تاثیر فنیل آلانین بر روی سلامت روان و دیگر کارکردهای این ماده در بدن

این ترکیب مهم از جنبه های مختلفی برای سلامت بدن بسیار حیاتی است. فنیل آلانین در رشد طبیعی بدن نقش مهمی را ایفا می کند. همچنین برای سنتز هورمون های خاص و انتقال دهنده های عصبی که در تنظیم خلق و خوی و وزن بدن نقش دارند، لازم و ضروری است.

حال سوال اینجاست که فنیل آلانین چیست؟ آیا مانند آسپارتام است؟ آیا مصرف این ماده دوپامین را در بدن افزایش می دهد؟ برای یافتن پاسخ تمام این سوالات ادامه این مطلب مجله پیام سلامت را از دست ندهید.

فینیل آلانین چیست و چه نقشی در بدن دارد؟

فنیل آلانین یک نوع اسید آمینه است که در بدن به تیروزین تبدیل می شود. این ماده بسیار شبیه به سایر اسیدهای آمینه مانند ال آلانین، آرژنین و لئوسین است و به عنوان یک بلوک ساختمانی مهم جهت تشکیل پروتئین هایی که بدن شما برای عملکرد صحیح و رشد به آنها نیاز دارد، شناخته می شود. از طرفی بدن به تنهایی قادر به تولید این اسید آمینه نیست. بنابراین برای تامین آن باید از مواد غذایی حاوی فنیل آلانین استفاده کنیم.

کلمه “Phe” مخفف فنیل الانین است. بدن از این اسید آمینه برای ساخت ترکیبات مهمی مانند تیروزین، دوپامین، نوراپی نفرین و اپی نفرین استفاده می کند. تحقیقات جدید نشان داده اند که این اسید آمینه کلیدی می تواند در درمان بسیاری از بیماری ها، از جمله افسردگی، بیماری پارکینسون و درد مزمن نقش داشته باشد.

با این وجود بدن برخی از افراد ممکن است در متابولیسم این ماده مشکل داشته باشد و قادر به پردازش و یا تجریه آن نباشد. برای این دسته از افراد، مصرف بیش از حد این ماده می تواند عوارض جانبی جدی از جمله تشنج و تاخیر در رشد ایجاد کند.

مزایای فنیل آلانین

مورد استفاده برای تولید ترکیبات دیگر در بدن

فنیل آلانین مانند دیگر اسید آمینه ها، نقش مهمی در تولید سایر ترکیبات کلیدی مهم برای سلامت بدن دارد. به عنوان مثال، این ماده برای تولید دوپامین، انتقال دهنده عصبی که در یادگیری، حافظه و احساسات دخیل است، ضروری می باشد. بدن فنیل آلانین را به تیروزین تبدیل می کند. تیروزین اسید آمینه ای است که در ساخت پروتئین ها نقش دارد. فنیل آلانین برای تولید نوراپی نفرین و اپی نفرین نیز ضروری است. نوراپی نفرین و اپی نفرین هر دو انتقال دهنده های عصبی منتشر شده توسط بدن در پاسخ به شرایط استرس زا هستند.

کمبود این اسید آمینه مهم می تواند علائم زیر را ایجاد کند:

سردرگمی
افسردگی
کاهش قدرت حافظه
کاهش سطح انرژی

کاهش علائم افسردگی

یکی از مزایای ال-فنیل آلانین توانایی آن در بهبود خلق و خو و محافظت از بدن در برابر افسردگی است. اگر چه تحقیقات به بیشتری برای تایید این ادعا نیاز داریم اما برخی مطالعات متوجه شده اند که این ماده می تواند خواص قوی تقویت کننده برای خلق و خو داشته باشد. در واقع، یک مطالعه منتشر شده در مجله Neural Transmission دریافت که مصرف ۷۵-۲۰۰ میلی گرم دی-ال-فنیل آلانین (DLPA) در روز، علائم افسردگی را بهبود می بخشد. مطالعه دیگری نیز نشان داد که ترکیب ال-فنیل آلانین با ال-دپرنیل، تاثیر مثبتی بر روی علائم افسردگی دارد.

