پزشکان هنوز نتوانسته اند که علل و عوامل خطر ابتلا به سندرم روده چکه کن را به طور کامل درک کنند. اما آن ها معتقدند که این اختلال بیماری نیست و نشان دهنده وقوع یک اتفاق غیر طبیعی در بدن است.
به این اختلال گاها افزایش نفوذ پذیری روده (LGS) نیز گفته می شود. پوشش روده ما به شکل طبیعی دارای منافذ بسیار کوچکی است که اجازه می دهند مواد مغذی موجود در غذاهای مصرفی به درون جریان خون راه پیدا کنند. در واقع با وجود این روزنه ها بدن ما می تواند به مواد مغذی دسترسی پیدا کند. اما هنگامی که فرد مبتلا به سندرم روده چکه کن می شود، روزنه ها موجود در پوشش روده اش بزرگ می شوند. بزرگ شدن این روزنه ها باعث ورود ذرات و سموم مواد غذایی به جریان خون می شود.
پس از ورود این ذرات و سموم، سیستم ایمنی بدن آن ها را به عنوان مهاجم شناسایی کرده و به سلول های سالم خود حمله می کند. این حمله سیستم ایمنی بدن به التهاب منجر شده و موجب ایجاد علائم متنوع زیر می شود:
- درد مفاصل
- مشکلات خلقی
- آکنه
- پسوریازیس
- خستگی
هر کسی می تواند به این سندرم مبتلا شود. اما برخی از عوامل خطر، بدن شما را نسبت به این سندرم آسیب پذیر تر می کنند. برای آشنایی با عوامل خطر ابتلا به سندرم روده چکه کن با ما تا انتهای این مطلب مجله پیام سلامت همراه شوید.
عوامل خطر ابتلا به سندرم روده چکه کن
رژیم غذایی نامناسب
شایع ترین عامل خطر ابتلا به این سندرم رعایت رژیم غذایی نامناسب است. مواد غذایی متعددی وجود دارد که می توانند به روده ها آسیب برسانند و منجر به التهاب شوند.
یکی از عوامل اصلی، پروتئین هایی هستند که در دانه ها، شکر، غذاهای اصلاح شده ژنتیکی (GMOs) و محصولات لبنی معمولی یافت می شوند. این غذاها حاوی مقادیر زیادی از مسدود کننده های مواد مغذی به نام های فیتات و لکتین هستند.
به عنوان مثال، پروتئین های اتصال شونده به قند، یعنی لکتین ها، به عنوان یک سیستم دفاع طبیعی برای گیاهان عمل می کنند. آن ها از گیاهان در برابر مهاجمان خارجی از قبیل قارچ ها و انگل ها محافظت می کنند، اما برای بدن انسان مضر هستند. لکتین ها به پوشش دستگاه گوارش متصل شده و با ایجاد التهاب باعث آسیب رساندن به این سیستم می شوند.
همچنین مصرف مقادیر زیادی از قندهای تصفیه شده، غذاهای فرآوری شده، نگهدارنده ها، آرد و طعم دهنده های مصنوعی، مواد شیمیایی و سم زیادی را به بدن وارد می کنند و در نهایت باعث التهاب می شوند.
استرس مزمن
استرس مزمن یکی از علل اصلی و یکی از عوامل خطر ابتلا به سندرم روده چکه کن است. استرس نه تنها بر روی تکثیر و جهش باکتری ها موثر است بلکه بر روی عملکرد سیستم گوارش و سیستم ایمنی بدن نیز تأثیر می گذارد.
یک سیستم ایمنی ضعیف شده نمی تواند توازن پاتوژن ها در روده را حفظ کند. این عدم تعادل می تواند منجر به افزایش التهاب کلی در روده شده و عملکرد فیزیولوژیکی این بخش بدن را تغییر دهد. در نتیجه نفوذ پذیری روده افزایش یافته و التهاب ایجاد می شود.
یک مطالعه که در سال ۲۰۱۱ در مجله Physiology and Pharmacology منتشر شده نشان می دهد که ارتباطی بین استرس و سلامت روده وجود دارد. این مطالعه نشان می دهد که اثرات عمده استرس بر فیزیولوژی روده شامل تغییرات حرکتی دستگاه گوارش، افزایش درک احشایی، تغییرات ترشح آنزیم های گوارشی و افزایش نفوذ پذیری روده است.
