غذاهایی که باعث اسهال می شوند و روش های درمان این عارضه

اسهال یک بیماری شایع است که علل بسیاری دارد. برخی از موارد اسهال به علت عفونت رخ می دهند. گاهی اوقات اسهال اثر جانبی دارو است یا به عنوان نشانه ای از بیماری های دیگر مانند بیماری سلیاک و بیماری التهابی روده اتفاق می افتد. این مقاله مجله پیام سلامت بر روی غذاهایی که باعث اسهال می شوند تمرکز کرده است. در ادامه در مورد غذاهایی که باعث اسهال می شوند ، چگونگی تشخیص اسهالی که به علت خوردن غذای خاص رخ داده است و روش های درمان این عارضه اطلاعاتی را دریافت خواهید کرد.

غذاهایی که باعث اسهال می شوند

غذاهایی که باعث اسهال می شوند عبارتند از:

شکر و جایگزین های شکر

غذاهایی که دارای قند زیادی هستند باعث اسهال می شوند. هنگامی که غذاهای حاوی مقدار زیادی قند را می خورید، آب وارد روده شده و منجر به دفع زیاد مدفوع می شود.

فروکتوز یک نوع قند است که به طور طبیعی در میوه ها یافت می شود. بعضی از میوه ها نسبت به میوه های دیگر حاوی فروکتوز بیشتری هستند. بعضی از غذاهای حاوی فروکتوز زیاد عبارتند از:

• آب سیب
• انگور
• آگوا
• سودا

بدن فقط می تواند مقدار خاصی فروکتوز را هضم کند. مصرف فروکتوز بیش از آن چه بدن می توان آن را هضم کند، ممکن است باعث اسهال شود. دکتر نورتون گرینبرگر، متخصص گوارش و استاد پزشکی در دانشگاه هاروارد، معتقد است که “۷۵ درصد افرادی که بیش از ۴۰ تا ۸۰ گرم فروکتوز در روز مصرف می کنند، اسهال خواهند داشت”.

منبع دیگری برآورد می کند که حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد افراد در جذب فروکتوز زیاد مشکل دارند.

قندهای الکلی، از جمله سوربیتول، مانیتول، زایلیتول و اریتریتول، معمولا در غذاها داری برچسب “بدون شکر” یا “بدون شکر اضافه” استفاده می شوند. این قندهای الکلی به خوبی توسط بدن جذب نمی شوند و در بعضی افراد ممکن است اسهال ایجاد کنند. به خصوص اگر در مقادیر زیادی مصرف شوند.

آدامس و آبنبات های رژیمی معمولا حاوی این قندها هستند. بنابراین اگر بعد از خوردن این مواد دچار اسهال می شوید، یعنی به این قندها حساس هستید.

کافئین

نوشیدنی ها و غذاهای حاوی کافئین در بعضی افراد ممکن است اسهال ایجاد کنند. کافئین یک محرک است و سرعت حرکت غذا را در روده تحریک می کند. منابع غذایی که معمولا حاوی کافئین هستند عبارتند از:

• شکلات
• قهوه
• سودا و نوشابه
• چای

غذاهای پر چرب و تند

غذاهای سرخ شده و سایر غذاهایی که حاوی مقدار زیادی چربی هستند می توانند باعث اسهال شوند. زیرا بدن در فرایند هضم آن ها دچار مشکل می شود. یک ماده جایگزین چربی به نام السترا نیز می تواند باعث اسهال شود. بنابراین باید برچسب محصولات بدون چربی مانند چیپس سیب زمینی رژیمی را بررسی کنید تا مطمئن شوید که حاوی السترا نیست.

غذاهای تند، مانند غذاهایی که حاوی فلفل قرمز هستند، یکی دیگر از علل رایج اسهال می باشند.

لاکتوز

افرادی که به عدم تحمل لاکتوز مبتلا هستند، ممکن است پس از مصرف محصولات لبنی، علاوه بر علائم دیگر، اسهال نیز داشته باشند. عدم تحمل لاکتوز در میان نژادهای آفریقایی-آمریکایی ها، آسیایی-آمریکایی ها، آمریکایی های ساکن در مکزیک و بومیان آمریکایی شایع است.

برخی از افراد مبتلا به عدم تحمل لاکتوز ممکن است قادر به تحمل مقدار کمی از محصولات لبنی یا محصولاتی که لاکتوز کمتری دارند باشند. این محصولات شامل ماست، کفیر و پنیر های سفت هستند.

FODMAP ها

FODMAP ها کربوهیدرات هایی با زنجیره کوتاه هستند که در روده کوچک جذب می شوند. هضم غذاهای غنی از FODMAP ها برای بعضی از افراد دشوار است و ممکن است باعث اسهال شود.

برخی از دسته های ذکر شده در این مقاله، مانند فروکتوز، لاکتوز و الکل های قندی، FODMAP هستند. لیست غذاهای غنی از FODMAP گسترده است. اما چند نمونه از آن ها شامل موارد زیر می باشند:

• کنگر فرنگی
• حبوبات
• سیر
• پیاز

رعایت رژیم غذایی حاوی FODMAP کم می تواند به دلیل این که غذاهای زیادی حاوی این کربوهیدرات ها هستند، کمی دشوار باشد. اگر تصور می کنید که FODMAP ها ممکن است علت اسهالتان باشند، متخصص تغذیه می تواند آموزش ها و راهنمایی های لازم را به شما ارائه دهد.

گلوتن

گلوتن پروتئین موجود در گندم، چاودار و جو است و بسیاری از افرادی در هضم آن مشکل دارند. نوع جدی عدم تحمل گلوتن بیماری است به نام بیماری سلیاک. هنگامی که کسی بیماری سلیاک دارد، سیستم ایمنی بدنش به گلوتن واکنش نشان می دهد و موجب آسیب زدن به روده کوچک می شود.