درمان بیماری پارکینسون

پارکینسون بیماری است که بر روی سیستم عصبی مرکزی تأثیر می گذارد و باعث ایجاد نشانه هایی مانند لرز، سفتی و حرکت آهسته ماهیچه ها می شود. بر اساس نتایج یک مطالعه در مجله International Journal of General Medicine منتشر شده، بیماری پارکینسون با کاهش تریروزین، دوپامین و نوراپی نفرین در بدن مشخص می شود. همانطور که گفتیم همه این مواد از طریق مصرف فنیل آلانین در بدن تولید می شوند.

اگر چه یک مطالعه نشان می دهد که این ماده می تواند در درمان بیماری پارکینسون موثر باشد، اما باید آزمایش های بالینی بیشتری انجام شود تا مشخص شود که این ماده چگونه بر روی علائم بیماری تاثیر می گذارد.

کاهش درد مزمن در بدن

برخی تحقیقات نشان داده اند که فنیل آلانین می تواند در بدن به عنوان یک درمان طبیعی برای کاهش درد مزمن عمل کند. یک مطالعه حتی گزارش داد که با توجه به خواص ضد درد این ماده در بدن انسان ها و حیوانات، می توان از مکمل آن برای کاهش درد ناشی از بیماری های مختلف استفاده کرد. مطالعات حیوانی دیگر نیز نشان داده اند که تزریق ترکیبی از اسیدهای آمینه ها از جمله ال-فنیل آلانین و D-leucine، با حفظ فعالیت اندورفین خاص در مغز، به کاهش درد مزمن کمک می کند.

کاهش وزن

آیا ال-فنیل آلانین به کاهش وزن کمک می کند؟ در حالی که قطعا به مطالعات بیشتری در مورد ارتباط بین مصرف ال-فنیل آلانین و کاهش وزن نیاز داریم، اما برخی از شواهد نشان می دهند که فنیل آلانین می تواند سایز دور کمر را کاهش دهد. مطالعه انجام شده توسط گروه گوارش بیمارستان St. Bartholomew در لندن نشان داد که تزریق ال-فنیل آلانین به ۱۰ نفر از شرکت کنندگان قبل از غذا، باعث کاهش مصرف غذا و افزایش سطح کوله سیستوکینین (CCK) می شود.

کوله سیستوکینین هورمونی است که هضم را تحریک و به کنترل اشتها کمک می کند. یکی دیگر از مطالعاتی که American Journal of Physiology منتشر شده نیز یافته های مشابه ای را به دست آورده که نشان می دهد فنیل آلانین قادر است ترشح CCK را افزایش دهد و به طور بالقوه به کاهش وزن کمک کند.

عوارض جانبی ناشی از مصرف فنیل آلانین

آیا فنیل آلانین برای سلامت بدن مضر است؟ برای اکثر افراد مصرف این ماده ایمن است. اگر چه فنیل آلانین در بسیاری از غذاها به طور طبیعی یافت می شود، اما بعضی اوقات نیز به عنوان مکمل به برخی از محصولات دارویی اضافه می شود.

مصرف مکمل این ماده تا دوز ۴۵ میلی گرم به ازای هر پوند وزن بدن مشکلی ایجاد نمی کند. اما برخی از عوارض جانبی که با مصرف دوزهای زیاد این مکمل ارتباط دارند عبارتند از:

تهوع
سوزش سر دل
خستگی
سردرد
یبوست
اضطراب

مصرف مکمل این ماده توسط زنان باردار یا شیرده توصیه نمی شود، زیرا هنوز تحقیقات کافی در مورد ایمنی این دارو برای این دسته از افراد انجام نشده. افرادی که مبتلا به اسکیزوفرنی هستند نیز باید از مصرف فنیل آلانین اجتناب کنند.

