عملکرد طبیعی مثانه این است که ادرار را در حالت هماهنگ و کنترل شده در خود ذخیره و سپس دفع کند. این فعالیت هماهنگ شده توسط سیستم عصبی مرکزی و محیطی تنظیم می شود. مثانه نوروژنیک یک اصطلاح کاربردی برای توصیف اختلال در کارکرد مثانه است که به علت اختلال عملکرد عصبی ناشی از بیماری یا آسیب داخلی یا خارجی ایجاد می شود.
در واقع مثانه ما در صورت تمایل برای ادرار کردن، عضلات خود را منقبض کرده و موجب می شود، ادرار آزاد شود. مغز به طور معمول این روند را تنظیم می کند. اما گاهی اوقات پیامی که نیاز به ادرار کردن را حمل می کند از مغز به مثانه ارسال نمی شود. این بیماری به نام مثانه نوروژنیک شناخته می شود. درمان این بیماری می تواند به شما در کنترل ادرار کمک کند.
پیشنهاد می کنیم که برای آشنایی بیشتر با این بیماری حتما تا انتهای این مطلب مجله پیام سلامت ما را همراهی کنید.
علائم و نشانه ها مثانه نوروژنیک چیست؟
مثانه نوروژنیک منجر به از دست دادن کنترل توانایی ادرارکردن می شود. این ناتوانی باعث می شود که بیش از حد یا کمتر از حد طبیعی ادرار کنید. هر دو این عوارض می توانند برای بدن مخرب باشند.
علائمی که ممکن است همراه با این بیماری ایجاد شوند عبارتند از:
- بریده بریده شدن جریان ادرار
- ناتوانی در خالی کردن مثانه
- احساس فشار در هنگام ادرار کردن
- از دست دادن کنترل مثانه
- افزایش احتمال ابتلا به عفونت های دستگاه ادراری
- نشت ادرار
- ناتوانی در تعیین زمانی که مثانه پر می شود
اگر این علائم یا سایر علائم مربوط به اختلالات مثانه را تجربه می کنید، حتما در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید.
چه عواملی باعث ایجاد مثانه نوروژنیک می شوند؟
مثانه نوروژنیک بیماری است که ناشی از اختلال در اعصابی است که در امتداد مسیر بین مثانه و مغز برای تخلیه مثانه با یکدیگر کار می کنند. این اختلال عصبی می تواند به علت اختلال مغزی یا اختلال در عصب مثانه رخ دهد.
مثال هایی از اختلالات مغزی که باعث ایجاد مثانه نوروژنیک می شوند عبارتند از:
- بیماری آلزایمر
- تومورهای مغزی یا نخاعی
- مولتیپل اسکلروزیس
- بیماری پارکینسون
- آسیب به نخاع
- نقص های نخاعی مادرزادی، مانند اسپینا بیفیدا
- سکته مغزی
بیماری هایی که عضلات مثانه را تحت تاثیر قرار می دهند عبارتند از:
- آسیب عصبی ناشی از دیابت یا سوء مصرف طولانی مدت الکل
- آسیب عصبی در نتیجه انجام جراحی در ناحیه لگن
- آسیب عصبی در ستون فقرات
اگر پزشک مظنون به مثانه نوروژنیک در بدن شما شود، ابتدا عضلات مثانه و سیستم عصبی را آزمایش خواهد کرد. با درمان بیماری های ذکر شده در بالا، علائم شما نیز ممکن است کاهش یابد.
عوارض ناشی از این بیماری چه می باشد؟
بیماری مثانه نوروژنیک باعث می شود شما کنترل ادرار خود را از دست بدهید. این بیماری باعث می شود که مثانه کش بیاید و حجمش فراتر از ظرفیت معمولی شود و پس از مدتی به صورت ناگهانی خالی شود.
همراه با مثانه نوروژنیک، احتباس ادراری نیز رخ می دهد. احتباس ادرار خطر ابتلا به عفونت ادراری را افزایش می دهد. عفونت معمولا زمانی رخ می دهد که ادرار بیش از حد در مثانه یا کلیه ها باقی می ماند.
