مسمومیت با استون هنگامی رخ می دهد که مقدار استون موجود در بدن بیش از آن چه که کبد قادر به تجزیه آن است، باشد. استون مایع روشن و بو داری است که عموما برای پاک کردن ناخن استفاده می شود. هنگامی که این ماده در معرض هوا قرار می گیرد، به سرعت تبخیر می شود و بسیار نیز قابل اشتعال است. همین ویژگی ها باعث می شود که استون در رده مواد بسیار خطرناک قرار بگیرد. اشتعال زا بودن آن نیز به ما اثبات می کند که باید از قرار دادن آن در معرض شعله به شدت اجتناب کرد.
علاوه بر لاک پاک کن های ناخن، صدها محصول دیگر نیز وجود دارد که از استون در ترکیب اولیه آن ها استفاده شده است. میزان مسمومیت با استون بسیار پایین است. بدن قادر است تا ۲۰۰ میلی لیتر از این ماده را بدون عوارض جدی اداره کند. این به این دلیل است که کبد قادر است استون را مصرف کند و آن را به مواد شیمیایی قابل استفاده در بدن تبدیل کند.
منبع استون همیشه خارجی نیست. بدن شما هنگامی که چربی ذخیره شده را تجزیه می کند، استون تولید می شود. بنابراین وقتی که شما از یک رژیم غذایی کم چرب استفاده می کنید، بدنتان به سراغ تجزیه چربی ذخیره شده رفته و استون بیشتری در بدن خواهید داشت. مسمومیت با استون ممکن است ناشی از بیماری های متابولیک، گرسنگی یا مصرف بیش از حد مواد شیمیایی باشد. نشانه های مسمومیت با استون نیز عبارتند از:
- سردرد
- سرگیجه
- و در موارد نادر، مرگ
اگر استون بلعیده شود، باید از شستسوی معده به عنوان یک درمان استفاده کرد. در موارد دیگر، اکسیژن درمانی از طریق دهان، استون را از طریق ریه ها از خون پاک می کند.
در ادامه این مطلب مجله پیام سلامت ما را همراهی کنید تا از نشانه ها، علل، تشخیص، درمان، پیشگیری و عوارض جانبی مسمومیت با استون اطلاع کسب کنید.
علائم مسمومیت با استون
مسمومیت با استون بسیار نادر است. بدن قادر است که استون را به طور طبیعی دفع کند. بنابراین، برای این که در فردی مسمومیت ایجاد شود این ماده باید به صورت عمدی و در حجم زیاد استنشاق شده یا بلعیده شود. نشانه های خفیف مسمومیت با استون عبارتند از:
- سر درد
- لکنت زبان
- بی حال
بروز علائم شدید بسیار نادر است و شامل موارد زیر می باشند:
- اغماء
- بی حسی عمیق
- مرگ
علل مسمومیت با استون
هر روز بدن ما چربی ها را به مولکول های آلی به نام کتون ها تجزیه می کند. کتون ها حاوی استون هستند و از طریق جریان خون حرکت کرده تا برای تجزیه شدن خود را به کبد برسانند. مسمومیت با استون، هنگامی رخ می دهد که میزان کتون در بدن به صورت غیرمعمول زیادی می شود. این بیماری به نام کتواسیدوز نیز شناخته می شود.
بیماری های متابولیک مانند دیابت (نوع ۱ و نوع ۲) می تواند باعث کتواسیدوز شود. در مواردی که گرسنگی شدید رخ می دهد، ذخیره کربوهیدرات در بدن مصرف شده و بدن مجبور است برای تامین نیازهای خود شروع به تجزیه چربی های ذخیره شده و تبدیل آن ها به کتون کند. کبد نمی تواند کتون زیاد را دفع کند و به این ترتیب سطح کتون خون به طور خطرناکی بالا می رود. مسمومیت با استون می تواند علل دیگری از جمله موارد زیر نیز داشته باشد:
- مصرف الکل تا حدی که مسمومیت ایجاد کند
- قرار گرفتن بیش از حد در معرض رنگ های خاص در فضاهای بسته
- خوردن لاک پاک کن
تشخیص مسمومیت با استون
مسمومیت با استون علائم غیر معمولی دارد که تشخیص این بیماری را ساده می کند. زمانی که فردی به مسومیت با این ماده مبتلا می شوند نفسش بوی میوه دارد. این موضوع نشان دهنده تجمع کتون در خون است. از آن جا که به طور طبیعی همواره مقدار مشخصی استون در بدن وجود دارد، استفاده از آزمایشات تشخیصی برای کشف این مسمومیت کمی دشوار است. پزشکان برای تشخیص بالا بودن سطح استون و کتون علاوه بر آزمایش به علائم جسمی نیز نیاز دارند. آزمایشاتی که برای کمک به تشخیص مسمومیت با استون تجویز می شوند عبارتند از:
- آزمایش ادرار برای بررسی میزان کتون در ادرار (در شرایط عادی، در ادرار کتون وجود ندارد)
- آزمایش خون برای بررسی سطح کتون خون
- غربالگری سم شناسی برای تعیین این که آیا مواد شیمیایی سمی در بدن وجود دارد یا خیر؟
درمان مسمومیت با استون
بیمارانی که با استون مسموم می شوند، اغلب بوی نفسشان میوه ای است. زیرا تنفس یک راه حل منطقی برای بدن است که به کمک آن می تواند استون را از سیستم های خود خارج کند. راه موثری که برای درمان این مسمومیت وجود دارد، فراهم کردن اکسیژن برای بدن بیمار می باشد. نسبت غلظت استون در خون به استون در آلوئول ریه ها (کیسه های کوچک درون ریه) ۳۳۰ است.
