استویا یک شیرین کننده مصنوعی گیاهی است که از گیاه Stevia rebaudiana گرفته می شود که در آمریکای جنوبی رشد می کند. این ماده یک شیرین کننده محبوب است زیرا مانند شیرین کننده های سنتی موجود در بازار قند خون را افزایش نمی دهد و حاوی کالری نیست. به رغم این مزایا، استویا حاوی چند عارضه جانبی نیز می باشد که شما باید آن ها مراقب باشید. البته اگر به طور منظم از استویا استفاده می کنید. در ادامه این مطلب مجله پیام سلامت بیشتر در مورد مضرات مصرف استویا با شما صحبت خواهیم کرد.
استویا چیست؟
شیرین کننده مصنوعی
استویا همان عصاره گیاه stevia rebaudiana است که به rebaudioside A پالایش می شود. مصرف این ماده به طور کلی توسط FDA به عنوان یک شیرین کننده مصونوعی در نوشیدنی ها و غذاها مورد تایید قرار گرفته است. بیشتر برای تهیه غذا تصفیه شده از این گیاه استفاده می شود. زیرا استویا به عنوان شیرین کننده های غیر مغذی عمل کرده و برای کسانی که سعی در از دست دادن وزن دارند، ایده آل می باشد. با این وجود، این ماده در کاهش وزن در مقایسه با شیرین کننده های دیگر نقش ندارد.
البته لازم است بدانید که برگ استویا یعنی نوع خام این گیاه، توسط سازمان غذا و داروی آمریکا به عنوان افزودنی خوراکی مورد تایید قرار نگرفته است. زیرا نگرانی هایی مربوط به احتمال عوارض جانبی ناشی از مصرف خام این گیاه وجود دارد. FDA می گوید که استویا ممکن است تأثیر منفی بر روی کلیه ها، سیستم تولید مثل، سیستم قلبی عروقی یا کنترل قند خون داشته باشد.
استفاده های دیگر
استویا اغلب برای درمان سوزش سر دل، دیابت یا فشار خون بالا، جلوگیری از بارداری، افزایش انقباض عضلانی در قلب برای پمپ کردن خون در سراسر بدن و کاهش میزان اسید اوریک مورد استفاده قرار می گیرد.
مضرات مصرف استویا
واکنش آلرژیک
استویا به ندرت علت ایجاد آنافیلاکسی می شود. اما در افرادی که آلرژی به گل داودی و یا به طور کلی آلرژی به گل های وحشی دارند، وقوع این عارضه شایع تر است. کسانی که واکنش آلرژیک به استویا دارند، ممکن است دچار علائم زیر شوند:
- مشکل در بلع
- تنگی نفس
- کهیر
- سرگیجه
- رنگ پریدگی پوست
- خس خس سینه
- ضعف
اگر بعد از مصرف استویا این علائم را تجربه کردید، باید بلافاصله برای درمان عوارض بالقوه کشنده و خطرناک به دنبال درمان های اورژانسی باشید.
ناراحتی معده
شیرین کننده استویا حاوی استوی یوزید است که پس از مصرف می تواند موجب ناراحتی معده، حالت تهوع یا نفخ شود. این ماده ممکن است اشتها را نیز کاهش دهد. این واکنش ها معمولا خفیف هستند. اما اگر با نوع شدید این علائم مواجه شده اید، با پزشک خود تماس بگیرید.
ایجاد تغییر در متابولیسم
آزمایشات انجام شده در مورد مضرات مصرف استویا بر روی انسان ها و حیوانات نشان داده اند که مصرف دوزهای زیاد استویا می تواند باعث ایجاد دخالت در جذب کربوهیدرات های بدن شود. این اختلال می تواند توانایی بدن شما را برای تبدیل غذا به انرژی محدود کند.
سایر مضرات مصرف استویا
علائم دیگری که به ندرت هنگام مصرف محصولات حاوی استویا اتفاق می افتند عبارتند از:
- بی حسی
- سرگیجه
- بدن درد
سرگیجه ایجاد شده در این شرایط می تواند توانایی شما را برای راه رفتن مختل کند. اگر این انواع نشانه ها در بدنتان باقی ماند، باید با پزشک مشورت کنید تا اطمینان حاصل شود که به مراقبت های پزشکی بیشتری نیاز ندارید.
هشدارهای مربوط به مصرف این ماده
برای جلوگیری از ایجاد عوارض جانبی ناشی از مصرف استویا باید اقدامات احتیاطی زیر انجام شود.