عفونت های مجاری ادراری و کلیه به مدت طولانی می تواند منجر به آسیب دائمی بر روی کلیه ها شود. این آسیب در نهایت منجر به نارسایی کلیه می شود.
این بیماری چگونه تشخیص داده می شود؟
پزشک ممکن است انواع آزمایش های تشخیصی را برای تشخیص مثانه نوروژنیک توصیه کند. معمولا علاوه بر سابقه پزشکی و معاینه فیزیکی ممکن است تست های زیر را نیز برای تشخیص تجویز کنند:
- سیستمتروگرام که برای تست عملکرد و ظرفیت مثانه کاربرد دارد
- الکترومیوگرافی که برای تست عضلات مثانه و هماهنگی بین آن ها انجام می شود.
- تصویر برداری از ستون فقرات و مغز
- تصویربرداری از مثانه و کلیه
نتایج آزمایش کمک خواهد کرد که پزشک بیماری را به درستی تشخیص دهد.
این بیماری چگونه درمان می شود؟
پزشک به احتمال زیاد از درمان های مختلفی برای مبارزه با مثانه نوروژنیک استفاده خواهد کرد. او ممکن است پیشنهاد کند که در فواصل زمانی منظم ادرار کنید. این موضوع مانع از آن می شود که مثانه بیش از حد پر شده و در پی آن به طور ناگهانی خالی شود. درمان هایی مانند تمرینات کگل و تقویت عضلات کف لگن نیز ممکن است به درمان این بیماری کمک کند.
بهترین درمان را زمانی می توان به بیمار ارائه کرد که یادداشتی از وقایع و عوارض مانند زمانی که ادرار نشت می کند و فواصل بین ادرار کردن ثبت شده و در اختیار پزشک قرار داده شود.
گزینه درمانی دیگری که برای این بیماری استفاده می شود، درمان تحریک الکتریکی است. این درمان شامل قرار دادن الکترود های کوچک بر روی مثانه است. هنگامی که مثانه پر می شود، الکترودهای نصب شده می توانند امواج مغناطیسی تحریک کننده را که برای تخلیه ادرار مورد نیاز است به مغز بفرستند.
هیچ دارو خاصی برای درمان و کنترل مثانه نوروژنیک وجود ندارد. با این حال، برخی داروها می توانند انقباضات عضلانی را کاهش یا افزایش دهند. این داروها به اطمینان از تخلیه مجدد دستگاه ادراری کمک کننده هستند.
مصرف آنتی بیوتیک با دوز پایین نیز ممکن است به کاهش خطر ابتلا به عفونت های دستگاه ادراری کمک کنند. در بعضی موارد، پزشک ممکن است کاتتریزاسیون را برای اطمینان از تخلیه کامل مثانه توصیه کند. این فرایند بدون درد، شامل قرار دادن یک لوله پلاستیکی نازک در مثانه برای آزاد کردن ادرار است. با این حال، این روش خطر ابتلا به عفونت های دستگاه ادراری را افزایش می دهد.
گاهی برای درمان این مشکل پزشک یک اسفنکتر مصنوعی را در بدن بیمار کار می گذارد. این اسفنکتر برای تحریک ادرار کاربرد دارد. سایر گزینه جراحی شامل کاشت استنت حالبی است که شبیه به سوند عمل می کند.
تولیدکنندگان ابزارهای پزشکی همچنان به انتشار اختراعات جدید مانند تسمه های مثانه، برای کاهش علائم و کمک به کنترل مثانه ادامه می دهند. در هنگام درمان تنها پزشک است که می تواند تعیین کند که کدام یک از این روش ها برای شما مناسب است.
روش درمان هر چه که باشد، هدف یکی است. هدف پزشک کاهش آسیب وارده به کلیه ها می باشد. این درمان ها می توانند به جلوگیری از نارسایی احتمالی کلیه که یک بیماری کشنده است، کمک کنند.