افرادی که بیماری سلیاک ندارند ممکن است بتوانند مسائل مربوط به گلوتن را تحمل کنند. اگر متقاعد شدید که گلوتن مسئول ایجاد اسهال در شما است، مهم است که قبل از شروع رژیم غذایی بدون گلوتن، آزمایشات مناسب را انجام دهید.

چگونه می توان فهمید که اسهال به علت غذا ایجاد شده است؟

اسهال در صورتی که بالافاصله بعد از تغییر در تغذیه رخ دهد می تواند مربوط به غذا باشد. همچنین اگر متوجه شوید که یک غذای خاص مانند محصولات لبنی، باعث اسهال شده اند نیز تشخیص این موضوع ساده می شود. برای تعیین الگو، می توانید به مدت یک هفته تمام چیزهایی که می خورید را در دفترچه ای یادداشت کنید تا متوجه شوید که چه غذایی در شما اسهال ایجاد می کند.

بررسی تغییرات دارویی اخیر نیز مهم است. اسهال عوارض جانبی رایج بسیاری از داروها، مانند آنتی بیوتیک ها و داروهایی است که حاوی منیزیم هستند. اسهالی که شرایط زیر را دارد بعید است که به عدم تحمل غذای خاصی مربوط باشد:

• حاوی خون یا مخاط باشد
• همراه با تب است
• در یک دوره طولانی رخ داده است

این ها علائمی هستند که نشان دهنده بیماری های جدی تر می باشند.

روش های درمان اسهال

در صورت ابتلا به اسهال، باید رژیم غذایی منظم و قابل تحملی را اتخاذ کنید. معمولا پزشکان رژیم BRAT (شامل موز، برنج، سیب زمینی و نان تست) را برای درمان اسهال توصیه کرده اند، اما هیچ شواهد جامعی برای اثبات مفید بودن این رژیم غذایی وجود ندارد.

این افراد همچنین نیازی به محدود کردن محصولات لبنی ندارند. مگر اینکه لبنیات باعث اسهال در آن ها شده باشد. در زیر فهرستی از درمان ها و روش های خانگی که ممکن است برای اسهال مفید باشند را ارائه کرده ایم.

هیدراتاسیون بدن

حفظ رطوبت بدن یکی از اولویت های مهم در زمانی است که اسهال دارید و بهترین راه برای رسیدن به این هدف، نوشیدن مقدار زیاد مایعات است. علاوه بر آب، متخصصان Stanford Cancer Nutrition Services به افرادی که مبتلا به اسهال می شوند توصیه می کنند که برای مرطوب سازی بدن موارد زیر را نیز استفاده کنند:

• آبگوشت
• چای بدون کافئین
• آب میوه رقیق شده
• نوشیدنی هایی که حاوی الکترولیت هستند، مانند نوشیدنی های ورزشی
• چای زنجبیل

مایعاتی که هم شکر و هم نمک دارند، به نام محلول های آبرسان خوراکی (ORS) شناخته شده و جذب بدن را آسان تر می کنند. به گفته متخصصان American Academy of Family Physicians، افراد مبتلا به اسهال می توانند ORS را با اضافه کردن نصف قاشق چای خوری نمک و ۶ قاشق چای خوری شکر به یک لیتر آب تهیه کنند.

داروها

داروهای خارج از نسخه نیز برای کمک به درمان اسهال در دسترس هستند. البته بهتر است در مورد مناسب بودن داروهای خارج از نسخه از داروساز مستقر در داروخانه سوال بپرسید.

برخی مطالعات نشان داده اند که لورئامید (Imodium) و سدیتیکون، هنگامی که به صورت همزمان استفاده می شوند، تاثیر بیشتری دارند. بیسموت ساب سالیسیلات، که بیشتر به عنوان Pepto-Bismol شناخته می شود، داروی دیگری است که از بدون نیاز به نسخه در داروخانه ها در دسترس است.

پروبیوتیک ها

پروبیوتیک ها باکتری های مفیدی هستند که در روده زندگی می کنند. این باکتری ها ممکن است یک درمان مفید برای کودکان مبتلا به اسهال باشند. اما به مطالعات بیشتری برای اثر بخشی آن ها بر روی بزرگسالان مورد نیاز است.

فیبر محلول

در حالی که غذاهایی که فیبر نامحلول زیادی دارند می توانند اسهال را بدتر کنند، غذاهایی که حاوی فیبر محلول هستند، می تواند به پیشگیری از اسهال کمک کنند. برخی از مواد غذایی حاوی فیبر محلول جو و پرتقال می باشند.

چه زمانی باید به دلیل اسهال به پزشک مراجعه کنیم؟

متخصصان American College of Gastroenterology معتقدند که اگر اسهال بیش از ۴۸ ساعت طول کشید به متخصص مراجعه کنید. اگر مبتلا به اسهال خونی هستید که همراه با درد شدید معده است، باید توسط پزشک متخصص معاینه شوید.

نوزادان و افراد مسن بیشتر در معرض کمبود آب قرار دارند. این به این معنی است که اسهال می تواند در این گروه از افراد خطرناک باشد. بنابراین باید به علائم کم آبی از جمله موارد زیر در این گروه ها بیشتر توجه شود:

• میزان کاهش ادرار
• افزایش ضربان قلب
• احساس سرگیجه یا سردرگمی

بسیاری از موارد خفیف و کوتاه مدت اسهال خود به خود درمان می شوند. اما استفاده از روش های خانگی می تواند به کاهش ناراحتی و درد شکم مربوط به اسهال کمک کند.