استئومیلیت استخوان به معنی عفونت استخوان است. این بیماری می تواند در هر استخوانی در بدن اتفاق بیافتد. اما اغلب بر روی استخوان های بلند مانند استخوان پا و ستون فقرات تاثیر می گذارد. این بیماری می تواند از عفونت باکتریایی (معمولا از اورئوس) و یا به ندرت از عفونت قارچی ناشی شود.
استئومیلیت بیشتر بر روی مردان تاثیر می گذارد. کودکان و افراد بالای ۵۰ سال نیز بیشتر در معرض ابتلا می باشند. بعد از آلوده شدن استخوان، ممکن است عفونت از طریق جریان خون به سایر نقاط بدن رفته و آن قسمت را آلوده کند. این نوع عفونت می تواند حاد یا مزمن باشد و درمان آن نیز به نوع بیماری بستگی دارد.
علائم و نشانه های استئومیلیت
علائم استئومیلیت عبارتند از:
- درد، تورم، گرمی و قرمزی در محل استخوان مبتلا
- کمر درد مداومی که با کمپرس آب گرم و مسکن بهتر نمی شود.
- ایجاد آبسه با چرک در بافت اطراف استخوان دردناک
- در برخی از موارد تب
- خستگی
- استئومیلیت در لگن و یا کمر ممکن است هیچ علامتی ایجاد نکند.
علت این بیماری چیست؟
عفونت ناشی از باکتری یا قارچ، می تواند در استخوان رشد کرده و یا از طریق خون به سایر اندام های بدن نیز سرایت کند. این عفونت ممکن است بعد از شکستگی و آسیب دیدگی استخوان ایجاد شود. حتی گاهی بعد از عمل تعویض مفصل فرد به این بیماری دچار می شود. عفونت می تواند فراتر از استخوان ها نیز گسترش یافته و آبسه در عضلات و سایر بافت ها در خارج از استخوان ایجاد کند. انواع این عفونت ها عبارتند از:
- ورورد عفونت به خون که در کودکان شایع است.
- آسیب ناشی از عمل جراحی تعویض مفصل و یا شکستگی استخوان
- عفونتی که به دلیل گردش خون ضعیف در بدن ناشی از دیابت و … از بین نمی رود و منجر به عفونت استخوان می شود.
- عفونتی که در مهره های کمر ایجاد شده و به نام استئومیلیت مهره شناخته می شود.
تشخیص بیماری
بعد از بررسی علائم بیمار معمولا حساسیت استخوان توسط پزشک بررسی می شود. سپس برای اطمینان بیشتر آزمایش خون جهت یافتن علائم عفونت تجویز می شود. گاهی اوقات نمونه برداری استخوان نیز انجام می شود.
ممکن است آزمایشات تصویر برداری نیز برای تشخیص استئومیلیت استفاده شود. اولین تست تصویر برداری عکس اشعه ایکس است. برای این آزمایش، مواد رایواکتیو به بدن تزریق می شود تا محل عفونت به درستی مشخص شود. سی تی اسکن (CT)، تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) و یا توموگرافی تابش پوزیترون (PET) نیز از دیگر آزمایشاتی است که برای تشخیص استفاده می شود. این آزمون ها اطلاعات دقیق تری از عکس اشعه ایکس به پزشک می دهند. اسکن PET برای ارزیابی استئومیلیت مزمن بسیار موثر است.
درمان استئومیلیت
استئومیلیت مزمن با جراحی و آنتی بیوتیک درمان می شود. اما استئومیلیت حاد و استئومیلیت مهره ممکن است با آنتی بیوتیک به تنهایی درمان شود. اگر شرایط حاد باشد پزشک ممکن است برای محافظت از استخوان و عدم تحرک آن، از آتل استفاده کند.
درمان های دارویی
دارویی که برای درمان این بیماری مورد نیاز است بستگی به نوع باکتری و قارچی دارد که عفونت را در استخوان ایجاد کرده است. اگر درمان آنتی بیوتیک باشد، بسته به شدت بیماری ممکن است آنتی بیوتیک خوراکی و یا وریدی استفاده شود. استفاده چند هفته ای از دارو احتمالا بیماری را درمان خواهد کرد.
استئومیلیت مزمن، ممکن است نیاز به مصرف آنتی بیوتیک به مدت چند سال و یا تا آخر عمر داشته باشد. داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی، داروهای ضد تورم هستند که ممکن است به تسکین درد منجر شوند.
