لکه مغولی یک نوع خال مادر زادی ناشی از رنگدانه در پوست است. واژه پزشکی برای لکه های رنگدانه ای مانند لکه های مغولی ملانوسیتوز پوستی مادرزادی است. لکه مغولی اغلب در هنگام تولد بر روی پوست وجود دارد، اما ممکن است در اولین هفته زندگی نوزاد نیز ظاهر شود.
از وقوع لکه های مغولی نمی توان پیشگیری کرد، و کارشناسان هنوز نمی دانند که چرا برخی از نوزادان به آن مبتلا می شوند و برخی دیگر نه.
این لکه ها زمانی رخ می دهند که برخی از رنگدانه های پوست در لایه های عمیق پوست در طی رشد نوزادان در مرحله جنینی به دام می افتند. هنگامی که رنگدانه به سطح نمی رسد، به صورت یک علامت خاکستری، سبز، آبی یا سیاه رنگ در لایه زیری پوست ظاهر می شود.
تا انتهای این مطلب مجله پیام سلامت ما را همراهی کنید تا اطلاعات کاملی را در مورد نشانه ها و روش های درمان لکه مغولی کسب کنید.
مطالب این مقاله مجله پیام سلامت را به موضوعات زیر اختصاص داده ایم:
- چه چیزی در ایجاد لکه های مغولی نقش دارد؟
- لکه مغولی چقدر رایج است؟
- آیا این لکه ها خطری برای سلامتی ما ایجاد می کنند؟
- درمان لکه مغولی در نوزادان چیست؟
- چشم انداز
چه چیزی در ایجاد لکه مغولی نقش دارد؟
در حال حاضر هیچ کس نمی داند چه چیزی باعث ایجاد لکه های مغولی می شود. اما پزشکان معتقدند که عاملی در بدن برخی از نوزادان وجود دارد که آن ها را بیشتر مستعد ابتلا به این خال های مادرزادی می کند. این لکه ها به خصوص بر روی کسانی که پوست های تیره تر دارند، از قبیل آسیایی ها، اسپانیایی ها، بومیان آمریکایی، آفریقایی ها و هندی ها بیشتر تاثیر می گذارد.
این لکه ها معمولا در ناحیه کمر و باسن رخ می دهند و در پسران و دختران به یک میزان شیوع دارد.
این خال ها صاف هستند و ممکن است مانند کبودی باشند. اما، بر خلاف کبودی، با فشار دادن آن ها درد ایجاد نمی شود و نتیجه آسیب نیز نیستند.
لکه های مغولی چقدر رایج هستند؟
متخصصان آکادمی اطفال آمریکایی (AAP) می گویند که حداقل ۲ درصد نوزادان با نوعی از ماه گرفتگی مادرزادی، از جمله لکه های مغولی، خال و لکه های قهوه ای متولد می شوند.
اما برخی مطالعات نشان می دهند که تعداد افراد دارای انواع خال های مادرزادی به مراتب بیشتر از اعداد اعلام شده می باشد. به عنوان مثال، مقاله ای در مجله هندی، Dermatology, Venereology, and Leprology، نتایج مطالعاتی را جمع آوری کرده است که نشان می دهد لکه مغولی در ۹٫۵ درصد از نوزادان قفقازی، ۴۶٫۳ درصد از نوزادان اسپانیایی و ۹۶٫۵ درصد نوزادان سیاه پوست شیوع دارد.
این مطالعه شامل دو نوزاد آسیایی بود که هر دو نیز دارای لکه مغولی بودند.
آیا این لکه ها خطری برای سلامتی ما ایجاد می کنند؟
اگر چه به طور معمول این لکه ها بی ضرر هستند، اما در تعداد کمی از موارد، لکه های مغولی با یک بیماری متابولیکی نادر همراه بوده اند. این بیماری ها عبارتند از:
- بیماری هورلر
- سندرم هانتر
- بیماری نیمن پیک
- موکولیپیدوز
- مانوزیدوز
این پیوند ممکن است بیشتر در نوزادانی رخ دهد که لکه مغولی آن ها بزرگ، گسترده و یا در مناطق خارج از ناحیه کمر و باسن است.
