممکن است استخوان اطراف خود را از بین ببرد. این آسیب می تواند به پرده گوش، استخوان های داخل گوش و استخوان موجود در نزدیکی مغز و اعصاب صورت آسیب برساند. اگر استخوان پشت گوش از بین برود ممکن است از دست دادن دائمی شنوایی رخ دهد.

علاوه بر این، اگر کیست به رشد خود ادامه دهد ممکن است عضلات صورت را ضعیف کند.

دیگر عوارض بالقوه این بیماری شامل موارد زیر می باشد:

  • عفونت مزمن گوش
  • تورم گوش داخلی
  • فلج عضلات صورت
  • مننژیت، که یک عفونت جدی در مغز است
  • آبسه مغز، و یا ایجاد مجموعه ای از چرک در مغز

کلستاتوما چگونه تشخیص داده می شود؟

برای شروع تشخیص، پزشک از یک اتوسکوپ برای دیدن داخل گوش استفاده می کند. این ابزار سلول های پوست و یا توده بزرگی از رگ های خونی در گوش را نشان می دهد.

اگر هیچ نشانه ای آشکار از یک کلستئاتوم وجود نداشته باشد، سی تی اسکن تجویز می شود. اگر نشانه هایی مانند سرگیجه و ضعف عضلانی صورت نیز وجود داشته باشد، باز هم از این آزمایش برای تشخیص استفاده می شود. سی تی اسکن یک تست تصویربرداری بدون درد است که تصاویری از یک مقطع بدن را نشان می دهد. اسکن انجام شده برای این بیماری به پزشک اجازه می دهد تا داخل گوش و جمجمه را ببیند. این می تواند به بهتر تجسم کردن کیست و یا رد سایر علل احتمالی مرتبط با نشانه ها کمک کند.

کلستاتوما چگونه درمان می شود؟

به طور کلی، تنها راه برای درمان کلستئاتوم این است که این توده را با عمل جراحی بردارید. اگر کیست برداشته نشود ممکن است بزرگ شده و عوارضی که در بالا ذکر کردیم را به همراه داشته باشد. هرگز این کیست را به حال خود رها نکنید زیرا به طور طبیعی درمان نمی شود، بلکه رشد کرده و مشکلات شما را بیشتر می کند.

بعد از تشخیص کیست، اگر در گوش التهاب و عفونت وجود داشته باشد پزشک آنتی بیوتیکی را به صورت قطره گوش برای تمیز کردن دقیق گوش و درمان کیست های آلوده تجویز می کند.

در بیشتر موارد عمل جراحی این کیست سرپایی است و نیاز به بستری شدن ندارد. مگر این که کیست خیلی بزرگ شده و یا عفونت جدی به همراه داشته باشد. در این شرایط عمل تحت بیهوشی انجام شده و بعد از برداشتن کیست، درمان های لازم برای جبران آسیب های وارده شروع می شود.

بعد از برداشتن کیست، مدام باید به پزشک مراجعه کنید و وضعیت گوش را پیگیری کنید. اگر استخوان های گوش طی عوارض بیماری از بین رفته باشد، به جراحی دومی نیز نیاز می باشد.

بعد از عمل جراحی، برخی از افراد سرگیجه و اختلالات طعم دارند. این عوارض تقریبا همیشه وجود دارد و بعد از چند روز از بین می رود.

از نوع مادر زادی این بیماری نمی توان جلوگیری کرد. اما والدین باید علائم کودک را مدام چک کرده و در صورت وجود بیماری آن را به موقع تشخیص دهند. از نوع غیر مادرزادی کلستاتوما نیز می توان با درمان به موقع عفونت گوش جلوگیری کرد.