روش های جراحی
در برخی موارد ممکن است عمل جراحی مانند موارد زیر مورد نیاز باشد:
- تخلیه منطقه آلوده از چرک یا مایع.
- برداشتن استخوان و بافت آلوده (دبریدمان)
- بازگرداندن گردش خون به استخوان است. جراح ممکن است هر استخوانی که بیمار شده است را با یک استخوان یا عضله از جای دیگری در بدن پیوند بزند. در این حالت جریان خون به استخوان برخواهد گشت.
- برداشتن هر گونه اشیاء خارجی مانند پیچ و یا پلاتینی که قبلا برای اصلاح استخوان مورد استفاده قرار گرفته است.
تغذیه
هیچ مکمل غذایی به طور خاص برای درمان استئومیلیت وجود ندارد، اما این مکمل ها ممکن است با تقویت سیستم ایمنی بدن، برای سلامت کلی بدن و تسریع در روند بهبود، مفید باشد:
ویتامین C: ویتامین C ممکن است با داروهای دیگر، از جمله داروهای شیمی درمانی، استروژن، وارفارین (کومادین) و … تداخل ایجاد کند.
ویتامین E: ویتامین E می تواند با تعدادی از داروها، از جمله رقیق کننده ها خون در تعامل باشد. بنابراین قبل از مصرف آن با دکتر خود مشورت کنید.
ویتامین A: اگر باردار هستید، بدون اجازه پزشک ار مکمل ویتامین A استفاده نکنید. ویتامین A با تعدادی از داروها در تداخل است. در این صورت موجب ایجاد فعل و انفعالاتی می شود که ممکن است خطرناک باشد.
سلنیوم: مصرف زیاد ویتامین C، می تواند جذب سلنیوم را برای بدن دشوار کند. از طرفی سلنیوم بیش از حد، نیز می تواند خطرناک باشد. پس قبل از مصرف سلنیوم برای اطمینان از دوز مناسب آن، با پزشک خود مشورت کنید.
داروهای گیاهی
هیچ داروی گیاهی به طور اختصاصی برای درمان این بیماری معرفی نشده است اما ممکن است استفاده از گیاهان زیر برای افراد مبتلا به استئومیلیت مفید باشد:
سیر (Allium sativum): دارای خواص ضد باکتری است اما ممکن است خطر خونریزی را افزایش دهد، به خصوص اگر همزمان رقیق کننده های خون مانند کلوپیدوگرل (پلاویکس)، وارفارین (کومادین)، یا آسپرین استفاده شود. سیر همچنین گاهی با برخی از داروها درمان HIV تداخل دارد.
اکیناسه: موجب تقویت سیستم ایمین بدن می شود. اما افراد مبتلا به بیماری های خود ایمنی مانند لوپوس یا آرتریت روماتوئید، و همچنین کسانی که اچ آی وی دارند، نباید اکیناسه مصرف کنند.
خوک طلایی (Hydrastis canadensis): دارای خواص ضد باکتری است. این گیاه یک گونه از گیاه پایا و دارویی از سرده آلاله و تیره آلالگان است. این گیاه بومی جنوب شرقی کانادا و شرق ایالات متحده آمریکا است. گیاه خوک طلایی با تعدادی از داروها، از جمله رقیق کننده های خون تداخل دارد. همچنین ممکن است قند خون را کاهش دهد. پس اگر مبتلا به دیابت هستید، قبل از مصرف این گیاه با پزشک خود مشورت کنید.
جینسنگ سیبری: ممکن است برای تقویت سیستم ایمنی بدن مفید باشد. جینسنگ سیبری با بسیاری از داروها، از جمله داروهای دیابت تداخل دارد. این گیاه را حتما تحت نظر پزشک استفاده کنید.
گون: این گیاه ممکن است به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کند. افراد مبتلا به بیماری های خود ایمنی مانند آرتریت روماتوئید یا لوپوس، نباید گون را استفاده کنند. افرادی که لیتیوم یا سیکلوفسفامید مصرف می کنند نیز باید از مصرف گون اجتناب کنند.
زرشک: دارای خواص ضد باکتری است. زرشک ممکن است با تعدادی از داروها، از جمله سیکلوسپورین در تداخل باشد. بنابراین قبل از مصرف آن از پزشک خود سوال کنید.