مهارکننده های کانال کلسیم (CCBS) یا همان آنتاگونیست های کلسیم، یک کلاس از داروهایی هستند که برای درمان فشار خون بالا استفاده می شوند. آنتاگونیست های کلسیم مانند مهارکننده های آنزیم تبدیل کننده آنژیوتانسین (ACE) در کاهش فشار خون موثر هستند. در ادامه این مطلب مجله پیام سلامت انواع و نحوه کارکرد داروهای مهارکننده های کانال کلسیم را توضیح داده و مهارکننده های طبیعی کانال کلسیم را نیز معرفی می کنیم.
مهارکننده های کانال کلسیم برای چه بیمارانی تجویز می شوند؟
پزشک معمولا برای افرادی که فشار خون بالا، ضربان قلب نامنظم (آریتمی) و درد قفسه سینه مربوط به آنژین دارند این داروها را تجویز می کنند. گرچه، فشار خون بالا می تواند با انواع دیگری از داروهای نیز درمان شود. ضمن این که گاهی اوقات پزشکان از مهار کننده های کانال کلسیم در کنار سایر داروهای کاهنده فشار خون استفاده می کنند.
این داروها چگونه کار می کنند؟
مهارکننده های کانال کلسیم با محدود کردن میزان کلسیم در جریان خون که به عضله قلب و سلول های خونی دیواره آن می رسد، فشار خون را کاهش می دهد. کلسیم باعث تحریک قلب جهت انجام انقباضات شدید می شود. هنگامی که جریان کلسیم محدود شود، انقباضات قلب دیگر قوی نیست و رگ های خونی شما قادر به استراحت شده و فشار خون کاهش می یابد.
این داروها در اشکال مختلف مانند قرص و کپسول در دسترس هستند. میزان دوز توصیه شده نیز به عوامل مختلفی مانند سلامت عمومی بدن، سابقه بیماری ها و سن بیمار دارد. مهارکننده های کانال کلسیم داروهای موثری هستند و نسبت به سایر داروها کاهنده فشار خون، عوارض کمتری را در بدن افراد بالای ۶۵ سال ایجاد می کنند. انواع CCB ها عبارتند از:
- نوع L
- دی هیدروپیریدین
- غیر دی هیدروپیریدین
نوع دی هیدروپیریدین معمولا بیشتر از نوع L و یا داروهای غیر دی هیدروپیریدینی برای درمان فشار خون استفاده می شوند. این به خاطر توانایی آن ها برای کاهش فشار خون و مقاومت عروقی است. آنتاگونیست کلسیم دی هیدروپیریدینی که معمولا پسوند “پین” دارند عبارتند از:
- آملودیپین
- فلودیپین
- ایسرادیپین
- نیکاردیپین
- نیفدیپین
- نیمودیپین
- نیترندیپین
دیگر آنتاگونیست های کلسیم معمولا برای درمان آنژین صدری و سریع بودن ضربان قلب استفاده می شود. این داروها عبارتند از:
- وراپامیل
- بپریدیل
- دیلتیازم
مهار کننده های ACE، دیورتیک ها، و بتا بلوکرها نیز دیگر داروهای کاهنده فشار خون هستند. این داروها به طور کلی در درمان پرفشاری خون، از CCBS بیشتر موثر می باشند. با این حال، در آمریکا بیشتر از CCBS به عنوان خط اول درمان فشار خون بالا استفاده می کنند.
عوارض و مخاطرات مهارکننده های کانال کلسیم
آنتاگونیست های کلسیم ممکن است با داروهای یا مکمل های دیگر تداخل داشته باشند. بنابراین قبل از تجویز این دارو، لیستی از تمامی داروها، ویتامین ها و مکمل های گیاهی که مصرف می کنید را به پزشک بدهید. آنتاگونیست های کلسیم نباید با گریپ فروت استفاده شود. آب این میوه و خود گریپ فروت در دفع طبیعی مهارکننده های کانال کلسیم تداخل ایجاد می کند. اگر دارو به طور طبیعی دفع نشود در بدن تجمع پیدا کرده و این تجمع برای بدن مضر است.
حداقل فاصله بین استفاده از داروهای مهارکننده های کانال کلسیم و مصرف گریپ فروت باید ۴ ساعت باشد. کشیدن سیگار در هنگام مصرف این داروها می تواند منجر به افزایش ضربان قلب شود. سایر عوارض جانبی مهارکننده های کانال کلسیم عبارتند از:
- سرگیجه
- سردرد
- یبوست
- سوزش معده
- حالت تهوع
- خارش پوست، گرگرفتگی و قرمزی صورت
- تورم در اندام های تحتانی
- خستگی
آنتاگونیست های کلسیم سطح گلوکز خون را نیز پایین تر می آورند. به خصوص در کسانی که دوز بالاتر از ۶۰ میلی گرم در روز استفاده می کنند. بنابراین اگر تجربه عوارض جانبی بالا را دارید این موضوع را با پزشک مطرح کنید. ممکن است نیاز به تغییر دارو با تعویض دوز آن داشته باشید.
مهارکننده های طبیعی کانال کلسیم
منیزیم نیز در بدن مانند CCB ها عمل می کند. منیزیم یک الکترولیت است و با ایجاد بار الکتریکی در بدن به تنظیم سطح مایعات آن کمک می کند. منیزیم برای سنتز پروتئین و آنتی اکسیدان ها ضروری است و می تواند برای سلامت قلب و تنظیم فشار خون مفید باشد. غذاهای غنی از منیزیم عبارتند از:
- برنج قهوه ای
- بادام
- بادام زمینی
- فندق
- سبوس جو دو سر
- گندم
- موز
- اسفناج
- بامیه
البته اگر در حال مصرف داروهای مهارکننده های کانال کلسیم هستید حتما در مورد استفاده از غذاهای غنی از منیزیم با پزشکتان مشورت کنید.