ماهی تیلاپیا یک ماهی ارزان قیمت و با طعم ملایم است. این ماهی چهارمین نوع ماهی پر مصرف در ایالات متحده می باشد. بسیاری از افراد این نوع ماهی را دوست دارند زیرا نسبتا مقرون به صرفه است و طعمش با بسیار از ماهی ها متفاوت می باشد.
با این حال، مطالعات علمی نگرانی های مربوط به میزان چربی موجود در تیلاپیا را برجسته کرده اند. چندین گزارش نیز سوالاتی را مربوط به شیوه های پرورش ماهی تیلاپیا مطرح کرده اند. در نتیجه، بسیاری از افراد ادعا می کنند که باید از مصرف این ماهی کاملا اجتناب کنید. زیرا ممکن است برای سلامتی مضر باشد.
در این مقاله مجله پیام سلامت، شواهد علمی را برای بررسی مزایا و خطرات مصرف ماهی تیلاپیا ارائه کرده ایم.
ماهی تیلاپیا چیست؟
تیلاپیا در واقع به گونه های متعددی از ماهی های آب شیرین که بیشتر متعلق به خانواده سیکلید (سیچلاید) است اشاره دارد. اگرچه تیلایپیا وحشی بومی آفریقا است، اما این ماهی در سراسر جهان معروف شده است و اکنون در بیش از ۱۳۵ کشور تولید می شود.
تیلاپیا یک ماهی ایده آل برای پرورش است، زیرا به سرعت رشد می کند و یک رژیم غذایی ارزانی را مصرف می کند. این ویژگی ها نسبت به سایر انواع غذاهای دریایی، توانسته است که قیمت نسبتا ارزانی را برای این ماهی ایجاد کند.
مزایا و خطرات تیلاپیا به طور عمده بستگی به تفاوت های موجود در شیوه پرورش آن دارد که در موقعیت های مکانی مختلف متفاوت است.
چین بزرگترین تولید کننده ماهی تیلاپیا در جهان است. این کشور سالانه بیش از ۱٫۶ میلیون تن از این ماهی را تولید کرده و اکثر واردات تیلاپیا ایالات متحده را تأمین می کند.
تاریخچه تولید ماهی تیلاپیا
از آنجا که تیلایپای شمال آفریقا به سرعت رشد می کند، در برابر تراکم پرورش مقاوم و قابل انطباق می باشد. در آبزی پروری مدرن، نوعی از تیلاپیا نیل نوعی وحشی (نوع بسیار سالم) آن است که به سادگی قابل تهیه نمی باشد. از طرفی رنگ تیره گوشت آن باعث می شود افراد زیاد راغب به استفاده از آن نباشند.
تیلاپیا به طور گسترده ای در بسیاری از مناطق آسیا و ایالات متحده آمریکا تولید می شود. این ماهی به طور فزاینده ای در مزارع پرورش ماهی در کشورهای گرمسیری مانند چین، پاپوآ گینه نو، فیلیپین و اندونزی یافت می شود. در مناطق معتدل زیست محیطی، مانند ایالات متحده، به منظور گرم کردن آب و رساندن درجه آن به درجه حرارت مناطق گرمسیری نیاز به انرژی زیادی وجود دارد.
بزرگترین تولید کنندگان تیلایپای در جهان، چین، و سپس مصر است. مورخان معتقدند که آبزی پروری برای اولین بار با پرورش تیلاپیا در نیل در مصر باستان آغاز شد. در واقع، ماهی تیلاپیا به عنوان یکی از سه نوع اصلی ماهی است که در کتاب مقدس به آن اشاره شده است.
امروزه، سه گونه شایع و خوراکی تیلایپیا، نیل، آبی و موزامبیک هستند. Oreochromis niloticus، یا Nil Tilapia، قدیمی ترین انواع تیلاپیا می باشند.
تیلاپیا نیل یکی از ماهی های قابل انعطاف است، زیرا می توان آن را به شیوه های مختلف پرورش داد. بهترین نوع تیلاپیا، تیلاپیایی است که در دریاچه رشد کرده است. دریاچه های واقع در هندوراس یا مکزیک این نوع ماهی را دارند.
مزایای مصرف ماهی تیلاپیا
این ماهی منبع عالی از پروتئین و مواد مغذی است
ماهی تیلاپیا یک منبع بسیار موثر برای تامین پروتئین است. در ۳٫۵ اونس (۱۰۰ گرم)، آن ۲۶ گرم پروتئین و تنها ۱۲۸ کالری وجود دارد. حتی بیشتر از مقدار پروتئین، مقدار ویتامین ها و مواد معدنی در این ماهی چشمگیر است. ماهی تیلاپیا غنی از نیاسین، ویتامین B12، فسفر، سلنیوم و پتاسیم است.