علاوه بر این، افرادی که به فنیل کتونوری (PKU) مبتلا هستند نیز باید در مصرف فنیل آلانین احتیاط کنند. PKU یک نقص مادرزادی و نوعی کمبود هیدروکسیلاز فنیل آلانین است که توانایی بدن برای پردازش فنیل آلانین را به میزان قابل توجهی کاهش می دهد و موجب افزایش این ماده در خون می شود.

چرا مصرف زیاد این ماده برای افراد مبتلا به فنیل کتونوری بد است؟

PKU درمان نشده می تواند باعث نارسایی رشد، تشنج، تاخیر در رشد و ناتوانی ذهنی شود. معمولا به افراد مبتلا به این بیماری توصیه می شود که از رژیم کم پروتئین و کم فنیل آلانین استفاده کنند. این افراد برای جلوگیری از ایجاد عوارض جانبی، باید مصرف مواد غذایی حاوی فنیل آلانین را محدود کنند.

مواد غذایی و مکمل های حاوی فنیل آلانین

این ماده به طور طبیعی در مجموعه ای گسترده از منابع غذایی ز جمله منابع پروتئینی گیاهی و حیوانی یافت می شود. گوشت، ماهی و مرغ همراه با تخم مرغ، آجیل، دانه و محصولات تهیه شده از سویا بعضی از رایج ترین مواد غذایی حاوی فنیل آلانین هستند.

این ماده به عنوان افزودنی در آدامس، سودا و سایر محصولات رژیمی نیز یافت می شود. فنیل آلانین در آسپارتام که اغلب به عنوان جایگزین شکر استفاده می شود و بسیار کم کالری است وجود دارد.

آسپارتام چیست و آیا این ماده برای بدن مضر است؟

آسپارتام یک شیرین کننده مصنوعی است که از اسید اسپاستیک و فنیل آلانین تشکیل شده است. اگر چه FDA مصرف این ماده را به عنوان شیرین کننده در محصولات غذایی تایید کرده است، اما اخیرا محققان سوالات زیادی در مورد ایمنی مصرف این ماده مطرح کرده اند.

به عنوان مثال آسپارتام و سایر شیرین کننده های مصنوعی اثرات بالقوه ای بر سلامت سیستم متابولیسم و میکروبیوم روده داشته و نقششان در ایجاد سایر بیماری ها مانند سرطان و اختلالات روانی مورد مطالعه قرار گرفته است. خوشبختانه به غیر آسپارتام جایگزین های ایمنی تری نیز برای شیرین کردن مواد غذایی وجود دارد.

کسانی که به دنبال روش هایی برای افزایش دوپامین در بدن هستند باید از مکمل فنیل آلانین استفاده کنند. این مکمل ها معمولا در فرم پودر یا کپسول یافت می شوند و دارای چندین کاربرد مختلف هستند.

نحوه استفاده و دوز مناسب

در حالت ایده آل، باید بتوانید اکثر اسید آمینه های مورد نیاز بدن خود را تنها از طریق منابع غذایی تامین کنید. اگر می خواهید مکمل این ماده را استفاده کنید باید حتما قبل از مصرف با پزشک مشورت کنید. مصرف این مکمل به افرادی که از داروهای ضد افسردگی یا سایر داروهای این چنینی استفاده می کنند توصیه نمی شود، زیرا ممکن است عوارض جانبی و یا تداخل دارویی ایجاد کند.

برای جذب بیشتر، بهتر است این مکمل را با معده خالی، حدود یک ساعت قبل از غذا استفاده کنید. اکثر تولید کنندگان این محصولات، مصرف ۱۰۰۰ الی ۱،۵۰۰ میلی گرم از این مکمل را در ۳ الی ۴ نوبت در طول روز توصیه می کنند.