در دیابت مرزی یا پیش دیابت، سطح قند خون بالاتر از حد طبیعی است. ولی به اندازه ای نیست که بتوان آن را جزء بیماری دیابت نوع ۲ دانست. پیش دیابت زمینه ای یک بیماری است که به نام مقاومت به انسولین نیز شناخته می شود. در این بیماری پاسخ معمول بدن به انسولین که هورمونی است که سلول ها را قادر به جذب و استفاده از قند خون و یا گلوکز می کند، متوقف می شود. پیش دیابت زمانی اتفاق می افتد که سلول های عضلانی، چربی و کبد به انسولین مقاوم می شوند. بنابراین گلوکز در خون تجمع می یابد. خبر خوب برای افراد مبتلا به دیابت، این است که تغییر در رژیم غذایی، همراه با ورزش و کاهش وزن، می تواند باعث تاخیر یا جلوگیری از پیشرفت ذیابت نوع ۲ شود. دانستن این موضوع که مصرف نکردن چه غذاهایی به جلوگیری از دیابت کمک می کند باعث می شود تا یک رژیم سالم برای دیابت مرزی در نظر بگیرید. بنابراین در ادامه این مطلب مجله پیام سلامت قصد داریم شما را با غذاهای بد برای افراد دارای دیابت مرزی آشنا کنیم.
غذاهای بد برای افراد دارای دیابت مرزی
غذاهای شیرین
کربوهیدرات شامل قند، نشاسته و فیبر است. در حالی که فیبر از طریق دستگاه گوارش به طور عمده بدون تغییر عبور می کند، قندها به سرعت هضم می شوند و جذب جریان خون می شوند. این امر منجر به افزایش سطح قند خون می شود که بسته به منبع غذایی متفاوت است. میوه ها، سبزیجات، فراورده های لبنی و غلات کامل، منابع سالم کربوهیدرات برای افراد مبتلا به پیش دیابت هستند. زیرا سوخت های مورد نیاز برای بدن را همراه با سایر مواد مغذی مفید برای فرد فراهم می کنند.
اما غذاهای شیرین مانند دسرها، آب نبات و نوشیدنی های شیرین دارای کالری زیاد هستند و جزو مواد مغذی محسوب نمی شوند. متخصصان انجمن دیابت آمریکا توصیه می کنند از مصرف نوشیدنی های شیرین مانند نوشابه های پر کالری، چای شیرین و چای میوه ای و نوشیدنی های انرژی زا و حاوی قهوه اجتناب کنید. در بررسی گسترده ۱۷ جولای سال ۲۰۱۵ ژورنال بی ام جی، از ۱۷ مطالعه که بر روی ۱۸۹٫۱ میلیون بزرگسال آمریکایی صورت گرفته بود، مشخ شد که مصرف منظم نوشیدنی های شیرین خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را ۱۳ درصد برای هر روز مصرف، افزایش می دهد.
برآوردهای خطر اصلی بالاتر بود، اما به منظور حذف چاقی به عنوان یک عامل کمک کننده، این برآوردها اصلاح شد. محققان معتقدند که ممکن است این موضوع یافته را تحریف کرده باشد. انجمن دیابت آمریکا همچنین توصیه می کند که مصرف دیگر غذاهای شیرین مانند موارد زیر محدود شود:
- آب نبات
- کیک
- کوکی ها
- پای
- شیرینی
- بستنی
- دسرها
البته شما مجبور نیستید این غذاها را به طور کامل از برنامه غذایی خود حذف کنید اما پیشنهاد می شود که مصرف آن ها را محدود به مراسم خاصی کنید و مقدار مصرف را نیز کمتر کنید.
غلات تصفیه شده
غلات حاوی مقادیر متغیر نشاسته و فیبر هستند. نشاسته به گلوکز هضم می شود، که بر سطح قند خون تاثیر می گذارد. فیبر بخش غیر قابل هضم غذاهای گیاهی، از جمله میوه ها، سبزیجات، لوبیا و غلات است. و از آن جا که هضم نمی شود، سطح قند خون را افزایش نمی دهد. در واقع، غذاهای با فیبر بالا می توانند با کند کردن و کاهش جذب قند از سیستم گوارش به کنترل قند خون کمک کنند. غلات تصفیه شده پردازش می شوند. پردازش فرایندی اس که در طی آن اکثر فیبر همراه با بعضی از ویتامین ها و مواد معدنی مفید ماده غذایی از بین می روند.
از جمله نمونه ها غذاهای تصفیه شده برنج سفید و آرد سفید است. طبق گزارش “مجله آمریکایی تغذیه بالینی” در ماه دسامبر ۲۰۰۸، غذاهای تهیه شده با غلات تصفیه شده در مقایسه با غلات کامل به طور کلی باعث افزایش بیشتر قند خون می شوند. طبق مطالعه گزارش شده توسط نویسندگان مجله انجمن پزشکی آمریکا یا جاما در آوریل سال ۲۰۰۶ این موضوع مهم است. زیرا نوسانات قند خون بالا باعث تبدیل قند به مواد شیمیایی به نام رادیکال های آزاد می شود.