یک وعده ۳٫۵ اونسی آن حاوی موارد زیر است:
- کالری ۱۲۸
- کربوهیدرات ۰ گرم
- پروتئین ۲۶ گرم
- چربی ۳ گرم
- نیاسین حدود ۲۴٪ از نیاز روزانه بدن
- ویتامین B12 حدود ۳۱٪ از نیاز روزانه بدن
- فسفر ۲۰٪ از نیاز روزانه بدن
- سلنیوم ۷۸٪ از نیاز روزانه بدن
- پتاسیم ۲۰٪ از نیاز روزانه بدن
ماهی تیلاپیا همچنین منبع بدون چربی پروتئین است که فقط ۳ گرم چربی در هر وعده غذایی دارد. با این حال، نوع چربی در این ماهی شهرت بدی دارد. در بخش بعدی بیشتر درباره چربی تیلاپیا صحبت می کنیم.
خطرات مصرف ماهی تیلاپیا
نسبت امگا ۶ به امگا ۳ در آن می تواند منجر به التهاب شود
ماهی تقریبا یکی از سالمترین غذاها در این سیاره است. یکی از دلایل اصلی این ادعا این است که ماهی هایی مانند ماهی قزل آلا، ماهی سالمون و ماهی ساردین مقدار زیادی از اسیدهای چرب امگا ۳ را در خود جای می دهند. در واقع، ماهی قزل آلا وحشی حاوی بیش از ۲۵۰۰ میلی گرم امگا -۳ به ازای هر اونس ۳٫۵ گرمی (۱۰۰ گرم) خود است.
اسیدهای چرب امگا ۳ چربی های سالمی هستند که باعث کاهش التهاب و تری گلیسیرید خون می شوند. آنها همچنین با کاهش خطر ابتلا به بیماری های قلبی ارتباط دارند.
خبر بد برای طرفداران ماهی تیلاپیا این است که این ماهی فقط حاوی ۲۴۰ میلی گرم اسید چرب امگا ۳ در هر وعده است. این یعنی ۱۰ برابر کمتر از میزان امگا ۳ که در ماهی قزل آلا وحشی یافت می شود.
اگر این خبر به اندازه کافی برای شما بد نیست، باید بدانید که ماهی تیلاپیا حاوی اسیدهای چرب امگا -۶ بیشتری نسیت به امگا ۳ است.
اسیدهای چرب امگا ۶ بسیار بحث برانگیز هستند، اما به طور کلی کمتر از امگا ۳ بر روی ان تحقیقات صورت گرفته است. بعضی افراد حتی معتقدند که اسیدهای چرب امگا ۶ ممکن است مضر باشند و در صوتی که بیش از حد خورده شوند می توانند التهاب را افزایش دهند.
نسبت توصیه شده مصرف امگا ۶ به امگا ۳ در رژیم غذایی به طور معمول نزدیک به ۱ به ۱ است. مصرف ماهی های دارای امگا ۳ مانند ماهی قزل آلا به راحتی شما را در رسیدن به این هدف کمک می کند، در حالی که تیلاپیا کمک زیادی برای دریافت این نسبت نمی کند.
در واقع، اگر می خواهید خطر ابتلا به بیماری های التهابی مانند بیماری های قلبی را کاهش دهید، متخصصین متعددی نسبت به مصرف ماهی تیلاپیا به شما هشدار می دهند.
نوع پرورشی آن حداقل ۱۰ برابر بیشتر از انواع وحشی اش دارای آلاینده می باشد
این ویژگی به احتمال زیاد تنها به ماهی های پرورشی نسبت داده می شود. اگر بدانید که چه چیزی هایی در خوراک ماهی های پرورشی یافت می شود، دیگر از این نوع پروتئین استفاده نمی کنید. ظاهرا مدفوع مرغ یکی از مواد اصلی است که به خوراک ماهی های پرورشی اضافه می شود. در ایالات متحده نه تنها این ماده، بلکه مدفوع خوک و اردک نیز به غذای ماهی های پرورشی، مانند با تیلیپای چینی اضافه می شود.
دارای غلظت های بالایی از آنتی بیوتیک ها و آفت کش ها هستند
ماهی های پرورش یافته از کجا می توانند آنتی بیوتیک های خود را دریافت کنند؟ شرایط شلوغی که در مزارع پروش ماهی حاکم است موجب می شود که ماهی ها بیشتر به بیماری مبتلا شوند. برای زنده نگه داشتن آنها، صاحبان مزرعه به آنتی بیوتیک ها روی می آورند. دقیقا شبیه به آنچه که در گاوداری ها و مرغداری ها حاکم است.
