اکستازی یک داروی نیمه سنتتیک است که به عنوان یک محرک سیستم عصبی مرکزی عمل می کند. این مخدر را می توان از روغن درخت ساسافراس نیز مشتق کرد. نام دیگر اکستازی ۳و۴ متیلن دی اکسید متاآمفتامین (MDMA) است. اکستازی شیمیایی مرتبط با آمفتامین، داروی قانونی است که باعث افزایش هوشیاری می شود اما مت‌آمفتامین یک داروی غیر قانونی می باشد.
انواع اکستازی
قرص های اکستازی
فرم معمول این مخدر، قرص های کوچک رنگی با آرام های مختلف روی آن است. این قرص ها معمولا حاوی ۲۰ الی ۹۰ میلی گرم هیدروکلراید هستند که اغلب با مواد دیگر، مثل کافئین یا لاکتوز، و یا داروهایی، مثل آمفتامین، افدرین یا کتامین رقیق شده اند. این قرص ها طعم تلخ دارند و برخی از افراد آن ها را از طریق مقعد و یا از جایی که موجب جذب ماده به خون می شود، استفاده می کنند.
پودرهای اکستازی
پودر MDMA کریستال های سفید رنگی است که تقریبا هیدروکلراید خالص هستند. این پودرها برای خوردن به صورت کپسول، استفاده از طریق سیگار و یا حل کردن در آب و یا حتی تزریق از طریق رگ کاربرد دارد.
اکستازی Freebase
یک فرم غیر نمکی از این مخدراست و به صورت روغن خانگی از پودر MDMA مشتق شده و برای کشیدن با سیگار استفاده می شود.
ترکیب های متداول اکستازی با داروهای دیگر
- اکستازی + سیلوسایبین. این ماده یک قارچ است که باعث توهم می شود.
- اکستازی + افدرین (دارویی که کشاده کننده راه های تنفسی است). این ترکیب اثر محرک قوی تر از اکستازی به صورت تنها دارد.
- اکستازی + کتامین. دارای اثراتی مانند خواب آلودگی است.
- اکستازی + اسید لایزرژیک دی اتیل آمید (LSD). باعث توهم و دیگر احساسات غیر قابل پیش بینی می شود.
اکستازی گیاهی مخلوطی از گیاهان و برخی از مواد مخدر روانگردان قانونی، مانند افدرین است و به عنوان داروی ضد درد (OTC) در شکل قرص، و یا نوشیدنی های گیاهی و یا سیگار استفاده می شود. این محصولات گیاهی هستند و در صورت تجویز پزشک خطری ندارند.
اکستازی مایع یک اصطلاح مورد استفاده برای GHB (هیدروکسی گاما) است که از نظر اثر شبیه اکستازی است، اما از نظر شیمیایی با MDMA هیچ وجه اشتراکی ندارد.
کارکرد اکستازی در بدن
این ماده مخدر با تحریک ترشح ماده ای در مغز به نام سروتونین موجب ایجاد سرخوشی می شود. این هورمون به طور طبیعی توسط مغز تولید شده اما اکستازی موجب انتشار بیشتر آن می شود. علاوه بر این؛ اکستازی موجب تحریک هومون های زیر نیز می شود:
- هومون های دوپامین و نوراپی نفرین، که اثر سروتونین را افزایش می دهند.
- هومرون اکسی توسین، که ظاهرا مسئول احساس نزدیکی با دیگران است.
- هورمون ضد ادرار (ADH)، که در نتیجه آن ادرار کاهش می یابد.
اثرات کوتاه مدت
آثار اولیه حاصل از مصرف این ماده مخدر ۳۰ الی ۶۰ دقیقه پس از مصرف، اتفاق می افتد. این آثار در ۹۰ دقیقه پس از زمان مصرف به اوج خود می رسد و چند ساعت در همان اوج باقی می ماند. معمولا اثر این مواد روانگردان تا ۲۴ ساعت پس از مصرف در بدن فرد باقی می ماند. اثرات اکستازی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- رضایت
- همدلی، صمیمیت، گذشت، عشق به افراد دیگر و تمایل به لمس کردن آن ها
- تحریف احساس لامسه توسط مغز
- به ندرت توهم خفیف وجود دارد. در این توهم رنگ ها، صداها و ادراک فرد از زمان تحریف می شود.
