آشنایی با انواع و علل نوروپاتی محیطی

نوروپاتی محیطی یک نوع بیماری عصبی است. اغلب اوقات نوروپاتی محیطی یک فرآیند تدریجی است که طی ماه ها یا سال ها بدتر می شود. از طرفی به طور معمول، نوروپاتی هفته ها یا حتی ماه ها طول می کشد تا تشخیص داده شود. اگر به شما گفته شده است که به این بیماری مبتلا شده اید، احتمالا سوالات زیادی در مورد انواع و علل نوروپاتی محیطی دارید. برای یافتن پاسخ سوالاتتان بهتر است تا انتهای این مطلب مجله پیام سلامت با ما همراه شوید.

نوروپاتی محیطی چیست؟

نوروپاتی به معنی بیماری اعصاب است. اعصاب دو کار اصلی در بدن انجام می دهند. برای دادن دستور العمل جهت حرکت عضلات و تشخیص احساسات جسمی مانند درد، درجه حرارت، لمس، بافت و ارتعاشات، از اعصاب استفاده می شود. هنگامی که اعصاب بیمار می شوند یا آسیب می بینند، ضعف عضلانی، اختلال حسی یا هر دو به سراغتان خواهد آمد.

به طور معمول، در نوروپاتی، اعصاب دست ها، بازوها، ران ها و ساق پا توسط این بیماری دچار اختلال می شود. اعصاب موجود در اندام های بدن معمولا به عنوان اعصاب محیطی شناخته می شوند و به همین دلیل نوروپاتی در عامه مردم به عنوان نوروپاتی محیطی شناخته می شود. با این حال، انواع دیگری از نوروپاتی نیز وجود دارد که در انتهای این مطلب به آن ها اشاره می کنیم.

نوروپاتی ناشی از آسیب به لایه محافظ چربی است که عصب را پوشش می دهد. هنگامی که عصب آسیب می بیند، معمولا آن را نوروپاتی آکسون می نامند. زمانی که پوشش اطراف اعصاب، یا همان میلین دچار آسیب می شود، به آن نوروپاتی دمیلینه گفته می شود. در اکثر موارد، نوروپاتی آکسون و نوروپاتی دمیلینه باعث بروز علائم مشابه خواهند شد. اما آزمایشاتی نیز وجود دارد که می تواند تعیین کند که نوروپاتی بیمار از نوع آکسون است یا دمیلینه. این اطلاعات برای شناسایی علل نوروپاتی محیطی مفید است.

شایعترین علامت اولیه نوروپاتی شامل بی حسی و سوزن شدن اندام است که وقتی عصب به طور جزئی آسیب می بیند رخ می دهد. هنگامی که عصب به شدت آسیب دیده است، حس به طور کامل از بین می رود و درد و ضعف خفیف و متوسطی نیز وجود دارد. اما اگر عصب به طور کامل آسیب دیده باشد، باعث از دست دادن کامل احساس و فلج (ضعف کامل) اندام می شود.

علل نوروپاتی محیطی

برای ایجاد نوروپاتی در بدن علل مختلفی وجود دارد. اما شایع ترین علل نوروپاتی محیطی به شرح زیر می باشند:

دیابت

دیابت شایع ترین علت نوروپاتی محیطی است. دیابت نوع ۱ و دیابت نوع ۲ به علت ایجاد سموم در بدن باعث ایجاد آسیب عصبی و نوروپاتی می شوند. آسیب وارده از طریق دیابت از طریق صدمه به اعصاب و عروق خونی ایجاد می شود. بهترین راه برای مدیریت نوروپاتی دیابتی، حفظ و کنترل قند خون در محدوده طبیعی و مناسب است.

الکل

نوروپاتی الکلی یکی دیگر از انواع رایج نوروپاتی است. استفاده مکرر و زیاد از الکل باعث ایجاد و تجمع سموم مختلف در بدن می شود. این سموم می توانند به اعصاب آسیب برسانند. علاوه بر این، مصرف مزمن الکل می تواند سبب سوء تغذیه شود. خود سوء تغذیه نیز عاملی برای آسیب عصبی است.

کمبود ویتامین B12

سوء تغذیه به علت فقدان ویتامین ها و مواد معدنی ضروری می تواند باعث ایجاد نوروپاتی شود. کمبود ویتامینی که اغلب باعث ایجاد نوروپاتی می شود، کمبود ویتامین B12 است.

داروها

برخی از داروها، به علت وارد کردن آسیب مستقیم به اعصاب، از علل نوروپاتی محیطی محسوب می شوند. داروهایی که سبب ایجاد نوروپاتی می شوند به طور معمول بر روی بروشور خود، از این بیماری به عنوان یکی از عوارض جانبی یاد شده است.

شیمی درمانی

در روش شیمی درمانی از یک دارو قدرتمند برای درمان سرطان و سایر بیماری ها استفاده می شود. یکی از عوارض جانبی رایج در بسیاری از داروهای شیمی درمانی ایجاد نوروپاتی محیطی می باشد. با توجه به خطرناک بودن انواع سرطان، نوروپاتی محیطی اغلب به عنوان عارضه جانبی قابل چشم پوشی شناخته می شود. زیرا درمان و نجات جان بیمار اهمیت بیشتری دارد.

نارسایی کلیه

از آنجا که کلیه ها سموم را از بدن دفع می کنند، در برخی از افرادی که از نارسایی کلیه رنج می برند، نوروپاتی در نتیجه تجمع سموم در بدن تجربه می شود. بسیاری از بیماران که به دلیل نارسایی کلیه تحت درمان با روش دیالیز هستند تجربه نوروپاتی را به علت نارسایی کلیه دارند.