مصرف این ماده در حد دوز توصیه شده
دوز توصیه شده برای مصرف استویا بستگی به عوامل متعددی نظیر سن، وضعیت سلامت بدن و چندین عامل دیگر دارد. شواهد علمی کافی برای تعیین دامنه مناسب برای مصرف استویا وجود ندارد. اما به یاد داشته باشید که محصولات طبیعی همیشه لزوما ایمن نیستند. بلکه دوز مصرف آن ها نیز می تواند مهم باشد. دستورالعمل های درج شده روی برچسب این محصولات را دنبال کنید و قبل از استفاده از آن برای کودکان با متخصص اطفال مشورت کنید.
مصرف این ماده در دوران بارداری و شیردهی
تحقیقات زیادی انجام نشده است تا مشخص شود که آیا استویا ممکن است بر روی زنان در دوران بارداری یا شیردهی تاثیر بگذارد. برای اجتناب از ایجاد عوارض بالقوه، کسانی که در دوران بارداری یا شیردهی هستند باید از مصرف این محصول اجتناب کنند.
آلرژی به Ragweed و گیاهان مرتبط
تحقیقات نشان داده اند که استویا ممکن است باعث ایجاد واکنش های آلرژیک در افرادی که به گیاهان خانواده Compositae یا Asteraceae آلرژی دارند، شود. این خانواده شامل گیاهان معمولی زیر است:
- گل داودی
- گل میخک
کسانی که چنین آلرژی هایی دارند، باید از محصولاتی استفاده کنند که حاوی شیرین کننده های استویا هستند.
مصرف این ماده توسط افراد مبتلا به دیابت
برخی تحقیقات نشان داده اند که مواد شیمیایی موجود در گیاه استویا می توانند سطح قند خون را به گونه ای تنظیم کند که توانایی بدن برای کنترل سطح قند خون را محدود کند. با این حال، آزمایش های دیگر نشان داده اند که این چنین نیست. کسانی که مبتلا به دیابت هستند باید با وجود مصرف محصولات حاوی استویا دقیقا قند خون خود را کنترل کنند و هر گونه تغییر یا اثرات جانبی قابل توجه بر روی قند خون را به دکتر خود گزارش کنند. با این گزارش پزشک می تواند تعیین کند که آیا این فرد می تواند از این محصول به عنوان یک شیرین کننده استفاده کند؟
هشدارهای لازم برای افراد مبتلا به فشار خون پایین
بعضی از شواهد نشان می دهند که مصرف منظم استویا یا مواد شیمیایی موجود در این محصول ممکن است به کاهش فشار خون کمک کند، اما این تحقیق قطعی نیست. نگرانی هایی وجود دارد که نشان می دهند اگر افرادی که فشار خون پایین دارند مقدار زیادی از محصولات حاوی استویا مصرف کنند، ممکن است فشار خونشان به نقطه ای خطرناک برسد. اگر فشار خون پایین دارید و از استویا به صورت منظم به عنوان یک جایگزین برای شیرین کردن مواد غذایی استفاده می کنید، باید با توجه به این عوارض جانبی بالقوه و برای جلوگیری از نگرانی های منفی که ذکر شد، با پزشک صحبت کنید.
[quote font_size=”18″ color=”#37a02b”]
پیشنهاد می کنیم برای اطلاعات بیشتر، این مطالب را نیز بخوانید:
استویا چیست؟ مزایا، عوارض و خطرات استفاده از این ماده کدامند؟
مواد غذایی که باعث نفخ می شوند و جایگزین های مناسب برای آن ها
[/quote]
تداخلات دارویی این ماده با سایر داروها
برای جلوگیری از ایجاد مضرات مصرف استویا ، اگر از داروهای زیر استفاده می کنید مراقب باشید:
لیتیوم. این دارو با استویا تداخل منفی دارد. استویا به عنوان یک دیورتیک عمل می کند و می تواند توانایی بدن برای از بین بردن لیتیوم را از بین ببرد. این ناتوانی ممکن است منجر به عوارض جانبی خطرناک شود. اگر یک محصول یا داروی حاوی لیتیوم مصرف می کنید با پزشک خود در مورد ایمنی استفاده از استویا همراه با این دارو صحبت کنید،
داروهای دیابت. داروهای تجویزی برای دیابت نیز ممکن است با استویا ارتباط منفی برقرار کنند، زیرا هر دو برای کاهش قند خون در بدن مورد استفاده قرار می گیرند. اگر قند خون افت کند، ممکن است خطراتی برای بدن ایجاد شود، بنابراین افراد مبتلا به دیابت باید در هنگام استفاده از استویا، باید از وضعیت بدن خود از نظر قند خون مطلع باشند.
داروهای فشار خون. داروهایی که برای فشار خون بالا تجویز می شوند، به دلایل مشابه ای که در بالا ذکر شد، ممکن است برای بدن مضر باشند. هر دو این محصولات فشار خون را کاهش می دهند و می توانند باعث کاهش سطح ناامن فشار خون شوند. کسانی که در حال درمان فشار خون بالا هستند نباید استویا مصرف کنند.