بالا بودن سطح رادیکال های آزاد ممکن است به پیشرفت پیش دیابت به دیابت نوع ۲ کمک کند. انجمن دیابت آمریکا توصیه می کند از غلات کامل با فیبر بالا به جای غلات تصفیه شده استفاده کنید. نمونه هایی از غذاهای بد برای افراد دارای دیابت مرزی در این دسته که باید از مصرف آن ها اجتناب و یا مصرف آن ها را محدود کرد عبارتند از:
- نان تهیه شده با آرد سفید
- پاستا
- کراکر
- غلات تصفیه شده مانند ذرت یا کورن فلکس
- برنج بو داده
- جو دوسر فوری
غذاهای پرچرب ناسالم
یکی از غذاهای بد برای افراد دارای دیابت مرزی چربی است. مصرف چربی مستقیما بر روی قند خون تاثیر نمی گذارد. اما یک رژیم غذایی با چربی بالا و کالری بالا، خطر ابتلا به پیش دیابت و دیابت نوع ۲ را افزایش می دهد. علاوه بر این، پیش دیابت خطر بیماری های قلبی را افزایش می دهد. به این دلیل، برای افرادی که دارای دیابت مرزی هستند، مهم است که مصرف غذاهای پر چرب اشباع شده را محدود کنند و از مصرف هر گونه چربی های ترانس یا غیر اشباع خودداری کنند.
انجمن دیابت آمریکا توصیه می کند که افراد مبتلا به پیش دیابت همچنین باید همان رهنمودهای مشابه ارائه شده میزان مصرف چربی ها برای مردم عادی را دنبال کنند. متخصصان انجمن قلب آمریکا توصیه می کنند که چربی اشباع را به ۵ تا ۶ درصد از کل کالری روزانه محدود کنید. در یک رژیم ۲۰۰۰ کالری، این مقدار معادل ۱۳ گرم در روز است. چربی اشباع شده از غذاهای حیوانی، از موارد زیر به دست می آید:
- گوشت
- تخم مرغ
- محصولات لبنی
نمونه هایی از غذاهایی که دارای چربی های اشباع بالا هستند و جز غذاهای بد برای افراد دارای دیابت مرزی می باشند عبارتند از:
- گوشت گاو پر چرب
- گوشت خوک
- گوشت گوسفند
- دیگر گوشت های قرمز
- گوشت فرآوری شده، از جمله سوسیس، گوشت بیکن و کالباس
- مرغ با پوست
- کره، پنیر و شیر پرچرب و کامل
چربی های ترانس از نظر افزایش خطر ابتلا به بیماری های قلبی مضرتر از چربی اشباع هستند. مقدار کمی از چربی های ترانس به طور طبیعی در چند غذای حیوانی وجود دارند. روغن های ترانس مصنوعی، نیز به عنوان روغن های هیدروژنه شناخته می شوند. چربی های ترانس در بسیاری از غذاهای فرآوری شده و فست فود ها استفاده می شود. با این حال، با توجه به خطرات آن برای سلامتی، اداره غذا و داروی آمریکا خواستار حذف چربی های ترانس از تمام غذاهای تولید شده تا سال ۲۰۱۸ می باشد.
در حالی که بسیاری از تولید کنندگان چربی های ترانس را از محصولات خود حذف کرده اند، اما توصیه می شود قبل از مصرف هر ماده ای برچسب غذایی و مواد تشکیل دهنده آن را بررسی کنید تا مطمئن شوید غذاها فاقد چربی های ترانس می باشند. طبق گفته پزشکان کلینیک کلیولند، غذاهایی که هنوز ممکن است حاوی چربی های ترانس باشند و بایستی از مصرف آن ها خودداری کرد عبارتند از:
- کیک آماده
- نان شیرینی یا پاستری
- بیسکویت ها
- چیپس
- پاپ کورن
- سایر میان وعده ها
- مواد غذایی منجمد و نیمه اماده
- مارگارین
سایر نکات مهم
موسسه ملی بهداشت گزارش می دهد که پیش دیابت معمولا در عرض ۱۰ سال به دیابت نوع ۲ تبدیل می شود، مگر اینکه تغییراتی در شیوه زندگی فرد ایجاد شود. با این حال، با تغذیه مناسب، تمرین و کاهش وزن، افراد مبتلا به پیش دیابت به طور قابل توجهی می توانند پیشرفت دیابت نوع ۲ را به تاخیر انداخته یا متوقف کنند. یک مطالعه بزرگ حمایت شده توسط موسسه ملی بهداشت که شامل مطالعه بر روی ۳،۲۳۴ فرد دارای اضافه وزن با پیش دیابت بود نشان داد که کاهش ۷ درصدی وزن بدن همراه با ۱۵۰ دقیقه ورزش در هفته، در مقایسه با حالتی که از هیچ درمانی استفاده نشد، باعث کاهش ۳۴ درصدی سرعت پیشرفت دیابت نوع ۲ در طی ۱۰ سال می گردد.
علاوه بر این، درمان دیابت با داروی های خوراکی به نام متفورمین با نام علمی گلوکوفاگ، سرعت پیشرفت دیابت نوع ۲ را تا ۱۸ درصد کاهش می دهد. انجمن دیابت آمریکا پیروی از یک رژیم غذایی مخصوص برای افراد مبتلا به پیش دیابت را توصیه می کند. بنابراین مهم است که با دکتر و متخصص تغذیه خود در مورد بهترین برنامه تغذیه برای شما و غذاهایی که باید از مصرف آن ها خودداری کرد یا مصرف آن ها را کاهش داد مشورت کنید.