فشرده شدن عصب

یکی دیگر از علل نوروپاتی محیطی تحت فشار بودن عصب است. اغلب هنگامی که یکی از اعصاب بدن به علت فشار یا تورم یا آسیب فشرده می شود، قادر به دریافت مناسب مواد مغذی نیست. این عارضه به نوعی نوروپاتی به نام “نوروپاتی ناشی از فشرده شدن” منجر می شود. رایج ترین نوروپاتی ناشی از فشرده شدن، سندرم تونل کارپال است. این سندرم به دلیل استفاده بیش از حد از عضلات مچ دست، بی حسی یا سوزن سوزن شدن را در این ناحیه ایجاد می کند. بهترین راه برای مدیریت نوروپاتی ناشی از فشرده شدن عصب این است که تورم را از طریق استراحت، سرما درمانی و یا جراحی برطرف کنید.

بیماری های خود ایمنی

بیماری های خود ایمنی باعث می شوند بدن به خودش حمله کند. اغلب اوقات بیماری های خود ایمنی باعث بروز مسائل مربوط به مفاصل و استخوان می شود. اما گاهی اوقات نیز مشاهده شده است که بیماری های خود ایمنی باعث ایجاد نوروپاتی می شوند. افرادی که به نوروپاتی از طریق بیماری های خود ایمنی مبتلا می شوند، به طور معمول نیاز به داروهای ضد التهابی مانند استروئیدها برای کنترل بیماری های خود ایمنی شان دارند.

[quote font_size=”18″ color=”#37a02b”]

پیشنهاد می کنیم برای اطلاعات بیشتر، این مطالب را نیز بخوانید:

درمان نوروپاتی دیابتی به کمک روش های خانگی و طبیعی

معرفی داروهای درمان نوروپاتی (درد عصب) به همراه اثر بخشی و عوارض جانبی هر کدام

معرفی روش های درمان جایگزین برای نوروپاتی محیطی

[/quote]

عفونت ها

برخی از عفونت ها باعث ایجاد نوروپاتی می شوند. عفونت یکی از علل شایع نوروپاتی نیست. اما اگر عفونت علت ایجاد این آسیب عصبی باشد، هنگامی که درمان شود، آسیب عصبی اغلب برگشت پذیر خواهد بود.

سندرم گلین بار (GBS)

سندرم GBS نوعی نوروپاتی دمیلینه حاد است. این به این معنی است که این سندرم به طور ناگهانی اتفاق می افتد. یک فرایند فیزیولوژیکی به نام demyelination باعث ایجاد سندرم گلین باره شده و بر روی اعصاب مختلف تاثیر می گذارد. این بیماری جدی ممکن است حتی کشنده نیز باشد. GBS باعث ضعفی می شود که از کف پا شروع شده، و سپس به سرعت به ران ها سرایت می کند. این عارضه ممکن است موجب تضعیف یا فلج عضلات تنفسی شده و به طور بالقوه باعث مرگ ناشی از ایست تنفسی شود. درمان GBS بر روی حفظ اکسیژن بدن به وسیله یک دستگاه تنفسی متمرکز شده است. در حالی که قوی کردن سیستم ایمنی نیز برای درمان GBS مورد استفاده قرار می گیرد. اکثر افراد مبتلا به GBS جان سالم به در می برند. اما برای مدیریت بیماری و شرایط باید تحت نظر پزشک بوده و تا زمانی که بیماری به طور کامل درمان شود در بخش مراقبت های ویژه بیمارستان بستری شوند.

نوروپاتی یک وضعیت نسبتا شایع است. اما وقتی علت آن تشخیص داده می شود، می توان از طریق دارو آن را کنترل کرد.

انواع نوروپاتی

نوروپاتی محیطی: عصب ها در سراسر بدن، دست ها، پاها، صورت و نیم تنه ها توزیع می شوند. اغلب اوقات نوروپاتی بر اعصاب دست ها یا پاها تاثیر می گذارد. در این حالت به آن نوروپاتی محیطی گفته می شود. نوروپاتی محیطی شایع ترین نوع نوروپاتی است.

پلی نوروپاتی: هنگامی که بیش از یک عصب در بدن تحت تاثیر نوروپاتی قرار می گیرد، آن را به نام پلی نوروپاتی می شناسند. پلی نوروپاتی معمولا زمانی رخ می دهد که یک بیماری در بدن باعث آسیب به اعصاب شده است.

مونو نوروپاتی: گاهی اوقات نوروپاتی بر روی یک عصب خاص و یا چند عصب که در یک محل از هم جدا شده اند تاثیر می گذارد. به عنوان مثال، فلج بل، نوروپاتی است که عصب صورت (۷ عضله جمجمه) را تحت تاثیر قرار می دهد و شل شدن یک طرف صورت را به همراه دارد. این نوع نوروپاتی معمولا بدون هیچ دلیل یا توضیحی اتفاق می افتد و اغلب به خودی خود بهبود می یابد. یکی دیگر از مثال های مونو نوروپاتی، فلج عصب پرونئال است که ممکن است به علت فشار بر روی یک عصب در پا رخ دهد.

نوروپاتی ارثی: چند نوع نوروپاتی ارثی نیز وجود دارد. شایع ترین آن ها بیماری شارکو ماری توث است که بر اعصاب حرکتی و اعصاب حسی تأثیر می گذارد. بروز آن بسیار نادر است و آزمایشات ژنتیکی جدید برای این بیماری وجود دارد.

منابع:

Paraesthesia and peripheral neuropathy

A systematic review of peroneal nerve palsy and recovery following traumatic knee dislocation