این عدد به این معنی که برای پاک کردن استون از یک لیتر خون باید ۳۳۰ لیتر هوا تنفس شده و جایگزین استون در خون شود. بدن بزرگسالان بالغ حاوی پنج تا شش لیتر خون است. بنابراین برای درمان مسمومیت در بدن یک فرد بالغ باید حدود ۱۷۰۰ لیتر هوا تنفس شود. این روش یک راه موثر برای حذف استون از خون است. با این حال، پاک کردن استون از طریق ریه ها می تواند روزها یا هفته ها زمان ببرد.
اگر بیمار مقدار زیادی استون استفاده کرده است هرگز او را وادار به استفراغ نکنید. استون برای پوست پوشش دهنده دهان و آستر مری بسیار خطرناک است. درمان شایع برای این مسمومیت شستشوی معده است. برای این کار پزشکان با قرار دادن یک لوله در گلو و وارد کردن آن به داخل معده، معده را شستشو می دهند. با این روش مقدار کمی آب یا نمک به داخل معده پمپ می شود و سپس از طریق مکش، مکیده می شود.
این کار تا زمانی ادامه پیدا می کند که دیگر استونی در معده و خون موجود نباشد. روش پمپاژ معده خطر ابتلا به پنومونی آسپیراسیون تصادفی را افزایش می دهد. آسپیراسیون وضعیتی که در آن آب به طور تصادفی به جای معده به ریه ها وارد می شود. اگر این ورود موجب عفونت شود، اصطلاحا به آن پنومونی آسپیراسیون گفته می شود.
جلوگیری از مسمومیت با استون
اگر دچار اختلال متابولیک مانند دیابت هستید، اطمینان حاصل کنید که دستورالعمل پزشکانتان را درباره رژیم غذایی، دارو و سبک زندگی رعایت می کنید. اگر در علائم خود متوجه تغییراتی شدید، با پزشک خود مشورت کنید تا در مورد تغییر رژیم تان فکری کند. این کار منابع داخلی استون را تحت کنترل نگه می دارد و از مسمومیت پیشگیری می کند.
استون به چهار روش مختلف از منابع خارجی می تواند وارد بدن شود. این روش ها عبارتند از:
- تنفس: استنشاق استون از محصولاتی مانند لاک یا تینر
- تماس با چشم: پاشیده شدن استون به داخل چشم
- تماس مستقیم: ریختن استون روی پوست
- نوشیدن: مصرف تعمدی و غیر عمدی استون
جلوگیری از قرار گرفتن در معرض استون یک روش احتیاطی ساده ای است که شامل موارد زیر می شود:
- ایجاد کردن تهویه مناسب در هنگام استفاده از محصولاتی که حاوی استون هستند.
- در صورتی که تهویه وجود ندارد باید از ماسک استفاده کنید.
- برای جلوگیری از تماس استون با چشم باید در زمان کار با این ماده از عینک محافظ استفاده کنید.
- بطری های مایع حاوی استون را دور از دسترس کودکان قرار دهید.
- استون را از شعله های آتش دور نگه دارید.
[quote font_size=”18″ color=”#37a02b”]
پیشنهاد می کنیم برای اطلاعات بیشتر، این مطالب را نیز بخوانید:
علائم مسمومیت خون که نباید آن ها را نادیده بگیرید
مواد غذایی مفید برای مسمومیت غذایی و اقدامات اولیه مفید برای درمان
علائم مسمومیت با کپک و قارچ بر روی بدن
[/quote]
اثرات و عوارض جانبی مسمومیت با استون
همان طور که گفتیم وجود مقدار کم استون در بدن به شما صدمه نخواهد زد. با این حال، تنفس حجم زیادی از این ماده برای مدت کوتاهی می تواند بینی، گلو، ریه ها و چشم ها را تحریک کند. این حالت عوارض جانبی زیر را به وجود می آورد:
- سردرد
- سرگیجه
- سردرگمی
- ضربان قلب سریع
- حالت تهوع
- استفراغ
- بی هوشی
- احتمالا کما
بلع مقدار زیادی از این ماده می تواند به پوست دهان شما آسیب برساند و ممکن است بی هوشی ایجاد کند. قرار گرفتن طولانی مدت در معرض این ماده در حیوانات باعث ایجاد آسیب به کلیه ها، کبد و اعصاب می شود. البته هنوز اثرات مشابه در انسان ها به اثبات نرسیده است. از طرفی هنوز مشخص نشده است که استون می تواند باعث ایجاد سرطان شود یا خیر؟