یک مقاله منتشر شده در World Journal of Clinical Cases بیان می کند که این اختلالات نادر و همچنین ناهنجاری نخاعی که به عنوان دیسرافیسم نخاعی مخفی شناخته می شوند، می توانند به لکه های مغولی مرتبط باشند، اما تحقیقات بیشتری برای اثبات این ارتباط لازم است.
متخصصان انجمن Spina Bifida Association می گویند وجود خال مادرزادی در ناحیه ستون فقرات می تواند نشانه ای از نقص نخاعی باشد. اما لکه های مغولی جزء این رده خال های مادرزادی قرار نمی گیرند. متخصصان این انجمن معتقدند که فقط خال های قرمز در این ناحیه می توانند پیوندی احتمالی با اسپینا بیفیدا داشته باشند.
درمان لکه مغولی در نوزادان چیست؟
ابتدا پزشک باید لکه مغولی بر روی پوست نوزاد را بررسی کند و آنها را در پرونده پزشکی کودک ثبت کند. این ثبت باعث می شود تا در صورت ظهور هر گونه تغییر فیزیکی در آینده، آن ها را با چیزهای دیگری مانند کبودی اشتباه نگیرند. ضمن این که این لکه ها باید در معاینات دوره ای نوزاد بررسی شوند تا مشخص شود که آیا این لکه ها به خودی خود روی بدن نوزاد ایجاد می شوند یا ثابت هستند.
متخصصان AAP می گویند که بسیاری از لکه های مغولی به طور کامل و زمانی که کودک به سن ۵ سالگی می رسد از بین می روند. با این حال در برخی موارد، آن ها محو نمی شوند و فرد ممکن است تا پایان عمر این خال های مادرزادی را در بدن داشته باشد.
آیا لکه های مغولی نیاز به درمان دارند؟
لکه مغولی به مراقبت ویژه نیاز ندارند. آنها دردناک نیستند و هیچ مشکلی بر روی پوست ایجاد نمی کنند. از آنجایی که آنها معمولا بر روی ناحیه کمر و باسن قرار دارند، معمولا حتی به عنوان یک مشکل زیبایی نیز شناخته نمی شوند. متخصصان انجمن American Society for Dermatologic Surgery می گویند که لکه مغولی نیاز به درمان ندارند.
حذف به کمک لیزر
با این حال، برای افرادی که لکه های مغولی دارند و این لکه ها تا ۵ سالگی محو نشده و تا پایان عمر همراهشان است، روش های حذف لکه ها می تواند کارآمد باشد. نتایج یک مطالعه کوچک در Lasers in Medical Science نشان داد که برخی از افراد با استفاده از دستگاهی به نام لیزر الکساندرایت، نتایج مثبتی را برای برداشتن این لکه ها دریافت کردند.
مطالعه دیگری در Dermatologic Surgery نشان داد که لکه های مغولی تا قبل از رسیدن به سن ۲۰ سالگی با لیزر الکساندرت درمان می شوند. همچنین اگر درمان های لیزری به درستی و به موقع انجام شود، عوارض جانبی مانند تیره شدن پوست به حداقل می رسد.
ترکیبی از انواع دیگر لیزرها و کرم های سفید کننده پوست ممکن است به همراه لیزر الکساندرایت به خوبی برای درمان موثر باشد.
چشم انداز
لکه های مغولی، حتی با وجود پیوند احتمالی بین آن ها با اختلالات نادری که در بالا ذکر شده اند، بی ضرر هستند. اگر کودک شما این لکه ها را دارد و در بدو تولد توسط پزشک معاینه شده و سلامتی او تایید شده است، نباید نگران لکه ها باشید.
افرادی که دارای لکه مغولی هستند، حتی در صورتی که از روش های ذکر شده در بالا برای برداشتن لکه ها استفاده نکنند باز هم می توانند زندگی طبیعی و سالمی را داشته باشند. مانند سایر خال های مادرزادی، افرادی که لکه های مغولی دارند ممکن است تصمیم بگیرند ظاهر خود را قبول کنند یا به کمک لوازم آرایشی آن ها را بپوشانند. از آن جا که لکه مغولی بیشتر روی کمر و باسن ایجاد می شود بنابراین نگرانی های ظاهری زیادی به همراه ندارند.