ریفامپیسین یا ریفامپین از جمله داروهای ضد باکتری است؛ که بیشتر برای درمان سل و جذام مورد استفاده قرار می گیرد. این دارو در اشکال مختلف قرص، کپسول، شربت مایع و تزریق، تولید و تجویز می شود.
ریفامپیسین در سال ۱۹۵۷ توسط محققان فرانسوی کشف شد. این داروی نیمه صناعی در واقع یک آنتی بیوتیک با توان از بین بردن باکتری های گروه ریفامایسین است؛ که در آزمایگاه مولوکول آن دوباره سازی و تقویت شده است.
از سال ۱۹۵۹ این دارو به عنوان درمان سل و جذام شناخته شده است و چون باید به طور منظم و به همراه داروهای دیگر برای مدتی طولانی (چندین ماه) مصرف شود. گاه مصرف آن تحت نظارت تیم های پزشکی انجام می گردد. این دارو پس از چند روز مصرف آثار خود را نشان می دهد و تا ۲۴ ساعت در بدن فرد فعال است.
در سال ۱۹۶۷ توصیه شد که این دارو به همراه داروهای ایزونیازید، اتامبوتول و پیرازین آمید استرپتومایسین، برای درمان سل مورد استفاده قرار گیرد.
ریفامپیسین از راه خوراکی به خوبی جذب شده و در اکثر بافت های بدن منتشر می شود. این دارو از طریق کبد متابولیزه شده و در نهایت از طریق صفرا و عمدتا به شکل مدفوع، دفع می گردد.
نکات مصرف ریفامپیسین
- این دارو برای درمان سل و جذام، یک بار در روز قبل از صرف صبحانه صمرف می شود. یا گاهی برای درمان جذام یک بار در ماه مصرف می گردد. همچنین برای پیشگیری از مننژیت مننگوکوکی دوبار در روز تجویز می شود. و در نهایت برای درمان عفونت های جدی دیگر ۲ تا ۴ بار در روز نیم ساعت قبل یا ۲ ساعت بعد از غذا تجویز می شود.
- این دارو را باید در ظرف دربسته و در جای خشک، خنک و دور از نور، نگهداری کرد.
- مصرف ریفامپیسین را بدون مشورت با پزشک قطع نکنید. اثر گذاری این دارو زمانی است که طول درمان کامل شود.
- در صورت ابتلا به مشکلات مزمن کبدی، سنگ مثانه و یا استفاده دائم از لنز چشمی، پیش از مصرف ریفامپیسین موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید.
- مصرف طولانی مدت این دارو می تواند موجب آسیب های کبدی شود.
- مصرف این دارو در دوران بارداری توصیه نمی شود و مقدار کم آن در دوران شیردهی مشکلی ندارد.
- مصرف این دارو برای افراد مبتلا به پورفیری و یرقان ممنوع است.
- در صورت مصرف این دارو و نیز استفاده از قرص های جلوگیری از بارداری، بهتر است به فکر روش دیگری برای جلوگیری از بارداری باشید.
عوارض جانبی ریفامپیسین
گرفتگی و درد عضلات، یرقان، حالت تهوع و استفراغ، اسهال و قرمز و نارنجی شدن ترشحات بدن که البته بدون خطر است؛ از شایع ترین عوارض جانبی این دارو است.
همینطور آسیب کبدی خطرناک ترین عارضه احتمالی این داروست. از این نظر افرادی که مدت طولانی این دارو را مصرف می کنند؛ باید به طور منظم مورد بررسی و آزمایش های کبدی قرار گیرند.
اختلالات دارویی ریفامپیسین
ریفامپیسین قادر است اثرات طیف وسیعی از داروهای دیگر را کاهش دهد. از جمله این دارو ها می توان به داروهای ضد بارداری، کورتون ها، ضد دیابت ها و ضد انعقاد خون های خوراکی، دیزوپیرامید و فنی توئین، اشاره کرد.