داروها
هر گونه داروی ضد درد (تجویز شده یا خارج از نسخه) که بیش از حد مصرف شود، می تواند باعث تخریب روده و کاهش سطح مخاطی آن شود. با گذشت زمان، این روند می تواند منجر به افزایش التهاب و نفوذ پذیری روده شود.
حتی داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAID ها) نیز می توانند به روده آسیب برسانند. این داروها باکتری های خوب را در روده می کاهند و اغلب باعث ایجاد عدم تعادل در باکتری های روده می شوند. هنگامی که باکتری های بد در اثر عدم تعادل زیاد می شوند، التهاب ایجاد شده و در نهایت LGS رخ می دهد.
همچنین استفاده از قرص های ضد بارداری خوراکی در دراز مدت باعث افزایش خطر ابتلا زنان به این اختلال می شود. استفاده گاه به گاه از این داروها معمولا بی ضرر است. اما مصرف طولانی مدت یا بیش از حد از آن ها، حساسیت شما به LGS را افزایش می دهد.
سموم اضافی
مواد شیمیایی و سمومی که روزانه با آنها تماس می گیرید یکی دیگر از بدترین مجرمان برای ایجاد سندرم روده چکه کن هستند. اگر پروسه سم زدایی طبیعی بدن به درستی کار نکند، سموم در بدن تجمع پیدا می کنند.
با گذشت زمان، این سموم می توانند بر روی روده تاثیر گذاشته و آن را تحریک کنند و منجر به التهاب و ضعف در سیستم ایمنی شوند. التهاب مداوم و فعالیت کم سیستم ایمنی بدن باعث ایجاد نفوذ پذیری بیشتر در دیواره روده می شوند.
رشد بیش از حد کاندیدا
افراد مبتلا به عفونت مخمر روده ای یا کاندیدیازیس در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سندرم روده چک کن هستند.
کاندیدا یک نوع مخمر است که جزء فلورهای نرمال روده می باشد. هنگامی که مخمر شروع به رشد کرده و این رشد خارج از کنترل می شود، التهاب در روده شکل گرفته و مانع بهبودی می شود. در این شرایط مهم نیست که رژیم غذاییتان چقدر سالم است.
اساسا، کاندیدا به بافت مخاطی روده کوچک وارد می شود و می تواند باعث التهاب و ضعف در سیستم ایمنی بدن شود.
کمبود روی
روی برای تقویت پوشش روده بسیار مفید است. کمبود روی می تواند منجر به کاهش قدرت تخریب پوشش مخاطی روده شده و می تواند منجر به افزایش نفوذ پذیری این بخش از دستگاه گوارش شود.
یافته ها نشان می دهند که مصرف مکمل روی می تواند به طور چشمگیری سلامت روده را بهبود بخشد. روی برای تقویت سیستم ایمنی بدن نیز بسیار مفید است. البته بهتر است که قبل از مصرف مکمل همیشه با پزشک مشورت کنید.
دیس بیوسیس
یکی دیگر از عوامل پیشرو در ایجاد این اختلال، وضعیتی است که به نام دیس بیوسیس شناخته می شود. این بیماری منجر به ایجاد عدم تعادل بین باکتری های مفید و مضر در روده می شود. تجمع بیشتر باکتری های مضر در روده منجر به تحریک و التهاب روده کوچک خواهد شد. این روند در نهایت باعث افزایش نفوذپذیری روده و افزایش شانس ابتلا به LGS می شود.
بعضی از افراد به صورت مادرزادی با این بیماری دست و پنجه نرم می کنند. برخی از متخصصان معتقدند که سزارین و ضعف روده در بدن مادر باعث ایجاد دیس بیوسیس مادرزادی می شود.
مصرف الکل
مصرف الکل به مقدار زیاد حساسیت به نفوذ پذیری روده را افزایش می دهد.
الکل باعث تجمع سموم در بدن می شود و همان طور که در بالا گفته شد این موضوع می تواند هورمون هایی که التهاب را در روده مهار می کند، را مسدود کند. این سموم همچنین از جذب مواد مغذی لازم به جریان خون جلوگیری می کند.
تحقیقاتی که در سال ۲۰۰۸ در Alcohol منتشر شده گزارش داد که قرار گرفتن در معرض الکل، به علت جمع کردن اندوتوکسین در بدن و آسیب های بعدی که به کبد و سایر ارگان ها می زند، سبب افزایش نفوذ پذیری روده خواهد شد. در واقع، قرار گرفتن در معرض الکل باعث رشد باکتری های بد در روده شده و ممکن است منجر به انباشت اندوتوکسین ها در بدن شود.