- احساس کمال. این احساس زمانی رخ می دهد که اثرات اولیه دارو نمایان می شود. معمولا یک حس از یک ساعت تا چند روز پس از مصرف ادامه دارد.
علائم و نشانه های مسمومیت با اکستازی
مسمومیت با این مخدر زمانی ایجاد می شود که بیش از حد از آن استفاده شود. در این حالت علائم و نشانه های مسمومیت ۳۰ دقیقه پس از مصرف به صورت زیر خود را نشان می دهند:
- اضطراب و بی قراری
- گشاد شدن مردک چشم و تاری دید
- خشکی دهان و عرق کردن
- افزایش دمای بدن (هیپرترمی) یا گرگرفتگی
- فشردن دندان ها جلو، فک و دندان های آسیاب که ممکن است به نظر ناظران خنده های مضحک شمرده شود.
- سریع شدن ضربان قلب یا تپش قلب
- افزایش فشار خون
- حالت تهوع
- لرز
- مشکل در دفع ادرار
- مشکلات خواب
عوارض مرگبار مصرف این ماده مخدر
- اکستازی می تواند برای افراد مبتلا به آسم، بیماری های قلبی و صرع خطرناک باشد.
- یکی از عوارض این روانگردان هیپرترمی است. هیپرترمی به معنی افزایش شدید در درجه حرارت بدن است که ممکن است نارسایی کلیه و یا کبد ایجاد کند و حتی کشنده باشد. این عارضه بیشتر پس از مصرف PMA که گاهی اوقات به عنوان اکستازی به فروش می رسد رخ می دهد. پس فردی که پس از مصرف این ماده مخدر دچار شور و شعف شده و بدنش بسیار گرم است حتما باید به اورژانس منتقل شود.
- کم شدن آب بدن ممکن است به علت هیپرترمی، نوشیدن ناکافی آب یا نوشیدن الکل رخ دهد. علاوه بر این مصرف همزمان الکل و فعالیت زیاد نیز ممکن است به کم آبی شدید بدن منجرشود.
- مسمومیت آب که پس از نوشیدن مقدار زیادی آب ایجاد می شود. این حالت به دلیل از دست دادن نمک در طول عرق کردن در یک محیط گرم و احتباس آب ناشی از افزایش آزاد شدن هورمون ضد ادرار رخ می دهد. هیپوناترمی حاصل؛ به تورم مغز منجر می شود. از این حالت می توان با نوشیدن نوشابه های ورزشی که حاوی سدیم هستند جلوگیری کرد. بنابراین توصیه می شود پس از استفاده از این ماده مخدر خطرناک، آب زیادی بنوشید. اما دقت کنید که آب مصرفی نباید بیش از ۱٫۲ لیتر در هر ساعت باشد. در غیر این صورت به مسمومیت آب منجر می شود.
مرگ ناشی از تحرک زیاد پس از استفاده از این مخدر نادر است. اما همین حالت در افراد مبتلا به ناراحتی های قلبی می تواند منجر به ایست قلبی و مرگ شود.
علائم کم شدن اثر اکستازی
اثرات خوشی ناشی از مصرف این ماده، بعد از حداکثر ۲ الی ۳ روز کاملا از بین می رود. اما ممکن است فرد مصرف کننده علائم زیر را حتی پس از اتمام این دوره داشته باشد:
- افسردگی، اضطراب، حملات هراس و پارانویا
- مشکلات خواب
- ناتوانی در تمرکز
- خستگی
- از دست دادن اشتها
- ولع مصرف مجدد دارو
عوارض بلند مدت ناشی از مصرف
- آپنه خواب
- آسیب مغزی (این مورد هنوز با اطمینان تایید نشده است)
آیا اسکتازی اعتیاد آور است؟
بله اکستازی اعتیاد آور است. این ماده می تواند اعتیاد روانی را در فرد تشدید کند. افراد مصرف کننده کم کم برای رسیدن به لذت بیشتر دوز مصرف را افزایش داده و این موضوع باعث اعتیاد روانی آن ها می شود.