ماهیان پرورش یافته مانند ماهی تیلاپیا چینی نیز برای مبارزه با آفات دریایی، در معرض آفت کش ها قرار می گیرند. آفت کش هایی که برای درمان این ماهی ها استفاده می شوند بسیار کشنده هستند. به طوری که وقتی ماهی قزل آلا وحشی به طور تصادفی در معرض آن قرار می گیرد، از بین می رود. این آفت کش ها در نهایت به اقیانوس ها، یعنی جایی که با راحتی می توانند به بدن انسان و دیگر آبزیان وارد شوند، می ریزند.
ماهی های پرورشی دارای سطوح پایین تری از مواد مغذی سالم هستند
بسیاری از ما از ماهی ها استفاده می کنیم، به این امید که از مزایای اسید چرب امگا ۳ بهره ببریم. با این حال، آیا می دانستید که اسید های امگا ۳ که در ماهی های تولید شده در مزرعه یافت می شوند، در مقایسه با امگا ۳ موجود در ماهی های وحشی در بدن ما کمتر استفاده می شوند؟ ماهی پرورش یافته دارای پروتئین بسیار کمی است.
از طرفی ماهی هایی که در مزرعه نگهداری می شوند چون در یک محیط کوچک بوده و آزادی عمل ندارند، تمایل به چرب شدن دارند و می توانند غلظت بیشتری از اسید امگا ۶ را وارد بدن کنند. مصرف بیشتر امگا ۶ نسبت به اسیدهای امگا ۳، عامل ایجاد التهاب در بدن است.
میزان مواد شیمیایی در بدن این ماهی های بسیار زیاد است
گفته می شود سطح Dibutylin، که یک ماده شیمیایی مورد استفاده در تهیه پلاستیک های پی وی سی است، در ماهی های پرورش یافته شش برابر بیشتر از حیوانات وحشی است. Dibutylin سمی است و می تواند عملکرد سیستم ایمنی بدن را مختل کند. Dibutylin ممکن است دلیل افزایش شیوع آسم، چاقی، آلرژی و سایر اختلالات متابولیکی در سال های اخیر باشد.
امن ترین راه برای مصرف ماهی تیلاپیا و جایگزین های بهتر آن
از آنجا که مضرات ماهی تیلاپیا تا حدود زیادی مربوط به شیوه های پرورش آن است که در چین استفاده می شود بهتر است از ماهی تیلاپیا که از چین وارد می شود استفاده نکنید و از تیلاپیای دیگر که در سایر نقاط جهان پرورش می یابد استفاده کنید. بهترین منابع تامین ماهی تیلاپیا ماهی هایی هستند که در ایالات متحده، کانادا، هلند، اکوادور و پرو رشد و پرورش داده می شوند.
به طور مطلوب، تیلیپای وحشی جذاب تر از تیلاپیای پرورشی می باشد. اما پیدا کردن تیلاپیای وحشی بسیار سخت است. اکثریت قریب به اتفاق تیلاپیاهایی که در دسترس مصرف کنندگان هستند، پرورشی می باشند.
به همین ترتیب، انواع دیگر ماهی ها ممکن است سالم و امن تر از ماهی تیلاپیا باشند. ماهی هایی مانند ماهی قزل آلا، ماهی سالمون و شاه ماهی در هر وعده خود بیشتر از ماهی تیلاپیا دارای اسید چرب امگا ۳ هستند.
علاوه بر این، پیدا کردن این ماهی ها به صورت وحشی آسان تر از پیدا کردن ماهی تیلاپیا وحشی می باشد. ضمن این که ممکن است آلودگی کمتری نیز داشته باشند.
نکته آخر
تیلاپیا ماهی ارزان و مقرون به صرفه ای است که در سر تا سر جهان تولید می شود. این ماهی یک منبع پروتئین است و بسیاری از ویتامین ها و مواد معدنی مانند سلنیوم، ویتامین B12، نیاسین و پتاسیم را در خود جای داده است.
با این حال، دلایل متعددی وجود دارد که باید بر اساس آن ها از مصرف این ماهی اجتناب کرده یا میزان مصرف خود را محدود کنید.
علاوه بر این، گزارش شده است که استفاده از مدفوع حیوانات به عنوان مواد غذایی و استفاده از مواد شیمیایی ممنوعه در مزارع پرورش تیلاپیا در چین رواج دارد. به این ترتیب، اگر می خواهید این ماهی را مصرف کنید حداقل سعی کیند تیلاپیا چینی استفاده نکنید.
در عوض انتخاب ماهی های دارای اسیدهای چرب امگا ۳ مانند ماهی قزل آلا و ماهی سالمون ممکن است یک انتخاب سالم و امن تری برای مصرف یک وعده غذای دریایی باشد.