علل، نشانه ها، تشخیص و درمان نوروپاتی اتونومیک

نوروپاتی اتونومیک به اختلالات مربوط به اعصاب محیطی به ویژه اعصابی که به طور خودکار و بدون تلاش آگاهانه فرآیندهای بدن ( سیستم عصبی خودکار ) را تنظیم می کنند اشاره دارد. در ادامه این مطلب مجله پیام سلامت در مورد علل، نشانه ها، تشخیص و درمان نوروپاتی اتونومیک با شما صحبت خواهیم کرد.

سیستم عصبی از دو بخش مرکزی و محیطی تشکیل شده است. سیستم عصبی مرکزی شامل مغز و نخاع است. سیستم عصبی محیطی نیز شامل اعصابی است که بافت های بدن را به مغز و نخاع متصل می کنند. اعصاب محیطی شامل اعصاب اتونوم است که به طور خودکار (ناخودآگاه) فرآیندهای بدن را تنظیم می کند. اعصاب محیطی نیز شامل اعصاب سوماتیک است. این اعصاب اعصابی هستند که عضلات را آگاهانه کنترل کرده و یا با گیرنده های حسی در پوست ارتباط برقرار می کنند.

نوروپاتی اتونومیک یک نوع از نوروپاتی محیطی است. در این اختلال اعصاب محیطی در سراسر بدن آسیب می بینند. در نوروپاتیهای اتونوم، آسیب به اعصاب اتونوم از آسیب به اعصاب سوماتیک بیشتر است.

علل نوروپاتی اتونومیک

علل شایع این اختلال عبارتند از:

  • دیابت
  • آمیلوئیدوز (تجمع غیرطبیعی پروتئین در بافت)
  • اختلالات خود ایمنی (زمانی که سیستم ایمنی بدن به سوء تعبیر مبتلا شده و به بافت های بدن به عنوان یک عامل خارجی حمله می کند)

عفونت های ویروسی نیز ممکن است موجب ایجاد واکنش های ایمنی شده در نتیجه اعصاب اتونوم آسیب ببینند. در این واکنش برخی از آنتی بادی های تولید شده توسط سیستم ایمنی بدن به سطح فیبر عصبی و یا بافتی که در اطراف فیبر قرار دارد حمله می کند. این بافت پوششی است که در عصب برای انجام وظایف به دقت و سرعت انگیزه ایجاد می کند. این بافت ها معمولا غلاف میلین نامیده می شوند. یک واکنش مشابه نیز در سندرم گیلن باره و در نوروپاتی دمیلینه التهابی مزمن رخ می دهد.

آنتی بادی های تولید شده توسط گیرنده های استیل کولین به ندرت به سیستم ایمنی بدن (بخشی از سلول های عصبی هستند که آن ها را قادر به پاسخگویی به استیل کولین می کند) حمله می کنند. استیل کولین یکی از پیام رسان های شیمیایی (انتقال دهنده های عصبی) برای برقراری ارتباط در سیستم عصبی اتونوم می باشد.

علل دیگر ایجاد اختلال نوروپاتی اتونومیک شامل سرطان، مصرف مواد مخدر، مصرف بیش از حد الکل و سموم هستند.

علائم این اختلال

  • کاهش بیش از حد فشار خون زمانی که فرد می ایستد (افت فشار خون وضعیتی)
  • احساس سبکی سر و یا ضعف
  • مردان ممکن است اختلال نعوظ نیز داشته باشند.
  • برخی از افراد بی اختیاری ادراری را به دلیل بیش فعالی مثانه تجربه می کنند.
  • احتباس ادرار به دلیل از کار افتادن مثانه نیز ممکن است ایجاد شود.
  • احساس سیری بعد از خوردن غذا به دلیل بیماری به نام گاستروپارزی و یبوست شدید نیز از دیگر نشانه های این بیماری می باشند.

هنگامی که اعصاب سوماتیک نیز آسیب دیده باشد، فرد ممکن است احساس بی حسی و یا احساس سوزن سوزن شدن در دست و پا، و یا عضلات ضعیف شده را داشته باشد.

روش های تشخیص اختلال نوروپاتی اتونومیک

تشخیص این بیماری به کمک دو روش زیر انجام می شود:

  • معاینات پزشک
  • گاهی اوقات آزمایش خون

پزشکان این اختلال را بر اساس علائم مشکوک شناسایی می کنند. آزمایش های خاصی در معاینه فیزیکی انجام می شود تا نشانه های اختلالات اتونوم و علل احتمالی (مانند دیابت یا آمیلوئیدوز) مشخص شود. آزمایش خون نیز گاهی اوقات با اندازه گیری آنتی بادی های گیرنده های استیل کولین، واکنش خود ایمنی را نشان می دهد.

درمان این اختلال به چه شیوه انجام می شود؟

درمان این اختلال به شیوه های اصلی زیر انجام می شود:

  • اگر علت اختلال مشخص شود، درمان علت زمینه ای، درمان اصلی بیماری است.
  • گاهی اوقات داروهای سرکوب کننده ایمنی استفاده می شود.
  • برای علایم شدید، تزریق گلوبولین یا پلاسما گاهی اوقات ایمنی را افزایش می دهد.

اگر نوروپاتی به علت واکنش های خود ایمنی ایجاد شود با داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی بدن (داروهای سرکوب کننده ایمنی) و کاهنده واکنش، مانند آزاتیوپرین، سیکلوفسفامید، یا پردنیزون درمان می شود.

اگر علائم شدید باشد، گلوبولین ایمنی (محلولی است که حاوی آنتی بادی های مختلف جمع آوری شده از یک گروه از اهدا کنندگان می باشد) ممکن است به صورت داخل وریدی تزریق شود. تعویض پلاسما نیز یکی از گزینه های درمانی است. در تبادل پلاسما، خون از بدن برای فیلتر شدن و حذف آنتی بادی های غیرطبیعی خارج شده، و سپس به بدن فرد باز می گردد.