مسمومیت غذایی حاد ، بوتولیسم

بوتولیسم انسانی، یک بیماری بالقوه کشنده جدی است. با این حال، نسبتا نادر است. این مسمومیت غذایی حاد معمولا با مصرف نوروتوکسین قوی در غذاهای آلوده ایجاد می شود. این بیماری واگیر دار نیست و از شخصی به شخص دیگر منتقل نمی شود.

کلستریدیوم بوتولینوم تولید اسپور می کند که مقاوم در برابر حرارت است. این ماده در غیاب اکسیژن هم می تواند جوانه بزند و پس از آن تولید سم کند. هفت شکل متفاوت از سم بوتولینوم، انواع A-G وجود دارد. چهار دسته از آن ها یعنی  A، B، E و به ندرت F باعث بوتولیسم انسانی می شود و انواع C، D و E ایجاد بیماری در سایر پستانداران، پرندگان و ماهی می کند.

توکسین بوتولینوم از طریق مصرف غذاهایی که هنگام فرآوری در آن ها باکتری ها یا اسپور زنده مانده و تولید سم کرده اند ایجاد می شود. بوتولیسم می تواند باعث عفونت روده در نوزادان و عفونت زخم از طریق استنشاق نیز شود.

علائم بوتولیسم یا مسمومیت غذایی حاد

نشانه های اولیه مشخص شده این بیماری عبارتند از خستگی، ضعف و سرگیجه، اختلال دید، خشکی دهان و اشکال در بلع و صحبت کردن، استفراغ، اسهال، یبوست و تورم شکمی. این بیماری می تواند در گردن و بازوها، و پس از آن عضلات تنفسی و عضلات بدن نیز ضعف ایجاد کند. تا جایی که ممکن است عضلات تنفسی فلج شده و تنفس برای بیمار مشکل شود. این بیماری تب به همراه ندارد.

علایم با باکتری ایجاد نمی شوند بلکه توسط سم تولید شده توسط باکتری ایجاد می شوند. علائم معمولا ظرف ۱۲ تا ۳۶ ساعت (در محدوده حداقل و حداکثر از چهار ساعت به هشت روز) پس از قرار گرفتن در معرض باکتری، خود را نشان می دهند. شیوع بوتولیسم پایین است، اما میزان مرگ و میر آن بالا است به طوری که این بیماری می تواند در ۵ تا ۱۰٪ از موارد کشنده باشد.

مسمومیت غذایی حاد ، بوتولیسم
مسمومیت غذایی حاد

تشخیص و درمان بوتولیسم یا مسمومیت غذایی حاد

تشخیص معمولا در شرح حال و معاینه بالینی و پس از آزمایش هایی که وجود سم بوتولینوم در ادرار و مدفوع را تایید کند، انجام می شود. اما گاهی این مسمومیت غذایی حاد را با سکته مغزی، سندرم گیلن باره ( نوعی نوروپاتی محیطی است که باعث نارسایی عصبی، عضلانی حاد می‌شود ) یا میاستنی گراویس Myasthenia gravis اشتباه می گیرند.

ضد سم باید در اسرع وقت پس از تشخیص بالینی تجویز شود. مدیریت در ابتدای ابتلا به بیماری در کاهش میزان مرگ و میر موثر است. آنتی بیوتیک ها (به جز در مورد بوتولیسمی که ایجاد زخم می کند) مورد نیاز نیست. یک واکسن ضد بوتولیسم وجود دارد، اما به ندرت استفاده می شود تاثیر پذیری این واکسن هنوز کاملا تایید نشده اما عوارض جانبی بسیاری دارد.